Casarasqa kawsayta Diospa regalontajina qhawana

“Chayrayku qhareqa tatanta mamantawan saqenqa, warminwantaj ujchakonqa, iskayninkutaj uj runa jinalla kanqanku.” (GÉN. 2:24.)

1. ¿Imaraykutaq Jehovata may jatunpaq qhawananchik tiyan?

CASARAKUYTAQA, Jehová qallarichiq, chayrayku may jatunpaq qhawananchik tiyan. Jehovaqa, Ruwawaqninchik, Kamachiqninchik, Tatanchik ima, chayrayku Biblia nin, paymanta “tukuy ima allin kaj, kʼacha kaj” ima, Jamusqanta (Sant. 1:17; Apo. 4:11). Diosqa, mayta munakuwasqanchikrayku tukuy imata quwanchik (1 Juan 4:8). Arí, tukuy imata yachachiwasqanchik, imatachus ruwananchikta mañawasqanchik, tukuy imata quwasqanchik imaqa, allinninchikpaq kusisqa kawsakunanchikpaqtaq (Isa. 48:17).

2. ¿Ima kamachiykunatá Jehová ñawpa qhariwarmiman qurqa?

² Bibliaqa, casarakuy Diosmanta “kʼacha” regalo kasqanta nin (Rut 1:9, 10; 2:12). Jehovaqa, ñawpa qhariwarmita casarachispa, allinta kawsakunankupaq sumaq kamachiykunata qurqa (Mateo 19:4-6, ñawiriy). Chayta kasukuspaqa, wiñaypaq kusisqas kawsakunkuman karqa. Chaywanpis, mana kasukusqankurayku ñakʼarirqanku (Gén. 3:6-13, 16-19, 23).

3, 4. a) ¿Imaynatá achkha runas casarasqa kawsayta, Jehovata ima, pisipaq qhawasqankuta rikuchinku? b) ¿Imatá kay yachaqanapi ukhuncharisun?

³ Achkha casarasqasqa, kawsayninkupi imatachus ruwayta munasqankuta ñawpa qhariwarmijinallataq akllanku. Diospa kamachiykunasnintapis pisipaq qhawanku chayri mana kasukunkuchu. Wakinkunataq mana casarakuspalla tiyakunku chayri iskay, kimsa qhariwan chayri warmiwan purinku (Rom. 1:24-32; 2 Tim. 3:1-5). Casarakuyta, mana Diospa regalontajina qhawaqkunaqa, Jehovata pisipaq qhawasqankuta rikuchinku.

⁴ Wakin cristianospis manaña Jehovajinachu casarasqa kawsayta qhawanku. Chayrayku wakinkunaqa, imallamantapis qusankumanta chayri warminkumanta tʼaqakunku chayri divorciakunku. ¿Imataq mana chayman chayanankupaq yanapanman? ¿Imaynatá Génesis 2:24 casarasqa kawsayninkupi yanapanman? Casarakuyta munaqkunarí, ¿imaynatá wakichikunkuman? Kay yachaqanapiqa, ñawpa tiempomanta kimsa qhariwarmikuna kusisqas kawsakusqankumanta qhawarisun. Paykunataqa, Jehovata jatunpaq qhawasqanku qhariwarmijina unayta kawsakunankupaq yanaparqa.

Qusankiwan chayri warminkiwan chiqa sunqullapuni kay

5, 6. Zacariaswan Elizabetwan, ¿imapí rikukurqanku chantá chiqa sunqu kasqankurayku ima tʼinkatataq japʼirqanku?

⁵ Zacariaswan Elizabetwanqa, Judá llaqtapi tiyakurqanku, tukuy imata allinta ruwaq kanku. Iskayninkutaq Diosta yupaychaqwanpuni casarakuyta munarqanku. Zacariasqa, sacerdotejina llamkʼayninta allinta juntʼarqa, paykunaqa Diospa Leyninta maychus kaqta juntʼarqanku. Diosmanqa, tukuy imamanta agradecekuq kanku. Tukuy imayuq kaspapis, mana wawasninku karqachu. Paykunaqa machitusña karqanku, Elizabettaq mana wawasniyuq kayta atirqachu (Luc. 1:5-7).

