¿Chiqamantachu mana atinchik chayri achakischu?

ADANWAN Evawan, mana mikhunanku sachʼamanta mikhuptinku, Dios tapuptin, Adán nirqa: “Qampa qowasqayki warmi chay sachʼaj poqoyninta qowarqa, noqataj mikhuykorqani”, nispa. Warmitaq juchachasqa kaspa, jinata kutichirqa: “Katari chʼawkiyawan, chayrayku mikhorqani chay sachʼaj poqoyninta”, nispa. Runasqa, chay kutimantapacha achakista churayta qallarirqanku (Gén. 3:12, 13).

Jehová, Adanta Evatawan mana kasukusqankumanta jasutʼisqanqa, chay nisqankuta, mana allinpaq qhawasqanta rikuchiwanchik (Gén. 3:16-19). Imallatapis mana ruwayta atinanchikta niptinchik, Jehová, ¿achakista churachkasqanchiktachu yuyan? Chayrí, ¿manachu? Niraq kay tapuykunaman kutichichkaspaqa, imaraykuchus runas achakista churasqankuta, sutʼinchana.

Runaqa, juchallikuptin, pantaptin, chayri imatapis mana ruwayta munaptin, achakista churan. Chaywanpis chayqa, perdonta mañakunapaq pantasqanchikta sutʼinchaywanqa, mana kikinchu. Wakinkunaqa, Adanjina, Evajina ima, saqra ruwayta munasqankuta pakanankurayku, achakista maskʼanku. Wakinkunataq, juchallikusqankumanta mana jasutʼichikunankupaq, achakista maskʼanku.

Diospa kamachisqanta juntʼanapaqqa, mana achakista churananchikchu tiyan. Chayrayku, llulla yuyaykunawan, mana ‘ñuqanchik kikin, chʼawkiyakunanchikpaq’ reparakunanchik tiyan (Sant. 1:22). Kunanqa, Bibliap nisqanmanta, Diospa kamachisninmanta ima qhawarina. Jinamanta, “imachus Señorta kusichinanta” reparasun (Efe. 5:10).

¿Imatá Jehová ruwananchikta munan?

Bibliaqa, Diosta yupaychaqkuna imatachus kasukunanchikta kamachin. Sutʼincharinapaq, Jesusqa, ñawpa siglopi kamachirqa: “Tukuy laya runasta yachachisqasniyman tukuchimuychej”, nispa. Chay kamachiytaqa, tukuy cristianos kasukunanchik tiyan (Mat. 28:19, 20). Apóstol Pablopis, kasukunapuni kasqanta rikuchinanpaq, nirqa: “Ay noqamanta, manachus evangeliota willasaj chayqa”, nispa (1 Cor. 9:16).

Chaywanpis wakinkunaqa, Bibliamanta unaytaña yachakuspapis, mana Diospa Reinonmanta willamuyta munankuchu (Mat. 24:14). Wakinkunataq ñawpaqpi willamuq kanku, kunantaq manaña. ¿Imaraykutaq willayman mana riyta munankuchu? Ñawpaq tiempopipis, Diospa wakin kamachisninqa, paypa kamachisqanta, mana juntʼayta atinapaqjina qhawarqanku. ¿Imaynatá Jehová, chayta qhawarqa? Chayta ukhuncharina.

