Diospa Llaqtan Tribunalespi Atipan

CHURANAKUYQA 1995 watapi qallarirqa, 15 wataspitaq tukukurqa. Rusia suyupi religionwan churanakuqkuna, Jehovamanta sutʼinchaqkunap contrankupi chay wataspi uqharikurqanku. Moscupi, wak llaqtaspi ima churanakuqkuna willayninkuta mayta sayachiyta munaptinkupis, chiqa sunqu hermanosninchikqa juntʼa sunqullapuni karqanku, Jehovataq tribunalespi atipanankupaq yanaparqa. ¿Imaynamantá kay chʼampay qallarirqa?

NIRAQ CHʼAMPAY QALLARICHKAPTIN

Rusiamanta kamachiqkunaqa, hermanosninchikta 1990 watamanta qhipaman religionniyuq kanankuta watiqmanta saqirqanku, imaraykuchus 1917 watapi mana religionniyuq kayta atisqankuta kamachikurqa. Kay 1991 watapi, reconocesqa religionespi sutinku rikhurirqa, Unión Soviética urmaptintaq Federación Rusa nisqapi qillqasqa karqanku. Chantapis kamachiqkunaqa Jehovamanta sutʼinchaqkunata, soviética kamachiypi religionninkurayku qhasimanta mayta qhatiykachasqankuta reconocerqanku. Moscú llaqtamanta Departamento de Justicia nisqa, 1993 watapi religionninchiktaqa, “Comunidad de los Testigos de Jehová de Moscú” nisqa sutiwan inscribirqa. Chay watallapitaq, Rusiapi musuq constitución urqhukurqa, chaypitaq ima religionpis kananta saqillasqanta nin. Juk hermano nirqa: “Ni musquyllapipis [...] saqinawaykuta yuyarqaykuchu, [...] kay jina kananpaqqa 50 watasta suyarqayku”, nispa.

Rusiamanta hermanosninchikqa “willay tiempo[pi]” kasqankuta repararqanku (2 Tim. 4:2, Qheshwa Biblia). Chayraykutaq sunqu kʼajaywan willayta qallarirqanku, runastaq sumaqta uyarirqanku. Juk misionera nirqa: “Runasqa religionmanta maytapuni yachayta munarqanku”, nispa. Willaqkuna, precursores, qutuchakuykuna ima mayta yapakurqanku. Moscú llaqtapi, 1990 watamanta 1995 watakama, Jehovamanta sutʼinchaqkunaqa 300 willaqkunamanta 5.000 willaqkuna kuraqman yapakurqanku. Chayrayku churanakuqkunaqa Jehovamanta sutʼinchaqkunawan envidiakuyta qallarirqanku, chay wataspitaq tribunalespi tumpayta qallarirqanku.

CHURANAKUY QALLARIN

Churanakuyqa 1995 junio killapi qallarirqa. Moscumanta juk qutu, Iglesia Ortodoxa Rusa nisqawan jukchasqa kaqkuna, saqrata ruwanku nispa hermanosta tumparqanku. Paykunaqa, phiñasqa familiarespa sutinkupi parlachkasqankuta nirqanku, qusasninku, warmisninku chayri wawasninku Jehovamanta sutʼinchaqkunaman tukusqankumanta phiñasqa kasqankurayku. Fiscaliamanta kaqkuna 1996 junio killapi imallamantapis tumpayta munaspa maskʼayta qallarirqanku, manataq imatapis tarirqankuchu. Chaywanpis kimsa kutistawanraq hermanosta chayllamantataq tumparqanku, nillataq imata tarirqankuchu. Chantapis watiqmanta tumpayta munallarqankutaq. Chay pasayta 1998 abril 13 pʼunchaypi juicioqa tukukapurqa.

