Tantakuykuna tukuyta kallpachananpaq ¿yanapankichu?
Tantakuykuna tukuyta kallpachananpaq ¿yanapankichu?
“Tantakojtiykichejqa, [...] tukuy ima ruwakuchun wiñachisqa kanampaj [chayri kallpachasqa kanapaq].” (1 COR. 14:26.)
1. Kay 1 Corintios 14 tʼaqa nisqanmanjina, ¿imapaqtaq qutuchakuypi tantakunchik?
TUKUYCHÁ Tantakunapaq Wasipi tantakuy tukukusqantawan, “¡kay tantakuyqa, mayta kallpachaykuwan!”, ninchik. Arí, tantakuykunaqa kallpachawanchikpuni. Ñawpa cristianospa tiemponkupijina, tantakuykunaqa, jamuqkuna Diosta yupaychaypi kallpachasqas kanankupaq ruwakun. Apóstol Pabloqa, Corintiosman ñawpa kaq cartanta qillqasqanpi chaymanta sutʼinchan. Kay 14 tʼaqapiqa, tantakuykunapi umallirichikusqan, qutuchakuyta “wiñachin[anpaq chayri kallpachananpaq]” ruwakusqanta, achkha kutista nin (1 Corintios 14:3, 12, 26, ñawiriy). *
2. a) ¿Imaraykutaq tantakuykuna kallpachawanchik? b) ¿Ima tapuymantaq kutichisun?
2 Tantakuykunaqa, espíritu santop yanapayninwan ruwakusqanrayku yanapawanchik, kallpachawanchiktaq. Chayrayku, janaqpachapi kaq Tatanchik, espíritu santonwan yanapanawanchikpaqqa, sunqumantapacha Diosmanta mañakuspa, tukuy tantakuykunata qallarinchik. Chaywanpis, tantakuykuna astawan kallpachanawanchikpaqqa, tukuy yanapasunman. Chayrayku, Tantakunapaq Wasipi tantakusqanchik, Diosta yupaychaypi tukuyta kallpachananpaq, sunquchananpaq ima, ¿imastá sapa jukninchik ruwasunman?
3. ¿Imaraykutaq tantakuykunaman rinanchikpuni tiyan?
3 Kay tapuyman kutichinapaqqa, imastachus tantakuykunapi yachachiqkuna ruwanankuta qhawarisun. Chantá, tantakuykunaman jamuqkunata yanapananchikpaq, imastachus tukuyninchik ruwananchik kasqanta qhawarillasuntaq. Chaykunapitaq mayta tʼukurinanchik tiyan, imaraykuchus tantakuykunaqa, may valorniyuq. Arí, Jehovata yupaychananchikpaqqa, tantakuykunaman rinanchik, tapuykunamantaq kutichinanchik tiyan (Sal. 26:12; 111:1; Isa. 66:22, 23).
Bibliata ukhunchanapaq tantakuy
4, 5. ¿Imapaqtaq Torremanta Qhawaq revistamanta Yachaqanapaq tantakuy ruwakun?
4 Kay Torremanta Qhawaq revistamanta Yachaqanapaq tantakuy, tukuyta yanapanawanchikta munanchik. Chaypaqqa, imapaqchus kay tantakuy sapa semana ruwakusqanta yachananchik tiyan. Chayrayku, Torremanta Qhawaq revistapi, qutuchakuypaq yachaqanasninpi ima, imaschus tikrakusqanta qhawarina.
5 Qhichwa qallupi 15 julio 2008 watapi, qutuchakuypaq ñawpa kaq revista urqhukusqanmantapacha, kay revistap tapanpi imachus churakusqanta, ¿rikunkichu? Chayta, revistaykip tapanpi qhawariy. Torrep uritanpiqa, kicharisqa Biblia kachkan. Chayqa, Torremanta Qhawaq revistamanta Yachaqanapaq tantakuy, Bibliata kay revistap yanapayninwan ukhunchanapaq ruwakusqanta rikuchin. Arí, kay tantakuypiqa, Nehemiaspa tiemponpijina, Diospa Palabranta sumaqta ukhunchanchik (Neh. 8:8; Isa. 54:13).
6. a) ¿Imataq Torremanta Qhawaq revistamanta qutuchakuypaq yachaqanasninpi tikrakun? b) ¿Imatataq Bibliap pʼitisninpa ladonpi ñawiriy niptin yuyarikunanchik tiyan?
