¿Imataq Diospa samarikunan pʼunchay?
¿Imataq Diospa samarikunan pʼunchay?
“Diospa ayllumpaj uj samarikuy [sábado pʼunchay] kanrajpuni.” (HEB. 4:9.)
1, 2. ¿Imatá Génesis 2:3 yachachiwanchik, chantá ima tapuykunamantaq kutichisun?
GÉNESIS ñawpaq tʼaqanqa, Jehová “sojta” pʼunchaykunapi runas kawsakunankupaq Jallpʼata wakichisqanta nin. Chay pʼunchaykunaqa, mana 24 horasllachu karqa manaqa achkha watas. Bibliaqa, chay pʼunchaykunamanta parlaspa nin: “Ajinamanta chʼisiyaywan sutʼiyaywan [...] karqa”, nispa (Gén. 1:5, 8, 13, 19, 23, 31). Chaywanpis qanchis kaq pʼunchaymanta mana jinatachu nin. Astawanpis nin: “Qanchis kaj pʼunchayta Dios bendicerqa, churarqataj samarikuna pʼunchayta, imaraykuchus pay chay pʼunchaypi samarikorqa”, nispa (Gén. 2:3).
2 Chay pʼitipiqa, mana “chʼisiyaywan sutʼiyaywan” kasqanta ninchu. Chaytaq qanchis kaq pʼunchayqa, niraq chay tiempopi tukukusqanta rikuchin, maypachachus Moisés Génesis librota qillqarqa. ¿Kay tiempopi Dios samarichkallanpunichu? Jina kaptin, ¿imaynatá chay samarikuyninman yaykusunman? Kay tapuykunap kutichiynintaqa, yachananchikpuni tiyan.
¿Jehová samari[chkallanpunichu]?
3. ¿Imaynatá Juan 5:16, 17 Jesuspa tiemponpi qanchis kaq pʼunchay niraq tukukusqanta rikuchin?
3 ¿Imaraykutaq Jesuspa tiemponpi, ñawpa cristianospa tiemponpi ima, qanchis kaq pʼunchay niraq tukukusqanta nisunman? Imaraykuchus Jesús imatachus enemigosninman kutichisqanqa chayta rikuchin. Paykunaqa, Jesús sábado pʼunchaypi milagrosta ruwaptin phiñakurqanku. Chay pʼunchaypi milagrosta ruwakunanqa, mana allinchu kasqanta nirqanku. Imaraykuchus Moisespa leyninmanjinaqa, samarinapaq karqa. Jesustaq paykunaman kutichirqa: “Tatayqa kunankama trabajashan; noqapis trabajashallanitaj”, nispa (Juan 5:16, 17). ¿Imatá chayta nispa niyta munachkarqa? Payqa, kayta niyta munachkarqa: “Tataywan ñuqawanqa, kikin llamkʼayta ruwachkayku. Payqa, may chhika watastaña samarikunan pʼunchaypi llamkʼachkan, chayrayku ñuqapis Samarikuna pʼunchaypi llamkʼachkallanipuni”. Arí, Jesuspa nisqanqa, chay tiemponpi qanchis kaq pʼunchay niraq tukukusqanta rikuchin nisunman Diospa Samarikunan pʼunchaynin. *
4. ¿Imaynatá Pablop nisqan chay tiemponpi qanchis kaq pʼunchay niraq tukukusqanta rikuchin?
4 Apostolespa tiemponpipis niraq chay pʼunchayqa tukukurqachu. Chayrayku Pabloqa, Diospa samarikunan pʼunchaymanta Hebreosman qillqasqanpi, tawa kaq tʼaqapi niraq Génesis 2:2 nisqanta sutʼinchachkaspa nirqa: “Noqanchej creejkunaqa samarichinanman yaykunchej”, nispa (Heb. 4:3, 4, 6, 9). Chaytaq Pablop tiemponpi qanchis kaq pʼunchay niraq tukukusqanta rikuchin. Chayrayku, ¿maykʼaqtaq qanchis kaq pʼunchay tukukunman karqa?