 ⁶ Israelpiqa, wawasniyuq kaq warmita may allinpaq qhawaq kanku, chayrayku yaqha tukuy familiaspiqa achkha kaq kanku (1 Sam. 1:2, 6, 10; Sal. 128:3, 4). Chantapis chay tiempopiqa, juk warmi mana wawasniyuq kayta atiptinqa, qusan paymanta divorciakuyta atiq. Chayqa, ¡may llakiy karqa! Chaywanpis Zacariasqa, warminman chiqa sunqullapuni karqa, nitaq saqirparqachu. Mana wawasniyuq kaspapis khuskallapuni kawsakurqanku, Jehovatataq chiqa sunquwan yupaychallarqankupuni. Chayrayku Jehovaqa, machitusña kachkaptinku wawitayuq kanankuta saqirqa (Luc. 1:8-14).

7. ¿Imaynamantá Elizabet qusanpa nisqanta allinpaq qhawasqanta rikuchirqa?

⁷ Chantapis Elizabetqa, qusanpa nisqanta allinpaq qhawasqanta rikuchillarqataq. Zacariasqa, wawitan paqarikuptin mana parlayta atirqachu, Jehová angelninniqta wawayuq kananta nisqanta mana creesqanrayku. Ángel nisqanmanjina wawitankuqa Juan sutikunan karqa, chaytataq Zacariasqa warminman willanmanchá karqa. Chaywanpis vecinosninku, ayllusninku ima, wawita tatanjina sutikunanta nirqanku, Elizabettaq nirqa: “Mana. Wawaj sutenqa Juan kanqa”, nispa (Luc. 1:59-63).

8, 9. a) ¿Imaynamantá casarasqasta chiqa sunqus kasqanku khuskallapuni kawsakunankupaq yanapan? b) ¿Imaynatá casarasqas chiqa sunqus kasqankuta rikuchinakunkuman?

⁸ Zacariaswan Elizabetwanqa, tukuy laya llakiykunapi, chʼampaykunapi ima, rikukurqanku. Kunanpis casarasqasqa, kikillanpitaq rikukunku. Chayrayku casarasqas khuskallapuni kawsakunankupaqqa, chiqa sunqus kananku tiyan. Chantapis wak qharita chayri wak warmita coqueteay, qʼala runasta qhaway, qhinchachakuy ima, allinta kawsakusqankuta, puraqmanta atienekusqankutataq chinkachinman. Ajinamantataq munakuyninku chiriyapunman. Sutʼincharinapaq, imaynatachus juk pirqa, wasipi kaqkunata jarkʼan kikillantataq chiqa sunqu kasqankuqa, casarasqa kawsayninkuta jarkʼan. Casarasqas puraqmanta mana wasanchanakuptinkuqa, atienenakuspa kawsakunankupaq yanapan, allintataq parlarikunku, ajinamanta munakuyninkuta wiñachinku. Rikunchikjina, chiqa sunqu kayqa, may allinpuni.

⁹ Jehovaqa, Adanman nirqa: “Qhareqa tatanta mamantawan saqenqa, warminwantaj ujchakonqa”, nispa (Gén. 2:24). Kay rimaykunaqa niyta munan, pillapis casarakuptinqa, amigosninmanta, familiaresninmanta nisqaqa qusan chayri warmin ñawpaqpi kanan tiyan. Ñawpaqtaqa, qusanwan chayri warminwan kananpaq tiempochakunan tiyan. Wak familiayuqña kasqankuraykutaq manaña tatasninkuqa kawsayninkupi chayri chʼampaykunasninkupi satʼikunankuchu tiyan. Jehovaqa, jukchasqallapuni kawsakusqankuta may allinpaq qhawan.

10. ¿Imataq casarasqasta chiqa sunqus kanankupaq yanapanqa?