Jinallapi fiscalqa, Jehovamanta sutʼinchaqkuna mana saqra runas kasqankuta reparaspapis, hermanospa contranpi juk demanda civil nisqata ruwakunanta nirqa. Chantapis Comunidad de los Testigos de Jehová de Moscú nisqa, chay suyup kamachiykunasninta, wak suyuspa kamachiykunasninta ima pʼakichkasqankuta  tumparqa. Kay fiscalía Circuito Administrativo Norte de Moscú nisqa, chay demanda civil nisqata ruwakunanpaq tramiteta japʼirqa. * Kay 1998 septiembre 29 pʼunchaypitaq, kay tribunal municipal del distrito Golovinsky de Moscú nisqapi, juicio qallarirqa.

BIBLIATA TRIBUNALPI APAYKACHAKUN

Moscupi, juknin kaq tribunalpi Tatyana Kondratyeva sutiyuq fiscalqa, 1997 watapi kamachiymanta parlaspa, Jehovamanta sutʼinchaqkunap contrankupi uqharikurqa. Chay kamachiypiqa, Iglesia ortodoxa, islam, judaísmo, budismo religioneslla chay suyupi kayta atisqankuta nin. * Kay kamachiyqa mana wak religionesta reconocekunanta saqinchu. Chantá chiqninakuyta uqharichiq religionestaqa, tribunales mana reconocenankuta kamachillantaq. Fiscaliaqa, chay leypi atienekuspa, Jehovamanta sutʼinchaqkunata chiqninakuyta uqharichisqankuta, familiasta tʼaqanachisqankuta ima qhasimanta tumparqa, chayraykutaq mana reconocekunanpaq jarkʼarqa.

Jehovamanta sutʼinchaqkunapta juknin abogadanku tapurqa: “¿Moscú qutuchakuymanta juchayuq kaqkunap sutisninkuta niwaqchu?”, nispa. Fiscalqa mana juk sutillatapis uqharirqachu. Chaywanpis publicacionesninchik religionesta churanachinapaq kasqankuta nirqa. Jinapuni kasqanta rikuchinanpaqtaq Torremanta Qhawaq, ¡Despertad!, wak publicacionesmanta ima, wakin parrafosninta ñawirirqa (patapi kaq fotota qhawariy). Religionesta imaynasmantachus churanachisqanta tapuptinkutaq, kutichirqa: “Jehovamanta sutʼinchaqkunalla chiqa religión kasqankuta ninku”, nispa.

Juk hermano abogado, juezman, fiscalman ima juk Bibliakama jaywarqa, chantá Efesios 4:5 ñawirirqa: “Tiyan uj Señorlla, uj creeylla, uj bautismolla”, nispa. Chayllapi juezwan, fiscalwan abogadopiwan imatachus Juan 17:18 chantá Santiago 1:27 nisqanta ukhunchachkarqanku. Tribunaltaq tapurqa: “Kay pʼitis, ¿religionesta churanachinapaqjinachu?”, nispa. Fiscaltaq Bibliamanta mana yachasqanta nirqa. Chantá Jehovamanta sutʼinchaqkunap abogadosninku, imaynatachus Iglesia ortodoxap publicacionesninkupi paykunapaq saqrata rimasqankumanta ñawiriytawan tapurqanku: “Kayjinata nisqanku, ¿manachu leyesta pʼakin?”, nispa. Fiscaltaq kutichirqa: “Religionmanta parlanaypaqqa mana wakichisqachu kani”, nispa.

FISCALÍA ISKAYCHAKUN

Fiscalqa, Jehovamanta sutʼinchaqkunata Navidadta, wak raymista ima mana ruwasqankurayku familiasta tʼaqanachisqankuta tumparqa, chaywanpis Rusiapi Navidadta ruwakunanpaqpuni mana ima kamachiypis kasqanta nillarqataq. Chayrayku chay suyupi tiyakuqkuna, hermanosninchik ima, raymista ruwaytachus manachus akllayta atinku. Chantapis wawasta samarikunankuta, kusirikunankuta ima mana saqisqanchikta nirqa.  Chaywanpis abogados, fiscalta Jehovamanta sutʼinchaq tatasniyuq waynawan parlasqantachus manachus tapuptinku, mana nispa kutichirqa. Tantakuykunaman risqantachus manachus tapuptinkutaq, kutichirqa: “Yachanaypaqqa mana rinaypunichu karqa”, nispa.

