Qutuchakuypi juk yuyaylla kananpaq yanapay
Qutuchakuypi juk yuyaylla kananpaq yanapay
“Señorninchej Jesucristoj qhasilla kʼacha yanapaynenqa tukuy qankunawan kachun [imayna yuyaytachus rikuchisqaykichikwan, NM].” (FILI. 4:23.)
¿IMAYNATÁ QUTUCHAKUYPI JUK YUYAYLLA KANANPAQ YANAPASUMAN...
... hermanosninchikwan tantakuspa?
... willayninchikpi sunqu kʼajaywan willaspa?
... pillapis jatun juchapi urmasqanta yachaptinchik?
1. ¿Imaraykutaq Filiposmanta, Tiatiramanta qutuchakuykunata allinta ruwachkasqankuta nikurqa?
FILIPOS qutuchakuymanta cristianos pisi kapuyniyuq kaptinkupis, hermanoswan mana michʼaschu kasqankumanta, paykunata munakusqankumanta ima mayta yachakusunman (Fili. 1:3-5, 9; 4:15, 16). Chayrayku apóstol Pabloqa, Diospa yuyaychasqan cartata paykunaman qillqaspa ajinata tukucharqa: “Señorninchej Jesucristoj qhasilla kʼacha yanapaynenqa tukuy qankunawan kachun [imayna yuyaytachus rikuchisqaykichikwan, NM]” (Fili. 4:23). Tiatiramanta qutuchakuypis kikillantaq karqa. Chayrayku jatunchasqa Jesucristo allinta ruwachkasqankuta nirqa: “Noqa rikuni ruwasqasniykita, munakuyniykita, creeyniykita, trabajasqaykita, mana saykʼuspa sayasqaykita ima. Yachallanitaj chay qhepa ruwasqasniykipis ñawpaj kajkunamanta nisqaqa aswan sumaj kasqanta” (Apo. 2:19).
2. Imayna yuyaytachus rikuchisqanchikwan, ¿imaynataq qutuchakuyninchik kanman?
2 Kunanpis Jehovamanta sutʼinchaqkunap sapa qutuchakuyninkuqa, mana kikinchu kanku. Wakinpiqa aswan kʼachas, munakuyniyuq ima kanku, wakinpitaq willaypi astawan yanapakunku, precursoresjinataq mayta llamkʼanku. ¿Imaynatá sapa jukninchik qutuchakuy jukchasqa kananpaq, wiñananpaq ima yanapasunman? Allin yuyayta rikuchisqanchikwan (1 Cor. 1:10). Allin yuyayta mana rikuchiptinchikqa, qutuchakuy chiriyapunman, jatun juchas kanantapis saqikullanman (1 Cor. 5:1; Apo. 3:15, 16). ¿Imaynataq qutuchakuyninchikrí? ¿Imaynatá qutuchakuyninchik juk yuyayllata rikuchinanpaq yanapasunman?
ALLIN YUYAY KANANPAQ YANAPANA
3, 4. ¿Imaynatá qutuchakuypi Jehovata yupaychasunman?
3 David, Jehovaman takirqa: “Graciasta qosqayki aylluykej tantakuynin ukhupi. Ashkha runaspa ñawpaqempi yupaychasqayki”, nispa (Sal. 35:18). Rikunchikjina Davidqa, Diospa kamachisnin chawpipi kachkaspa, Jehovata jatunchaqpuni. ¿Ñuqanchikrí? Sapa semana hermanosninchikwan tantakuykunapi kaspa, allin yuyayta rikuchiyta atinchik. ¿Imaynamantá? Creeyninchikta rikuchinapaq —Torremanta Qhawaq revistata ukhunchachkaspajina— tapuykunaman kutichispa. Kaykunata tapurikuna allin kanman: ¿tapuykunaman kutichiyta may allinpaqchu qhawani? ¿Sumaqtachu wakichikuni, allinta tʼukurispachu kutichini? Tata kaptiy, ¿wawasniyta kutichiykunata wakichikunankupaq, parlaynillankupi kutichinankupaq ima yanapanichu?
4 David wak salmopi nirqa: “Sonqoyqa wakichisqa kashan, Diosníy, takiykunata takipusunaypaj”, nispa (Sal. 57:7). Rikunchikjina, imaynatachus takisqanchikqa sunqunchik wakichisqa kasqanta, sinchi sayasqa kasqanchikta ima rikuchin. Tantakuykunaqa, Jehovaman wakichisqa sunquwan takinapaq, payta yupaychanapaq ima yanapawanchik. Wakin takiykunata, manaraq allinta riqsinchikchu chayqa, Familiapi Diosta Yupaychanapaq Chʼisipi yachakunanchik allin kanman. Davidjina kanachik, pay qillqarqa: “Noqatajrí kawsayniyoj kanaykamaqa Señorniy Tata Diosman takiykunata takisaj”, nispa (Sal. 104:33).