5. ¿Imapaqtaq Dios qanchis kaq pʼunchayta akllarqa, chantá maykʼaqtaq munaynin juntʼakunqa?
5 Qanchis kaq pʼunchay maykʼaqchus tukukunanta yachanapaqqa, Dios imapaqchus chay pʼunchayta akllasqanta yachananchik tiyan. Génesis 2:3 nin: “Chaymanta qanchis kaj pʼunchayta Dios bendicerqa, churarqataj samarikuna pʼunchayta”, nispa. Arí, Jehovaqa, Jallpʼapi munayninta ruwananpaq chay pʼunchayta akllarqa. Payqa, Jallpʼantinpi kasukuq runas kawsanankuta, chaypi tukuy kaqtataq qhawanankuta munarqa (Gén. 1:28). Jehovawan Jesuswanqa, chay juntʼakunanpaq “kunankama trabajachkan[ku]”, chayrayku Bibliaqa nin Jehová “samarikuna pʼunchaypa Señornin” kasqanta (Mat. 12:8). Ajinamanta chay samarina pʼunchayqa, Dios Jallpʼapi munayninta juntʼanankama niraq tukukunqachu. ¿Maykʼaqtaq chay kanqa? Jesucristo Waranqa Watasta Kamachiyta tukuptin.
Mana “wajkuna jina mana kasuku[qqa]” kanachu
6. ¿Pikunajinataq mana ruwananchikchu tiyan, imatataq chaymanta yachakusunman?
6 Jehovaqa, Adanman Evamanwan Jallpʼapaq imatachus munasqanta sutʼita nirqa, paykunataq mana chaymanjinachu ruwarqanku. Watas pasasqanmajinaqa, achkha runaspis paykunajinallataq ruwanku. Diospa llaqtan Israelpis manallataq kasukurqankuchu. Pabloqa, tiemponmanta kaq cristianosta mana chay israelitasjina kanankuta yuyaycharqa. Chayrayku nirqa: “Kallpachakuna ari jaqay samarikuyman yaykunanchejpaj. Pajtataj noqanchejmanta mayqempis urmanman chay wajkuna jina mana kasukusqanrayku”, nispa (Heb. 4:11). Pabloqa, Diospa samarikunan pʼunchayman yaykunapaq kasukuna kasqanta rikuchirqa. Chaytaq Diospa munayninmanjina mana ruwaptinchik, ¿samarikunan pʼunchaymanta jarkʼanawanchiktachu niyta munan? Chay tapuytataq kay yachaqanapi ukhuncharisun. Chayrayku ñawpaqtaqa, israelitas imatachus ruwasqankuta, imaraykuchus Diospa samarikunan pʼunchayman mana yaykusqankuta ima qhawarina.
“Ni jaykʼaj samarichinayman yaykonqankuchu”
7. ¿Imapaqtaq Jehová israelitasta Egiptomanta kacharichirqa, imatataq israelitas ruwananku karqa?
7 Kay 1513 watapi niraq Jesús Jallpʼaman jamuchkaptin, Jehovaqa, Moisesman imatachus israelitaspaq munasqanta nirqa: “Chayrayku uraykʼamuni egipciospa makinmanta, atiyninmanta ima paykunata orqhonaypaj, chay jallpʼamanta orqhospataj, sumaj jatun jallpʼaman pusanaypaj, mayqempichus lechewan, miskʼiwan yaku jina purishan, chayman”, nispa (Éxo. 3:8). Jehovaqa, israelitasta Egiptomanta kacharichirqa llaqtan kananpaq Abrahamman nisqanmanjina (Gén. 22:17). Diosqa, israelitasman kamachiykunata qurqa, paypa ñawpaqinpi allinpaq qhawasqas, amigosnin ima kanankupaq (Isa. 48:17, 18). Chayrayku israelitasman nirqa: “Kunanqa sichus tratoymanta nisqasniyta uyarinkichej, kasunkichejtaj chayqa, noqapaj uj sumaj ayllu kankichej, tukuy ayllusmanta aswan sumaj, imaraykuchus noqajtamin tukuy jallpʼasqa”, nispa (Éxo. 19:5, 6). Chayrayku israelitas kasukunkuman karqa chayqa, Diospa llaqtan kankuman karqa.
