Waynas sipaskuna ima, Ruwaqninkumanta yuyarikunankupaq yanapa
Waynas sipaskuna ima, Ruwaqninkumanta yuyarikunankupaq yanapa
KIMSA waranqa wata ñawpaqta, yachayniyuq kamachiq Salomón jinata qillqarqa: “Wayna kashaspa, pichus Ruwasoj Diosmanta yuyarikuy”, nispa (Ecl. 12:1). Kay 2008 mayo killamanta 2009 enero killakamaqa, “Diospa espiritunwan pusachikuy”, sutichasqa jatun tantakuykuna Jallpʼantinpi ruwakurqa. Chaypitaq, waynas, sipaskuna ima, Salomonpa yuyaychayninta kasukunankupaq, juk sumaq yanapa lluqsimurqa, chay yanapataq sutikun: Waynaspata sipaskunapta tapukuyninku iskay kaq libro.
Kay librop tapan ukhupiqa, Diospa Llaqtanta Kamachiqkunap cartanku tarikun, chaypitaq waynasman, sipaskunaman ima, ajinata nin: “Jehovamanta mañakuyku, kay libropi yuyaychakusqanqa, qamta, qamjina wak waynasta, sipaskunata ima, yanapasunaykichikta, kay saqra pachapi saqra ruwayman tanqasqa kachkaspa, sinchita sayanaykichikpaq, kawsayniykichikpi ima ruwaytapis Diospa munayninmanjina akllanaykichikpaq ima”, nispa.
Diosta yupaychaq tatamamasqa, wawasninkuta “allinta yachachispa, kasuchiku[spa], Señorpa kʼamiyninpitaj” allinta uywayta munanku (Efe. 6:4, Qheshwa Biblia). Wawastaq, waynayachkaspa chayri sipasyachkaspa, manaña paykuna kikinkupi atienekunkuchu, nitaq imatapis ruwanankuta yachankuchu. Tatas, ¿imaynatá wawasniykichikta yanapawaqchik? Kunanqa, imaynatachus kay librowan sumaqta yanapanaykichikta qhawarisun.
▪ Sapa juk kay libroyuq kaychik, allintataq riqsiychik. Ama patallantachu ñawiriychik, astawanpis imatachus niyta munasqanta entiendeychik. Kay libroqa, mana imachus allin, imataqchus mana allin kasqallantachu sutʼinchan. Astawanpis, waynasta, sipaskunata ima, paykuna kikinkumanta chayta “reparanankupaj” yanapayta munan (Heb. 5:14). Chantapis, sinchita sayanankupaq, imapichus creesqankuta allinta sutʼinchanankupaq ima, yanapasta tarinqanku. Sutʼinchanapaq, 15 yachaqanaqa (“Saqra ruwayman tanqawaptinku, ¿imatá ruwayman?”), waynuchuta chayri sipasta compañerosninman Bibliap nisqanmanjina, ‘maychus kaqta kutichinanpaq’ wakichin (Col. 4:6).
▪ Librop yanapasninwan yanapachikuychik. Chay chiqasqa, waynaspaq, sipaskunapaq ima, wakichikun. Chaywanpis, chayniqpi qillqayta atillawaqchiktaq. * Sutʼinchanapaq, 16 paginapiqa, juk sipaswan chayri juk waynawan lluqsinamanta iskay tapuykuna tiyan. Wawasniykichik wiña kachkaptiykichik, imaynachus kasqaykichikta yuyariychik, chantataq imatachus chay tapuykunaman kutichiwaqchik karqa, chayta qillqaychik. Tapurikuychiktaq: “Kunan, ¿kikillantapunichu yuyani? Kawsayniypi rikusqaymanjina, ¿imatá yachakuni, chantá imaynatá chayta wawayman yachachiyman?”, nispa.
▪ Libronkupi qillqasqankuta ama ñawiriychikchu. Kay libroqa, waynasta, sipaskunata ima, imatachus yuyasqankuta qillqanankupaq yanapan. Chaywanpis, 3 kaq paginapi “Munasqa tatamama” nisqa chiqata, ama qunqaychikchu, chaypi nin: “Wawasniykichik imatachus yuyasqankuta kay libropi qillqanankuta munaspaqa, imatachus qillqasqankuta mana ñawirinaykichikta ninaykichik tiyan. Chayta ruwaptiykichikqa, ichá paykunallataq imatachus qillqasqankuta willasunqachik”, nispa. Chantapis qamkunaqa, imachus wawasniykichikpa sunqunpi kasqanta yachayta munankichik, manataq libronkupi qillqasqankutachu.