5, 6. ¿Imaynatá waqyarikuq, qurikuq ima runas kasqanchikta rikuchisunman? ¿Imaynatá allin kaqta ruwasqanchik qutuchakuypi juk yuyaylla kananpaq yanapan?
5 Qutuchakuypi munanakuy kananpaqqa, waqyarikuytapis yachanallanchiktaq tiyan. Pabloqa Hebreosman qhipa kaq cartanta qillqachkaptin jinata nirqa: “Hermanos ukhupi munanakullaychejpuni. Ama qonqaychejchu [...] wasiykichejman wajyarikuyta” (Heb. 13:1, 2). ¿Imaynatá chayta ruwasunman? Qutuchakuykunata waturiqkunata, warmisninkutawan, chantá Diospaq astawan llamkʼaq hermanosta wasinchikman mikhurikunapaq waqyarispa. Chantapis viudosta, viudasta, tatayuqlla chayri mamayuqlla kaq familiasta, wakkunata ima manallataq qunqanachu, ichapis paykunata maypijina mikhurinapaq chayri familiapi tantakuyninchikman waqyarisunman.
6 Pabloqa, Timoteoman jinata yuyaychananta nirqa: “Kamachillaytaj allin kajta ruwanankuta, allin ruwanaspitaj qhapaj kanankuta. Wakichisqallataj kachunku, kapuyninkumanta wajkunaman jaywarinankupaj mana michʼakuspa. Ajinapi paykuna kikinkupaj kapuykunata tantashanku jamoj pʼunchaykunapaj, cheqa kaj kawsaymanta chʼipakuspa” (1 Tim. 6:17-19). Rikunchikjina Pabloqa, qurikuq runas kanankupaq tanqachkarqa. ¿Imaynatataq pisi qullqiyuqlla kaspapis qurikuyta yachasunman? Ichapis tantakuykunaman, willayman ima necesitaqkunata autopi apasunman. Yanapachikuqkunarí, ¿imaynatá agradecekusqankuta, qutuchakuy juk yuyaylla kananpaq yanapasqankuta ima rikuchinkuman? Ichapis atisqankumanjina pasajespaq qullqisituta quspa, imaptinchus gasolina sapa pʼunchay astawan wicharichkan. Chantapis hermanoswan kanapaq astawan tiempochakusunman, paykunata necesitasqanchikta, munakusqanchikta ima reparanankupaq. “Creeypi hermanosninchejpaj” allin kaqta ruwapuptinchik, tiemponchikmanta, kapuyninchikmanta ima quptinchik, ¿imataq kanqa? Ñawpaqtaqa paykunata astawan munakusunchik, chantá qutuchakuypi kʼachas, juk yuyaylla kananchikpaq ima yanapasunchik (Gál. 6:10).
7. Wakkuna willariwasqanchikta mana willaray, ¿imaynatá qutuchakuypi juk yuyaylla kananpaq yanapan?
7 Chantapis amigos kasqanchik, wakkuna mana yachananku kasqanta pakay ima, cristiano munakuyninchikta astawan wiñachin (Proverbios 18:24 leey). Chiqamanta amigos kaqkunaqa, puraqmanta atienekusqankuta mana pʼakinkuchu. Juk hermano imatachus yuyasqanta, imaynachus sientekusqanta ima willariwasqanchikta mana willarananchikta yachan chayqa, masichakusqanchik astawan sinchiyanqa. Chayrayku mana wasanchaq amigos kanachik, ajinamanta qutuchakuyninchik, munakuyniyuq jukchasqa familiajina kananpaq yanapasun (Pro. 20:19).
SUNQU KʼAJAYWAN WILLANA
8. ¿Ima yuyaychaytataq Laodiceamanta kaqkuna japʼirqanku, imaraykú chayta necesitarqanku?
8 Jesusqa, Laodiceamanta qutuchakuyman kayta nirqa: “Ruwasqasniykita rikuni, yachanitaj mana chirichu, nitaj ruphachu kasqaykita. Allin kanman chiri, chayri rupha kanayki. Qʼoñiyasqalla kanki, mana chirichu, nitaj ruphachu. Chayrayku simiymanta ajtumusqayki”, nispa (Apo. 3:15, 16). Laodiceamanta kaqkunaqa, mana tukuy sunquchu willachkarqanku, ichapis chayrayku paykunapura mana allintachu apanakuchkarqanku. Chayrayku Jesús munakuywan kayta yuyaycharqa: “Noqaqa tukuy munakusqasniyta kʼamini, wanachinaypajtaj castigani. Tukuy sonqo kasuway, juchaykimantataj noqaman kutirikamuway”, nispa (Apo. 3:19).
