Ama llulla yuyaykunawan ñuqanchik kikin chʼawkiyakunachu

EVA mana mikhunanku sachʼap puquyninta mikhuykuptin, Dios tapurqa: “Imatataj ruwarqankiri?”, nispa. Evataq kutichirqa: “Katari chʼawkiyawan, chayrayku mikhorqani chay sachʼaj poqoyninta”, nispa (Gén. 3:13). Satanasqa, may yuyaysapa katarijina, Evata, Diosta mana kasukunanpaq tanqarqa, chayrayku Satanastaqa, “unay ñawpa katari” sutichakun. “Payqa llullakuspa kay pachapi kaj chhika runasta pantachi[chka]n” (Apo. 12:9).

Genesispi nisqanqa, Kuraq Supay munasqanmanjina ruwasqanta rikuchin. Payqa, Evatajina mana yachayniyuq runasta chʼawkiyan. Chaywanpis cristianosqa, mana Satanasllachu chʼawkiyayta munawasqanchikta yachanchik. Bibliaqa niwanchik: “Qankuna kikiykichej [llulla yuyaykunawan] chʼawkiyaku[waqchik]”, nispa (Sant. 1:22).

¿Ñuqanchik kikin chʼawkiyakusunman? Ichapis nisunman mana chayri ni jaykʼaq. Chaywanpis Diosqa, allinninchikpaqpuni kʼamiwanchik. Chayrayku kay tapuykunata ukhuncharina: ¿Imaynatá ñuqallanchiktaq chʼawkiyakusunman? ¿Ima pantasqa yuyaykunataq chayman chayachiwasunman? Chaypaqtaq judiosmanta parlarina.

Paykuna kikin chʼawkiyakurqanku

Kay 537 qayna pacha watapi Persiamanta rey Ciroqa, Babiloniapi kaq judíos Jerusalenman kutipunankuta kamachirqa, Diospa templonta watiqmanta sayarichinankupaq (Esd. 1:1, 2). Llaqtankuman kutipuq judiosqa, qhipan watapi Diospa munasqanmanjina musuq templota sayarichiyta qallarirqanku. Paykunaqa, may kusisqas Jehovata jatuncharqanku chay templota ruwayta qallarinankupaq yanapasqanrayku (Esd. 3:8, 10, 11). Chaywanpis enemigosninku churanakuyta qallarispa, judiosta iskayrayachirqanku (Esd. 4:4). Chunka phichqayuq watasninmantaq Persiapi kamachiqkunaqa, Jerusalenpi templota ruwachkaptinku sayachirqanku. Chaypaqqa, Jerusalenman “kallpawan, armaswantaj chay ruwanasninkuta saqechinankupaj” rirqanku (Esd. 4:21-24).

Judiosqa, chay jinapi rikukuspa paykuna kikin chʼawkiyakurqanku. Pantasqata yuyaspataq nirqanku: “Manaraj tiempochu [...] [Jehovap] Templo[n]ta watejmanta ruwanapajqa”, nispa (Hageo 1:2). Paykunaqa, Dios manaraq templota ruwakunanta munasqanta yuyarqanku. Diospa templonta ruwanankumantaqa, wasisninkuta allinchayman astawan qukurqanku. Chayrayku, profeta Hageoqa, paykunata tapurqa: “Qankuna sumaj ruwasqa wasispi tiyakunaykichejpajqa tiempochu kashan? Temploytajrí thuñisqallaraj kashan”, nispa (Hageo 1:4).

¿Imatataq kaymanta yachakunchik? Jehovap munaynin maykʼaqchus juntʼakunanta mana allinta yachaspaqa, payta yupaychayta pisimanta pisi manaña jatunpaqchu qhawasunman, ruwanasnillanchikpiñataq astawan yuyachkasunman. Kay kikinchaypi tʼukurina. Pillatapis wasinchikpi alojananchikta yachaspaqa, tukuy imata wakichiyta qallarinchik, ¿icharí? Chaywanpis mana horanpichu chayamunanta yachaspa, ¿manañachu wakichisunman?

