Ñawpaqtaqa ‘Diospa chiqan kayninta’ maskʼanallapuni

“Ñawpajtaqa Diospa reinonta, cheqan kaynintawan maskʼaychej, chay tukuy imatataj yapata jina Dios qosonqachej.” (MAT. 6:33.)

1, 2. ¿Imataq Diospa chiqan kaynin, chantá imaynatataq rikuchin?

JESUSQA, Urqupi yachachichkaspa jinata nirqa: “Ñawpajtaqa Diospa reinonta, [...] maskʼaychej”, nispa (Mat. 6:33). Jehovamanta sutʼinchaqkunataq chay rimaykunata sumaqta riqsinchik. Chantapis, tukuy ruwasqanchikpi Diospa Reinonta munakusqanchikta, chiqa sunqu kasqanchikta ima, rikuchinchik. Chaywanpis Jesusqa, Diospa “cheqan kaynintawan maskʼaychej” nillarqataq. ¿Imataq Diospa chiqan kaynin, chantá ñawpaqta maskʼay, ima niyta munan?

² Diosqa chiqan kayninta, chiqan yuyaychaykunasninmanjina, yuyasqanmanjinataq rikuchin. Chantapis, tukuy imata Ruwasqanrayku imachus allin, mana allin kasqanta niyta atin (Apo. 4:11). Diosqa, chiqan kayninta mana saqra runasjinachu achkha kamachiykunata churaspa rikuchin. Manaqa, imaynachus kasqanmanjina rikuchin. Arí, Diosqa, chiqan kayninta, wak kʼacha kaykunasnintajinallataq rikuchin, nisunman munakuynintajina, yachaynintajina, atiynintajina ima. Chayrayku munayninwan, imatachus ruwayta munasqanwan ima, jukchasqa kachkan. Payta yupaychaqkuna imatachus ruwanankuta munasqanpipis, chiqan kayninta rikuchillantaq.

3. a) ¿Imatataq Diospa chiqan kayninta ñawpaqta maskʼanapaq ruwananchik tiyan? b) ¿Imataq Diospa chiqan kamachiykunasninta kasukunapaq tanqawanchik?

³ Diospa chiqan kayninta ñawpaqta maskʼanapaqqa, Jehovap munayninta ruwananchik  tiyan, Pay allinpaq qhawanawanchikpaq. Chantapis, yuyasqanchikmanjinalla ruwanamantaqa, kamachiykunasninmanjina, chiqan yuyaychaykunasninmanjina kawsanapaq kallpachakuna tiyan (Romanos 12:2, ñawiriy). Ajinamanta kawsayninchikpi, Dioswan allinpi kay aswan sumaq kasqanta rikuchisun. Arí, Paytaqa munakusqanchikrayku kasukunchik, nitaq castiganawanchikta manchachikusqanchikraykuchu. Chaytaq kamachiykunasninta tukuy imapi kasukunapaq tanqawanchik. Chaypaq ruwasqa kasqanchikrayku, chayqa chiqanpuni. Chayrayku, Diospa chiqan kayninta, Diospa Reinonmanta Kamachiq Jesusjina munakunanchik tiyan (Heb. 1:8, 9).

4. ¿Imaraykutaq Diospa chiqan kayninta maskʼananchik tiyan?

⁴ ¿Imaraykutaq Diospa chiqan kayninta maskʼananchik tiyan? Chaypaqqa, Adanwan Evawan, Edén huertapi juchaman tanqasqa kasqankupi tʼukurina. Paykunaqa, Jehová kamachiykunata churasqanta, kasukunankutachus manachus akllananku karqa (Gén. 2:17; 3:5). Chaywanpis, mana allinta akllasqankurayku, mirayninkuman ñakʼariyta, wañuyta ima, herenciatajina saqirqanku (Rom. 5:12). Diospa Palabran nin: “Pichus cheqan kayta, khuyakuytawantaj qhatejqa kawsayta, cheqan kayta, allimpaj qhawasqa kayta ima tarenqa”, nispa (Pro. 21:21). Arí, Diospa chiqan kayninta ñawpaqta maskʼaptinchikqa, Pay allinpaq qhawawasun, salvasqastaq kayta atisun (Rom. 3:23, 24).

