“Espirituqa allinta rejsin [...], taripay mana atina Diospa yachaynintapis”

“Espiritoqa allinta rejsin tukuy imata, taripay mana atina Diospa yachaynintapis.” (1 COR. 2:10.)

1. Pablo 1 Corintios 2:10, ¿espiritup ima ruwayninmantá parlan, ima tapuykunaman kutichisun?

JEHOVÁ espíritu santonwan imastachus ruwasqantaqa, ¡jatunpaq qhawanchik! Bibliaqa, espíritu santoqa, yanapaq, Diosmanta tʼinka kasqanta, testigojina ñuqanchikpaq mañapuwasqanchikta ima nin (Juan 14:16, Dios Parlapawanchej; Hech. 2:38; Rom. 8:16, 26, 27). Chaywanpis Pabloqa, wak sumaq ruwayninmanta nirqa: “Espiritoqa allinta rejsin tukuy imata, [chayri allinta ukhunchan, NM] taripay mana atina Diospa yachaynintapis” (1 Cor. 2:10.) Jehovaqa, espíritu santonwan mana japʼiqay atina yachachiykunata sutʼinchan. Espíritu santo mana yanapawaptinchik, ¿Diospa munayninmanta sumaqta yachakuyta atisunmanchu? (1 Corintios 2:9-12, ñawiriy.) ¿Imaynatá espíritu santo, “taripay mana atina Diospa yachaynintapis” ukhunchan? ¿Pikunaniqtá Jehová ñawpa siglopi chiqa yachachiykunasninta sutʼincharqa? ¿Imaynatá kunan tiempopi, espíritu santo taripay mana atina yachachiykunata ukhunchan, pikunaniqtataq sutʼinchan?

2. ¿Ima iskayniqmantá espíritu santo yanapan?

² Jesusqa, Diospa espiritun iskayniqmanta yanapananta nirqa. Niraq wañupuchkaspa apostolesninman nirqa: “Chay Yanapaj Santo Espiritutarí Tatay sutiypi cachamonka. Paymin [...] tucuy imata yachachisonkachej noqa nerkayquichej, tukuy chay niskasniyta yuyarichisonkachejtaj”, nispa (Juan 14:26, Dios Parlapawanchej). Ñawpaqtaqa, espíritu santo, cristianos ima yachachiykunatachus mana  japʼiqayta atisqankuta entiendenankupaq, juk yachachiqjina kanan karqa. Chantapis yachakusqankuta yuyarichinanpaq, chaymanjina kawsanankupaq ima, yanapanan karqa.

Ñawpa siglopi

3. ¿Imaynatá Jesús, ‘taripay mana atina Diospa yachaynin’ pisimanta sutʼinchakunanta nirqa?

³ Cristoqa, discipulosninman musuq yachachiykunata yachachirqaña, chaywanpis astawanraq yachakunanku karqa. Chayrayku Jesús nirqa: “Ashkha imastawanraj qankunaman ninay kashan, manataj atinichu, imaraykuchus kunanqa anchaña kanman qankunapaj. Chay cheqa Espíritu chayamuspa, paymin cheqa kajman pusasonqachej” (Juan 16:12, 13). Jesús nirqajina, Diospa taripay mana atina yachachiykunasninqa, espíritu santoniqta pisimanta pisi sutʼinchakunan karqa.

4. ¿Imaynatá espíritu santo Pentecostés pʼunchaypi yachachirqa, yuyarichirqa ima?

⁴ Pentecostés 33 watapi, Jesuspa pachak iskay chunkajina discipulosnin Jerusalenpi tantasqa kachkaptinku, ‘chiqa kaqmanta espirituwan’ juntʼasqa karqanku. Chaytaq sutʼi rikukurqa, uyarikurqa ima (Hech. 1:4, 5, 15; 2:1-4). Discipulostaq, “Diospa may jatuchaj ruwasqasninmanta” wak qalluspi parlayta qallarirqanku (Hech. 2:5-11). Chay pʼunchaypi, juk musuq yachachiy sutʼinchakurqa. Joelqa, Jehová espíritu santonta tʼakaykamunanta willarqaña (Joel 2:28-32). Runastaq, imaynatachus chay profecía mana yuyasqankumanjina juntʼakuchkasqanta chay pʼunchaypi rikurqanku. Apóstol Pedrotaq, chaymanta sutʼincharqa (Hechos 2:14-18, ñawiriy). ¿Imaraykú sutʼinchayta atirqa? Espíritu santo, chay pʼunchaypi rikukusqan Joelpa nisqanta juntʼachkasqanta entiendenanpaq, Pedrota yanapasqanrayku. Chantapis, Pedrota Davidpa iskay salmosninmantawan yuyarikunanpaq yanapallarqataq (Sal. 16:8-11; 110:1; Hech. 2:25-28, 34, 35). Chay runas imastachus rikusqanku, uyarisqanku imaqa, Diospa taripay mana atina yachachiykunasninmanta karqa.