8. ¿Imatataq Dios israelitasman kasukuptinku qunan karqa?
8 Israelitasqa, sumaqta kawsakuyta atinkuman karqa. Jehovaqa, paykuna kasukuptinku camposniyuq, uva huertasniyuq, animalesniyuq ima kanankuta nirqa. Chantapis enemigosninkumanta jarkʼananta nirqa (1 Reyes 10:23-27 ñawiriy). Paykunataqa, mana wak suyus kamachiyta atinkumanchu karqa, ni Romapis. Mesías chayamunankamapis ajinallapuni kachkankuman karqa. Jehovaqa, Israel suyu wak suyusmanta aswan sumaq kananta munarqa. Chantapis payta kasukuptinku achkha bendicionesta japʼiyta atisqankuta yachanankuta munarqa.
9, 10. a) ¿Imaraykutaq israelitas Egiptoman kutiyta yuyaspa mana allintachu ruwachkarqanku? b) Egiptoman kutispa, ¿Jehovata yupaychallankumanpunichu karqa?
9 Israel llaqtaqa, Diospa akllasqa llaqtan karqa, chayrayku paykunaniqta munayninta juntʼanman karqa. Chantapis paykunapaq, tukuy runaspaq ima, achkha bendicionesta japʼinkuman karqa (Gén. 22:18). Chaywanpis yaqha tukuy israelitasqa, Diospa llaqtan kayta pisipaq qhawarqanku, wak suyusjinallataq karqanku. Chantapis Egiptoman kutipuyta munarqanku (Números 14:2-4 ñawiriy). Chay llaqtaman kutispa, ¿Diosta yupaychayta atillankumanpunichu karqa? Mana, imaraykuchus watiqmanta chay egipciospa watarunasnin kankuman karqa, ni jaykʼay leyta kasukuyta atinkumanchu karqa, nitaq juchasninkumantapis perdonasqa kayta atinkumanchu karqa. Chantapis Egiptoman kutiyta munaspaqa, paykunap allinnillankupi yuyachkarqanku nitaq Diospa munayninpiqa. Chayrayku Jehová paykunamanta nirqa: “Chay tiempo runaspaj mayta phiñakuspa, nerqani: Sonqosninkupi pantashankupuni, manataj ñanniyta rejsiyta munankuchu, nispa. Chayraykutaj chay kʼajaj phiñakuyniypi juraspa, nerqani: Paykunaqa ni jaykʼaj samarichinayman yaykonqankuchu”, nispa (Heb. 3:10, 11; Sal. 95:10, 11).
10 Ajinata ruwaspaqa, Jehovap bendicionesninta pisipaq qhawasqankuta rikuchirqanku. Paykunaqa, puerrosllata, cebollasllata, ajosllatataq astawan munachkarqanku (Núm. 11:5). Chantapis Esaujina, karqanku, payqa juk mikhuna platorayku Dios qusqanta qhisacharqa (Gén. 25:30-32; Heb. 12:16).
11. Israelitas Diospi manaña atienekusqankurayku, ¿manañachu Jehová munayninta juntʼanman karqa?
11 Egiptomanta lluqsiq israelitas manaña Diospi atienekuptinkupis, Jehovaqa, munayninta juntʼayta munallarqapuni. Israelitaspa mirayninqa, aswan kasukuqkuna karqanku, chayrayku Jehovaqa paykunaniqta munayninta juntʼarqa. Paykunaqa, Jehová Sumaq Jallpʼaman yaykunankuta, japʼikapunankuta ima nisqanta kasukurqanku. Chaytataq Josué 24:31 rikuchin: “Josué kawsashajtin, israelitasqa kʼachata kawsarqanku Tata Diospa kamachisqanta kasuspapuni, jinallataj tukuy kurajkunanku kawsanankukama. Chay kurajkunaqa Tata Dios imastachus paykunapaj ruwapusqanta allinta yacharqanku”.
