Mesiasta tarirqanku
Mesiasta tarirqanku
“Mesiasta tariyku.” (JUAN 1:41.)
1. ¿Imaraykutaq Andrés nirqa: “Mesiasta tariyku”, nispa?
JUAN BAUTISTAQA, Andreswan, Juanwan ima kachkarqa. Jesusta qayllaykuqta rikuspataq nirqa: “Kayqa, Diospa Corderon”, nispa. Andreswan Juanwanqa, Juan Bautistap discipulosnin karqanku, iskayninkutaq Jesuspa qhipanta rispa pʼunchaynintinta paywan qhipakurqanku. Andresqa aswan qhipaman wawqin Simón Pedrota maskʼaq rirqa, nirqataq: “Mesiasta tariyku”, nispa (Juan 1:35-41). Chantá Jesuspaman pusarqa.
2. ¿Imaynatá Mesiasmanta profeciasta ukhunchariy yanapawasun?
2 Tiemponmanqa Andrés, Pedro wakkuna ima Diosmanta Qillqasqasta ukhunchariyta atirqanku. Paykunaqa Jesuspuni Mesías kasqanmanta mana iskaychakurqankuchu. Kunanqa Bibliapi Mesiasmanta wak profeciastawan ukhuncharisun. Chaytaq Bibliapi, Jehovap Akllasqanpi ima atienekusqanchikta kallpachanapaq yanapawasun.
“Reyniyki jamushasunki”
3. ¿Ima profeciastaq Jesús Jerusalenman reyjina yaykuchkaptin juntʼakurqa?
3 Reyjina Jerusalenman yaykunan karqa. Zacarías profeta qillqarqa: “Sionpi kaj llajta, sinchʼita kusikuy. Jerusalén llajta, takiy kusiywan. Reyniykeqa cheqan sonqo, atiyniyojtaj jamusonqa; llampʼu sonqo kaspa, burropi lloqʼasqa jamusonqa, china burroj uñan malton burritupi”, nispa (Zac. 9:9). Salmistapis qillqarqa: “Jatunchasqa kachun Tata Diospa sutimpi jamojqa”, nispa (Sal. 118:26). Jesús Jerusalenman yaykuchkaptin, runasqa may kusiywan jatuncharqanku. Chayta ruwanankupaqqa mana Jesuschu tanqarqa, chaywanpis paykunaqa profecía nisqanmanjina ruwachkarqanku. Bibliapi kaymanta ñawirispaqa, Jerusalenmanta kaqkuna may kusiywan qhaparichkasqankupi tʼukurina (Mateo 21:4-9 ñawiriy).
4. ¿Imaynatá Salmo 118:22, 23 juntʼakurqa?
4 Achkha runas qhisachaptinkupis Diosqa allinpaq qhawanan karqa. Juk profeciapi nirqajina Jesustaqa, mana iñiyniyuq runas, “qhesacharqanku, [...] manataj paytaqa munakuywan qhawarqan[ku]chu” (Isa. 53:3; Mar 9:12). Chaywanpis Bibliapi nin: “Wasi perqajkunaj qhesachasqanku rumeqa esquina sumaj rumiman tukupun. Chaytaqa Tata Dios ruwarqa”, nispa (Sal. 118:22, 23). Jesusqa enemigosninwan parlachkaspa chay profecía paypi juntʼakuchkasqanta nirqa. Pedropis ajinallataq kasqanta repararqa (Mar. 12:10, 11; Hech. 4:8-11). Arí, Jesusqa cimiento “esquina rumi[man]” tukurqa, nisunman payniqta qutuchakuy qallarikunan karqa. Saqra runasqa, chay rumita qhisacharqanku, “Diospajtajrí payqa ajllasqa, may valorniyoj rumi jina” karqa (1 Ped. 2:4-6).
Wasanchasqa, saqirparisqataq kanan karqa
5, 6. ¿Imatá Mesías wasanchasqa kananmanta profeciaspi nikurqa chantá imaynatá juntʼakurqa?