Fiscalqa, juk doctorta parlananpaq waqyarqa, paytaq publicacionesninchikta ñawiriyqa umata tʼuqpisqanta nirqa. Abogadosninku, chay doctorpa nisqan, Iglesia Ortodoxata kamachiqkunap juknin documentonkuwan kikin kasqanta niptinkutaq, doctorqa chay documentomanta achkha imasta copiakusqanta nirqa. Chantapis ni jaykʼaq juk hermanowan parlasqanta nirqa. Wak doctortaq 100 Jehovamanta sutʼinchaqkunap kawsayninkuta qhawasqanmanjina, yuyayninku allillan kasqanta nirqa, Jehovamanta sutʼinchaqkunaman tukusqankumantapacha wak religionesta manaña qhawarasqankuta nillarqataq.

ATIPANCHIK, MANATAQ UNAYPAQCHU

Juezqa 1999 marzo 12 pʼunchaypi, phichqa yachayniyuq runas publicacionesninchikta ukhunchanankuta kamachiytawan juiciota sayachirqa. Manaraq chayta kamachikuchkaptinqa, Ministerio de Justicia nisqa, wak yachayniyuq runas publicacionesninchikta ukhunchanankuta kamachisqaña. Kay yachayniyuq runasqa, 1999 abril 15 pʼunchaypi, publicacionesninchikpi ni ima saqra yuyaykunata tarisqankuta nirqanku. Chayrayku Ministerio de Justicia nisqa, 1999 abril 29 pʼunchaypi, Jehovamanta sutʼinchaqkunata watiqmanta inscribirqa. Sumaqta ñuqanchikmanta parlaptinkupis, Moscumanta tribunal publicacionesninchikta juktawan ukhunchakunanta kamachirqa. Rusia suyumanta Ministerio de Justicia nisqa, Jehovamanta sutʼinchaqkunata ni ima saqrata ruwachkasqankuta niptinpis, Moscú llaqtamanta Departamento de Justicia nisqa leyesta pʼakichkasqankuta tumpachkallarqapuni.

 Iskay watasninmanjina juicio qallarillarqataq, 2001 febrero 23 pʼunchaypi Yelena Prokhorycheva juezqa, publicacionesninchikta ukhunchasqankumanta qhawaytawan jinata kamachirqa: “Ni imarayku Comunidad Religiosa de los Testigos de Jehová de Moscú nisqata chinkachisunmanchu, nitaq ruwayninkuman churanakusunmanchu”, nispa. Tribunalespi hermanosninchikta qhasi mana kaqta tumpasqanku, sutʼi rikukurqa. Jinapis fiscalqa chay kamachiyta qhisacharqa, chantá Tribunal de la Ciudad de Moscú nisqaman pasachirqa. Kimsa killanman 2001 mayo 30 pʼunchaypi chay tribunalqa, juezpa nisqanta mana valechirqachu, wak juiciota ruwakunantataq kamachirqa, kikin fiscalwan, chaywanpis wak juezwan.

ATIPACHIKUNCHIK, MANATAQ UNAYPAQCHU

Kay 2001 octubre 30 pʼunchaypi Vera Dubinskaya juezqa, wak juiciota qallarichirqa. * Fiscaltaq Jehovamanta sutʼinchaqkunata, chiqninakuyta rikhurichiqkunatajina watiqmanta tumparqa, chantapis mana reconocekunanpaq kamachikunanqa, Moscumanta hermanosta jarkʼananpaq kasqanta nirqa. Chayniqta Moscumanta 10.000 Jehovamanta sutʼinchaqkuna, juk documentota firmaspa, fiscal “jarkʼayta” munasqanta qhisachananta tribunalman mañarqanku.