¹⁰ Qhariwarmis chiqa sunqus kasqankuqa may allinpuni, qusa chayri warmi mana Jehovamanta sutʼinchaq kaptinpis. Juk hermana nin: “Jehovaman mayta agradecekuni, qusaypa nisqanta kasukuyta, jatunpaq qhawayta ima, yachachiwasqanmanta. Qusayman chiqa sunqu kasqayrayku 47 watastaña qhariwarmi kawsayniypi kusisqa kawsakuni”, nispa (1 Cor. 7:10, 11; 1 Ped. 3:1, 2). Arí, casarasqas kusisqas kawsakunankupaqqa, mayta kallpachakunanku tiyan. Chayrayku ruwasqaykiwan, parlasqaykiwan ima, qusaykita chayri warmiykita tukuymanta aswan allinpaq qhawasqaykita rikuchinayki tiyan. Qhariwarmi kawsayniykiman, ni pi satʼikamunanta saqiychu (Proverbios 5:15-20, ñawiriy). Raulwan Jeannettewanqa, 35 watas kuraqtaña qhariwarmijina kusisqas kawsakunku, ninkutaq: “Casarasqa kawsayniykupi chiqa sunqus kasqaykurayku, Dios nisqanmanjinataq ruwasqaykurayku, kusisqas kawsakuyku”, nispa.

 Khuska llamkʼayqa casarasqa kawsayta kallpachan

11, 12. ¿Imaynasmantataq Aquilawan Priscilawan yanapanakurqanku: a) wasinkupi? b) llamkʼayninkupi? c) Diospa Reinonmanta willaypi?

¹¹ Apóstol Pabloqa, Áquila Priscila amigosninmanta parlaspaqa, iskayninkup sutisninkutapuni uqhariq. Paykunap kawsayninkuqa, Dios nisqanmanjina casarasqas “uj runa jinalla” kawsakunanku kasqanta rikuchin (Gén. 2:24). Arí, paykunaqa wasinkupi, llamkʼayninkupi, Diosmanta willaypi ima, khuskallapuni llamkʼaq kanku. Pablota ñawpaq kutirayku Corinto llaqtanman waturiq riptin wasinkuman waqyarirqanku, chay wasipi qhipakusqan tiempopiqa, ichá willananpaq, yachachinanpaq ima yanaparqa. Aswan qhipamantaq Éfeso llaqtapi, tantakuykunata wasinkupi ruwaq kanku, khuskataq musuq hermanosta Diosmanta astawan yachachirqanku, chaykunamanta jukninqa Apolos karqa (Hech. 18:2, 18-26). Aquilawan Priscilawanqa, Roma llaqtaman ripurqanku, chaypipis tantakuykunata wasillankupitaq ruwaq kanku. Éfeso llaqtaman kutipuspapis hermanosta kallpachallarqankupuni (Rom. 16:3-5).

¹² Aquilawan Priscilawanqa, mana atipanakuspa, nitaq siminakuspa llamkʼaq kanku, Pablowanpis toldosta ruwaspa llamkʼallaqtaq kanku. (Hech. 18:3). Arí, paykunataqa casarasqa kawsayninkupi kallpachasqa kanankupaq, Diospa llamkʼayninpi khuska llamkʼasqanku yanaparqa. Chayrayku Corintopi, Efesopi, Romapi ima, “Cristopi yanapa[qkunajina]” riqsisqas karqanku (Rom. 16:3). Mayllapipis, khuskallapuni Diospa Reinonmanta willaspa llamkʼaq kanku.

13, 14. a) ¿Imastaq casarasqasta karunchachinman? b) ¿Imastá casarasqas “uj runa jinalla” kanankupaq ruwankuman?

¹³ Arí, casarasqa kawsaytaqa, iskayninku imatachus ruwayta munasqankuwan kallpachanku (Ecl. 4:9, 10). Chaywanpis achkha casarasqasqa, mana khuskachu imatapis ruwanku, imaraykuchus sapa jukpis llamkʼaynillankuman qukunku. Wakinkunataq llamkʼayrayku viajanku chayri wak suyusman qullqita gananankurayku ripunku. Wakkunataq wasinkupi kaspapis, teleta chayri Internetta qhawanankurayku, pukllanankurayku, videojuegosrayku, wak imasta ruwanankurayku ima, qusankumanta chayri warminkumanta karunchakunku. Ajina wasiykipi kaptinqa, allin kanman imallatapis qusaykiwan chayri warmiykiwan khuska ruwanaykipaq tiempochakunayki. Nisunman waykʼunaykichikpaq, platosta mayllanaykichikpaq, wasita llimphuchanaykichikpaq, wawasniykichikpaq, machuyasqa tatasniykichikpaq ima, tiempochakuychik.