5, 6. a) Pentecostés 33 watapi musuq trato ruwakusqanmanta, ¿ima tapuykunatá kutichikunan karqa? b)  ¿Pikunataq chay tapuykunata ruwarqanku, imaynamantá juk yuyayllaman chayarqanku?

⁵ Ñawpa siglomanta cristianosqa, astawanraq yachakunanku karqa. Sutʼincharinapaq, Pentecostés pʼunchaypi musuq trato qallarirqa, imaynachus chay kanantaqa, mana yacharqankuchu. ¿Judíos, judioman tukuqkuna imallachu kay tratomanta kankuman karqa? Chayri, ¿mana judío kaqkunatapis espíritu santowan akllakunmanchu karqa? (Hech. 10:45.) Mana judío qharis, ¿circuncidakuspa Moisespa Leyninta juntʼanankuraqchu karqa? (Hech. 15:1, 5.) Kay tapuykunaman kutichikunan karqa. Chaypaqtaq espíritu santop yanapayninwan, taripay mana atina Diospa yachachiykunasninta ukhunchana karqa. Chaywanpis, ¿pikunaniqtá sutʼinchakunan karqa?

⁶ Chay tiempopi Diospa llaqtanta kamachiqkunaniqta, paykunataq kay tapuykunata ruwakurqanku. Aswan qhipamanqa, Pedro, Pablo, Bernabé ima, Diospa Llaqtanta Kamachiqkunap tantakuyninkupi karqanku. Chaypitaq, Jehová mana judío kaqkunata allinpaq qhawasqanta sutʼita rikuchirqanku (Hech. 15:7-12). Chay tantakuypiqa, espíritu santop yanapayninwan, Hebreopi Qillqasqasta ukhuncharispa juk yuyayllaman chayarqanku, chaytataq qutuchakuykunaman qillqarqanku (Hechos 15:25-30; 16:4, 5, ñawiriy; Efe. 3:5, 6).

7. ¿Imaynasmantá mana entiendey atina yachachiykunata sutʼinchakurqa?

⁷ Qhipamanqa, Juanpa, Pedrop, Santiagop Pablop, qillqasqankuniqta wak yachachiykuna sutʼinchakullarqataq. Chaywanpis, Griegopi Qillqasqas qillqakuyta tukukuptinqa, profetajina willay, milagroniqta imatapis yachay ima, chinkapurqa (1 Cor. 13:8). Chantá,  espíritu santo, ¿cristianosta yachachillanmanpunichu, yuyarichillanmanpunichu ima karqa? ¿Kʼanchayjinallapunichu Diospa taripay mana atina yachachiykunasninta sutʼinchanman karqa? Profeciasqa, ajina kananta rikuchin.

Qhipa pʼunchaykunapi

8, 9. ¿Pikunataq tukukuy pʼunchaykunapi yachayniyuq runasjina lliphipirinanku karqa?

⁸ Juk ángel imachus qhipa pʼunchaykunapi kananmanta willarqa: “Yachayniyoj runasqa cielo jina lliphipirenqanku, ashkha runasman cheqa kajta yachachejkunataj wiñaypaj lliphirenqanku chʼaskas jina. [Chiqa yachaytaq achkhayanqa, NM] (Dan. 12:3, 4). Yachayniyuq runas, chayri Diospa nisqanta ukhunchaqkuna, mayta lliphipiriqkuna, ¿pikunataq kanku? Jesusqa, trigomanta cizaña qhuramantawan rikchʼanachinanpi, pikunachus kasqankuta nirqa. “Kay pachaj tukukuynin[manta]” parlaspa nirqa: “Cheqan kaj runastajrí inti jina lliphipenqanku Tatankoj reinompi”, nispa (Mat 13:39, 43). Chay sutʼinchaypiqa, ‘chiqan kaq runas’, “reinoj wawasnin”, nisunman akllasqa cristianos kasqankuta nirqa (Mat. 13:38).