5 Amigon wasanchanan karqa. David nirqa: “Munaska amigoypis, confiaj cani paypi, tʼantayta miqhujpis, contrayta [urmachinawanpaq] talonninta okhariwan”, nispa (Sal. 41:9, Biblia Quechua de Cuzce). Arí, tʼantataqa, amigospuralla mikhuq kanku (Gén. 31:54). Chayrayku Davidqa, wasanchaq saqra amigomanta parlachkarqa. Jesusqa, apostolesninman wasanchasqa kananmanta nichkaspa, imaynatachus chay profecía juntʼakunanmanta jinata nirqa: “Mana tukuyniykichejmantachu chayta nini; noqa yachani pikunatachus ajllasqayta. Chaywampis kay Qhelqasqaqa juntʼakunan tiyan: Noqawan tʼantata mikhojqa contray rikhurin”, nispa (Juan 13:18). Yachanchikjina Jesusqa, Judas Iscariote wasanchananmanta parlachkarqa.
6 Juk wata runajina 30 qullqi phisusrayku vendesqa kanan karqa. Mateoqa, profecía nisqanmanjina Jesús 30 qullqi phisusraykulla wasanchasqa kananta nirqa. Chaytaq Zacarías 11:12, 13 nisqanmanjina juntʼakurqa. Chaywanpis Mateoqa, Jeremías profetaniqta chayta willakusqanta nirqa. ¿Imaraykutaq Jeremiasmanta parlarqa, chay rimaykuna Zacarías libropi kachkaptinpis? Ichapis Mateop tiemponpi Jeremías libroqa, Bibliap librosninmanta ñawpaq kaqpi kachkarqa, Zacariaspa libronpis chayllapitaq kachkarqa (Lucas 24:44 kikinchay). Judasqa, mana chay qullqita gastallarqapischu, astawanqa templo ukhupi qhallirparirqa chantá wañuchikamurqa (Mat. 26:14-16; 27:3-10).
7. ¿Imaynatá Zacarías 13:7 juntʼakurqa?
7 Discipulosnin saqirparinanku karqa. Zacarías nirqa: “Wañuchiy chay michejta ovejasniytaj chʼeqeranqanku”, nispa, chaytaq juntʼakurqapuni (Zac. 13:7). Jesusqa 33 watapi, 14 nisán pʼunchaypi, discipulosninman nirqa: “Kunan chʼisi noqata tukuyniykichej saqerpariwankichej. Diosmanta Qhelqasqapi nin: Michejta wañuchisaj, ovejastaj chʼeqerakonqanku”, nispa. Chaytaq juntʼakurqapuni, imaraykuchus Mateo nirqa: “Tukuynin yachachisqasnin payta saqerpayaspa, ayqerikaporqanku”, nispa (Mat. 26:31, 56).
Qhasimanta tumpasqa, maqasqataq karqa
8. ¿Imaynatá Isaías 53:8 juntʼakurqa?
8 Juchachasqa, wañuchisqataq kanan karqa ( Isaías 53:8 ñawiriy). Jatun juntamanta kaqkunaqa, 14 nisán sutʼiyayta tantakurqanku. Juntaqa Jesusta wataykuspa kamachiq Poncio Pilato romanoman pusarqanku. Paytaq Jesusta tapuytawan qhasimanta juchachachkasqankuta repararqa. Pilatoqa, achkha tantasqa runasta Jesusta kacharichiytachus manachus munasqankuta tapurqa, chay runastaq qhaparirqanku: “[Kurkupi wañuchisqa NM] kachun”, nispa. Chantapis Jesús kacharichisqa kananmantaqa, Barrabás sutiyuq saqra runata kacharichinanta mañarqanku. Pilatoqa runaswan allinpi kayta munaspa Barrabasta kacharichirqa, Jesustataq jasutʼichirqa, kurkupitaq clavasqata wañuchichirqa (Mar. 15:1-15).
9. ¿Imaynatá Salmo 35:11 Jesuspa tiemponpi juntʼakurqa?
9 Qhasimanta tumpananku karqa. David qillqarqa: “Sajra testigos sayaykunku, mana yachasqaymantataj tapuwanku”, nispa (Sal. 35:11). Kay profecía nisqanmanjina, “kuraj sacerdotes, jatun juntapi kajkuna ima maskʼasharqanku imallatapis, chaymanta Jesusta tumpaspa payta wañuchinankupaj” (Mat. 26:59). “Ashkhas llullakuspa paypa contranta parlarqanku, chay parlasqankutajrí mana kikinchu karqa” (Mar. 14:56). Cristop enemigosninqa may phiñasqas kasqankurayku wañuchisqa kananpaq llullakuspa parlarqanku.