Kay parlaykunaqa, achakislla kanku

“Mana atinapaqjina.” Wakinkunaqa, ichá manchali kasqankurayku, Diosmanta willayta mana atinatajina qhawanku. Chaywanpis, Jonasmanta mayta yachakusunman. Jehovaqa, Jonasta, Nínive llaqta chinkachisqa kananta willamunanta kamachirqa. Jonastaq chay kamachiyta juntʼayta manchachikurqa. Manataq pisipaqchu karqa. Imaraykuchus Niniveqa, Asiriap aswan sumaq  llaqtan karqa. Asiriostaq may saqra runas kasqankumanta riqsisqa karqanku. Chayrayku, Jonás ichá tapukurqa: “Riptiy, ¿imataq ñuqamanta kanqa? ¿Wañuchiwanqanku chayrí?”, nispa. Chayrayku, Niniveman rinanmantaqa, wakniqman ripurqa. Chaywanpis Jehovaqa, Jonaspa ruwasqanta, mana allinpaqchu qhawarqa. Chayrayku, Niniveman watiqmanta kacharqa. Chay kutipitaq Jonasqa, mana manchachikuspa Jehovap kamachisqanta juntʼarqa. Jehovataq mayta bendecirqa (Jon. 1:1-3; 3:3, 4, 10).

Diosmanta willamuyta, ichapis mana atinapaqjina qhawanki. Jina kaptinqa, kayta yuyariy: “Diospajqa tukuy imapis atikun” (Mar. 10:27). Chayrayku, Diosmanta yanapata mañakuy. Payqa, maychus necesitasqanchikmanjina, kallpata quwasun. Arí, willamunapaq kallpachakusun chayqa, pay yanapawasun (Luc. 11:9-13).

“Mana sunquy aysawanchu.” Jina kaptin, ¿imatá ruwawaq? Jehová yanapasunkiman. Imaraykuchus payqa, sunqunchik ukhukama chayan, munayninta juntʼanapaqtaq tanqawasunman. Chayrayku Pablo qillqarqa: “Diosqa qankunaman churan munanaykichejta, ruwanaykichejtataj paypa kʼacha munayninrayku” (Fili. 2:13). Chayrayku, Jehovap kamachisqanta juntʼayta munanapaqqa, paypa yanapayninta mañakuna. Kamachiq Davidpis, jinata mañakurqa: “Cheqan kayniykinejta pusaway”, nispa (Sal. 25:4, 5). Arí, Jehovata kusichiyta munanapaq, paymanta mañakuna.

Wakin kutiqa, may saykʼusqa kasqanchikrayku, chayri sunqu pʼakisqa kasqanchikrayku, tantakuyman chayri willayman rinapaq, mayta kallpachakunchik. ¿Chay Jehovata mana chiqamanta munakusqanchiktachu ninayan? Mana. Ñawpa tiempopi Diospa kamachisninqa, paypa munayninta juntʼanankupaq, kikillantataq kallpachakunanku karqa. Sutʼincharinapaq, Pabloqa, Jehovata kasukunanpaq cuerponta ‘maqakusqanta’ nirqa (1 Cor. 9:26, 27, Mosoj Testamentoj). Chayrayku, Diospa munayninta juntʼanapaq, ichapis wakin kutiqa, mayta kallpachakunanchik kanqa. Chaywanpis jinata ruwaptinchikqa, Jehová tʼinkawasunchik. Imaraykuchus payta munakusqanchikrayku kasukunchik. Chantapis, Satanás llulla kasqanta rikuchisunchik. Imaptinchus pay nirqa: “Runasqa, Dios yanapaptillan kasukunku”, nispa (Job 2:4).

“Mana tiempoyuq kani.” Willananpaq mana tiempoyuq kasqanta niqqa, imatachus kawsayninpi ñawpaqman churachkasqanta, allinta qhawarikunan tiyan. Jesusqa, jinata kamachiwarqanchik: “Ñawpajtaqa Diospa reinonta, [...] maskʼaychej”, nispa (Mat. 6:33). Chayta juntʼanapaqqa, imachus tiempota qhichuchkawasqanchikta reparana kanqa. Ichapis, willayman astawan rinamantaqa, sunqunchikta kusichiypi, tiempota usuchichkanchik. Chay ruwaykunaqa, mana juchachu. Chaywanpis, willayman mana rinapaq, juk jarkʼayman tukuptinqa, mana allinchu kanman. Imaraykuchus  kawsayninchikpiqa, Diospa munayninta juntʼay, imamantapis aswan ñawpaqpi kanan tiyan.

