“Espirituwan noviawan nichkallankupuni: ‘¡Jamuy!’”

“Espirituwan, noviawan ni[chkallankupuni]: Jamuy, nispa. [...] Chʼakichikojqa jamuchun, munajtaj, kawsay yakumanta qhasilla ujyachun.” (APO. 22:17.)

1, 2. ¿Imataq kawsayninchikpi astawan ñawpaqpi kachkan?

¿IMATAQ kawsayninchikpi astawan ñawpaqpi kanan tiyan? Jesús discipulosninman jinata nirqa: “Ñawpajtaqa Diospa reinonta [...] maskʼaychej, chay tukuy imatataj yapata jina Dios qosonqachej”, nispa (Mat. 6:25-33). Chay Reinotataq juk may valorniyuq perlawan kikincharqa, mayqintachus juk qhatuq runa “tukuy kapusqanta vendeytawan, [...] rantikapusqa” (Mat. 13:45, 46). Ñuqanchikpis Reinomanta willayta, runasman yachachiyta ima, may jatunpaq qhawananchik tiyan.

² Ñawpaq yachaqanaspiqa, espíritu santo mana manchachikuspa willamunapaq, Diospa Palabranmanta sumaqta yachachimunapaq ima, yanapawasqanchikta yachakurqanchik. Kay yachaqanapitaq, mana saqispa willamunapaq yanapawasqanchikta qhawarisunchik.

Tukuy waqyarisqa kanchik

3. ¿Runasman ima yakutataq quriyta munawanchik?

³ Espíritu santonniqta tukuy ñuqanchikta, jinata waqyariwanchik: “Jamuy”, (Apocalipsis 22:17, ñawiriy). Arí, sumaq yakumanta  ukyaspa, juktawan manaña chʼakichikunanchikpaq waqyariwanchik. Chay yakuqa, mana ukyananchik yakuchu, Jesús, juk pukyu kantupi samaritanawan parlachkaspa, chay yakumanta jinata nirqa: “Noqaj qosqay yakuta ujyajrí manaña jaykʼajpis chʼakichikonqachu. Noqaj qosqay yakoqa paypi mana chʼakej pujyu jina kanqa, chay yakutaj wiñay kawsaypaj phullchimonqa”, nispa (Juan 4:14). Rikunchikjina, wiñaypaq kawsay yakuta quriyta munawanchik.

4. ¿Imawantaq wiñay kawsayta quq yaku ninakun, imaraykutaq chayta necesitanchik?

⁴ ¿Imaptintaq kawsayta quq yakuta necesitanchik? Adán warminta kasusqanpi tʼukurina, paykunaqa Tatanku Jehová Diosta wasancharqanku (Gén. 2:16, 17; 3:1-6). Chayraykutaq chay tʼikapacha paraisomanta qharquchikamurqanku. ¿Imapaqtaq Jehová qharqurqa? Adán ‘ama makinta uqharispa, kawsay sachʼap puquyninta urqhuytawan mikhuykuspa wiñaypaq kawsananpaq’ (Gén. 3:22). Chay juchallikusqankuraykutaq tukuy wañunchik (Rom. 5:12). Chaywanpis Diosninchikqa, juchamanta, wañuymanta ima, kacharichispa, wiñay kawsayta Jallpʼapi qunawanchikpaq, sumaq ruwaykunata wakichirqa. Chaytaq, Jesucristop wañuyninwan juntʼakurqa, mayqinchus kawsayta quq yakuwan ninakun (Mat. 20:28; Juan 3:16; 1 Juan 4:9, 10).

5. “Jamuy”, ‘kawsay yakumanta qhasilla ukyakuy’ nisqa waqyariy, ¿pimantá jamun? Sutʼinchariy.