10. ¿Imaynamantá Isaías 53:7 juntʼakurqa?
10 Chʼataykuchkaptinku chʼinlla qhipakunan karqa. Isaías nirqa: “Payqa may jina maqasqa, ñakʼarichisqataj kaspapis, mana imatapis parlarerqachu. Payqa cordero jina ñakʼanaman apasqa karqa; imaynatachus oveja millmanta chʼinllamanta ruthuchikun, ajinata mana siminta kicharerqachu”, nispa (Isa. 53:7). “Kuraj kaj sacerdotes, judiospa kurajkunanwan Jesusta chʼataykushajtinku, pay mana imatapis kutichikorqachu. Chayrayku Pilato taporqa: Manachu uyarinki qampa contraykita tukuy imaymanata nisqankuta? nispa. Jesustajrí mana uj simillatapis kutichikorqachu, chaymantataj Pilatoqa mayta tʼukorqa” (Mat. 27:12-14). Jesusqa enemigosninpaq ni ima saqrata rimarqachu (Rom. 12:17-21; 1 Ped. 2:23).
11. ¿Imaynatá Isaías 50:6 chantá Miqueas 5:1 juntʼakurqa?
11 Maqananku karqa. Isaías qillqarqa: “Seqʼowajkunamampis wasayta jaywarqani; sunkhaytapis jaywarqani tʼiranawankupaj. May jinata toreyashawajtinkupis, thoqaykushawajtinkupis, manapuni uyaytaqa pakarqanichu”, nispa (Isa. 50:6). Miqueaspis nirqa: “May sinchʼitataj castiganqanku Israelpa kurajninta”, nispa (Miq. 5:1). Marcosqa, chay profecías juntʼakusqantapuni nin: “Wakinkuna qallarerqanku Jesusman thoqaykuyta, ñawisninta qhataykuspataj, sajmarqanku, nerqankutaj: Sutʼinchawayku pichus sajmasusqanta, nispa. Templota qhawaj soldadospis Jesusta laqʼarqanku. [...] Umampi soqosowan wajtaspa, uyanman thoqaykorqanku, alqochakoj jinataj qonqoriykukuspa kʼumuykorqanku”, nispa (Mar. 14:65; 15:19). Jesustaqa, qhasillamanta chayjinata ñakʼarichirqanku.
Wañupunankama chiqa sunqullapuni karqa
12. ¿Imaynatá Salmo 22:16 chantá Isaías 53:12 Cristopi juntʼakurqa?
12 Kurkupi wañuchisqa kanan karqa. David nirqa: “Sajra runas uj tropa muyuykuwanku; chakisniyta, makisniytawan juskʼurawanku”, nispa (Sal. 22:16). Bibliata ñawiriqkunaqa, chay rimaykuna juntʼakusqanta allinta yachanku. Marcos nisqanmanjina Jesustaqa, “tutamanta jisqʼon hora[stajina]” kurkupi warkhurqanku (Mar. 15:25). Wak profeciapitaq nin: “Pay kikin wañuyman jaywakusqanrayku. Payqa juchasapaswan khuska yupasqa karqa”, nispa (Isa. 53:12). Chay profecía nisqanmanjina “Jesustawan khuska [...] iskay suwastapis, ujninta pañanman, ujnintataj lloqʼenman” kurkuspi warkhullarqankutaq (Mat. 27:38).
13. ¿Imaynatá Salmo 22:7, 8 Jesuspi juntʼakurqa?