6 Bibliamantapuni imatapis yachakusqanchikrayku, Torremanta Qhawaq revistap qutuchakuypaq yachaqanasninpiqa, Bibliamanta wakin pʼitispa ladonpi ñawiriy nispa churakun. Chayrayku may allin kanman, tukuyninchik tantakuykunapi Biblianchikpi chay pʼitista ñawirinanchik (Hech. 17:11). ¿Imarayku? Imaraykuchus, Biblianchikpipuni Diospa yuyaychaykunasninta ñawiriptinchikqa, sunqunchikkama chayan (Heb. 4:12). Chayrayku, chay tantakuypi yachachiqqa, niraq chay pʼitista ñawirichichkaspa, tantakuypi kaqkuna Bibliankupi tarinankuta suyarinan tiyan.
Iñiyninchikmanta parlarinapaq astawan tiempo tiyan
7. ¿Imatataq Torremanta Qhawaq revistata ukhunchakuchkaptin ruwayta atinchik?
7 Chantapis, Torremanta Qhawaq revistap ukhunchanapaq yachaqanaspa parrafosninqa, manaña achkhachu. Chay parrafosta pisi tiempollapi ñawirikusqanrayku, tapuykunaman kutichinapaq astawan tiempo tiyan. Salmo 22:22; 35:18; 40:9, ñawiriy).
Chayrayku, achkha hermanos tapuykunaman kutichispa iñiyninkuta rikuchiyta atinku. Paykunaqa, revistap nisqanmanjina kutichinkuman, Bibliap pʼitisnin imaynatachus yanapawasqanchikmanta chayri imaynatachus wakkunata Bibliap yuyaychaykunasnin yanapasqanmanta parlarinkuman. Revistapi rikhuriq dibujosmanta parlarinankupis allin kanman (8, 9. ¿Imatataq Torremanta Qhawaq revistamanta tantakuypi yachachiq hermano ruwanan tiyan?
8 Chaywanpis, Torremanta Qhawaq revistamanta Yachaqanapaq tantakuy sumaqta yanapanawanchikpaqqa, tapuykunaman pisi parlaykunallapi kutichinanchik tiyan, chay tantakuypi yachachiq hermanopis mana anchatachu parlanan tiyan. Chay hermanop parlasqan, hermanospa kutichisqankuman yapajinalla kaptinqa, tukuyta kallpachanqa, ¿imatá chaypaq ruwanman?
9 Kay tapuyman kutichinapaqqa, juk rikchʼanachinawan kikincharina. Torremanta Qhawaq revistamanta Yachaqanapaq tantakuytaqa, achkha tʼikaswan kikinchasunman. Chay tʼikasqa, mana kikinkamallachu, wakinqa
jatuchaq, wakintaq juchʼuykunalla, tukuy colormantataq kanku. Torremanta Qhawaq revistamanta Yachaqanapaq tantakuypipis, hermanos tapuykunaman kutichisqankuqa tukuy laya, wakinqa achkhata, wakintaq wakjinasmanta ima, parlarinku. Chantapis chay tʼikas astawan kʼachitu rikukunanpaqqa, pisi qʼumir laqhiswan kʼachanchakun. Chay tantakuypi yachachiq hermano, pisillata, kʼachanchananpaqjinallataq parlarisqantaqa, chaywan kikinchasunman. Ajinamanta, yachachiq hermanop parlarisqan, hermanospa parlarisqankuwan, tantakuypi kaqkunata maytapuni kallpachanqa.‘Diosta yupaychanapuni, chayqa juk jaywanajina’
10. ¿Imaynatataq ñawpa cristianos qutuchakuymanta tantakuykunata qhawaq kanku?
10 Pablo 1 Corintios 14:26-33 pʼitispi tantakuykunamanta nisqanqa, imaynatachus ñawpa siglopi tantakuykuna ruwakusqanta yachanapaq yanapawanchik. Bibliata juk ukhunchaq runaqa, kay pʼitismanta jinata qillqarqa: “Ñawpa siglomanta Iglesiapi tantakusqankupiqa, yaqha tukuyninku imaynamantapis yanapanankupuni kasqanta yacharqanku, chaytataq may jatunpaq qhawarqanku. Ni pí uyariqllaqa riqchu, manaqa sapa juk parlariqpuni kanku”, nispa. Arí, ñawpa cristianosqa, qutuchakuymanta tantakuykuna, iñiyninkuta rikuchinankupaq kasqanta yacharqanku (Rom. 10:10).