Fiscalqa, Jehovamanta sutʼinchaqkunata, mana saqrata ruwasqankumantachu tumpachkasqanta nirqa, manaqa imatachus publicacionesninkupi nisqanmanta, imapichus creesqankumanta ima. Chantá Iglesia Ortodoxa Rusa nisqamanta, yachayniyuq runata apakamunanta nirqa. Iglesia Ortodoxata kamachiqkuna, Jehovamanta sutʼinchaqkunata mana reconocekunanpaq chay churanakuypi satʼikuchkasqankuta sutʼi rikukurqa. Juezqa 2003 mayo 22 pʼunchaypi, yachayniyuq runas publicacionesninchikta juktawan ukhunchanankuta kamachirqa.

Kay 2004 febrero 17 pʼunchaypi, publicacionesninchikta ukhunchasqankumanta yachanankupaq, watiqmanta juicio qallarirqa. Chay yachayniyuq runasqa, publicacionesninchik “familiasta, casarasqasta ima jukchasqas” kanankupaq yanapasqanta, “qhasillamanta” tumpachkasqankutataq nirqanku. Achkha yachayniyuq runas paykunajinallataq yuyarqanku. Tribunalqa, religionesmanta yachachiqta tapurqa: “¿Imaraykutaq Jehovamanta sutʼinchaqkuna, wasimanta wasi willanku?”, nispa. Paytaq kutichirqa: “Evangelio jinata nin, Cristopis yachachisqasninman tukuyniqman willaq rinankuta kamachirqa”, nispa. Chaywanpis juezqa, 2004 marzo 26 pʼunchaypi, Moscupi Jehovamanta sutʼinchaqkuna manaña ruwayninkuta juntʼanankuta kamachirqa. Tribunal de la Ciudad de Moscú nisqaqa, 2004 junio 16 pʼunchaypi, kikillantataq kamachirqa. * Jinata kamachisqankumanta juk machitu hermano nirqa: “Soviética tiempopi ruso kanapaqqa, Diospi mana creenachu karqa, kunantaqrí ortodoxo kana tiyan”, nispa.

Jinata kamachikuptin, ¿imatá hermanosninchik ruwarqanku? Chiqa sunqu Nehemiasjina ruwarqanku. Payqa tiemponpi llaqtanwan khuska, enemigosninku Jerusalenpa pirqasninta manaña ruwanankupaq churanakuptinkupis, mana manchachikurqankuchu. Paykunaqa “perqata ruwa[chkallarqanku]puni; [...] imaraykuchus runasqa tukuy sonqo trabajasharqanku” (Neh. 4:1-6). Kikillantataq Moscumanta hermanosninchikpis, churanakuqkuna mana ruwayninkuta sayachinankuta saqirqankuchu, mayqintachus Reinomanta allin willaykunata willaspa kay  tiempopi ruwachkanchik, chayta (1 Ped. 4:12, 16). Jehová paykunata jarkʼanantapuni yacharqanku, wak chʼampayta atipanankupaqtaq wakichisqas kachkarqanku.

CHURANAKUY ASTAWAN YAPAKUN

Hermanosninchik 2004 agosto 25 pʼunchaypi, Vladimir Putin sutiyuq kamachiqman juk mañakuyta chayachirqanku. Kay documentopi llakisqa kasqankuta rikuchinankupaq 315.000 hermanos firmarqanku, chaywantaq 76 libros ruwakurqa. Chaykamaqa Iglesia Ortodoxa Rusa nisqa, sutʼimanta churanakusqanta willarqa. Juk kamachiqninku jinata nirqa: “Jehovamanta sutʼinchaqkunap ruwaykunasninkuman churanakuykupuni”, nispa. Musulmán religionpa juknin kamachiqnintaq nirqa: “Jinata kamachikusqanqa sumaqpuni, nitaq qunqakunqachu”, nispa.