13 Davidqa, Mesías kʼumuykachachisqa kananta nirqa ( Salmo 22:7, 8 ñawiriy). Runasqa, Cristo kurkupi kachkaptin David nisqanmanjina mayta asipayarqanku. Mateo nin: “Chaynejta purejkunataj umankuta khiwirispa, mayta paypaj rimarqanku. Nerqankutaj: Qan Templota urmachej, kinsa pʼunchaypitaj sayarichej; qan kikiykita kacharichikuy. Diospa Churinchus kanki chayqa, uraykʼamuy chay [kurkumanta, NM], nispa. Ajinallatataj, kuraj sacerdotespis alqochakorqanku, leymanta yachachejkunawan, fariseoswan, kuraj runaswan ima, nerqankutaj: Wajkunata salvarqa, pay kikintajrí mana salvakuyta atinchu. Payqa Israelpa reynin; kunampacha [kurkumanta, NM] uraykʼamuchun, paypitaj creesunchej. Diospi atienekorqa; kunanqa Dios payta kacharichichun ari, sichus payta munakun chayqa, imaraykuchus pay nerqa: Diospa Churin kani, nispa” (Mat. 27:39-43). Jesusqa ñakʼarichkaspapis mana kutichikurqachu. Paymantaqa, mayta yachakusunman.
14, 15. ¿Imaynatá pʼachasnin patapi suerteta chuqanankumanta, vinagreta jaywanankumanta ima profecías nisqan juntʼakurqa?
14 Pʼachasnin patapi suerteta chuqananku karqa. David nirqa: “Paykunapura pʼachayta rakʼinakunku, pʼachay patapitaj suerteta choqanku”, nispa (Sal. 22:18). Chaytaq juntʼakurqapuni. Imaraykuchus “Jesusta [kurkupi warkhuykuytawan, romano] soldadosqa suerteta choqaspa, Jesuspa pʼachasninta rakʼinakorqanku” (Mat. 27:35; Juan 19:23, 24 ñawiriy).
15 Vinagreta, jayaqʼita ima ukyananpaq qunanku karqa. Salmista nirqa: “Venenota[...] yarqawaqtin[pis] mikhuchiwarqanku, vinagreta[...] chʼakiwaqtin[pis] ukyachiwarqanku”, nispa (Sal. 69:21, Diospa Simin Qelqa). Mateo nin: “Chaypitaj vinagreta, jayaqʼetawan chajruykuspa, Jesusman jaywarqanku; Jesustajrí llamirispa, mana ujyayta munarqachu. [...] Ujnintaj [...], soqoso kʼaspiman esponjata wataykuytawan, vinagreman chhapuykorqa, Jesusmantaj jaywarqa ujyanampaj”, nispa (Mat. 27:34, 48).
16. ¿Imaynatá Salmo 22:1 juntʼakurqa?
16 Diospis saqirpanmanjina karqa ( Salmo 22:1 ñawiriy). Marcos nisqanmanjina, Jesusqa yaqha kimsa horas tardenpi sinchita qhaparirqa, ajinata: “Eloi, Eloi, [¿]lema sabactani? nispa. Chay niyta munan: Diosníy, Diosníy, imaraykutaj saqerpariwankiri?”, nispa (Mar. 15:34). Jesusqa Tatanpi atienekullarqapuni. Chaywanpis Jehovaqa, Jesusta enemigosnin wañuchinankuta saqillarqa, ajinamanta juntʼa sunqullapuni kasqanta rikuchinanpaq. Arí, Cristoqa Salmo 22:1 nisqanta juntʼarqa.
17. ¿Imaynatá Zacarías 12:10 chantá Salmo 34:20 juntʼakurqa?
17 Lanzawan tʼuqsisqa kanan karqa, nitaq juk tullullantapis pʼakinkumanchu karqa. Zacarías nirqa: “Jerusalenpi tiyakojkuna[...]” “rikonqanku, pitachus tʼojsina lanzawan tʼojserqanku, chayta”, nispa (Zac. 12:10). Davidpis Salmo 34:20 pʼitipi nirqa: “[Jehovaqa] tukuy tullusninta waqaychan; ni uj tullullampis pʼakikonqachu”, nispa. Apóstol Juanqa chay profecía juntʼakusqantapuni rikurqa, nirqataq: “Ujnin soldado tʼojsina lanzawan Jesuspa wajtannin chaynejta tʼojserqa, chay ratopachataj yawar, yaku ima llojsimorqa. Chayta rikojqa testigo jina willashan, chay willasqantaj mana llullachu [...]. Chay imas ruwakorqa Qhelqasqa juntʼakunampaj: Mana ima tullumpis pʼakisqachu kanqa, nispa. Diosmanta Qhelqasqapi wajnejpi nillantaj: Pitachus tʼojsisqankuta rikonqanku”, nispa (Juan 19:33-37).