Bibliata familiapi ukhunchanapaq juk sumaq yanapa
Waynaspata sipaskunapta tapukuyninku, iskay kaq libroqa, Familiapi Diosta Yupaychanapaq Chʼisipi, ukhunchanapaq may sumaq. Kay libropi parrafospaqqa, mana tapuykuna kanchu; chayrayku tatas, wawasninkuta yanapanankupaqjina, imaynatachus kay librota paykunawan ukhunchanankuta akllananku tiyan.
Sutʼincharinapaq, wakin tatasqa, “Saqra ruwayman tanqachkasuptinku kayta ruwawaq” (132, 133 paginaspi), nisqa chiqawan, wawasninkuta kutichiyta yachanankupaq yanapanku. Chaypi kaq ñawpaq tapuywanqa, ima saqra ruwaymanchus sapa kuti tanqasqa kasqankuta sutʼinchanankupaq yanapanku. Qhipan tapuywantaq, maypichus tanqasqa kayta atinkuman chayta reparachinku. Chaymantataq, saqra ruwayman tanqasqa kaspa kasuptinku chayri mana kasukuptinku, imachus kananta wawasninkuman rikuchinku. Tukuchanapaqtaq, compañerosninkuman kutichinankupaq, kimsa kutichiykunata wakichinankuta ninku. Qamkunapis, wawasniykichik yuyasqankumanjina kutichiyta atinankupaq, wakichikunankuta niwaqchik. Ajinamanta mana iskaychakuspa, chay kikinta kutichinqanku (Sal. 119:46).
Wawasniykichikwan parlarinaykichikpaq yanapasunqachik
Waynaspata sipaskunapta tapukuyninku, iskay kaq libroqa, waynas, sipaskuna ima, tatasninkuwan parlarinankupaq, may kusa. “¿Imaynatá tatasniywan qhariwarmijina puñuykuymanta parlariyman?” (63, 64, paginaspi), “Tatasniykiwan parlariy” (189 paginapi) ima, nisqa recuadrosqa, chaypaq may sumaq yanapa. Juk sipasitaqa, 13 watayuq, jinata qillqarqa: “Kay libroqa, imatachus yuyasqaymanta, ruwasqaymanta ima, tatasniywan parlarinaypaq kallpachawarqa”, nispa.
Kay libroqa, wakjinasmanta yanapallasunkichikmantaq. Sapa yachaqanap tukukuyninpiqa, “Qhawasqaykimanjina” nisqa recuadro rikhurin. Chaytaq, mana yachaqanapi yachachikusqanta yuyarinallapaqchu, manaqa familiapi parlarikunapaqpis yanapakullantaq. Chay recuadrop ñawpaqinpitaq, “¡Ruwayta qallariy!” nisqa recuadro rikhurin, mayqinchus waynasta, sipaskunatawan, yachakusqankuta imaynatachus ruwanankuta qillqanankupaq yanapan. Chay recuadrop tukukuyninpiqa, kay tapuy rikhurin: “Kay yachaqanamanta, ¿imatá tatayta chayri mamayta tapuyta munani”, nispa. Chaytaq, waynasta, sipaskunatawan, pikunachus sumaqta yuyaychanankupaq, wakichisqa kasqankuta reparanankupaq yanapan.
¡Sunqunkuman chayaychik!
Tatasjinaqa, wawasniykichikpa sunqunkuman chayayta munankichik. Chaypaqtaq, Waynaspata sipaskunapta tapukuyninku, iskay kaq libro, yanapasunqachik. Kunanqa, imaynatachus juk tata, wawanta kay librowan yanapasqanta qhawarina.
“Ususiy Rebekahwanqa, chakipi, bicicletapi chayri autopi, kʼacha lugaresman riyta yachayku. Chay lugarespi kachkaptiykutaq, ususiyqa imachus sunqunpi kasqanta willariyta atillawan.
”Kay libromantaqa, Diospa Llaqtanta Kamachiqkunap cartankuta, ‘Munasqa tatamama’ nisqa chiqata ima, ñawpaqta ñawirirqayku. Ñuqaqa, 3 paginapi nisqanmanjina, waway, yuyayninta qillqarinanta munarqani, chayraykutaq qillqasqanta mana ñawirinayta nirqani.
