Ir al contenido

Ir al índice

Cristianospa kausayninkumanta

Qanchis chunka watasta “judío runaj pʼachanmanta japʼiykuku[ni]”

Qanchis chunka watasta “judío runaj pʼachanmanta japʼiykuku[ni]”

Leonard Smith kausayninmanta willariwanchej

Chunka kinsayoj watasniyoj jina kashajtiy, Bibliamanta iskay textos mayta tʼukuchiwarqa. Ñaupaj kajqa Zacarías 8:23 karqa. Kunanqa 70 watasninman, maykʼajchus chay versiculota entiendesqayta yuyarikuniraj. Chaypeqa “chunka runas” “judío runaj pʼachanmanta japʼiykukus[qankumanta]” parlan, ninkutaj: “Qankunawan riyta munayku, imaraykuchus uyariyku qankunawan Dios kasqanta”, nispa.

CHAY judioqa, ajllasqa cristianoswan ninakun, “chunka runas[taj]” “waj ovejas” kajkunawan, pikunatachus “Jonadabkuna” nispa sutichakoj (Juan 10:16). * Chay cheqa yachachiyta entiendespaqa, Jallpʼapi wiñaypaj kausakunaypaj, ajllasqa cristianosta cheqa sonqowan yanapanayta repararqani.

Iskay kaj textotaj Mateo 25:31-46 karqa. Chaypeqa Jesús “ovejas[man]ta cabrasmanta[wan]” rijchʼanacherqa. “Ovejas[qa]” tukukuy tiempopi juzgasqa kaspa, allinpaj qhawasqa kajkuna kanku, Cristoj hermanosninta Jallpʼapi kashajtinku yanapasqankurayku. Noqaqa “Jonadabkunamanta” ujnin kaspa, jinata yuyarqani: “Ovejata jina Cristo qhawanawanpajqa, ajllasqa cristianosta yanapanay tiyan, kamachisqankutataj kasukunay tiyan, paykunawan Dios kasqanrayku”, nispa. Kunankama 70 watas kurajtaña, chayman jina kausakuni.

“¿MAYPITAJ KASHANI?”

Mamayqa, 1925 watapi Betelmanta tantakunapaj wasipi bautizakorqa, chaytataj Tabernáculo de Londres sutiwan rejsikoj. Chaymanqa chay lugarmanta hermanos rej kanku. Noqaqa 15 octubre 1926 watapi nacekorqani, marzo 1940 watapitaj jatun tantakuypi bautizakorqani, mama qochaj kantun Dover (Inglaterra) nisqa llajtitapi. Bibliata jatunpaj qhawasqayqa astawan sinchʼiyarqa. Mamay ajllasqa cristiana kasqanrayku, “judío runaj pʼachanmanta” japʼiykukusqayta niyman. Tataywan kuraj hermanaywanqa, Jehovata niraj yupaycharqankuchu. Noqaykoqa Gillingham qotuchakuypi karqayku, chaytaj Inglaterramanta inti llojsimuy ura ladopi kasharqa. Chaypeqa ashkha ajllasqa cristianos karqa. Mamayqa sonqo kʼajaywan willaj.

Leicester llajtapi septiembre 1941 watapi, jatun tantakuy ruwakushajtin, “Integridad”, (Juntʼa sonqo) nisqa umallirichiyta uyarerqani. Chaypeqa pichus tukuy imata kamachinan kasqanmanta parlakorqa. Chay umalliricheyqa, Jehovatachus chayri Satanastachus kamachejninchejta jina ajllanata entiendechiwarqa. Chantapis Jehovaj ladonmanta churakuna kasqanta, Tukuy Imata Kamachej kasqanrayku payman cheqa sonqo kanata ima.

Chay jatun tantakuypeqa precursor jina llankʼay may allin kasqanmanta parlakorqa. Jovenesmantaj chayta ruwanankuta nikorqa. Chantá “El lugar de los precursores en la organización”, (Diospa llajtanpi precursorespa lugarninku) nisqa umallirichiyta uyarispa, jinata tapukorqani: “¿Maypitaj kashani?”, nispa. Chay jatun tantakuy tukukusqantawan Jonadabkunamanta kasqayrayku, ajllasqa cristianosta willaypi yanapanayta reparakorqani. Kikin Leicesterpitaj presursor kanaypaj solicitudta juntʼacherqani.