11. a) ¿Imatataq tantakuykuna kallpachanawanchikpaqjina kananpaq ruwananchik tiyan, imarayku? b) ¿Ima yuyaychaykunataq tapuykunaman aswan sumaqta kutichinapaq yanapawasunman? (Sutʼinchayninta ñawiriy.)
11 Tantakuykunapi, iñiyninchikta rikuchinapaq parlarispaqa, qutuchakuy “wiña[nanpaq]” yanapanchik. Yachanchikjina, achkha watastaña chay tantakuykunaman rispapis, hermanos tapuykunaman kutichisqankuta uyarispaqa, mayta kusikunchik. Juk paya hermanita kutichisqanqa, sunqunchikta kuyurichin; juk anciano sunqumantapacha yanapanawanchikpaqjina parlarisqantaq sunquchawanchik; juk yuqallitu Jehovata munakusqanta rikuchinanpaq kutichisqanpis asirichiwanchik. Arí, tantakuykunapi tapuykunaman kutichisqanchikqa, tukuyta kallpachawanchik. *
12. a) ¿Imatataq Moisesmanta, Jeremiasmanta ima, yachakunchik? b) ¿Imaynatataq Diosmanta mañakuy tapuykunaman kutichinapaq yanapawanchik?
12 Chaywanpis manchali kaqkunaqa, tapuykunaman kutichiyta mana atillankuchu. Ajina kanki chayqa, mana qamllachu ajinapi rikukusqaykita yuyarikuy. Diospa chiqa sunqu kamachisninpis, —Moisés, Jeremías ima— achkha runaspa ñawpaqinpi parlayta mana atisqankuta yuyarqanku (Éxo. 4:10; Jer. 1:6). Chaywanpis Jehovaqa, runas chawpipi payta jatunchanankupaq yanaparqa, qamtapis tapuykunaman kutichinaykipaq yanapasunqa, jinamanta payta jatunchanki (Hebreos 13:15, ñawiriy *). Arí, Diosqa, tapuykunaman kutichiyta mana manchachikunaykipaq yanapasunqa. ¿Imatataq chaypaq ruwawaq? Ñawpaqtaqa, tantakuykunapaq sumaqta wakichikuy. Chantataq Jehovamanta, manaraq Tantakunapaq Wasiman richkaspa, tapuykunaman kutichinaykipaq yanapasunanta mañakuy (Fili. 4:6). Paytaq “munayninma[njina]” mañakuchkasqaykirayku uyarisunqapuni (1 Juan 5:14; Pro. 15:29).
Tantakuykunaqa kallpachawanchik, yanapawanchik, sunquchawanchiktaq
13. a) ¿Imapaqtaq tantakuykuna ruwakun? b) ¿Imatataq ancianos tapurikunanku tiyan?
13 Pabloqa, qutuchakuymanta tantakuykuna, kallpachanawanchikpaq, yanapanawanchikpaq, sunquchanawanchikpaq ima, ruwakusqanta nirqa (1 Cor. 14:3). * Ancianos, ¿imatá tantakuykunapi parlasqanku, hermanosta yanapananpaq, sunquchananpaq ima, ruwankuman? Kay tapuyman kutichinapaqqa, Jesús kawsarisqanmanta pisi tiemponman, juk tantakuyta ruwasqanmanta parlarina.
14. a) ¿Imastaq Jesús juk tantakuyman niraq waqyarichkaptin karqa? b) ¿Imaraykutaq apóstoles, “Jesús qayllaykuspa, paykuna[wan parlariptin]” sunquchasqas karqanku?
14 Ñawpaqtaqa, Jesús chay tantakuyta niraq ruwachkaptin imaschus kasqanta qhawarina. Jesusta niraq wañuchichkaptinkuqa, apostolesnin “saqerparispa [...] ayqerikaporqanku”, ñawpaqmanta willakusqanmanjinataq “sapa ujpis munasqa[nkumanjina chayri wasinkuman]” ripurqanku (Mar. 14:50; Juan 16:32). Jesustaq kawsarimuspa, sunqu pʼakisqa apostolesninta juk sumaq tantakuyman waqyarirqa. * Chantá, “chunka ujniyoj apostolesqa Galileaman rerqanku, maymanchus Jesús kamacherqa rinankuta, chay orqoman”. Chayaptinkutaq “Jesús qayllaykuspa, paykuna[wan parlarirqa]” (Mat. 28:10, 16, 18). Paykunaqa, Jesús chayta ruwasqanrayku, ¡maytachá sunquchakurqanku! ¿Imamantataq Jesús chaypi parlarirqa?
