Ir al contenido

Ir al índice

Waqaychakusqanmanta

“Colportor kay, sapa pʼunchay astawan gustawan”

“Colportor kay, sapa pʼunchay astawan gustawan”

KAY 1886 watapi, Allegheny (Pensilvania) llajtapi Biblia Wasimanta La Aurora del Milenio nisqa ñaupaj kaj libromanta pachajta, Chicago (Illinois) llajtaman apachikorqa. Charles Taze Russell hermanoqa, chay libros libreriaspi vendekunanta munarqa. Estados Unidosmanta religionmanta librosta vendej jatun empresa, chay librosta japʼerqa. Chaywanpis iskay semananman, tukuynin librosta Biblia Wasiman kutichinporqanku. ¿Imaraykú?

Uj rejsisqa evangelista chay librosta, librosnintawan khuska rikuspa phiñarikuspa nisqa: “Chay librosta mana kaymanta orqhonkichej chayqa, rejsisqa llankʼaj masisniywan librosniykuta wajnejman apakapusqayku”, nispa. Chay empresataj mana pierdenanrayku, Aurora del Milenio librosta, mana munaspapis kutichipullasqa. Churanakoj runasqa, periodicospi chay libromanta willachikunanpaj contratakusqantapis saqechisqanku. ¿Imaynamantá chay mosoj libro cheqa kajta maskʼajkunaman chayanman karqa?

Colportoresnejta. Diospaj astawan llankʼajkunata ajinata sutichakoj. * Kay 1881 watapi Zionʼs Watch Tower (La Torre del Vigía de Sión) nisqa revistanejta 1.000 willajkunata wajyarikorqa. Paykunaqa willanankupaj, publicacionesta saqenankupaj ima tukuy tiemponkuta churananku karqa. Mana chay chhikaman chayaspapis publicacionesta saqespa, cheqa kajta mujuta jina tukuynejpi tarporqanku. Kay 1897 watapajtaj La Aurora del Milienio librosta uj millonta jinaña saqekorqa, astawanqa colportoresnejta. Yaqha tukuy colportoresqa, runas uj librota qhepachikuspa chayri Zionʼs Watch Tower revistaman qhelqachikuspa qolqeta qosqankuwan, kausakoj kanku.

¿Pikunataj colportores karqanku? Jóvenes, machitus, ashkha solteros, mana wawasniyoj kajkuna, familias ima karqanku. Colportores regularesqa diantinta willaj kanku, auxiliarestaj sapa día uj chayri iskay horasta. Chaywanpis onqoyrayku chayri waj imasrayku, mana tukuypunichu colportor kayta atej. Kay 1906 watamanta jatun tantakuypi, colportor kayta atejkunaman “mana yuyaysapachu, nitaj sumaj yachayniyojchu kanankuta, nitaj ángeles jinachu parlanankuta” nikorqa.

Yaqha Jallpʼantinpi, mana yachakuyniyoj runaslla llankʼarqanku. Uj hermano qanchis watasllapi 15.000 librosta saqesqa. Paytaj nerqa: “Mana librosta vendenaypajchu colportor kani, manaqa Jehovamanta, cheqa kajmanta ima runasman yachachinaypaj”, nispa. Mayllamanpis uj colportor rejtin, cheqa kajqa muju jina tarpukoj, Bibliamanta Yachaqajkunataj mayta miraykoj kanku.

Religionesta kamachejkunaqa colportoresta chejnej kanku, librosta muyuchejkunalla kasqankutataj nej kanku. Kay 1892 watapi, Zionʼs Watch Tower revista jinata sutʼincharqa: “Runasqa mana Señorpa sutinpi parlajkunata jinachu qhawanku, nitaj llampʼu sonqowan llankʼasqankuta, kallpachakusqankutapis Señor jinachu jatunpaj qhawanku”, nispa. Uj colportorataj, “mana tukuy tiempochu kusiy” kasqanta nerqa. Paykunaqa willanankupaj uj bicicletata, sumaj zapatosta ima necesitaj kanku. Mana qolqeyoj kaspataj, librosrayku mikhuyta japʼikoj kanku. Diantinta willasqankumanta, jarasninkuman chayri alquilasqa cuartonkuman kutipoj kanku, chaypitaj saykʼusqa kaspapis kusisqa puñukapoj kanku. Chantá “colportor carro” rikhurerqa, chaytaj ruedasniyoj wasi jina karqa. Chayta paykunalla ruwakusqankurayku, qolqeta mana anchata gastajchu, nitaj tiemponkutapis usuchejchu kanku. *

Chicagopi 1893 watapi, jatun tantakuypi, ñaupaj kutirayku colportorespaj tantakuy ruwakorqa. Chaypeqa willaypi allin risqanmanta willarej kanku, uj jinasmanta willanata nej kanku, allin yuyaychaykunatataj japʼikoj kanku. Uj kuti hermano Russellqa, tutamanta sumajta mikhunankuta, “sajra horapi” lecheta ujyanankuta, sinchʼita kʼajamojtintaj ila frescota ujyanankuta paykunaman yuyaycharqa.

Uj colportor willananpaj compañerota maskʼajtin, jatun tantakuypi qʼellu cintata tʼipaykukoj. Mosoj colportoresqa, yachakunankupaj unaytaña willaj colportoreswan willaj kanku. Chaytaj sumaj karqa, imaraykuchus uj colportor manchachikusqanrayku, uj warmiman jinata nisqa: “Kay librosta mana munankichu, ¿icharí?”, nispa. Chay warmitaj chay librosta qhepachikuyta munasqa, Jehovaj kamachinmantaj tukusqa.

Uj hermano tapusqa: “¿Imataj aswan allin, qolqeyojllapuni kaspa sapa wata 1.000 dolaresta willaypaj qonaychu chayri colportor kanaychu?”, nispa. Payman jinata nikusqa: “Señorqa, iskayninta allinpaj qhawanman, chaywanpis tiempoykita churajtiykeqa, ashkha bendicionesta japʼinki”, nispa. Mary Hinds hermana, “may chhika runasta colportora jina yanapay, aswan allin” kasqanta nerqa. Alberta Crosby hermanataj, manchali kaspapis nerqa: “Colportor kay, sapa pʼunchay astawan gustawan”, nispa.

Kunankama colportorespa wawasninku, yachachisqanku runas ima kikillantataj ruwashanku. Familiaykipi, mana colportor chayri precursor kanchu chayqa, jaqay tiempopi jina ruwanaykichejpaj kallpachakuwajchej. Diospaj astawan llankʼaspaqa, sapa pʼunchay astawan gustachikunki.

[Sutʼinchaykunasnin]

^ párr. 5 Kay 1931 watapi colportor rimay, precursor rimayman tijrakorqa.

^ párr. 8 Aswan qhepaman, chay ruedasniyoj wasimanta parlakonqa.

[32 paginapi sutʼinchaynin]

Colportor kanapaj “mana yuyaysapachu, nitaj sumaj yachayniyojchu kanankuta, nitaj ángeles jinachu parlanankuta” nikorqa

[31 paginapi dibujo/foto]

Ghana suyupi, colportor Alfred Winfred Osei 1930 wata chaynejpi

[32 paginapi dibujos/fotos]

Patapi: Inglaterra suyupi colportoras Edith Keen, Gertrude Morris ima, 1918 wata chaynejpi; urapi: Estados Unidos suyupi Stanley Cossaboom, Henry Nonkes ima, tukuy librosta saqesqankutawan chʼusaj cajaspa ladonpi