18. ¿Imaynatá Jesús qhapaqkunawan khuska pʼampasqa karqa?
18 Qhapaqkunawan khuska pʼampasqa kanan karqa ( Isaías 53:5, 8, 9 ñawiriy). Jesustaqa, chay 14 nisán pʼunchayllapitaq tardeyayninpi “uj qhapaj runa José sutiyoj, Arimatea llajtayoj [...] Pilatoman qayllaykuspa, Jesuspa ayanta mañarqa”. Mateo nirqa: “Chantá Joseqa ayata oqhariytawan, uj yuraj llimphu qhatanawan maytʼuykorqa. Chaymantataj, chhankapi ruwasqa mosoj aya pʼampanaman churaykorqa, mayqentachus José paypaj ruwachikusqa, chayman. Jatun rumiwan punkunta wisqʼaykuspataj, riporqa”, nispa (Mat. 27:57-60).
Mesiasta jatunchana
19. ¿Imaynatá Salmo 16:10 juntʼakurqa?
19 Wañuymanta kawsarichisqa kanan karqa. David qillqarqa: “Mana wañusqastawan khuskachu saqerpariwanki”, nispa (Sal. 16:10). Wakin warmisqa, Jesuspa aya pʼampananman rirqanku, chaypitaq juk angelta taripaspa mayta tʼukurqanku, chay angelqa paykunaman nirqa: “Ama mancharikuychejchu. Qankunaqa Jesús nazarenota maskʼashankichej, chay [kurkupi clavasqata, NM]. Payqa kawsarimpunña, mana kaypiñachu. Qhawaychej: Kaypi Jesuspa ayanta churarqanku”, nispa (Mar. 16:6). Pedroqa, aswan qhipaman 33 watapi Pentecostés pʼunchaypi Jerusalenpi kaq runasman nirqa: “Davidqa ñawpajmantaña yacharqa imachus kananta; chayrayku Cristoj kawsarimpunanmanta nerqa aya pʼampanapi pʼampasqa mana qhepakunanta, nitaj aychampis ismunanta”, nispa (Hech. 2:29-31). Diosqa kay profecía nisqanmanjina mana Jesuspa cuerpon ismunanta saqirqachu. Astawanpis munasqa Churinta espiritutajina kawsarichirqa (1 Ped. 3:18).
20. ¿Imatá Mesiaspa kamachiyninmanta profecías ninku?
20 Diosqa Churintajina riqsikapunan karqa ( Salmo 2:7; Mateo 3:17 ñawiriy). Chantapis Jesustaqa, Jerusalenman yaykuchkaptin achkha runas payta, Reinonta ima jatuncharqanku. Ñuqanchikpis Jesusta jatunchanchik, may kusiywantaq kamachiyninmanta wak runasman parlarinchik (Mar. 11:7-10). Cristoqa “maqanakuspa: Cheqa kajrayku, llampʼu sonqo kajrayku, cheqan kajrayku ima” tumpamantawan enemigosninta chinkachinqa (Sal. 2:8, 9; 45:1-6). Kamachiyninpiqa Jallpʼantinpi tukuy runas sunqu tiyaykusqa, allintataq kawsakunqanku (Sal. 72:1, 3, 12, 16; Isa. 9:6, 7). Jehovamanta sutʼinchaqkunaqa, Diospa Churin janaqpachapi kamachichkasqantaña, aswan qhipamantaq sumaq kawsayta apamunanmanta willananchik tiyan, chay ruwayqa, ¡may sumaqpuni!
¿Imatá kutichiwaq?
• ¿Imaynatá Jesús wasanchasqa, saqirpayasqataq karqa?
• ¿Imaynatá Jesús wañuchisqa kananmanta profecías juntʼakurqanku?
• ¿Imaraykutaq Jesuspuni Mesías kasqanta nisunman?
[Tapuykuna]
[13 paginapi dibujo/foto]
Jesusqa reyjina Jerusalenman yaykusqan, ¿ima profeciastataq juntʼarqa?
[15 paginapi dibujos/fotos]
Mesiasqa ñuqanchikrayku wañurqa, kunantaq janaqpachapi kamachichkan