15. a) ¿Imatataq Jesús juk tantakuypi nirqa, imatataq mana ruwarqachu? b) ¿Imaynataq apóstoles chay tantakuypi sientekurqanku?
15 Jesusqa, discipulosninman qallariypi kayta nirqa: “Dios Tatayqa kamachina tukuy atiyta qowan”, nispa. Chaymantataq kamachirqa: “Rispa, tukuy laya runasta yachachisqasniyman tukuchimuychej”, nispa. Chantá kʼachamanta, “noqa qankunawan tuta pʼunchay ka[chkani]”, nirqa (Mat. 28:18-20). ¿Reparankichu imatachus Jesús mana ruwasqanta? Payqa, apostolesninta mana rimarqachu. Chantapis, imaraykuchus jinata ruwasqankuta mana tapurqachu, payta saqirparispa pisi kallpas kasqankurayku sunqu pʼakisqa kachkasqankutapis mana yuyarichirqachu. Astawanqa, juk sumaq llamkʼayta paykunaman quspa, pay, Tatan ima, paykunata mayta munakusqankuta yuyarichirqa. ¿Imaynataq apostolesnin sientekurqanku? Paykunaqa, kallpachasqas, yanapasqas, sunquchasqas ima karqanku, chayrayku chay tantakuy tukukusqantawan “Cristo Jesusmanta yachachispa” purillarqankupuni (Hech. 5:42).
16. Jesusjina, ¿imatataq ancianos tantakuykuna tukuyta sunquchananpaq ruwananku tiyan?
16 Ancianosqa, kay tiempopipis Jesusjina ruwankuman. ¿Imaynamantá? Tantakuykuna, Jehová tukuy hermanosta mayta munakusqanta yuyarichinanpaq ruwakusqanta mana qunqaspa (Rom. 8:38, 39). Chayrayku, tantakuykunapi hermanos parlariptinku chayri umallirichiptinkuqa, kʼacha kaykunasninkuta qhawanku, mana pantasqasninkutachu. Ruwasqankutapis, mana pisipaqchu qhawanku. Astawanqa, Jehovata munakusqankumanta, paypa munayninta ruwayta munasqankumanta ima, parlanku (1 Tes. 4:1, 9-12). Chantapis ancianosqa, qutuchakuymanta tukuy hermanosta, pantachkasqankumanta ichá yuyaycharinanku kanqa. Chaywanpis wakin hermanosllata yuyaychananku kaptinqa, allin kanman sapallankupi yuyaycharinanku (Gál. 6:1; 2 Tim. 2:24-26). Ancianosqa, qutuchakuypi parlarichkaspa, hermanosta allinta ruwachkasqankuta ninanku allin kanman (Isa. 32:2). Chayta ruwanankupaq mayta kallpachakuptinkuqa, tantakuy tukukuptin tukuy hermanos sunquchasqas, kallpachasqas ima, kanqanku (Mat. 11:28; Hech. 15:32).
Tantakuykunaqa, tukuyta sunquchan
17. a)¿Imaraykutaq tantakuykuna tukuyta sunquchananpaqjina kanan tiyan? b) ¿Imaynamantataq tantakuykuna tukuyta kallpachananpaq yanapawaq? (“Tantakuykuna tukuyta kallpachananpaq chunka yanapaykuna” nisqata ñawiriy.)
17 Satanaspa pachanqa, sapa kuti aswan saqraman tukuchkan, chayrayku tantakuykunaqa, tukuyta sunquchananpaqjina kanan tiyan (1 Tes. 5:11). Juk hermana, qusanwan khuska, ñawpa wataspi llakiypi rikukusqankumanta yuyarikuspa jinata nin: “Tantakunapaq Wasipiqa, tukuy hermanosniykuta rikuspa, Jehová yanapawasqaykuta repararqayku. Chantapis, llakiyniykuta Payman saqiyta atirqayku, chaytaq mayta sunquchawarqayku”, nispa (Sal. 55:22). Tantakuykunaqa, yanapasqas, sunquchasqas ima, kananchikpaq ruwakunan tiyan. Chaypaqtaq tukuyninchik yanapananchik tiyan.