⁵ “Jamuy”, ‘kawsay yakumanta qhasilla ukyakuy’ nispa, ¿pitaq waqyarichkawanchik? Ñawpa pʼitis, qhipa pʼitis imaqa, Diospa Reinon waranqa watasta kamachinanmanta parlan. Chay tiempopitaq runasqa, Cristoniqta wiñaypaq kawsayta japʼiyta atinqanku. Chay tukuy ima ruwasqanqa, ‘kawsay yakuyuq chʼuwa mayuwan’ ninakun. Chay mayutaq, “Diospa kamachina tiyananmanta, Corderojmantawan llojsimusharqa” (Apo. 22:1). ¿Imatá chay niyta munan? Kawsayta Quq Jehová Diosmanta, chay yaku kasqanta (Sal. 36:9). Chaytataq Jesucristoniqta quwanchik, pichus Paypa “Corderon” (Juan 1:29). Jehovaqa, chay mayuniqta, Adán uqharikuspa ima ñakʼariykunatachus rikhurichisqanta allinchanqa. Arí, chiqamantapuni, kay “Jamuy” nisqa waqyariyqa, Jehová Diosmanta jamun.

6. ‘Kawsaq yakuyuq chʼuwa mayu’, ¿maykʼaqmantañataq phullchimuchkan?

⁶ Chay ‘kawsay yakuyuq chʼuwa mayuqa’, Waranqa Watas kamachiypi juntʼasqa kanqa. Chaywanpis kay yakuqa, 1914 watamantapacha phullchimuchkan, maykʼaq watachus janaqpachapi ‘Cordero’ kamachinanpaq churasqa karqa, ‘Señorpa pʼunchaynintaq’ qallarirqa (Apo. 1:10). Chaymantapachataq, runas wiñay kawsayta tarinankupaq, achkha yanapasta quchkan. Kay yanapasqa, Diospa palabranmanta willaykuna, chaytaq “yakuwan” ninakun (Efe. 5:26, 27). Señorpa pʼunchayninpiqa, tukuy runas Reinonmanta willayta kasukunkuman, ajinamanta chay ‘kawsayta quq yakumanta’ ukyarinkuman. Chantá, ¿pikunataq waqyariqkuna kanku?

‘Noviaqa’, “Jamuy” nin

7. “Señorpa pʼunchaynimpi”, ¿pikunataq ñawpaqta “jamuy” nispa waqyarinku, chantá pikunatá waqyarinku?

⁷ Ñawpaqta, ‘novia’ —akllasqa cristianos—, “jamuy” nisqa waqyariyta ruwan. Chantá, ¿pikunata waqyarichkan? ‘Tukuy Atiyniyuq Diospa jatun maqanakuyninpa’ qhipanta, kay Jallpʼapi wiñaypaq kawsayta suyakuqkunata (Apocalipsis 16:14, 16, ñawiriy).

8. Akllasqa cristianos 1918 watamantapacha Jehovajina waqyarisqankuta, ¿imastaq rikuchiwanchik?

⁸ Akllasqa cristianosqa, 1918 watasmantapachaña waqyarichkanku. Chay wataqa, “May chhika runas kunan kawsaqkuna, wiñaypaq kawsayta atinkuman” nisqa umallirichiy umallirichikurqa, maypichus achkha runas Armagedón qhipata, paraíso Jallpʼapi kawsanankuta sutʼinchakurqa. Chantá,  kay 1922 watapitaq, Bibliamanta Yachaqaqkunaqa, Estados Unidos (Cedar Point, Ohio) suyupi, juk jatun tantakuyta ruwarqanku, chaypitaq Reymanta, Reinonmantawan willamunankuta nikurqa. Chaytaq noviamanta kaqkunata, astawan runasta waqyarimunankupaq kallpacharqa. Qhipan wataspitaq kay revistaqa, inglés qallupi kay yachaqanata urqhurqa: “Kʼacha waqyariy” nisqa. Kay yachaqanaqa, Apocalipsis 22:17 pʼitita sutʼincharqa, ajinata: “Akllasqa cristianosmanta kay Jallpʼapiraq kaqkunaqa, miskʼi simiwan “Jamuy” nispa, [Jehovajina] waqyarillankutaq. Kay willayqa, chiqan kaqta, chiqa kaqtawan, munaqkunaman kunan chayanan tiyan” (The Watchtower, 15 de marzo de 1929). Noviataq kunankama ajinata waqyarichkallampuni.