9. Imaynatachus willasqanchik, ¿imaynatá qutuchakuyta yanapan?
9 Qutuchakuyninchik sumaq, juk yuyayllataq kananpaqqa sunqu kʼajaywan willamunanchik tiyan. Qutuchakuyqa llampʼu sunqu runasta maskʼanapaq, paykunaman chiqa kaqta yachachinapaq ima wakichisqa kachkan. Chayrayku Jesusjina ruwananchik tiyan, sunqu kʼajaywantaq chay ruwaypi yanapakuna (Mat. 28:19, 20; Luc. 4:43). Ñuqanchikqa “Dioswan khuska trabaja[nchik]”, aswan sunqu kʼajaywan ruwasparí aswan jukchasqa kasunchik (1 Cor. 3:9). Hermanos creeyninkumanta sutʼinchasqankuta, Diosta yupaychaypi imasta jatunpaq qhawasqankuta ima rikuspa, paykunata astawan munakunchik, jatunpaqtaq qhawanchik. Arí, willaypi “uj sonqolla sirvi[spa]”, qutuchakuy jukchasqa kananpaq yanapanchik (Sofonías 3:9 leey).
10. Aswan sumaqta willanapaq kallpachakusqanchik, ¿imaynatá qutuchakuymanta hermanosta yanapan?
10 Willaypi aswan sumaqta willanapaq kallpachakusqanchikpis, wakkunata allin ruwaykunaman tanqan. Runasmanta astawan interesakuspa, sunqunkuman chayanapaq kallpachakuspa ima, aswan sunqu kʼajaywan willasun (Mat. 9:36, 37). Sunqu kʼajaywan willaptinchikqa, wakkunamanpis chayta chimpachisun. Kaypi tʼukurina, ¿imaraykutaq Jesús discipulosninta iskaymanta iskay kacharqa? (Luc. 10:1.) Mana kallpachakunallankupaqchu, nitaq jukkuna jukkunamanta yachakunallankupaqchu, manaqa astawan sunqu kʼajaywan willamunankupaq. Sunqu kʼajaywan willaq hermanoswan lluqsispa, ¿manachu gustachikunchik? Ajina kasqankuqa kallpachawanchik, Reinomanta willanallapaqpunitaq tanqawanchik (Rom. 1:12).
MANA WASA RIMAKUS KANACHU, NITAQ JUCHA KANANTA SAQINACHU
11. Moisespa tiemponpi, ¿imayna runasmantaq israelitas tukurqanku, imamantaq chay aparqa?
11 Israel llaqta jatarisqanmanta, israelitas semanasnillanman rimayta qallarirqanku. Mana contentanas kasqankurayku Jehovapaq, akllasqasninpaq ima uqharikurqanku (Éxo. 16:1, 2). Chayraykutaq Egiptomanta lluqsiqkunamanta wakillan, Sumaq Jallpʼata rikunankupaq kawsarqanku. Moisespis israelitas phiñachisqankurayku nillataq Sumaq Jallpʼaman yaykurqachu, imaptinchus mana allintachu kutichirqa (Deu. 32:48-52). ¿Imatá ajina sunquyuq kaypi mana urmanapaq ruwasunman?
12. ¿Imatá mana wasa rimakus kanapaq ruwasunman?
12 Mana wasa rimakus kanapaq kallpachakuna. Chayta ruwanapaqqa, llampʼu sunqu kana, kamachiqkunata jatunpaq qhawana, pikunawanchus masichakusqanchiktapis qhawarikuna. Sunquta kusichinapaq mana allin imasta akllasun, chayri yachaywasimanta, llamkʼaymanta ima, Bibliap nisqanta mana jatunpaq qhawaq compañerosninchikwan achkha tiempota kasun chayqa, kunan chayri qhipaman mana allinman chayasun. Aswan allin kanman, wasa rimakus kaqkunawan chayri munasqankumanjina ruwaqkunawan mana kʼiskimanta purinanchik (Pro. 13:20).
13. ¿Ima juchasmantaq qutuchakuypi wasa rimakusllapuni kay apanman?
13 Wasa rimakusllapuni kayqa, Diosta yupaychaypi wak saqra ruwaykunaman apanman. Sutʼincharinapaq, qutuchakuy niña jukchasqachu, nitaq allinpichu kanman. Astawanpis hermanosninchikpaq rimaspaqa mana sunqullankutachu nanachisunman, manaqa kay juchaspi urmasunman: qhasi manakaq cuentosta rikhurichiypi, wakkunapaq saqrata rimaypi ima (Lev. 19:16; 1 Cor. 5:11). Ñawpa cristianospa tiemponpiqa wasa rimakus kaqkuna “Señorpaj autoridadninta mana casu[kuchkarqa]ncuchu, [j]athun atiyniyojcunata insulta[chkarqanku]” (Judas 8, 16). Qutuchakuyta ñawpaqman apaqkunamanta rimasqankutaqa, Dios mana allinpaqchu qhawarqa.