⁹ ¿Tukuy akllasqa cristianoschu lliphipirinanku karqa? Arí nisunman, imaptinchus tukuyninku Diosmanta willananku, yachachinanku,  tantakuykunapi sunquchanakunanku karqa ima. Chaypitaq, paykuna ñawpaqpi kananku karqa (Zac. 8:23). Chaywanpis tukukuy pʼunchaykunapiqa: Diospa taripay mana atina yachachiykunasnin sutʼinchakunanraq karqa. Kaykunamantaqa, Danielpa profeciasnin karqa, mayqinchus pakasqallapuni kachkarqa (Dan. 12:9). Kunanrí, ¿imaynasmantá espíritu santo mana entiendey atina yachachiykunata ukhunchan, pikunaniqtataq sutʼinchan?

10. a) Kay tukukuy pʼunchaykunapi, ¿pikunaniqtá mana entiendey atina yachachiykunata sutʼinchakun? b) Diospa mana rikukuq templonmanta imaynatachus sutʼinchakusqanmanta parlariy.

¹⁰ Kunanqa, mana entiendey atina yachachiykunata sutʼinchakunan kaptinqa, espíritu santo Jehovamanta sutʼinchaqkunap centralninpi kamachisqa hermanosta yuyaychan. Paykunataq, “allin kamachi, yuyayniyoj[p]aj” sutinpi sutʼinchanku (Mat. 24:45; 1 Cor. 2:13). Chantataq, Diospa Llaqtanta Kamachiqkuna, imastachus wakjinamanta sutʼinchakuchkasqanta ukhunchanku (Hech. 15:6). Juk yuyayllaman chayaytawantaq, tukuyninchik yachananchikpaq publicacionespi urqhunku (Mat. 10:27). Chay ukhunchasqankuta maykʼaqllapis allinchananku kaptinqa, mana pakaspa sutʼimanta willanku ( “Espirituqa, Diospa mana rikukuq templonmanta sutʼinchan”, nisqata ñawiriy).

¿Imaynatá espíritu santo kay tiempopi yanapawanchik?

11. ¿Imaynatá espíritu santo kay tiempopi yanapawanchik?

¹¹ Espíritu santo, Diospa taripay mana atina yachachiykunasninta sutʼinchasqanqa, tukuyta yanapawanchik. Apostolespa tiemponpijina, espíritu santoqa, yachakusqanchikta entiendenapaq yanapawanchik, chaymanjina kawsakunanchikpaqtaq, yuyarichiwanchik (Luc. 12:11, 12). Publicacionesmanta mana atinajina yachachiykunata japʼiqanapaqtaq, mana yachaysapaschu kana tiyan (Hech. 4:13). Aswan sumaqta japʼiqanapaq imastachus ruwanata qhawarina.

12. ¿Imapaqtaq espíritu santota mañakuna tiyan?

¹² Espíritu santota mañakuy. Bibliamanta imallatapis ukhunchanaykipaqqa, espíritu santota mañakuy. Sapallayki chayri pisi tiempollata ukhunchaspapis mañakuypuni. Mañakusqaykiqa, Janaqpachamanta Tatanchikta kusichinqa. Jesús nisqanmanjina, tukuy sunqu mañakuptinchikqa, Diosqa espiritunta mana michʼakuspa quwasun. (Luc. 11:13).

13, 14. Diospa taripay mana atina yachachiykunasninta sumaqta japʼiqanapaq, ¿imaynatá tantakuykunapaq wakichikusqanchik yanapawanchik?

¹³ Tantakuykunapaq wakichikuy. Allin kamachi yuyayniyuqqa, “horampi mikhunata jaywanampaj” kachkan. Chaytataq publicacionesniqta, tantakuykunaniqta, yachakunapaq wakichiykunaniqta ima, quwanchik. Jallpʼantinpi ‘hermanosman’, juk yachachiyta ukhunchanankuta niptinqa, mana qhasipaqchu (1 Ped. 2:17; Col. 4:16; Jud. 3). Yuyaychawasqanchikta kasukuspaqa, espíritu santowan mana churanakusunchu (Apo. 2:29).