“Chayta uyarejpis nillachuntaj: ‘Jamuy’”

9, 10. May chhika runasmanta kaqkunata, ¿imaynamantá “jamuy” nispa waqyarinankupaq, kallpachakun?

⁹ Akllasqa cristianospa waqyariyninkuta uyariqkuna, ¿imatá ruwananku tiyan? Paykunatapis, waqyarinallankutataq nikun. Arí, 1932 watapi noviembre killamanta La Torre del Vigía, 174 paginanpi nirqa: “Akllasqa cristianosqa, reinomanta allin willaykunata willamuyta munaqkunata, waqyarichunku. Imaraykuchus Señormanta willaqkunaqa, mana akllasqaspunichu kananku tiyan. Jehovamanta sutʼinchaqkunaqa, kawsayta quq yakuta runasman apaspa mayta kusikunku, imaraykuchus chay runasqa, Armagedonmanta qhipaman kay Jallpʼapi wiñaypaq kawsakuyta atinqanku”.

¹⁰ Kay 1935 enero killamanta, La Torre del Vigía nisqaqa 12 paginanpi, noviajina waqyariq cristianos Jehonadabwan ninakusqanta sutʼincharqa. Chantá paykunamanta nirqa: “Jehuwan ninakuq cristianoswan purinaykichik tiyan, mana [...] chay akllasqa cristianosmanta kaspapis Reinomanta willamunaykichik tiyan”, nispa. Chantá 1935 watapiqa,  Apocalipsis 7:9-17 pʼitikunapi nisqan, chay “may chhika runasllamantataq” kasqankuta sutʼinchakurqa. Kay sutʼinchayqa, usqhayta waqyarinankupaq yanaparqa. Chaymantapachataq, achkha runas kay waqyariyta kasukuspa, may chhika runasman yapakunku, kunankamataq qanchis junumanta kuraqña kanchik. Arí, chay runasqa chay willayta japʼikuspa Diosman qukunku, bautizakuspataq noviawan khuska runasman nichkanku: ‘Jamuy, kawsay yakumanta qhasilla ukyarinaykipaq’, nispa.

‘Espíritu’, “Jamuy” nin

11. Espíritu santo, ¿imaynatá ñawpaq siglopi willaypi yanaparqa?

¹¹ Ñawpaq siglopiqa, espíritu santo willaypi mayta yanaparqa. Jesusqa, juk kutipi Nazaretpa sinagoganpi willarqa. Chaypitaq, profeta Isaiaspa qillqasqanta jinata ñawirirqa: “Señorpa Espiritun noqapi kashan; jawiwaspa ajllawarqa sumaj willanasta wajchasman willanaypaj; kachamuwarqataj willajta presos kacharisqa kanankupaj, ciegos qhawarinankupaj, ñakʼarejkunataj samarichisqa kanankupaj, Señorpa allin watanmantapis willanaypaj”, nispa. Chaymantataq, ajinata nirqa: “Qhelqasqapi Diospa nisqan kunan pʼunchaypi juntʼakushan, kay uyariwasqaykichejman jina”, nispa (Luc. 4:17-21). Janaq pachaman ripunan kachkaptintaq, discipulosniman nirqa: “Espíritu Santo qankunaman jamojtin, atiywan juntʼachisqa kankichej. Rispataj, noqamanta testigos jina willankichej [...], tukuy kay pachaj kʼuchusninkama”, nispa (Hech. 1:8).

12. ¿Imaynatá espíritu santo runasta waqyarimunapaq yanapachkawanchik?