14, 15. a) ¿Imataq qutuchakuypi kanman jatun juchasta mana allinchakuptin? b) ¿Imatá ruwananchik tiyan pillapis jatun juchapi urmasqanta, pakaykuchkasqanta ima yachaptinchik?
14 Pillapis jatun juchapi urmasqanta, ichapis machaykusqanta, qʼala runasta qhawasqanta chayri khuchichakuypi kawsachkasqanta, chaytataq pakaykuchkasqanta yachanchik chayrí, ¿imatá ruwasunman? (Efe. 5:11, 12.) Mana yachaqman tukusunman chayqa, Jehovap espiritun qutuchakuypi manaña kanmanchu, qutuchakuypitaq manaña sunqu tiyaykuy kanmanchu (Gál. 5:19-23). Qutuchakuypi sunqu tiyasqas, allinpi ima kanapaqqa, Corintomanta qutuchakuyjina ruwananchik tiyan: mana allin imasmanta qutuchakuyta jarkʼana. ¿Imaynatá chayta ruwasunman?
15 Ñawpaqtaqa, pi hermanollapis yuyasqanta, imaynachus sientekusqanta ima willariwasqanchikta pakay, may allin kasqanta yachakurqanchik. Willaraspaqa, ¡may saqraschá kasunman! Chaywanpis qutuchakuymanta ancianos, jatun juchasta allinchanankupaq churasqa kasqankuta mana qunqanachu. Chayrayku paykuna yachananku tiyan (Levítico 5:1 leey). Pillapis jatun juchapi urmasqanta yachaspaqa, ñawpaqta ancianosmanta yanapata mañakunanta ninanchik tiyan (Sant. 5:13-15). Tiempota qusqanchikpi mana willanchu chaytaq, ñuqanchik willananchik tiyan.
16. ¿Imaraykutaq qutuchakuypi juk yuyayllapuni kananpaq jatun juchasmanta willananchik tiyan?
16 Qutuchakuyqa tukuypaq pakakunajina, chayraykutaq ancianosman jatun juchasmanta yachasqanchikta willaspa, jarkʼananchik tiyan. Juchayuq, juchanmanta reparakun, pesachikun, kʼamisqankuta uyarikun, yuyaychasqankutataq japʼikun chayqa, qutuchakuypi juk yuyayllapuni kananpaq yanapanqa. Chaywanpis ancianospa yuyaychasqankuta mana kasukuptin, nitaq chiqanchachikuyta munaptin, qharqusqa kanqa. Ajinamanta qutuchakuyta chʼichichananpaqjina saqra ruway “chinkachisqa” kanqa (1 Corintios 5:4, 5 leey). Arí, qutuchakuypi juk yuyaylla kananpaqqa, yachasqanchikta tiemponpi willana, ancianosta yanapana, hermanosninchikpa allinninkutapis maskʼana.
“ESPIRITUPI UJLLA” KANAPAQ YANAPANA
17, 18. ¿Imataq “espiritupi ujlla” kanapaq yanapawasun?
17 Ñawpa cristianosqa “apostolespa yachachisqankuta tukuy sonqo japʼikuspa”, qutuchakuypi juk yuyaylla kananpaq yanaparqanku (Hech. 2:42). Ancianospa kamachisqankuta, Bibliamanjina yuyaychasqankuta ima jatunpaq qhawarqanku. Kay tiempomanta ancianospis, allin kamachi yuyayniyuqta yanapanku, ajinamantataq qutuchakuyqa jukchasqa kananpaq yanapata, kallpata ima japʼin (1 Cor. 1:10). Chantapis tukuy cristianosqa, Bibliamanjina Diospa llaqtan kamachisqanta, ancianospa yuyaychasqankutapis tukuy sunqu kasukunku. Ajinamanta “kʼuchi ka[n]chej Espiritupi ujlla kasqa[n]chejta waqaychana[n]chejpaj, allin kawsaypi uj sonqolla kaspa” (Efe. 4:3).
18 Pisi parlayllapi kayta nisunman: qutuchakuypi juk yuyaylla kananpaqqa, tukuy atisqanchikta ruwana. Ajinamanta ñuqanchikmanta nikunqa: “Señorninchej Jesucristoj qhasilla kʼacha yanapaynenqa tukuy qankunawan kachun [imayna yuyaytachus rikuchisqaykichikwan, NM]”, nispa (Fili. 4:23).
[Tapuykuna]
[19 paginapi dibujo/foto]
Qutuchakuypi juk yuyaylla kananpaq, ¿sumaqtachu tapuykunaman kutichinapaq wakichikunchik?
[20 paginapi dibujo/foto]
Qutuchakuypi juk yuyaylla kananpaq, ¿takiykunata wasinchikpi yachakusunmanchu?
