Bibliata ñawiriy kawsayniypi mayta yanapawan

Marceau Leroy kawsayninmanta willariwanchik

NI PIWAN rikuchikuspa cuartoypi ñawiriyta qallarirqani: “Qallariypeqa Dios cielotawan, kay pachatawan ruwarqa”. Jinata ñawirirqani, tatay ni tumpata Diospi creesqanrayku. Bibliata ñawiriqta rikuspataq, imatachus ninawanta yacharqani.

Chay kutillaraq Biblia makiyman chayamurqa, Génesis librop ñawpaq pʼitin ñawisniyta kichariwarqa. Tʼukurirqanitaq: “¡Ah kunanraq Jallpʼapi leyes de la física nisqa may sumaqmanta purisqankuta entiendeni!”, nispa. Kusikuspataq, Bibliata 8 horas chʼisimanta, 4 horas sutʼiyaykama ñawirirqani. Chay kutimantapacha Diospa Palabranta ñawiriy kawsayniypi mayta kallpachawarqa. Kunanqa chayta willarisqayki.

“Sapa pʼunchay ñawirinayki tiyan”

Francia suyupi, 1926 watapi Vermelles llaqtapi qhuya lugarpi nacekurqani. Segunda guerra mundial tiempopi, carbón necesitakurqapuni. Chayrayku llamkʼaqkuna mana soldadosjina waqyasqachu kanku. Sumaq kawsayta munaspataq radioelectricidad nisqata yachakurqani. Chayrayku leyes físicas imaynatachus purisqankuta yachasqay tʼukuchiwarqa. Estudiachkaspaqa 21 watayuq karqani, compañeroytaq juk Bibliata quspa niwarqa: “Japʼiy kay librota, may allin”, nispa. Ñawiriytawan, chay willay Diosmantapuni tukuy runaspaq kasqanta repararqani.

Vecinosniypis Bibliata munanankuta yuyaspa, 8 Bibliasta apamurqani. Chaywanpis asikuwarqanku, rimawarqanku ima. Familiaymantapis achkhas, cuentosllata creespa kʼamiwarqanku: “Ñawiriyta qallarinki chayqa, sapa pʼunchay ñawirinayki tiyan”, nispa. Ajinatataq tukuy kawsayniypi ruwarqani, chay ruwasqaymantaqa ni jaykʼaq pesachikunichu.

Bibliamanta astawan yachakuyta munasqayta reparaspa vecinosniypis, Jehovamanta Sutʼinchaqkuna publicacionesta saqisqanku, chayta apamuwarqanku. Juknin folletotaq, Un solo mundo, un solo gobierno * nisqa karqa, chaytaq Diospa Reinollan sumaq suyakuy kasqanmanta sutʼincharqa (Mat. 6:10). Chay yachasqayqa, wakkunaman astawan willanaypaq tanqawarqa.

Bibliata japʼikuwaqkunamanta jukqa, Noel karqa, wawamantapachataq amigoy karqa. Católico kasqanraykutaq, sacerdote kananpaq estudiaqta visitariq rinaykuta munarqa.  Qallariypiqa mancharirqani, chaywanpis Salmo 115:4-8, chantá Mateo 23:9, 10 pʼitispi lantista, recuadrosta ima, Dios mana apaykachanata munasqanta ñawirispa kallpachakurqani. Jinamanta creesqaymanta sutʼinchayta atirqani. Ajinata ruwasqayraykutaq Noelqa chiqa kaqmanta yachakurqa, kunantaq chiqa sunqu Jehovamanta Sutʼinchaqllapuni kachkan.

Hermanayta visitaq rirqani, qusanpata layqa libros tiyapurqa, supaykunataq ñakʼarichiq. Qallariypiqa mana yanapanayta atirqanichu. Chaywanpis Bibliamanta wakin textos, Jehovap angelesninpa yanapayninwan kasqayta reparanaypaq yanapawarqanku, juknintaq Hebreos 1:14 pʼiti. Biblia nisqanmanjina kawsakuptin, chay librosninta chinkachiptin ima, chay supaykuna saqirqanku. Ajinamanta hermanay, cuñadoy ima, sunqu kʼajaywan Jehovata yupaychachkanku.

Estados Unidosmanta hermano Arthur Emiot, 1947 watapi waturiwaq jamurqa. Ñuqaqa ¡mayta kusikurqani! Maypichus hermanos tantakusqankutataq tapurirqani, Lievin lugarpi (10 kilómetros) juk grupo tantakusqankuta niwarqa. Chay kutis, pisi bicicletas kaq, chayrayku tantakuyman killasta chakipi rirqani. Franciapitaq 2.380 Jehovamanta sutʼinchaqkunalla karqanku, achkhas Poloniamanta karqanku. Chay llaqtapi kamachiqkunaqa 8 wata ñawpaqta, mana willanata kamachiwarqayku. Chaywanpis 1 septiembre 1947 watapi willayta atisqaykuta niwarqayku, chayrayku Parispi, Villa Guibert lugarpi musuq sucursal ruwakurqa. Suyuntinpi mana precursores kaptintaq, 1947 diciembre killapi, Informador (kunantaq Reinomanta Willayninchik) nisqapi, tukuy hermanos precursores kanankuta nikurqa. Chay kutiqa 150 horasta willana karqa, chaywanpis 1949 watapi pachakman uraqarqa. Ñuqaqa 1948 watapi bautizakurqani, imatachus Jesús, Juan 17:17 pʼiti, Jehovaman nisqantataq sumaqta japʼikurqani, chay nin: “Nisqasniykeqa cheqapuni kanku”, nispa. Chantá 1949 watapi precursor kayta qallarirqani.