¹⁴ Chantapis sapa semana Diospaq llamkʼanaykichikpaq kallpachakuychik. Chantá sapa pʼunchaypaq urqhusqa pʼitita ñawiriy, Familiapi Diosta Yupaychanapaq Chʼisipi tantakuy, khuska willaq riy ima, sumaq yanapas. Precursoresjina juk killata, juk watata chayri astawan, ¿llamkʼayta atiwaqchikchu? (1 Corintios 15:58, ñawiriy.) Juk hermana qusanwan precursores kasqankumanta nin: “Diosmanta willaypiqa, allinta parlarikuq kayku. Runasta,  Diosta riqsinankupaq yanapayta munasqaykurayku, khuska llamkʼasqaykuqa may sumaq kasqanta repararqani. Qusaymantaq astawan jukchaykukurqani, mana qusaymanjinallachu manaqa juk amigoymanjina”, nispa. Qamkunapis allin ruwaykunata ruwanaykichikpaq khuska llamkʼanaykichik tiyan. Ajinamanta, iskayniykichik imatachus ruwayta munasqaykichikta, kawsayniykichikpi imatachus ñawpaqman churayta munasqaykichikta, khuska ruwankichik. Aquilawan Priscilawanjinataq “uj runa jinalla” yuyayniykichikpi, imatachus ruwayta munasqaykichikpi ima, kankichik.

Diosta ñawpaqta maskʼaychik

15. Casarasqas kusisqas kawsakunankupaq, ¿imatá ruwananku tiyan? Sutʼinchay.

¹⁵ Jesusqa, casarasqa kawsaypi Jehová ñawpaqpi kanan kasqanta yacharqa, imaraykuchus ñawpaq qhariwarmita Dios casarachisqanta rikurqa. Chantapis Adanwan Evawan Dios nisqanmanjina kawsakuspaqa, kusisqas kasqankuta rikullarqataq. Diosta mana kasukusqankuraykutaq may llakiykunapi rikukusqankuta rikurqa. Chayrayku runasman yachachichkaspaqa, Génesis 2:24 Jehovap nisqanta uqharirqa, nirqataq: “Diospa ujchasqanta ama runaqa tʼaqachunchu”, nispa (Mat. 19:6). Kunanpis casarasqas kusisqas kawsakunankupaqqa, Jehovata jatunpaq qhawananku tiyan. Jesuspa tatasninpis, ajinata ruwarqanku.

16. ¿Imaynatá Josewan Mariawan Diosta yupaychasqankuta rikuchirqanku?

¹⁶ Joseqa, Mariata kʼachamanta, allinpaqtaq qhawaq. María unquq kasqanta yachaspa, niraq Diospa angelnin imaraykuchus ajina kasqanta willachkaptin khuyakuywan parlarqa (Mat. 1:18-20). Casarakuspañapis kamachiq Cesarpa kamachisqanta, Moisespa Leyninta ima, kasukurqanku (Luc. 2:1-5, 21, 22). Chantapis Jerusalenpi ruwakuq fiestasmanqa, Josella rinan karqa, chaywanpis Mariaqa, sapa wata paywan khuska, wak familiaresninwan ima riq (Deu. 16:16; Luc. 2:41). Ajinamanta paykunaqa, Jehovap munayninta ruwanankupaq, yupaychanankupaq ima, kallpachakuq kanku. Chayraykuchá Jehovaqa, Churin Jesusta wawita kachkaptin, uywanankupaq akllarqa.

17, 18. a) ¿Imaynasmantá casarasqas Diosta ñawpaqman churasqankuta rikuchinkuman? b) ¿Imaynatá casarasqasta Diosta yupaychasqanku yanapan?