Wakkunamanta aswan chiqan kasqanchikta yuyayqa tuqllajina

5. ¿Imatataq qhisachananchik tiyan?

⁵ Pabloqa, Romanosman qillqasqanpi, Diospa chiqan kayninta maskʼaqkuna, imatachus qhisachananku kasqanmanta parlarqa. Payqa, judío masisninmanta nirqa: “Diosta tukuy sonqo qhatiyta munanku, manataj cheqa yachayman jinachu. Mana yachaspa Dios imaynatachus runata cheqampaj qhawasqanta, paykunaqa yuyasqankuman jinalla munarqanku cheqampaj qhawasqa kayta. Chayrayku Diospa cheqan kaynimpa uraman mana churasqa kayta munarqankuchu”, nispa (Rom. 10:2, 3). Pablo nisqanmanjina chay judiosqa, Diospa chiqan kayninta mana entiendeyta atirqankuchu. Imaraykuchus, chiqan kasqankuta rikuchinankupaq, yuyasqankumanjinalla imachus chiqan kasqanta nirqanku.

6. ¿Imatataq mana ruwananchikchu tiyan, imarayku?

⁶ Hermanoswan kikinchakuspa, Diosta yupaychayninchik paykunawan atipanakunapaqjina kasqanta qhawaspa ima, chay tuqllaman urmasunman. Chaytaq imatachus ruwayta atisqallanchikpi atienekunapaq tanqawasunman, aswan allin kaqmantataq, nisunman Diospa chiqan kayninmanta qunqapusunman (Gál. 6:3-5). Jehovata munakusqanchikqa, allin kaqta ruwanapaq tanqawanchik. Ruwasqanchikmanjinalla chiqanpaq qhawasqa kayta munaspaqa, Jehovata mana munakusqanchikta rikuchisunman (Lucas 16:15, ñawiriy).

7. ¿Imaynatataq Jesús wakkunamanta aswan chiqanpaq qhawakuy mana allinchu kasqanta sutʼincharqa?

⁷ Jesús Jallpʼapi kachkaptin wakinkunaqa, “allin kasqankuta creekuspa, wajkunata pisipaj qhawa[rqanku]”. Jesustaq chayta ruway mana allinchu kasqanta rikuchinanpaq jinata kikincharqa: “Iskay runas risqanku Temploman Diosmanta mañakoj. Ujnin kasqa fariseo, ujnintaj impuestota cobraj. Fariseo kajqa sayaspa, payllapaj mañakushasqa: Diosníy, graciasta qoyki, imaraykuchus mana wakinkuna jina suwachu, sajrachu, qhenchachu kani, nitaj kay impuestero jinachu kani. Noqaqa semanapi iskay kutita ayunota ruwani, tukuy kapuyniymantataj sapa chunkamanta ujta qoni, nispa. Impuestero runatajrí karullamanta, manchachikuywan mana patallamampis  qhawariyta munasqachu. Chaynejta pechollanta takakuspa, nisqa: Diosníy, khuyariway ari noqa juchasapata, nispa. Kunanqa niykichej: Chay impuestero kutipusqa wasinman juchasnin pampachasqa, fariseotajrí mana, imaraykuchus jatunchakojqa kʼumuykachachisqa rikhurenqa, kʼumuykukojtajrí jatunchasqa kanqa”, nispa (Luc. 18:9-14).

“Amapuni ancha cheqan runaqa kaychu”

8, 9. ¿Imataq ‘ancha chiqan runa’ rimaykuna niyta munan, imamantaq chay tanqawasunman?