Carcelmanta Dunkerqueman

Qallariypiqa Franciamanta Agen llaqtaman kachawarqanku, chaypi pisillata karqani. Qhuyapi llamkʼayta saqiptiytaq soldadojina rinayta niwarqanku. Mana niptiy, carcelman wisqʼawarqanku. Carcelpi mana Bibliayuq kaspapis, Salmosmanta wakin páginas kapuwarqa. Ñawirisqayqa mayta kallpachawarqa. Kachariwaptinkutaq tapurikurqani: ¿precursorjina llamkʼallaymanpunichu karqa, chayri wasiyuq kaytachu maskʼayman karqa? Chay kutipi Biblia yanapallawarqataq. Pablo Filipenses 4:11-13 (NM) pʼitispi qillqasqan sumaqta tʼukurichiwarqa, imaptinchus payqa, tukuy imata atiparqa Jehová kallpachasqanrayku. Chantá 1950 watapi, Dunkerque llaqtamanñataq kachawanku, maypichus astawan ñawpaqta willarqaniña.

Ñuqaqa jinita chayarqani. Chay llaqta, segunda guerra mundial nisqapi thuñisqa kasqanraykutaq wasita tariypis mana atikullarqachu. Chaywanpis juk familiata visitariq rirqani. Ñuqata rikuytawan chay señora kusisqa jinata nirqa: “¡Don Leroy kacharipusqasunku! Qusayqa, qamjina tukuy kaptinku, guerra mana jatarinmanchu karqa nin”, nispa. Paykunaqtaqa turistasman alquilanapaq wasinku tiyasqa, turistas chayamunankukamataq qhipakuyta atisqayta niwarqa. Chay pʼunchayllataq Evans, Arthur Emiotpa hermanon, barcos chayamunku chaypi traducispa llamkʼaq, juk barcota qhawaspa llamkʼayta atisqayta niwarqa. * Evansqa juk barquerowan riqsinachiwarqa. Evansqa, carcelpi kasqayrayku, tulluyapusqayta kamachiqman sutʼincharqa. Chay oficialqa chay rato, refrigeradormanta imallatapis mikhuy niwarqa. Pisi parlaypiqa, ¡juk pʼunchaylla wasita, llamkʼayta, mikhunata ima tarirqani! Chaytaq Mateo 6:25-33 pʼitispi  imatachus Jesús nisqanpi, astawan atienekunaypaq yanapawarqa.

Turistas chayamuptinkutaq, compañeroy Simon Apolinarskiwan wasita maskʼanayku karqa. Imaraykuchus willayniykuta ni imarayku saqiyta munarqaykuchu. Pisi tiemponmantaq, juk thanta corralpi puñuqta saqiwarqayku. Chay dueñoman Diospa Reinonmanta parlarirqayku, paytaq chay llaqtamanta achkha runasjina chiqa yachachiyta japʼikurqa. Achkha horasta willasqaykurayku juk periodicopi juk willay rikhurirqa, “kay llaqtaman Jehovamanta sutʼinchaqkuna juntʼaykamuchkanku”, nispa. Chay llaqtapiqa, ¡iskayniyku, pisi publicadoresllawan willachkarqayku! Chʼampaykunapi kachkaspa, suyakuyninchikpi, Jehovataq imaynatachus jarkʼawasqaykupi ima sumaqta tʼukurispa, sinchita sayarqayku. Dunkerquemanta 1952 watapi wak llaqtaman Reinomanta willaq kachachkawaptiykuqa, Dunkerquepi 30 publicadoresjina sapa killa willachkarqanku.

Wak ruwaykunapaq wakichisqa

Amiens llaqtapi tumpata qhipakuytawan, París llaqtap qayllanpi, Boulogne-Billancourt lugarpi precursor especialjina llamkʼayta qallarirqani. Chaypi achkhaman Bibliamanta yachachirqani, yaqha tukuyninku precursoresman chayri misionerosman tukurqanku, juknin waynuchutaq Guy Mabilat, qutuchakuykunata waturispa llamkʼarqa, chantá superintendente de distritojina. Chantá, París llaqtap qayllanpi Louviers lugarpi maypichus Betel kachkan, chaypi imprenta ruwakunanpaq qhawaqtajina suticharqanku. Chay lugarpi runasman Bibliamanta parlarispa sunqu juntʼasqa kaq kani. Chantá chiqa yachachiyta yuyayniypi sumaqta japʼiyta atiq kani, sumaqta yachachinaypaqtaq yanapawarqa.