Qhasimanta tumpasqankuta wakin runas creesqankurayku, Jehovamanta sutʼinchaqkunawan churanakuyta qallarirqanku. Moscupi willachkaptinku, wakin hermanosninchiktaqa saqmasqanku, jaytʼasqanku ima. Phiñasqa runa, juk edificiomanta hermanata qharqurqa, wasanpi sinchita jaytʼaykusqanrayku pampaman chuqakuspa umanta waqtakurqa. Hospitalman riptinpis policiaqa ni imata ruwarqachu. Wak hermanosninchikta saqra runastajina presocharqanku, tutantintataq calabozopi wisqʼarqanku. Localesta qhawaqkuna, llamkʼayninkumanta wikchʼuchikuyta manchachikusqankurayku, Jehovamanta sutʼinchaqkunaman tantakunankupaq manaña alquilayta munarqankuchu. Chayraykutaq tantakunapaq localesta manaña tarikuqchu. Tawa chunka qutuchakuykunataq, tawa tantakuna wasisllapi tantakunanku karqa. Juknin qutuchakuytaq Tukuypaq Tantakuyta 7:30 paqarinpi tantakuq. Qutuchakuykunata waturiq hermano nirqa: “Hermanosninchikqa, tantakuyninkuman rinankupaq sutʼiyayta jatarinanku karqa, tukuy  sunqutaq wata kuraqta chayta ruwarqanku”, nispa.

“WILLA[KUNANPAQ]” YANAPARQA

Kamachisqanku mana chiqan kaqmanjina kasqanta sutʼita rikuchinankupaqqa, abogadosninchik 2004 diciembre killapi, Tribunal Europeo de Derechos Humanos nisqaman yanapata maskʼaq rirqanku (“¿Imaraykutaq Francia suyupi Rusiamanta kamachiyta ukhunchakun?”, nisqa recuadrota 6 paginapi ñawiriy). Chay tribunalqa, suqta watas pasasqantawan 2010 junio 10 pʼunchaypi, Jehovamanta sutʼinchaqkunata mana juchayuq kasqankuta nirqanku. * Tukuy tumpachkasqankuta watiqmanta ukhunchaytawan, qhasilla kasqanta nirqanku. Chantapis tribunalqa, Rusiata churanakuyta tukuchinanta, Jehovamanta sutʼinchaqkunata ñakʼarichisqanta atikusqanmanjina allinchananta ima kamachirqa (“Tribunalpi kamachikusqan” nisqa recuadrota 8 paginapi ñawiriy).

Tribunalqa, kay Convenio de Derechos Humanos nisqa, Jehovamanta sutʼinchaqkunap ruwayninkuta jarkʼasqanta sutʼita rikuchirqa, chaytaq mana Rusia suyullapichu juntʼakunan karqa, manaqa Consejo de Europa nisqapi kaqkuna 46 suyuspipis. Chantapis jallpʼantinmanta jueces, abogados, derechos humanosmanta yachaq runas ima, imaynatachus kay juiciopi leyesta sumaqta ukhunchakusqanmanta ñawiriyta atinqanku. ¿Imaraykú? Imaraykuchus jinata kamachinanpaqqa Tribunal mana pusaq kutita atipasqallanchiktachu qhawarirqa, manaqa Argentinapi, Canadapi, Españapi, Estados Unidospi, Japonpi, Reino Unidopi, Rusiapi chantá Sudafricapi jisqʼun kutista tribunales supremos nisqapi atipasqanchiktapis. Chay suyuspi atipasqanchikqa jallpʼantinmanta hermanospa iñiyninkuta, ruwayninkuta ima jarkʼanankupaq mayta yanapayta atinqa.