⁸ Eclesiastés 7:16 imatawanchus qhisachana kasqanmanta jinata sutʼinchan: “Amapuni ancha cheqan runaqa kaychu nitaj ancha yachayniyojpis. Imapajtaj mana allin kawsayman chayawajri?”, nispa. Chay pʼitita Diospa yuyaychasqanmanjina qillqaqqa, 20 pʼitipi imaraykuchus chayjina ruwayta qhisachananchik kasqanmanta nin: “Kay pachapeqa mana uj runallapis cheqan runaqa kanchu, mana jaykʼaj juchallikuspa cheqantapuni ruwaj”, nispa. “Ancha cheqan runa[paq]” qhawakuqqa, imachus chiqan kasqanta yuyasqanmanjinalla kamachiykunata churan, chaymanjinataq wakkunata juzgan. Chayta ruwaspa Diospa kamachiykunasninta qhisachachkasqanta, mana reparakunchu. Chayrayku Diosqa, mana chiqan runapaqchu qhawan.

⁹ “Ancha cheqan runa[paq]” qhawakuqqa, Jehovap ruwasqan mana allinchu kasqanta ninman. Chaywanpis, Diosninchik mana chiqantachu ruwasqanta yuyaptinchikqa, yuyasqanchik aswan chiqan kasqanta nichkasunman. Sutʼincharinapaq, juzgana wasipi Diosta tiyaykuchispa imachus allin chayri mana allin kasqanta yuyasqanchikmanjinalla juzgayjina kanman. Chaywanpis, ¿imachus chiqan kamachiykuna kasqanta niyta atinchikchu? Mana, chaytaqa Jehovalla niyta atin (Rom. 14:10).

10. Jobtajina, ¿imataq Diosta juzgayman tanqawasunman?

¹⁰ Ñuqanchikqa, ni jaykʼaq Diosta juzgayta munasunmanchu. Chaywanpis wakin kutiqa, juchasapas kasqanchikrayku, ichá imapis mana chiqanchu kasqanta yuyaspa chayri chʼampaykunapi rikukuspa chayta ruwasunman. Jobpis, chiqa sunqu kachkaspa chay pantayman urmarqa. Bibliaqa, “cheqan sonqoyoj runa [...], sajra ruwaymantataj karunchakoj. Diostaqa tukuy imapi sumajta kasoj; ni pita sajrata ruwaj runa” kasqanta nin (Job 1:1). Chaywanpis, llakiykuna qhatiriptin, qhasimanta ñakʼarichkasqanta yuyaspa, “Diospa ñawpaqempi mana juchayoj kasqanta” nirqa (Job 32:1, 2). Jobqa, chay yuyasqanta chiqanyachinan karqa. Ñuqanchikpis, Jobjina ñakʼarichkaspa, ichá kikinta yuyasunman. Jina kaptin, ¿imataq yuyayninchikta chiqanyachinapaq yanapawasunman?

Mana tukuy imatachu sutʼita yachanchik

11, 12. a) Imallapis mana chiqanchu kasqanta yuyaptinchik, ¿imatataq yuyarikunanchik tiyan? b) Jesuspa rikchʼanachinanmanta, ¿imaraykutaq uva huertayuq mana chiqantachu ruwasqanta yuyasunman?

¹¹ Ñawpaqtaqa, mana tukuy imatachu sutʼita yachasqanchikta yuyarikuna tiyan. Jobqa, ajinapi rikukurqa. Jobqa, Satanás iskay kutipi  Diospa ñawpaqinpi, angelespa ñawpaqinpi ima, qhasimanta juchachasqanta, mana yacharqachu (Job 1:7-12; 2:1-6). Chantapis, Kuraq Supay ñakʼarichichkasqanta, mana repararqachu. Jobqa, pipunichus Satanás kasqanta ichá mana yacharqachu. Chayrayku, Dios ñakʼarichichkasqanta yuyaspa, pantarqa. Arí, imatapis mana sutʼita yachaspaqa, pantasqata yuyasunman.