12. ¿Imaynatá Diospa samarikuna pʼunchayman yaykuyta atisqanchiktaraq yachanchik?
12 Chay kasukuq israelitas wañupusqankumanta qhipamanqa, wawasninkuqa “mana imatapis yacharqankuchu Tata Diosmanta, nitaj yacharqankuchu imastachus israelitaspaj ruwapusqasnintapis”. Chayrayku paykunaqa, “imaschari mana allinchu Tata Diosman rijchʼarqa, chay imasta” ruwarqanku, “Baalman rijchʼakoj tukuy laya lantista yupaychayta qallarerqanku” ima (Jue. 2:10, 11). Diosqa, mana kasukusqankurayku manaña allinpaqchu qhawarqa, nitaq Sumaq Jallpʼapipis “samarikuyta” tarirqankuchu. Pablopis nirqa: “Sichus Josuella paykunaman samarikuyta qonman karqa chayqa, mana waj pʼunchaymanta parlanmanchu karqa. Chayrayku, Diospa ayllumpaj uj samarikuy kanrajpuni”, nispa (Heb. 4:8, 9). Apóstol Pablo “Diospa ayllu[nmanta]” parlaspaqa, tukuy cristianosmanta nisunman judiosmanta mana judiosmanta ima parlachkarqa. Chaytaq ñuqanchikpis Diospa samarikunan pʼunchayman yaykuyta atisqanchikta rikuchin.
Wakin cristianosqa Diospa samarikunan pʼunchayman mana yaykurqankuchu
13, 14. ¿Imaynatá Diospa samarikunan pʼunchayman yaykuyta atirqanku a) Moisespa tiemponpi? b) apostolespa tiemponpi?
13 Pabloqa, Hebreosman qillqarqa, wakin cristianos mana Diospa munayninmanjinachu ruwachkasqankurayku (Hebreos 4:1 ñawiriy). ¿Imatá ruwachkarqanku? Paykunaqa, Moisesman Leyta qukusqanmanta wakinta juntʼaytaraq munachkarqanku. Arí, israelitasqa 1.500 watasta Diosta kusichinankupaq chay kamachiykunata kasukunanku karqa. Chaywanpis Jesús wañupusqanmanta qhipamanqa, chay leyqa qhasillaña karqa. Wakin cristianosqa, manachá chayta sutʼita repararqankuchu, chayraykutaq leymanjina ruwayta munachkallarqankupuni. *
14 ¿Imatataq Pablo ley nisqanmanjinapuni ruwayta munaq cristianosman sutʼincharqa? Israelpi templo kasqanmanta, israelitaswan tratota ruwasqanmanta, israelpi sacerdote kasqanmantapis, Jehovap aswan sumaq templon, musuq trato, sumaq sacerdote ima kasqanta sutʼincharqa, chay sacerdoteqa Jesucristo (Heb. 7:26-28; 8:7-10; 9:11, 12). Pabloqa, Diospa samarikunan pʼunchaymanta parlaspa imaynatachus chayman yaykuyta atisqanchikta sutʼincharqa: “Diospa ayllumpaj uj samarikuy kanrajpuni. Pichus Diospa samarichinanman yaykojqa paypa ruwasqasninmanta samarikun, imaynatachus Diospis ruwasqasninmanta samarikorqa, ajinata”, nispa (Heb. 4:8-10). Diospa ñawpaqinpi allinpaq qhawasqa kanankupaqqa, manaña ley nisqanmanjinachu ruwananku karqa. Pentecostés 33 watamantapachaqa, Jesucristopi iñispalla Diospa ñawpaqinpi allinpaq qhawasqa kayta atikun.