Jesusqa yachachisqasninman nirqa: “Noqarayku pusasonqachej llajtapi kuraj kamachejkunaman, reyesman ima. Chantá ñawpaqenkupi noqamanta willankichej paykunaman, mana judío kajkunamampis”, nispa (Mat. 10:18). Kay pasaq chunka phichqayuq wataspi churanakuy kasqanrayku Moscupi, Rusiap wak llaqtasninpi ima, hermanosninchik Jehovap sutinta ni jaykʼaqjina riqsichirqanku. Imamantachus juiciopi juchachasqankurayku, tribunal internacional kamachisqanrayku ima, astawanraq riqsichikuchkanku. Kaykunataq “willa[kunanpaq]”, “evangelio astawan ñawpajman rinampaj” ima yanaparqa (Fili. 1:12). Kunantaq Moscupi, Jehovamanta sutʼinchaqkunata willaqta rikuspa, chaypi tiyakuqkuna tapunku: “¿Manachu manaña willanaykichikta kamachisurqachik?”, nispa. Jinata tapusqankuqa, creesqankumanta astawan sutʼinchanankupaq yanapan. Reinomanta willakunanpaqqa ni pi, nitaq imapis jarkʼayta atinmanchu. Jehovamanta mañakunchik Rusiamanta may munasqa hermanosninchikta sumaqta sayasqankurayku, bendecinanta, kallpachananta ima.

[Sutʼinchaykunasnin]

[6 paginapi recuadro, dibujo/foto]

¿Imaraykutaq Francia suyupi Rusiamanta kamachiyta ukhunchakun?

Rusiaqa 1996 febrero 28 pʼunchaypi Convenio Europeo de los Derechos Humanos nisqata firmarqa, 1998 mayo 5 pʼunchaypitaq watiqmanta firmallarqataq. Kay conveniota firmasqanrayku Rusiapi tiyakuqkunaqa kay imasta ruwayta atinku:

“Ima religionmantapis [...] kayta atinku; religionmantapis cambiayta atinku [...] religionninkuta chayri creesqankuta [...] wasillankupi chayri tukuypa ñawpaqinpi rikuchiyta atinku” (9 rakʼiy).

“Yuyasqankuta niyta atinku, chantá [...] willaykunata, yuyaykunata ima, japʼikuyta chayri riqsichiyta atinku” (10 rakʼiy).

“Tantakuyta atinku” (11 rakʼiy).

Kay kamachikusqanmanjina mana ruwakuptin, suyunkupitaq ni mayqin tribunales kay kamachiyta juntʼachinankupaq yanapayta atinkuchu chayqa, pi runallapis chayrí ima organizacionllapis, Tribunal Europeo de Derechos Humanos nisqaman riqsichiyta atinku. Chaytaq Francia suyupi Estrasburgo llaqtapi kachkan (fotota qhaway). Kay tribunalpi 47 jueces llamkʼanku, kay Convenio Europeo de los Derechos Humanos nisqata 47 suyus firmarqanku. Kay tribunalpi kamachisqankuta chay suyuspi juntʼakunanpuni tiyan.

[8 paginapi recuadro]

Tribunalpi kamachikusqan

Tribunalpi kamachikusqanmanta wakinta qhawarina.

Tribunal Europeo de los Derechos Humanos nisqaqa, Jehovamanta sutʼinchaqkunata familiasta tʼaqanachisqankuta tumpasqankumanta jinata nirqa:

“Churanakuytaqa, mana creyente kaq qallarichin, imaptinchus familiarnin religionninmanjina kawsananta, wakkuna religionniyuq kasqanta rikunankuta ima mana munanchu chantapis mana respetanchu” (párr. 111).

Chantapis “runaspa umankuta tʼuqpisqanchikta” tumpasqankumanta ni imata tarikusqanrayku, qhisacharqa:

“Rusiamanta tribunalesqa, runaspa umankuta tʼuqpisqankumanta ni juk sutillatapis uqharisqankuta reparayku” (párr. 129).

Chantapis, yawarta mana churachikuspa kawsayta mana jatunpaq qhawasqanchikta qhasi mana kaqta nisqankuta qhisacharqa:

“Sapa runaqa, imatachus ruwayta munasqanta akllayta atin, nisunman imaynatachus jampichikuyta chayri imawanchus jampikuyta atillantaq. Tukuy wiñay tukusqa runaqa, imachus allin kaqta imataqchus mana allin kaqta yachaspa, operachikuytachus manachus chayri imawanchus jampichikuyta chayri yawarta churachikuytachus manachus akllayta atin” (párr. 136).