¹² Kunanqa, Jesús rikchʼanachinanpi uva huertayuqmanta, peonesninmantawan parlasqanta ukhuncharina (Mateo 20:8-16, ñawiriy). Chay uva huertayuqqa, paypaq pʼunchaynintinta llamkʼaqkunaman, juk horallata llamkʼaqkunamanjinallataq pagarqa. ¿Ima ninkitaq chaymanta? ¿Chiqantachu ruwarqa? Pʼunchaynintinta ruphaypi tuntispa llamkʼaqkunamanta kawaq karqa chayqa, astawan pagasunanta suyawaq karqa, ¿icharí? Ajinata yuyaspaqa, ichá uva huertayuq saqra runa, manataq chiqantachu ruwasqanta yuyasunman. Chantapis, peonesnin astawan pagananta mañaptinku, patrón kasqanrayku munasqanmanjinalla kutichisqanta nisunman. Chaywanpis, ¿tukuy imatachu sutʼita yachanchik?

13. ¿Imaynamantá uva huertapi llamkʼaqkunamanta rikchʼanachinata qhawarillasunmantaq?

¹³ Kay rikchʼanachinata wakjinamantañataq qhawarina. Uva huertayuqqa, peonesnin familiankuta uywananku kasqanta yacharqachá. Jesuspa tiemponpiqa, campopi llamkʼaqkunaman sapa pʼunchay tardenpi pagapuq kanku, chay qullqiwantaq familiankupaq mikhunata apaq kanku. Chayta yachaspa, uva huertayuqwan inti yaykuyllataña tinkusqankurayku, juk horallata llamkʼaqkunapi tʼukuriy. Paykunaqa, juk horallamanta pagowan familiankupaq, mikhunata apayta mana atinkumanchu karqa. Chantapis, mayta llamkʼayta munarqanku, chayrayku pʼunchaynintinta pillapis llamkʼachinanta suyakurqanku (Mat. 20:1-7). Chaywanpis paykunata, ni pi minkʼarqachu. Ni maypi paykuna qhillas kasqankutaqa nikunchu, chayrayku mana juchayuqchu karqanku. Kunanqa, qam chay runasmanta kasqaykipi tʼukuriy, familiaykita uywanaykipaq pʼunchaynintinta llamkʼachisunankupaq suyakuchkanki. Juk runa pisi tiempollatapis minkʼasuptin, ¿manachu mayta agradecekuwaq? Familiaykiman mikhunata apanaykipaqjina pagasuptin, ¿manachu kusikuwaq?

14. ¿Imatataq uva huertapi llamkʼaqkunamanta rikchʼanachinapi yachakunchik?

¹⁴ Uva huertayuq imatachus ruwasqanmanta parlarina. Payqa, peonesninman juk riqllata pagarqa, tukuyninkuman pagananpuni kasqantapis allinta yacharqa. Chay dueñoqa, achkhas llamkʼayta munasqankurayku, pisillata pagayta atinman karqa, chaywanpis tukuyninkuman maychus kaqta pagapurqa, chaywantaq peonesqa, familiankupaq mikhunata apayta atirqanku. Chaykunapi tʼukurispaqa, dueño mana saqrachu kasqanta reparanchik. Astawanqa, peonesninmanta khuyakurqa. ¿Imatataq kay rikchʼanachinamanta yachakunchik? Mana tukuy imatachu sutʼita yachaspaqa, pantasqata yuyasqanchikta.  Chantapis, Diospa chiqan kaynin aswan patapi kasqanta yachakunchik. Diosqa, mana kamachiykunamanjinallachu, nitaq runas allinta ruwasqankumanjinallachu chiqan kayninta rikuchin.

Yachasqanchikqa pisilla pantasqataq kanman

15. ¿Imaraykutaq chiqan kaymanta yachasqanchik pisilla chayri pantasqa kasqanta nisunman?

¹⁵ Chantapis, imapis mana chiqanchu kasqanta yuyaspaqa, yachasqanchik pisilla chayri pantasqa kasqanta reparakuna tiyan. Juchasapa kasqanchikrayku, wakkunata pisipaq qhawasqanchikrayku, chayri tukuyniqmanta kasqanchikrayku, pantasqata yuyasunman. Runasqa, imachus wakkunap sunqunkupi kasqanta, imatachus ruwayta munasqankuta ima, mana yachanchikchu. Jehovawan Jesuswanqa, tukuy imata yachayta atinku (Pro. 24:12; Mat. 9:4; Luc. 5:22, 23).