”Chantapis ususiyta, ima yachaqanastachus ñawpaqta ñawirinaykuta akllachirqani. Ñawpaqtaqa, ‘Videojuegospi pukllay, ¿allinchu?’, nisqa yachaqanata akllarqa. Ñuqaqa, mana chayta akllananta yuyarqanichu. Yachaywasimanta compañerosninman juk videojuego mayta gustasqanta willawaptinraq, imaraykuchus chayta akllasqanta yacharqani. Chay vieojuegoqa, millay parlaykunamanta, maqanakuymanta ima, juntʼa kasqa. ¡Ni jaykʼaqpis chayjina videojuegos kananta yuyarqanichu! Chaywanpis, ‘¡ruwayta qallariy!’ (251 paginapi) nisqa, recuadroman chayaptiyku tukuy chayta willawarqa. Chantapis chay recuadroqa, compañerosnin chay pukllayman tanqaptinku, imatachus kutichinanta yachananpaq yanaparqa.
”Kunanqa, libronpi imastachus qillqasqanta tukuyninta willawan. Kay librota ukhunchaspaqa unayta parlariyku, imaptinchus, iskayniyku ñawiriyku, ususiytaq recuadrosmanta, dibujitosmanta, wak imasmantawan, parlariyta munan. Ñuqaqa, imaynachus imapis tiempoypi kasqanmanta willarini, paytaq kunan tiempomanta willariwan. Yuyasqanta willawaspaqa, ¡mayta miskʼirichikun!”
Tatas, kay libro lluqsimuchkaptin, chiqamantachá mayta kusikurqankichik. Kunanqa, miskʼinta urqhunaykichikqa, qamkunallamantaña kachkan. Diospa Llaqtanta Kamachiqkunaqa, kay libro, familiasta sumaqta yanapananta munayku. Chantapis, tukuyninchikta —astawanpis munasqa wanuchusninchikta, sipaskunasninchikta ima— “espirituman jina kawsa[nallapaqpuni]” yanapanawanchikpi atienekuyku (Gál. 5:16).
[Sutʼinchaynin]
^ párr. 6 Wakin chiqasqa, tukuypaq wakichisqa kachkan. Sutʼincharinapaq, “Phiñakuyniykita ñitʼiykukuy” (221 paginapi) nisqa recuadroqa, qamkunatapis mayta yanapasunqachik. Kay chiqaspis yanapallasunqachiktaq: “Saqra ruwayman tanqachkasuptinku kayta ruwawaq” (132, 133 paginaspi), “Killantinpi imaspichus gastanay kasqanta” (163 paginapi), “Ima ruwaykunatachus ruwayta munasqay” (314 paginapi) ima.
[30 paginapi recuadro]
¿Imatá wakin waynas chayri sipaskuna ninku?
“Kay libroqa, lápiz uqharisqa, mana chʼirmirispa ñawirinapaqjina. Sapa pʼunchay qillqanapaq librojina wakichisqa kasqanrayku, sumaqta tʼukurinapaq, sumaq ñanta purinapaq ima, yanapakun.” (Nicola)
“Runaqa, piwanpis riqsinakunallaymanta parlawanku, wakin kutiqa, allinniyta maskʼasqankuta yuyaspa chayta ruwanku. Chaywanpis, kay librop ñawpaq rakʼiyninqa, manaraq wakichisqa kasqayta sutʼita reparachiwan.” (Katrina)
“‘¿Bautizakuytachu munachkanki?’, nisqa recuadroqa, bautizakunaypi allinta tʼukurichiwarqa. Chantapis, Bibliata aswan sumaqta ukhunchanaypaq, Diosmanta mañakunaypaq ima, yanapawarqa.” (Ashley)
“Tatasniyqa, cristianos kanku, juchʼuymantapachataq chiqa kaqta yachachiwarqanku. Chaywanpis kay libroqa, sapallaymanta tʼukurispa allin kaqta akllanaypaq yanapawan. Astawanpis kunanqa, imaynachus kachkasqayta tatasniyman willariyta atillani.” (Zamira)
[31 paginapi dibujo/foto]
Tatamama, kay librota sumaqta riqsiychik
[32 paginapi dibujo/foto]
Wawaykip sunqunman chayanaykipaq tukuy imata ruway