“Mana atinaypaqjinachu kani.” Ichapis, Diospa Reinonmanta willamunaykipaq, pisipaq qhawakunki. Ama llakikuychu. Ñawpa tiempopi Diospa wakin kamachisninpis, kikillantataq qallariypi llakikurqanku. Moisespi tʼukurina. Jehová, payta kamachichkaptinqa, pay jinata nirqa: “Ay, Señor. Ni jaykʼaj noqaqa runasman allinta parlayta atinichu, mana qan parlawasqaykimantapachallachu, ni qaynallamantachu, nitaj kunallanmantachu. Noqa kamachiykeqa unaymantapuni jina kani; qalloyqa parlashajtiy, watakullawampuni”, nispa. Jehová, payta yanapananta niptinpis, Moisesqa, wakta kachananta mañarqa: “Ay, Señor. Waj runallata kachakuy ari”, nispa (Éxo. 4:10-13). ¿Imatá Jehová, chaymanta nirqa?

¿Waktachu Jehová kamachirqa? Mana, chaywanpis wawqin Aaronta yanapananpaq kamachirqa (Éxo. 4:14-17). Jehovaqa, Moisesta, kamachisqanta juntʼananpaq, aswan qhipamanpis yanapallarqapuni, nitaq jaykʼaqpis saqirparirqachu. Kay tiempopipis, Jehovaqa, sumaq wakichisqa hermanosniqta yanapallawasunmantaq. Chantapis Palabranpiqa, kamachiwasqanchikta juntʼanapaq, pay yanapanawanchikta niwanchik (2 Cor. 3:5;  “Precursorjina llamkʼasqay watasqa manchay kusiyta apamuwarqa”, nisqa recuadrota, qhawariy).

“Sunquyta nanachiwanku.” Wakinkunaqa, juk hermano sunqunta nanachisqanrayku, willayman chayri tantakuyman, manaña  rinkuchu. Chaywanpis, ¿Jehová chayta allinpaqchu qhawan? Mana. Pablomantawan Bernabemantawan yuyarikuna. Paykunaqa, juk ruwaymanta mana kikinta yuyasqankurayku, “mayta rimanacorkancu”. Chiqamantachá, iskayninku, sunqunkuta nanachinakurqanku (Hech. 15:39, Dios Parlapawanchej). Phiñanakusqankurayku, ¿willaq riyta saqirqankuchu? ¡Mana!

Chayrayku, mayqin hermanollanchikpis, juchasapa kayninpi, sunqunchikta nanachiwanchik chayqa, kayta ama qunqanachu: payqa mana enemigonchikchu. Enemigonchikqa, Satanás, pay uquykuyta munawanchik. Chayrayku, ama paywan atipachikunachu, ‘sinchitataq iñiyninchikpi sayaykuna’ (1 Ped. 5:8, 9; Gál. 5:15). Jehovapi iñiyninta churaqqa, “mana chʼaukiyasqachu rikhurenqa” (Rom. 9:33).

Diospaq mana astawan llamkʼayta atiptinchik

Rikunchikjina, Diospa kamachisqanta juntʼanapaqqa, mana achakista churananchikchu tiyan. Chaywanpis wakin kutiqa, familianchikpaq llamkʼananchikrayku, machuyasqa tatasninchikta qhawananchikrayku, chayri unqusqa kasqanchikrayku, munaspapis mana Diospaq astawan llamkʼayta atisunchu. Jina kaptinqa, Jehová Palabranpi niwasqanchikta yuyarikuna. Payqa, machkhatachus paypaq llamkʼayta munasqanchikta, maykamachus atisqanchiktapis, allinta yachan (Sal. 103:14; 2 Cor. 8:12).