[Sutʼinchaykunasnin]
^ párr. 1 Ñawpa siglomanta tantakuykunapi ruwakusqanmanta wakin imasqa, tukukapunan karqa. Arí, wak qalluspi parlay, imachus qhipaman kananmanta willay ima, chinkapunan karqa (1 Cor. 13:8; 14:5). Chaywanpis Pablop yuyaychasqanqa, imaynatachus kunan tiempopi tantakuykuna ruwakunanta yachanapaq yanapawanchik.
^ párr. 11 Tantakuykunapi, aswan sumaqmanta tapuykunaman kutichinaykipaq yuyaychaykunata, kay La Atalaya 1 septiembre 2003, 19-22 paginasninpi ñawiriy.
^ párr. 12 Hebreos 13:15 (DP): “Chayraycu Jesucristonejta Diosta yupaychanachejpuni. Chayka uj jaywanajinamin. Ajinata yupaychaspa cʼacha cayninta siminchejwan willacunchej.”
^ párr. 13 Griego qallupi “yanapay” “sunquchay” rimaykuna mana kikinchu kasqanmanta, W. E. Vine sutiyuq, Diccionario expositivo de palabras del Antiguo y del Nuevo Testamento exhaustivo, nisqa libronpi sutʼinchan. Chaypiqa, “sunquchay” rimay tikrakusqanqa, sunqumantapacha kasqanta nin, “yanapay” rimaytaq mana kikinchu kasqanta (Juan 11:19, kikinchay).
^ párr. 14 Pabloqa, Jesús “rikhurillarqataj, phishqa pachaj kuraj tantasqa kashajtinku” nispa, ichá chay kutimanta parlachkarqa (1 Cor. 15:6).
¿Imatá kutichiwaq?
• ¿Imaraykutaq tantakuykunaman jamunanchikpuni tiyan?
• ¿Imaraykutaq tapuykunaman kutichisqanchik qutuchakuy “wiñachisqa” kananpaq yanapan?
• ¿Imatataq Jesús discipulosninwan juk tantakuyta ruwasqanmanta yachakunchik?
[Tapuykuna]
[22, 23 paginaspi recuadro, dibujos/fotos]
TANTAKUYKUNA TUKUYTA KALLPACHANANPAQ CHUNKA YANAPAYKUNA
Ñawpaqmanta wakichikuy. Tantakunapaq Wasipi imatachus ukhunchakunanta ñawpaqmanta wakichikuptiykiqa, tantakuykunapi sumaqta yachakunki, sunquykikamataq chayanqa.
Ama faltakuychu. Tantakuykunaman achkha jamuptinkuqa, mayta kusikunchik, chayrayku may allin chaypi kanaykiqa.
Tiemponpi chayay. Tantakuy niraq qallarichkaptin tiyasqaña kaptiykiqa, tukuy hermanoswan khuska qallarinapaq takiypi, Diosmanta mañakuypi ima kanki. Chaykunataqa, Jehovata yupaychananchikpaq ruwanchik.
Publicacionesta apay. Tantakuykunaman ukhunchakunan publicacionesta, Bibliata ima, apamuptiykiqa yachachikusqanta publicacionniykipi ñawiriyta atinki, sumaqtataq japʼiqanki.
Allinta uyariy. Tantakuykunapi, celularniykiman qillqamususqankuta ama ñawiriychu, wak ratopi ñawiriy. Ajinamanta, imastachus ruwanaykita maychus tiemponpi ruwanki.
Tapuykunaman kutichiy. Achkha hermanos iñiyninkuta rikuchinankupaq kutichisqankuqa, tukuy hermanosta yanapan, kallpachantaq.
Kutichichkaspa pisillata parlariy. Ajinamanta wak hermanospis, kutichiyta atinqanku.
Qutuchakuypi ruwanasniykita juntʼay. Diosmanta Parlayta Yachanapaq tantakuypi chayri Willayta Yachanapaq tantakuypi, umallirichinayki kaptinqa, ñawpaqmanta sumaqta wakichikuy, juntʼaypunitaq.
Wakkunata allinta ruwasqankuta niy. Tantakuykunapi umallirichiqkunata chayri tapuykunaman kutichiqkunata allinta ruwasqankuta niy.
Wakkunawan parlariy. Tantakuy niraq qallarichkaptin chayri tukukusqantawan, kʼachamanta napaykunakuy, wakkunawan parlariy ima, aswan kusisqa kanapaq yanapawanchik, kallpachawanchiktaq.