¹⁴ Tantakuykunapaq wakichikuchkaspa, Bibliamanta pʼitista maskʼariypuni, chantapis imaynatachus juk pʼiti chay yachaqanata sutʼinchachkasqanta reparay. Jinamanta astawan entiendenki (Hech. 17:11, 12). Chayta  ruwankipuni chayqa, imatachus yachakusqaykita sumaqta japʼiqanki, espíritu santop yanapayninwantaq qhipaman yuyarikunki. Maypichus chay pʼiti kachkasqanta yachanaykipaqpis yanapasunqa, jinamanta usqhayllata tariyta atinki.

15. ¿Imaraykutaq tukuy publicacionesta ñawirinanchik tiyan, imaynatá chayta ruwasunman?

¹⁵ Tukuynin publicacionesta ñawiriy. Allin kamachi, wakichipuwasqanchik yachachiykunaqa, qutuchakuypi mana ukhunchakuptinpis allinninchikpaqpuni. Tukuypaq urqhusqa revistaspis, ñuqanchikpi yuyaspa wakichikun. Kunanqa, mayman rinapaq, imata ruwanapaqpis suyachiwanchikpuni. Chay kutispi allin kanman, ima publicaciontachus manaraq ñawirisqanchikta ñawirinanchik. Wakinqa, purichkaspa, autota apaykachachkaspa ima, grabasqa publicionesta uyarinku. Yuyarikuna, tukuy yachachiykunaqa, runas tukuy sunqu ñawirinankupaq, Diospa yachachiykunasninta jatunpaq qhawanankupaq ima, allinta tʼukurispa qillqakun (Hab. 2:2).

16. ¿Imaraykutaq ñawirisqanchikmanta tapuykunata qillqay, qhipamantaq ukhunchay, may sumaq?

¹⁶ Tʼukuriy. Bibliata, publicacionesta ima, ñawirisqaykipi tʼukurinaykipaq tiempochakuy. Ñawirisqaykimantaqa, tapuykuna rikhurinqapuni. Chay tapuykunata qillqaykuy, qhipamantaq ukhunchariy. Juk yachachiymanta astawan yachakuyta munaspaqa, ukhuncharinchikpuni. Jinamanta, astawan yachakunchik, wak kutipitaq, juk ‘waqaychanamantajina’ necesitasqanchikta urqhumusun (Mat. 13:52).

17. ¿Imaynatá sapallayki chayri familiaykiwan Bibliata ukhunchachkanki?

¹⁷ Familiapi Diosta yupaychanaykipaq tiempochakuy. Diospa Llaqtanta Kamachiqkunaqa, semanapi juk chʼisita, chayri ima ratollapis sapallanchikpi chayri familiapi Bibliata ukhunchananchikta niwanchik. Chaypaqtaq, semanapi iskay tantakuyllaña ruwakusqan yanapawanchik. Chaypi, ¿imastá ukhunchasunman? Wakinkunaqa, Bibliata ñawirinku, akllasqa pʼitismanta astawan ukhunchanku, yachakusqankutataq Bibliankupi pisillapi qillqaykunku. May chhika familiasqa, yachakusqankumanjina imaynatachus ruwanankupi tʼukurinku. Wakin tatasqa, familianpaqjina yachachiykunata maskʼanku, chayri familianpa akllasqanta ukhunchanku. Qhipamantaq, imaynatachus aswan sumaqta ruwanata yachakullasun. *

18. ¿Imaraykutaq Diospa Palabranmanta mana ukhunchanapaqjina yachachiykunatapis ukhunchana tiyan?

¹⁸ Bibliap wakin yachachiykunasnin, mana ukhunchanapaqjina kasqantaqa, mana nisunmanchu. Imaptinchus Jesusqa, espíritu santo yanapanawanchikta nirqa. Chay chiqa yachachiykunaqa, ‘Diosta riqsinamanta’ kachkan, paytaq chayta ukhunchanapaq waqyariwanchik (Proverbios 2:1-5, ñawiriy). Jehovaqa, chay yachachiykunaniqta, ‘payta munakuqkunapaq achkha imasta wakichisqanta’ sutʼinchan. Chayrayku, Palabranmanta astawan yachakunaykipaq kallpachakuy. Espíritu santotaq yanapasunqa, “imaraykuchus Espiritoqa allinta rejsin tukuy imata, taripay mana atina Diospa yachaynintapis” (1 Cor. 2:9, 10).