16, 17. David Betsabewan qhinchachakusqankumanta, ¿imaraykutaq Jehová, mana ley nisqanmanjinachu ruwanman karqa?

¹⁶ David, Betsabewan qhinchachakusqanmanta imachus kasqanta qhawarina (2 Sam. 11:2-5). Dios, Moisesniqta Leyta qusqanmanjinaqa, iskayninku wañuchisqa kananku karqa (Lev. 20:10; Deu. 22:22). Jehovataq paykunata castigaspapis, mana ley nisqanmanjinachu ruwarqa. ¿Manachu chiqanta ruwarqa? ¿Davidta allinpaq qhawasqanraykuchu chiqan kamachiykunasninta mana juntʼarqa? Bibliata ñawiriqkunamanta wakinqa, ajina kasqanta yuyanku.

¹⁷ Chantapis Jehovaqa, qhinchachakuymanta Leyta, juchasapa jueces juntʼachinankupaq qurqa, paykunataq imachus runaspa sunqunkupi kasqanta mana yachayta atirqankuchu. Chayrayku, chay Ley nisqanmanjina kikillantapuni ruwayta atirqanku. Chaywanpis Jehovaqa, imachus sunqunchikpi kasqanta yachan (Gén. 18:25; 1 Cró. 29:17). Chayrayku mana, juecesman juntʼachinankupaq Leyta qusqanmanjinapunichu ruwanan karqa. Sutʼincharinapaq, mana allinchu kanman sumaqta rikuq runata lentesta churakunanta ninanchikqa, ¿icharí? Jehová, chay Leymanjina ruwananta suyaspaqa chaytapis ruwachkasunmanjina kanman. Jehovaqa, Davidpa sunqunpi, Betsabep sunqunpi imachus kasqanta yachasqanrayku, sunqumantapacha pesachikusqankuta rikuspa, paykunata khuyakuywan, munakuywantaq juzgarqa.

Diospa chiqan kayninta maskʼanallapuni

18, 19. ¿Imataq Jehovata imachus chiqan kasqanta yuyasqanchikmanjinalla mana juzganapaq yanapawasun?

¹⁸ Arí, Bibliapi ñawirispa chayri kawsayninchikpi chʼampaykunapi rikukuspa, Jehová mana chiqantachu ruwasqanta yuyaspaqa, Payta, imachus chiqan kasqanta yuyasqanchikmanjinalla mana juzganachu. Imaraykuchus mana tukuy imatachu sutʼita yachanchik, yachasqanchiktaq pisilla chayri pantasqa kanman. Chantapis “runaj phiñakuynenqa mana Diospa cheqan kaynintachu ruwa[sqanta]” yuyarikuna tiyan (Sant. 1:19, 20). Jinamanta, ni jaykʼaq Jehovap contranpi ‘phiñakusunchu’ (Pro. 19:3).

¹⁹ Jehovalla imachus chiqan, allintaq kasqanta yachan, chaytataq Jesusjina sumaqta yachananchik tiyan (Mar. 10:17, 18). Chantapis, kamachiykunasninmanta “cheqa yachay[ta]” yachakunapaq kallpachakuna (Rom. 10:2; 2 Tim. 3:7). Diospa munayninta allinpaq qhawaspa, chaymanjinataq kawsakuspaqa, ‘ñawpaqtaqa Diospa chiqan kayninta maskʼasqanchikta’ rikuchisun (Mat. 6:33).

¿Yuyarikunkichu?

• ¿Imaraykutaq Diospa chiqan kayninta maskʼananchik tiyan?

• ¿Ima iskay tuqllasmantataq jarkʼakunanchik tiyan?

• ¿Imatataq ñawpaqta Diospa chiqan kayninta maskʼanapaq ruwasunman?

[Tapuykuna]

[9 paginapi dibujo/foto]

Jesuspa rikchʼanachinanpi, ¿imatataq templopi iskay runas mañakusqankumanta yachakunchik?

[10 paginapi dibujo/foto]

Pʼunchaynintinta llamkʼaqkunaman, juk horallata llamkʼaqkunamanjinallataq pagasqan, ¿chiqanchu karqa?