Jehovaqa, judíos usqhayllata templonta ruwanankuta munarqa, chaytataq paykunaqa yachananku karqa. Zacariaswan Hageowanqa, chayta yuyarichirqanku. Hageoqa, paykunata nirqa: “Tukuy runas, qankunapis kallpachakullaychejtaj. Trabajaychej”, nispa (Hageo 2:4). Arí paykunaqa, espíritu santo yanapachkasqanta yachaspa, sinchita llamkʼananku karqa  (Zac. 4:6, 7). Kay yachakusqanchikqa, Jehovap pʼunchayninmanta mana pantasqata yuyanapaq yanapawanchik (1 Cor. 10:11).

Allinta yuyayqa llulla yuyaykunamanta jarkʼawanchik

Pedroqa, iskay kaq cartanpi, Jehová maykʼaqchus “mosoj cielota, mosoj jallpʼatawan” sayachinanmanta parlallarqataq (2 Ped. 3:13). Chantapis Diospa munaynin jallpʼapi ruwakunanta wakin runas iskaychachisqankuta nillarqataq. Chay runasqa, asikuspa ni imapis kananmanta ajinata ninku: “Tukuy ima, qallariypi jina imaynachus karqa, pachallampuni kakushan”, nispa (2 Ped. 3:4). Pedroqa, chay yuyasqanku mana allinchu kachkasqanta rikuchinanpaq nirqa: “Uyarichishaykichej yachasqaykichej imasmanta, llimphu sonqowan imatapis yuyanaykichejta munaspa”, nispa. Chantapis Pedroqa, cristianosman chay runas pantasqas kachkasqankuta yuyarichirqa. Diosqa, ñawpa tiempopi jatun parawan runata thuñirqaña (2 Ped. 3:1, 5-7).

Hageoqa, kay 520 qayna pacha watapi, templota manaña ruwayta munaq judiosman, allinta yuyaycharikunankuta nirqa. Pay nirqa: “Allinta reparakuychej kawsasqaykichejta”, nispa (Hageo 1:5). Paykunata tʼukurichiyta munaspataq imatachus Dios llaqtanpaq munasqanta, imastachus qunanta nisqanta ima yuyarichirqa (Hageo 1:8; 2:4, 5). Chay nisqanqa, wakkuna churanakuptinkupis templota watiqmanta ruwanankupaq kallpacharqa. Chay runasqa, templota ruwachkasqankuta sayachiyta munaspapis mana sayachiyta atirqankuchu. Manaña churanakusqankuraykutaq temploqa phichqa watasninman tukuchasqaña karqa (Esd. 6:14, 15; Hageo 1:14, 15).

Imaynatachus kawsachkasqanchikpi tʼukurina

Hageop tiemponpi kawsaqkunaqa, chʼampaykunawan atipachikurqanku. Ñuqanchikpis ajinapi rikukuspaqa, ichá manaña sunqu kʼajaywanchu willamusunman. ¿Imaraykú? Ichapis kay pachapi saqra ruwaykunata rikusqanchikrayku. Habacucqa, jinapi rikukuspa kayta nirqa: “Tata Dios, maykʼajkamataj qanta qhaparikamuspa, yanapata mañakusaj, mana uyarichikuspa? Maykʼajkamataj qhaparikamusqayki kallpaman atienekuspa sajrata ruwaykuna kasqanrayku, manataj qan jamunkichu kacharichinawaykupaj?”, nispa (Hab. 1:2). Kay tiempopi wakinkunaqa, Dios qhiparikuchkasqanta yuyasqankurayku, manaña sunqu kʼajaywanchu willamunku astawanqa, allinta kawsakuyllapi yuyanku. ¿Ñuqanchikpis paykunajinachu yuyanchik? Jina kaptinqa, ñuqanchik kikin chʼawkiyakuchkasunman. Chayrayku ni jaykʼaqjina “allinta reparaku[na] kawsa[chkasqan]chejta” chantá “llimphu sonqowan imatapis yuyana[paq]” mayta kallpachakuna. Tapurikunataq: “¿Imaraykutaq kay saqra pachap tukukuyninta suyakunallaypuni tiyan?”, nispa.

Bibliaqa suyakuy tiempomanta parlan

Kunanqa, kay pachap tukukuyninmanta imatachus Cristo nisqanta qhawarina. Jesusqa, Marcos evangeliopi, qhipa pʼunchaykunapi wakichisqapuni kana kasqanta yuyarichirqa  (Mar. 13:33-37). Chantapis Jehovap jatun pʼunchaynin Armagedonpi kananmanta parlachkaspa kikinta nillarqataq (Apo. 16:14-16). ¿Imaptintaq achkha kutista chaymanta parlarqa? Yanapanawanchikpaq, imaraykuchus tiempo pasasqanmanjinaqa, manaña suyakuyta munasunmanchu, Diospa pʼunchaynin qayllitapiña kasqantapis qunqapusunman.