GUERRA TIEMPOPI PRECURSOR KASQAY

Kay 1941 watamanta 1 diciembre killapi, 15 watasniyoj kashajtiy, precursor especialta sutichawarqanku. Mamaywan llankʼayta qallarerqani, onqoykusqanraykutaj watanman saqeporqa. Londrespi sucursaltaj, Ron Parkin hermanoj compañeron kanaypaj churawarqa. Kunantaj payqa Puerto Ricopi Comité de Sucursalmanta ujnin.

Kent jallpʼasmanta mama qochaj kantusninpi Broadstairs, Ramsgate llajtitasman kachawarqayku. Chaypitaj uj cuartota alquilakorqayku. Precursores especialesta 40 chelines qolqewan sapa killa yanapakoj (chaypacha 8 dólares karqa). Chaytaj alquilerllapaj alcanzaj. Mikhunapajtaj niña kajchu. Jehovarí imaynallamantapis necesitasqaykuta mana faltachiwajchu kayku.

Astawanqa bicicletapi purej kayku, llasa qʼepisniyoj mama qochamanta sinchʼi wayraswan maqanakuspa. Chantapis bombasniyoj aviones, Alemania bombas (V-1) ima, Kentnejta pampallata Londresman phawaj kanku. Uj kuteqa, patitayta bomba pasasqanrayku bicicletamanta larqʼaman wijchuykukorqani, chay qayllapitaj tʼojyarqa. Jinapis Kent llajtapi precursor jina llankʼay, kusiy karqa.

“BETELMANTA UJNIN WAYNUCHU” KANI

Mamayqa Betelmanta sumajta parlaj, niwajtaj: “Betelmanta ujnin waynuchu kanaykita munayman”, nispa. Kay 1946 watamanta enero killapi Londres Betelpi kinsa semanata llankʼanaypaj wajyariwajtinku, mayta tʼukorqani, kusikorqanitaj. Chay tiempota juntʼajtiytaj sucursalpi kamachej hermano Pryce Hughes qhepakunayta niwarqa. Chaypi yachakusqaytaj kunankama yanapashallawanpuni.

Chay kutipeqa Londrespi 30 betelitas jinalla karqa. Ashkhastaj soltero waynuchus karqanku, ajllasqa cristianospis ashkha kallarqataj. Wakin kaykuna kanku: Pryce Hughes, Edgar Clay, Jack Barr ima pichus qhepaman Diospa Llajtanta Kamachejkunamanta karqa. Waynuchus kashaspa Cristoj wauqesninwan llankʼasqaykoqa, ¡may sumaj! Paykunaqa Diospa llajtanpi “pila[res] jina” kanku (Gál. 2:9, Mosoj Testamento, 1956).

Uj pʼunchay uj hermano, punkupi uj hermana maskʼashawasqanta niwarqa. Mamallay kasqa, uj regalotataj apanpuwasqa. Llankʼayniyta mana pantachinawanpaj mana yaykumuyta munarqachu. Regalota jaywawaytawan ripullarqa. Chiripaj sumaj abrigo kasqa, chaytaj Anamanta yuyarichiwarqa, pichus wawan Samuelpaj Diosta yupaychana Templopi sirvishajtin ruwasqan pʼachata apapoj (1 Sam. 2:18, 19).

GALAADPI KASQAYTA NI QONQASAJCHU

Kay 1947 watapi Betelmanta phishqa hermanosta, Estados Unidosman Escuela de Galaad nisqapaj wajyariwarqayku. Watanmantaj clase 11 nisqapi karqayku. Escuelaqa Nueva York patanej llajtapi karqa, chaypi mayta chirisharqa. Mamay regalawasqan abrigomanta, ¡mayta agradecekorqani!