15. Diospa samarikunan pʼunchayman yaykunanchikpaq, ¿imaraykutaq kasukuq cristianos kananchik tiyan?
15 ¿Imaraykutaq israelitas Moisespa tiemponpi Sumaq Jallpʼaman mana yaykurqanku? Mana kasukusqanrayku. Chantá, ¿imaraykutaq wakin cristianos Pablop tiemponmanta Diospa samarikunan pʼunchayman mana yaykurqanku? Mana kasukusqankuraykullataq. Jehovaqa, llaqtan pay munasqanmanjina yupaychanankuta munarqa, manañataq ley nisqanmanjinachu.
¿Imaynatá Diospa samarikunan pʼunchayman yaykusunman?
16, 17. a) ¿Imaynatá Diospa samarikunan pʼunchayman yaykuyta atisunman? b) ¿Imatá qhipan yachaqanapi ukhuncharisun?
16 Salvakunanchikpaqqa, mana niyta atisunmanchu ley nisqanmanjinapuni ruwananchik kasqanta. Pabloqa, Efesosman cartata qillqasqanpi sutʼita nirqa: “Diospa qhasilla kʼacha yanapayninnejta creeyrayku salvasqa kankichej, mana chaypaj jina kashajtiykichej. Chaytaj mana qankunamantachu jamun, manachayqa Diospa qhasilla jaywasqan. Manataj ima ruwanasraykuchu salvasqa kankichej, ama pipis jatunchakunampaj”, nispa (Efe. 2:8, 9). Chantá, ¿imatá Diospa samarikunan pʼunchayman yaykunanchikpaq ruwananchik tiyan? Jehovaqa, qanchis kaq pʼunchayta Jallpʼapaq imatachus ruwayta munasqanta juntʼananpaq akllarqa. Payqa, llaqtanniqta imatachus ruwayta munasqanta, imatachus ruwananchikta munasqanta ima willawanchik. Chayrayku Jehovap samarikunan pʼunchayman yaykunanchikpaqqa, payta, llaqtanta ima kasukunanchik tiyan.
17 Chaywanpis allin kamachi yuyayniyuqta mana kasukuspa chayri allinninchikpaq kasqallanpi yuyaspaqa, mana Jehovap munayninmanjinachu ruwachkasunman. Ajinamantaqa manaña amigosnin kayta atisunmanchu. Qhipan yachaqanapiqa, imaynatachus imallatapis akllasqanchik, Diospa samarikunan pʼunchayman yaykusqanchiktachus manachus rikuchisqanta ukhuncharisun.
[Sutʼinchaykunasnin]
^ párr. 3 Jesusqa, sacerdotes, levitas ima mana samarikuna pʼunchaypi templopi llamkʼasqankumanta mana juchayuqchu kasqankuta sutʼincharqa. Chayrayku Jesuspis Diospa templonmanta sacerdote kasqanrayku samarikuna pʼunchaypi llamkʼasqanqa, mana juchachu karqa (Mat. 12:5, 6).
^ párr. 13 Chay cristianos Diosman qʼulachina jaywanasta Diosmanta Perdonta Tarina Pʼunchaypi qʼulachinasta jaywasqankutachus manachus mana yachanchikchu. Chayta ruwaspaqa, Jesucristo ñuqanchikrayku wañusqanta pisipaq qhawasqankuta rikuchinkuman karqa. Chaywanpis wakin cristianosqa, chay leymanjinallapuni ruwachkarqanku (Gál. 4:9-11).
Tʼukurinapaq
• ¿Imapaqtaq Jehová samarikunan pʼunchayta akllarqa?
• ¿Imaynatá qanchis kaq pʼunchay niraq tukukusqanta yachanchik?
• ¿Imaraykutaq Moisespa tiemponmanta, apostolespa tiemponmanta ima kaqkuna, Diospa samarikunan pʼunchayman mana yaykurqankuchu?
• ¿Imaynatá Diospa samarikunan pʼunchayman yaykuyta atisunman?
[Tapuykuna]
[27 paginapi sutʼinchaynin]
Jehovap samarikunan pʼunchayman yaykunanchikpaqqa, payta, llaqtanta ima kasukunanchik tiyan
[26, 27 paginaspi dibujos/fotos]
¿Imatá Diospa samarikunan pʼunchayman yaykunapaq ruwananchik tiyan?