Chayrayku, ñuqanchikmanta, wakkunamantapis, maychus kaqllata suyana. Pablop nisqantataq yuyarikuna: “Qanrí, pitaj kanki wajpa kamachinta juzganaykipaj? Chay runaqa patronnillampaj sayasqapis kashan, chayrí urmasqapis” (Rom. 14:4). Wakkunawan kikinchakunamantaqa, “sapa ujninchej ruwasqasninchejmanta Diosman cuentata qonanchej” kasqanta yuyarikuna (Rom. 14:12; Gál. 6:4, 5). Chayrayku, Diosman, paypaq mana astawan ruwasqanchikmanta sutʼinchachkaptinchikqa, “mana juchachana sonqo[wan]” qayllaykuna (Heb. 13:18).

Jehovapaq llamkʼayqa kusichiwanchik

Diospaq, pisitapis chayri achkhatapis llamkʼaspa, kusisqa kayta atisunman. Imaraykuchus payqa, atisqallanchikta mañawanchik. ¿Imaynatá chayta yachanchik?

Diospa Palabran nin: “Pichus imapi khuyayniykita mañakusojtenqa, ama: Mana, niychu, ruwanaykipaj jina kashajtenqa” (Prov. 3:27). ‘Ruwanaykipaqjina kachkaptin’ nisqanta, ¿reparankichu? ¿Imatataq Jehová, chaywan nichkawanchik? Imatachus ruwayta atisqallanchikta mañawasqanchikta. Payqa, mana wakkunawan kikinchawanchikchu. Chayrayku, sapa jukninchik, Jehovapaq atisqanchikmanjina tukuy sunqu llamkʼasunman (Luc. 10:27; Col. 3:23).

[14 paginapi recuadro, dibujo/foto]

 “Precursorjina llamkʼasqay watasqa manchay kusiyta apamuwarqa”

Chʼampayniyuq chayri may unqusqa kaspapis, Diospaq astawan llamkʼayta atisunman. Canadamanta juk hermano, Ernesto sutiyuq jinata ruwarqa.

Ernestoqa, mana sumaqta parlayta atiqchu, manchalitaq kaq. Wasanta mayta nanaykuchikusqanrayku, llamkʼayninta saqirqa. Diospaq astawan llamkʼananpaq tiempoyuq kasqantataq repararqa. Chantapis tantakuykunapi, precursor auxiliar kanata nikusqanta uyarisqanqa, sunqunman chayarqa. Chaywanpis, mana atinanta yuyarqa.

Chayta yachananpaqtaq juk killata precursor auxiliar kananpaq, solicitudta juntʼachisqa. Mana yuyasqanmanjinataq chay killaqa, horasninta juntʼasqa. Chaywanpis, juktawan manaña atinanta, yuyasqa. Chayrayku, solicitudta watiqmanta ruwallasqataq. Chay killataq horasninta sumaqta juntʼallasqataq.

Jinamanta, Ernestoqa, juk watata precursor auxiliarjina llamkʼasqa. Chaywanpis, jinata yuyallasqataq: “Nichá jaykʼaqpis, precursor regular kayta atisaqchu”, nispa. Chayrayku, precursor regularjina llamkʼananpaq solicitudta juntʼachisqa. Juk watataña, precursor regularjina llamkʼaspataq may kusisqa kachkarqa. Astawan llamkʼayta munasqanraykutaq iskay watatawan precursor karqa. Chaymantataq unquynin sinchiyasqanrayku wañupurqa. Chaywanpis, niraq wañupuchkaspaqa, payta waturikuq riqkunaman, kusiymanta waqarikuspa niq: “Precursorjina llamkʼasqay watasqa manchay kusiyta apamuwarqa”, nispa.

[13 paginapi dibujo/foto]

Willamunanchikpaqqa, ima jarkʼaytapis atipasunman

[15 paginapi dibujo/foto]

Jehovaqa, tukuy atisqanchikmanjina paypaq llamkʼasqanchikta, may allinpaq qhawan