Galaadpi sojta killata kasqaytaqa ni qonqasajchu. Yuyayneyqa astawan kicharikorqa, 16 suyusmanta hermanoswan masichakusqayrayku. Mana Diosllawanchu astawan masichakorqani, manaqa wiñay tukusqa hermanoswanpis. Kinsamanta parlarisaj, paykunaqa qhepaman Diospa Llajtanta Kamachejkunamanta karqanku: noqawan yachakoj Lloyd Barry; yachachejkunamanta Albert Schroeder chantá Granja del Reino nisqamanta kamachej John Booth, maypichus yachakunapaj wasi kasharqa. Paykuna kʼachamanta yuyaychawasqankuta may valorniyojpaj qhawani. Jehovaman, llajtanman ima cheqa sonqos kasqankumantapis mayta yachakorqani.

QOTUCHAKUYKUNATA WATURINI, BETELMANTAJ KUTINI

Galaadpi yachakuyta tukusqaytawan, Ohio (Estados Unidos) llajtaman qotuchakuykunata waturejta jina kachawarqanku. Noqaqa 21 watasniyojlla karqani, hermanostaj Diospaj astawan llankʼayta munasqayta munakuywan japʼikorqanku. Chaypeqa unaytaña Diosta yupaychaj hermanoswan llankʼaspa mayta yachakorqani.

Pisi killasninman astawan wakichinawankupaj Brooklyn Betelman wajyariwarqanku. Chaypeqa “pilar jina” kaj hermanosta rejserqani: Milton Henschel, Karl Klein, Nathan Knorr, T.J. (Bud) Sullivan, Lyman Swingle ima. Paykunapis uj kuti Diospa Llajtanta Kamachejkunamanta ujnin karqanku. Llankʼayninkuta, cristiano kausayninkuta ima qhawaspa mayta yachakorqani. Jehovaj llajtanpi atienekusqayqa, mayta kallpachakorqa. Chantá watejmanta Europaman kachawarqanku, willamunallaypajpuni.

Mamayqa 1950 watapi wañuporqa. Pʼampaykusqaykutawan tataywan, hermanay Dorawan ima sutʼita parlarqani. Mamay manaña wasipi kasqanrayku, imatachus cheqa yupaychaymanta yuyasqankuta tapurerqani. Paykunaqa Harry Browning machitu ajllasqa hermanota jatunpaj qhawaj kanku, paywantaj Bibliamanta yachakuyta munarqanku. Watanmantaj iskayninku bautizakorqanku. Tatayqa, Gillingham qotuchakuypi siervo ministerial jina sutichasqa karqa. Wañupusqantawantaj hermanayqa, Roy Moreton hermanowan casarakorqa. Doraqa 2010 watapi wañupunankama, Jehovaman cheqa sonqollapuni karqa.

FRANCIAPIÑATAJ

Yachaywasipeqa alemanta, latinta, francesta ima yachakorqani, francestataj mana atejchu kani. Chayrayku París (Francia) Betelman yanapaj ripunayta niwajtinku iskay sonqolla rerqani. Chaypeqa, Henri Geiger machitu ajllasqa hermanowan llankʼarqani. Payqa sucursalpi kamachej karqa. Llankʼayneyqa mana atina jinapunichu karqa, pantallajpunitaj kani. Chaywanpis wajkunawan allinta kausakuymanta mayta yachakorqani.

Chantapis ñaupaj kutirayku Parispi ashkha suyusmanta jatun tantakuy ruwakunanpaj, wakichiyta yanapakorqani, 1951 watapi guerra tukukusqantawan. Qotuchakuykunata waturej Léopold Jontès hermanotaj Betelman yanapawaj jamorqa, payqa jovenllaraj karqa. Tiemponman chay hermanoqa sucursalpi kamacherqa. Chay jatun tantakoyqa, Torre Eiffel qaylla Palais des sports nisqa lugarpi ruwakorqa. Chaymanqa 28 suyusmanta rerqanku. Qhepa kaj pʼunchaypitaj, Franciamanta 6.000 hermanos, 10.456 runas risqankumanta may kusisqas kasharqanku.

Franciaman ñaupaj kutirayku chayashajteyqa, mana allintachu francesta parlarqani. Astawanpis niyta munasqay allin kasqanta yuyasparaj parlanayta nerqani. Chaywanpis mana pantasunchu chayqa ni pi yanapawasunchu, nitaj ñauparisunchu.