¹² ¿Imaynatá espíritu santo runasta waqyarimunapaq yanapachkawanchik? Espíritu santoqa, Jehovamanta lluqsimun. Chay espirituwantaq, akllasqa cristianos sumaqta Palabranta entiendenankupaq, sunqunkuta, yuyayninkuta ima, kicharin. Chantapis, paraíso Jallpʼapi wiñay kawsayta suyakuqkunaman chiqa yachachiyta sutʼinchanapaq, waqyarinapaq ima, yanapawanchik. Chiqa yachachiyta japʼikuqkunaqa, espíritu santop yanapaynillanwantaq waqyariyta atinku. Chantá, “Espíritu Santoj sutimpi” bautizakusqankuraykutaq, chay yanapawan chay llamkʼayta ruwanku (Mat. 28:19, 20). Chantapis, akllasqaswan khuska willamusqankuqa Bibliamanta, kaytaq Diospa espiritunwan yuyaychasqa kachkan. Rikusqanchikmanjinaqa, espíritu santoniqta chay waqyariyta juntʼachkanchik. Chiqamanta nisunman, sapa jukninchik espíritu santop yanapayninwan llamkʼachkasqanchikta. ¿Imaynatá chayta yachay willayninchikpi yanapanawanchik tiyan?

“Nichkallankupuni: ‘¡Jamuy!’”

13. “Espirituwan noviawan, nichkallankupuni: ‘Jamuy’”, ¿kay rimaykuna imatá rikuchin?

¹³ “Espirituwan, noviawan” mana yuyarikuspallachu, “Jamuy” nispa waqyarinku. Astawanpis mana saqispa, griego qallupi chay rimay nisqanmanjina ruwanku. Chayrayku Traducción del Nuevo Mundo Bibliaqa, ajinata chay rimayta tikrachin: “Espirituwan noviawan, nichkallankupuni: ‘¡Jamuy!’”, nispa. Chaytaq mana saykʼuspa willachkasqankuta rikuchin. Rikunchikjina, waqyariyta kasukuqkunapis, mana saykʼuspa, “jamuy” nispa waqyachkallankutaq. Astawanpis chay may chhika runasmanta kaqkunaqa, Diosta ‘tuta pʼunchay templopi servichkanku’ (Apo. 7:9, 15). ¿Imatá chay rikuchiwanchik? (Lucas 2:36, 37; Hechos 20:31; 2 Tesalonicenses 3:8, ñawiriy.) Profetisa Anajina, apóstol Pablojinataq, mana saykʼuspa Diosta yupaychanata.

14, 15. ¿Imaynatá Daniel Diosta mana saykʼuspa yupaychay aswan allin kasqanta rikuchirqa?

¹⁴ Danielpis, Diosta mana saykʼuspa yupaychallarqataq (Daniel 6:4-10, 16, ñawiriy). Kay profetaqa, Diosta yupaychaypi ruwanasninta ni imarayku saqiyta munarqachu. Astawanpis yachasqa kasqanmanjina, ‘sapa pʼunchay Diosmanta kimsa kutita’ mañakullarqapuni.  Leonespa tʼuqunman wikchʼuykuchikunan kaptinpis, ni juk killallatapis Diosmanta mañakuyta saqiyta munarqachu. Danielqa, ruwasqasninwan Jehovata mana saykʼuspa yupaychay aswan allin kasqanta, runa masisninman sutʼita rikuchirqa (Mat. 5:16).

¹⁵ Daniel juk chʼisita leonespa tʼuqunpi kasqantawanqa, kamachiqqa, payta waturiq rispa ajinata nirqa: “Daniel, kawsaj Diospa kamachin, pitachus mana saykʼuspa sirvinki, chay Diosniyki librasuyta aterqachu leonesmantaqa?”, nispa. Profetataq kutichirqa: “Reyneyqa wiñaypaj kawsachun. Diosniymin angelninta kachamorqa, paytaj leonespa siminkuta wisqʼaykurarqa, mana imananawankupaj, imaraykuchus Dios yachan mana ima juchayoj kasqayta, yachallantaj mana ima sajratapis contraykipi ruwasqayta”, nispa. Arí, Jehovaqa payta “mana saykʼuspa” yupaychasqanrayku, Danielta tʼinkarqa (Dan. 6:19-22).