Jesusqa, kay tukukuy pʼunchaykunapi rikchʼarisqallapuni kayta yanapanawanchikpaq, juk wasiman suwas yaykusqankuwan kikincharqa. Wasiyuqqa, wasinman suwas mana yaykunankupaq tutantinta rikchʼarisqa kanan karqa. Jesusqa, chay kikinchaymanta parlayta tukuchachkaspa discipulosninman ajinata yuyaycharqa: “Wakichisqa kaychej, imaraykuchus mana yuyasqaykichej horapi Runaj Churenqa kutimonqa”, nispa (Mat. 24:43, 44).

Jesusqa, chay kikinchaywan machkha tiempotapis suyakunallapuni kasqanta rikuchirqa. Kay saqra pacha manaraq tukukuchkasqanmantaqa, mana llakikunanchikchu tiyan. Nillataq Jehová tukuchinanpaq “manaraj tiempochu kasqanta” yuyaspa chʼawkiyakunanchikchu tiyan. Imaraykuchus jinata yuyaspaqa, Diospa Reinonmanta allin willaykunata, manaña tukuy sunquchu willamusunman (Rom. 12:11).

Llulla yuyaykunata qhisachana

Yuyayninmanta mana allin yuyaykunata qhisachananpaq kallpachakuqqa, allin kanman Gálatas 6:7 pʼiti yuyaychasqanta yuyarikunan: “Ama piwampis chʼawkiyachikuychejchu; [...] Runaqa imatachus tarpun, chayllatataj oqharenqa”, nispa. Sutʼincharinapaq, jallpʼapi mana tarpuptinchikqa, saqra qhuras wiñaykun. Kikillantaq yuyayninchikwanpis, saqra yuyaykunata juntʼachiptinchikqa, mana reparakuchkaptillanchik saqra yuyaykuna saphichaykukunman. Ichá kayjinata yuyasunman: “Jehovap pʼunchayninqa, chayamunqapuni, chaywanpis mana kunanraqchu”, nispa. Ajinata yuyaspaqa, Diosta yupaychayta pisimanta pisi saqichkasunman. Diosta manaña yupaychaptinchiktaq Jehovap pʼunchaynin mana suyachkaptillanchik taripawasunman (2 Ped. 3:10).

“Diospa munaynin [...] kʼacha, [...] kusichej, juntʼasqataj” kasqanta sutʼita yachanapaq kallpachakuptinchikqa, mana yuyayninchikpi llulla yuyaykuna saphichakunqachu (Rom. 12:2). Chayta ruwanapaqtaq Bibliata sapa pʼunchay ñawiriy yanapawasun. Ajinamantaqa, Jehovapi astawan atienekusun, imaraykuchus payqa nisqasninta maychus tiemponpi juntʼanpuni (Hab. 2:3).

Bibliata ukhunchaspa, Diosmanta mañakuspa, willamuspa, tantakuykunaman rispa, wakkunata yanapaspa imaqa, Jehovap “jamunan pʼunchay[ninman]ta” mana qunqapusunchu (2 Ped. 3:11, 12). Chaytataq Jehovaqa rikuchkanpuni. Pablopis jinata niwanchik: “Ama saykʼunachu allin kajta ruwaspa, imaraykuchus mana saykʼuspa trabajallasunchejpuni chayqa, maychus tiempompi sumaj poqoyta oqharisun”, nispa (Gál. 6:9).

Chayrayku Jehovap pʼunchaynin qhiparikuchkasqanta yuyaspaqa, ama chʼawkiyakunachu. Astawanpis Jehovap pʼunchaynin qayllitapiña kachkasqanrayku, kallpachakunallanchikpuni tiyan.

[4 paginapi dibujo/foto]

Hageowan Zacariaswanqa, judiosta templota watiqmanta sayarichinankupaq kallpacharqanku

[5 paginapi dibujo/foto]

¿Imatataq wasiyuq wasinman suwa jamuchkasqanta yachaspa ruwanman karqa?