¹⁷ Qamkunarí, ¿Diosta yupaychaytachu ñawpaqman churankichik? ¿Ima ruwayta akllachkaspapis Bibliap nisqanta ukhunchankichikchu, Diosmanta mañakunkichikchu chantá wak cristianosta tapurikunkichikchu? Chayri, ¿qamkuna, amigosniykichik, familiaresniykichik ima, yuyasqankumanjinallachu chʼampaykunasniykichikta allinchankichik? ¿Allin kamachi yuyayniyuq nisqanmanjinachu ruwachkankichik? ¿Kay pachap costumbresninmanjinachu chayri yuyaychaykunasninmanjinachu ruwachkankichik? ¿Khuskachu Diosmanta mañakunkichik, Bibliata ukhunchankichik ima? Aswan qhipaman imatachus ruwanaykichikmanta, familiapi imatachus ñawpaqman churanaykichikmanta ima, ¿parlarinkichikchu?

¹⁸ Raymundoqa, 50 watastaña casarasqa kusisqa kawsakun, nintaq: “Tukuy chʼampaykunata allinchayta atillarqayku, kawsayniykupi Jehovawan ‘kinsanchasqa chʼankulla[jina]’ kasqanrayku”, nispa (Eclesiastés 4:12, ñawiriy). Dannywan Trinawanqa, kikillantataq ninku: “Diosta khuska yupaychasqaykurayku,  iskayniykuta astawan jukchaykuwayku”, nispa. Paykunaqa 34 watas kuraqtaña casarasqa kusisqas kawsakunku. Arí, casarasqa kawsaypi Jehovata ñawpaqman churaptinchikqa, kusisqa kawsakunapaq yanapawasun, maytataq bendeciwasun (Sal. 127:1).

Casarasqa kawsayta jatunpaq qhawana

19. ¿Imaraykutaq Dios casarasqa kawsayta qallarichirqa?

¹⁹ Achkha runasqa, casarasqa kawsayta mana allinpaqchu qhawanku, paykunap allinnillankupi yuyasqankurayku. Chaywanpis cristianosqa, mana jinata qhawanchikchu, imaraykuchus casarasqa kawsaytaqa, Jehová qallarichin, munayninta juntʼananpaq (Gén. 1:26-28). Adanwan Evawan chay kamachiyta kasukunkuman karqa chayqa, Jallpʼaqa juk kʼacha paraíso kanman karqa, chaypitaq runasqa kusisqas Diosta yupaychankuman karqa.

20, 21. a) ¿Imaraykutaq casarasqa kawsayta jatunpaq qhawananchik tiyan? b) ¿Qhipan semanapi ima regalomantataq yachakusun?

²⁰ Chantapis cristianosqa, casarasqa kawsay Jehovata yupaychanapaq yanapawasqanchiktajina qhawanchik (1 Corintios 10:31, ñawiriy). Rikunchikjina, chiqa sunqu kay, jukchasqa kay, Diosta yupaychay ima, casarasqasta mayta kallpachan. Casarakuyta munaqkuna, casarasqa kaqkuna allinta kawsakuyta chayri kallpachayta munanku chayqa, casarasqa kawsayta Jehová qallarichisqantajina qhawananku tiyan. Chayta yachaspaqa, Diospa Palabranmanjina imatapis ruwasun. Ajinamanta Jehovata, casarasqa kawsayta ima, jatunpaq qhawasqanchikta rikuchisun.

²¹ Jehovaqa, mana casarasqa kawsayllatachu quwanchik, nitaq chayllachu kusisqa kawsakunapaq yanapawanchik. Qhipan yachaqanapiqa, soltero kaypis Diospa regalollantaq kasqanta yachakusun.

¿Imatá kutichisunman?

• ¿Imaynatá casarasqa cristianosta chiqa sunqu kasqanku yanapan?

• ¿Imaraykú casarasqasta khuska llamkʼasqanku astawan jukchan?

• ¿Imaynatá casarasqasta Diosta yupaychasqanku yanapan?

• ¿Imaynamantá casarasqa kawsayta Qallarichiqta jatunpaq qhawasqanchikta rikuchinchik?

[Tapuykuna]

[15 paginapi dibujos/fotos]

Casarasqasta imallatapis khuska ruwasqankuqa jukchasqallapuni kawsakunankupaq yanapan