16. Danielpa ruwasqanpi tʼukurispa, ¿imatataq sapa juk tapurikunanchik kanman?

¹⁶ Danielqa, Diosta yupaychayta mana saqisqanrayku kawsaynintapis wañuy pataman churarqa. ¿Ñuqanchikrí kikintachu ruwachkanchik? ¿Imastá allin willaykunata mana saqispa willamunanchikrayku ruwachkanchik? Ni juk killatapis Jehová Diosmanta runasman willayta saqinanchikchu tiyan. Astawanpis atiptinchikqa, sapa semana willayman rinallanchikpuni tiyan. May unqusqa kaspa, killapi 15 minutosllata willaptinchikpis, informe hojitapi churananchik tiyan. Ajinamanta espirituwan noviawan khuska, “jamuy” nispa, waqyarichkallasqanchiktapuni rikuchisun. Arí, Reinomanta mana saqispa willamunapaq, tukuy imata ruwayta munanchik.

17. Maykunapitaq, ¿Diosmanta willananchik tiyan?

¹⁷ Chʼakichikuqta “jamuy”, “kawsay yakumanta qhasilla” ukyarikuy nispa waqyariyta atisqanchiktaqa, ¡may jatunpaq qhawanchik! Chayrayku, mana willaq rispallachu chayta ruwananchik tiyan. Manaqa, rantiq richkaspa, viajachkaspa, llamkʼayninchikpi, yachaywasipi ima, Diosmanta willayta munanchik. Kamachiqkuna manaña willananchikta kamachiwaptinchikpis, ñuqanchikqa runasman allin yuyaywan willamullanchikpuni, ichá juk wasipi willaytawan aswan jaqayniqpiñataq, chayri mayllapipis kachkaspa willasunman.

“Jamuy”, ninallachikpuni

18, 19. Diospaq llamkʼasqanchikta, ¿imaynamantá jatunpaq qhawasqanchikta rikuchisunman?

¹⁸ Jisqʼun chunka watasmanta astawanña espirituwan noviawanqa, kawsayta quq yakumanta chʼakichikuqkunata, “jamuy” nichkallankupuni. Qamrí, ¿chay sumaq waqyariyta kasukunkiñachu? Kasukunkiña chayqa, qampis wak runasta waqyarillaytaq.

¹⁹ Kay waqyariyta machkha unaytawanchus ruwananchikta mana yachanchikchu. Chaywanpis ajinata ruwaspa, Diospaq llamkʼachkasqanchikta yachanchik (1 Cor. 3:6, 9). Arí, kay llamkʼayta jatunpaq qhawayta munanchik. Chayrayku, “Dios Tatata yupaychanachej, uj sumaj jaywanatapis jaywashasunman jina”, Reinonmanta mana saykʼuspa runaman willaq rispa (Heb. 13:15). Cristop novianmanta kaptinchikpis, chayri may chhika runasmanta kaptinchikpis, “Jamuy” ninallapuni, kawsayta quq yakumanta runas, qhasilla ukyarikunankupaq.

¿Imastá yachakunchik?

• ¿Pikunatataq, “jamuy” nispa waqyakun?

• ¿Imaraykutaq kay waqyariy Jehovamanta jamusqanta ninchik?

• Espíritu santo runasta waqyarimuypi, ¿imaynatá yanapawanchik?

• ¿Imaraykutaq mana saqispa willamunapaq kallpachakunanchik tiyan?

[Tapuykuna]

[16 paginapi tabla, dibujos/fotos]

(Publicacionpi qhawariy texto originalta)

“Nichkallankupuni: ‘¡Jamuy’!”

1914

5.100 willaqkuna

1918

Paraisopiqa may chhika runas wiñaypaq kawsakunqanku

1922

“Reymanta reinonmantawan, willamuychik, willamuychik, willamuychikpuni”

1929

Akllasqa cristianosmanta kay Jallpʼapiraq kaqkuna, ninku: “Jamuy”

1932

“Jamuy” nisqa waqyariyqa, mana akllasqa cristianosllapaqchu

1934

Jehonadabwan ninakuq cristianosta willamunankupaq, waqyarikun

1935

Pikunachus ‘may chhika runasmanta’ kasqanku, sutʼinchakun

2009

7.313.173 willaqkuna