Chayta allinchanaypajtaj, waj suyusmanta runasman francesta yachachej escuelaman yaykorqani. Chaymanqa tantakuy ruwakoj chʼisisnillanta mana rejchu kani. Ajinamanta chay qalluwan astawan miskʼiykuchikorqani. Yachakusqayqa mayta yanapawarqa, imaraykuchus sucursalpi chay qalluman tijrachispa yanaparqani. Qhepamantaj inglesmanta, francesman tijracherqani. Allin kamachi yuyayniyoj, francés qalluta parlaj hermanosman publicacionesta mikhunata jina qonanpaj yanapakuni, chaytaj ¡may sumaj! (Mat. 24:45-47.)

CASARAKUNI, WAJ RUWAYKUNATATAJ JAPʼINI

Kay 1956 watapi Estherwan casarakorqani, payqa Suizamanta precursora karqa, unayñataj rejserqani. Londres Betel qaylla tantakunapaj wasipi casarakorqayku, mayqentachus Tabernáculo de Londres nispa sutichakoj, chaypi mamaypis bautizakorqa. Hermano Hughes umallirichipuwarqayku. Estherpa mamanpis chaypi kasharqa, payqa ajllasqa cristiana karqa. Casarakusqaymanta mana wasanchaj kʼacha compañerayoj kani, suegraywanpis ashkha horasta sumajta parlarikoj kani. Payqa 2000 watapi wañuporqa.

Casarakusqaykutawan, niña Betelpichu tiyakorqayku. Noqaqa Bibliamanta publicacionesta tijrachillarqanipuni. Esthertaj Parismanta kantu llajtitasninpi precursora especial jina llankʼarqa. Chaypitaj ashkha runasta cheqa kajta rejsinankupaj yanaparqa. Kay 1964 watapi Betelpi tiyakunaykupaj wajyariwarqayku, 1976 watapitaj ñaupaj kaj comités de sucursal qallarishajtin, Franciapi kaj comitemanta kanayta niwarqanku. Tiempo pasasqanman jina Estherqa, kʼachamanta yanapallawarqapuni.

“MANA QANKUNALLAWAMPUNICHU KASAJ”

Wakin kutisqa Nueva Yorkpi Jehovamanta sutʼinchajkunaj centralninman kutiyta aterqani. Chay kutispeqa Diospa Llajtanta Kamachejkunaj yuyaychawasqankuta japʼillarqanipuni. Uj kuti hermano Knorrman, uj llankʼay tiemponpi mana tukuchakunanmanta llakikusqayta willarerqani, paytaj kʼachamanta niwarqa: “Ama anchata llakikuychu, llankʼallaypuni”, nispa. Chaymantapacha ashkha ruwana kajtin, mana phutikunichu, tukunaykama ruwallanipuni. Ajinamanta, ima ruwaypis tukuchakunpuni, tiemponpitaj. Yuyaychawasqanqa sumajpuni karqa.

Jesusqa niraj wañupushaspa, discipulosninman nerqa: “Mana qankunallawampunichu kasaj”, nispa (Mat. 26:11). Ajllasqa cristianospis mana noqanchejllawanpunichu Jallpʼapi kanqanku. Chayrayku 70 watas kurajta ajllasqa cristianosta yanapasqaymanta mayta kusikuni, “judío runaj pʼachanmanta japʼiykukus[qaymantataj]” agradecekuni.

[Sutʼinchaynin]

[21 paginapi sutʼinchaynin]

Hermano Knorr niwarqa: “Ama anchata llakikuychu, llankʼallaypuni”

[19 paginapi dibujos/fotos]

(Lloqʼepi) Tatasniy

(Pañapi) Escuela de Galaad nisqapi 1948 watapi, mamay abrigota regalawasqanwan

[20 paginapi dibujo/foto]

Franciapi (1997) mosoj sucursal tukukusqantawan tantakuy ruwakusqanpi, hermano Lloyd Barry umallirichisqanta tijrachishani

[21 paginapi dibujos/fotos]

(Lloqʼepi) Estherwan casarakusqayku pʼunchay

(Pañapi) Khuska willashayku