Mana suyachkaptillay 1953 watapi, qutuchakuykunata Alsacia-Lorenapi waturikuq kanaypaq sutichawarqanku. Kay lugartaqa Alemania suyu 1871 watapi, 1945 watapi ima dueñochakusqa. Chayrayku alemán qalluta parlanaypaq yachakunay karqa. Chay kutiqa, wakinpallata auto, televisión, máquina de escribir, radio ima kapuq, computadorataq mana kaqchu. Chaywanpis kusisqa kawsakurqani, nitaq imaypis pisirqachu. Biblia nisqanmanjina kapuwasqallanwan kawsakuspaqa, mana imaspis kunanjina kaqchu tiempoyta usuchinaypaq (Mat. 6:19-22).

Parispi jatun tantakuy, “Reino Triunfante” sutiyuqman 1955 rirqani. Chaypi Irène Kolanskita riqsirqani, piwanchus qhipaman casarakurqani, ñuqamanta juk wata ñawpaqta precursora kasqa. Tatasninqa, Polonia suyumanta kasqanku, unay watasñataq sumaq willaqkuna kasqanku. Franciapi  kachkaptinkutaq, Adolf Weber hermano waturiq risqa, pichus Russell hermanop jardineron kasqa. Payqa Europaman Reinonmanta willaq risqa. Irènewanqa 1956 watapi casarakurqayku, qutuchakuykunata waturikuypitaq compañawarqa. Watasta mana saykʼuspa yanapawasqanmanta, ¡mayta agradecekuni!

Iskay watanmantaq mana yuyachkaptillay, superintendente de distritota sutichawarqanku. Wakichisqa hermanos pisi kasqankuraykutaq, qutuchakuykunata waturikuqjinapis pisi tiempotawan llamkʼallarqanipuni. Chayrayku samarinaypaq tiempo mana kaqchu. Juk killapiqa pachak horasta willanay karqa, sapa semana achkha umallirichiykunata umallirichinay karqa, kimsa Libromanta Yachaqanapaq tantakuykunaman rinay karqa, qutuchakuypi archivosta revisanay karqa, informestataq wakichinay karqa. Bibliata ñawirinaypaq, ¿maymantá tiempota urqhuyman karqarí? Juk mawkʼa Biblia kapuwarqa, chayta wakin paginasta kʼutuspa apakuq kani, pillatapis suyaqjina ñawirinaypaq. Chay kutisqa, juk qhasa yakitujina kallpachakunaypaq karqa, ajinamanta ñawpaqman rinallaypaqpuni.

Boulogne-Billancourt llaqtapi Betelman 1967 watapi waqyariwarqayku. Ñuqataqa, Departamento de Servicio nisqaman churawarqanku, chaypitaq tawa chunka watastaña llamkʼachkani. Juknin ruwayniyqa, runas Bibliamanta tapuykunata apachimusqankuta kutichinay, chaytaq mayta gustawan. Bibliata ukhunchariy, “evangelio[...] cheqa kasqanta rikuchi[y]” imaqa mayta gustawan (Fili. 1:7). Tutamanta Diospa Palabranta ukhunchana folletomanta sutʼinchariy, niraq mikhuchkaptiyku mayta gustallawantaq. Franciapi Comité de Sucursal nisqapi llamkʼanaypaqtaq, 1976 watapi churawarqanku.

Aswan sumaq kawsay

Chay wataspiqa, wakin kuti ñakʼariyta rikurqani. Chaywanpis machuyaypi unquykunarayku, mana munasqaykumanjina ruwayta atisqayku aswan ñakʼariy. Suyakuymantataq chʼipakuchkallaykupuni, Bibliata khuska ñawirispa, ukhuncharispa ima. Qutuchakuyniykuwan willaq rispaqa, may kusiyta tariyku. Iskayniykuqa, 120 watasmanta astawanña Diospaq tiempo juntʼasqata llamkʼayku, chayrayku tukuy ajinata kawsakunankuta yuyaychaykuman. Rey Davidjina sientekuni, pay nirqa: “Machuña kani; ni jaykʼajpis kʼacha runataqa wijchʼusqata rikorqanichu”, nispa (Sal. 37:25).

Tukuy kawsayniypi Jehová Palabranniqta kallpachallawarqapuni. Familiaresniy 60 watas ñawpaqta, sapa pʼunchay Bibliata ñawirinki niwasqankuqa chiqapuni. Ni jaykʼaq ñawiriyta saqirqanichu, nitaq chaymanta pesachikunichu.

[Sutʼinchaykunasnin]

[5 paginapi dibujo/foto]

Simonwan ñuqawan

[5 paginapi dibujo/foto]

Ñawpaq kaq Bibliayjina juk Biblia

[5 paginapi dibujo/foto]

Superintendente de distrito kachkaptiy

[6 paginapi dibujo/foto]

Casarakusqay pʼunchay

[6 paginapi dibujo/foto]

Ñuqawan Irènewanqa Diospa Palabranta sapa pʼunchay ñawiriyku, ukhunchariyku ima