[Sutʼinchaynin]

¿Imatá kutichiwaq?

• ¿Imaynamantá espíritu santo ‘Diospa taripay mana atina yachayninta’ ukhunchanapaq yanapawanchik?

• Ñawpa siglopi, ¿pikunaniqtá espíritu santo mana endiendey atina yachachiykunata sutʼincharqa?

• ¿Imaynatá espíritu santo chiqa yachachiykunata kunan tiempo sutʼinchan?

• ¿Imatá espíritu santo yanapanawanchikpaq ruwananchik tiyan?

[Tapuykuna]

[22 paginapi recuadro]

 Espirituqa, Diospa mana rikukuq templonmanta sutʼinchan

Ñawpa siglopi, ‘Diospa taripay mana atina yachayninmanta’ jukta sutʼinchakusqanqa karqa: Diosta yupaychanapaq toldo, Jerusalenpi templo imaqa, qhipaman aswan sumaq templo kananta rikuchirqanku. Pabloqa, chay templota suticharqa: “Cheqa kaj wasi[...], mayqentachus Señor sayacherqa, mana runachu”, nispa (Heb. 8:2). Chayqa Jehovap mana rikukuq templon, mayqintachus Jesús, wañusqanrayku, sacerdotejina llamkʼasqanrayku ima sayachirqa, chayniqta Payman qayllaykunanchikpaq.

‘Chiqa kaq wasiqa’ 29 watapi sayarirqa, maypachachus Jesús bautizakurqa, Jehovataq payta juk sumaq jaywanatajina qhawarqa (Heb. 10:5-10). Cristoqa, kawsarimuytawan, janaqpachapi templomanta aswan Santo kaq Chiqaman, chayri ‘Diospa ñawpaqinman’ llawarninwan yaykurqa (Heb. 9:11, 12, 24).

Pabloqa, akllasqa cristianos, “wiñashan[ku], Señorpi sumaj santo templo kanam[ku]paj”, nispa, wak cartanpi nirqaña (Efe. 2:20-22). Hebreosman cartanpi ‘chiqa kaq wasimanta’ parlachkaspa, ¿chay templollamantataqchu parlachkarqa? Jehovamanta sutʼinchaqkunaqa, ajina kasqanta unayta yuyarqanku. Arí, yuyasqankumanjinaqa, akllasqa cristianos, Jehovap janaqpachapi templomanta rumisjina kanankupaq, kay Jallpʼapi wakichikuchkarqanku (1 Ped. 2:5).

Chaywanpis, allin kamachip sutinpi kamachisqa kaqkunaqa, kay 1971 wata qayllapi, Efesios cartamanta temploqa, mana Jehovap templonchu kasqanta entiendeyta qallarirqanku. “Cheqa kaj wasi[...]”, kawsarimuq akllasqa cristianos kankuman karqa chayqa, chay templo “Señorpa jamunankama” manaraq kanmanchu karqa, imaptinchus akllasqasqa, Señorpa jamunan tiempopiraq kawsariyta qallarirqanku (1 Tes. 4:15-17). Chaywanpis Pabloqa, Diosta yupaychanapaq toldomanta jinata qillqarqa: “Chayqa uj rijchʼachinalla karqa kay kunan pʼunchaykunap[itaq kachkan]”, nispa (Heb. 9:9).

Kay pʼitista wak pʼitiswan kikinchaspaqa, Jehovap mana rikukuq templon, mana ruwaypiraqchu kachkasqanta entienderqanku, nitaq akllasqa cristianos kay templomanta rumisjina kanankupaq wakichikuchkasqankutapis. Astawanpis akllasqa cristianosqa, mana rikukuq templop pationpi, Diospa tʼaqasqa chiqapi ima, llamkʼachkanku, sapa pʼunchaytaq ‘Diosta yupaychachkanku, juk sumaq jaywanatapis jaywachkankumanjina’ (Heb. 13:15).

[23 paginapi dibujo/foto]

¿Imaynamantá ‘Diospa taripay mana atina yachayninta’ japʼiqayta atisunman?