Jehová cheqamanta kacharichiwanchej
Jehová cheqamanta kacharichiwanchej
“Allinta qhawan Diospa sumaj kacharichej leyninta.” (SANT. 1:25.)
¿IMATATAJ KUTICHIWAJ?
¿Ima leytaj cheqamanta kacharichisqa kanapaj wakichiwanchej, pikunataj chaywan yanapachikunku?
¿Imatataj kacharichisqa kanapaj ruwananchej tiyan?
¿Imayna kacharichisqastaj kanqanku kausay ñanllapipuni kajkuna?
1, 2. a) ¿Imataj runaspa kacharichisqa kayninkuwan pasashan, imaraykutaj? b) ¿Ima kacharichiytataj Jehovaj kamachisnin suyakushanchej?
KAY tiempopi runasqa, paykunallapaj imatapis munanku, sajra kajta ruwanku, leyestapis pʼakinku, chay chaupipitaj kausashanchej (2 Tim. 3:1-5). Gobiernosqa, chaykuna manaña kananpaj policiasta astawan yapanku, imatachus runas ruwashasqankuta telepi jina qhawanankupaj camarasta churanku. Ashkha suyuspitaj runasqa, wasisninkuta jarkʼanankupaj alarmasta, ashkha candadosta chayri chapasta, corrienteyoj cercasta ima churanku. Ashkhastaj, wasinkumanta tuta mana llojsinkuchu, wawasninku callepi pujllanankuta ni pʼunchaypis saqenkuchu. Arí, runasqa astawan wata runas jina kashanku, nitaj allinyaj jinachu kashan.
2 Cheqamanta kacharichisqa kanapaj, ¿imataj necesitakun? Edén huertapi Satanasqa, kacharichisqa kanapaj Jehovamanta karunchakuna kasqanta nerqa. Tiempo pasasqanman jinataj, llulla kasqan sutʼi rikukun. Imaraykuchus runasqa, munasqankuman jinalla, manataj Dios nisqanman jinachu ruwaspa, astawan ñakʼarinku. Chayrayku Diospa kamachisninpis ñakʼarillanchejtaj. Chaywanpis, juchamanta, ismuypa atiyninmanta ima kacharichisqa kayta suyakushanchej, Biblia nin jinataj “Diospa kacharichisqa wawasninwan khuska jatun kusiypi” kayta (Rom. 8:21). Jehovaqa chaypaj wakichishawanchejña. ¿Imaynamantá?
3. ¿Ima leytataj Jehová cristianosman qon? ¿Ima tapuykunamantaj kutichisun?
3 Jehovaqa, wakichinawanchejpaj Santiago nin jina “sumaj kacharichej leyninta” qowanchej. Waj Bibliapi nin jinataj, “libre-cay leyta” (Santiago 1:25 leey; Mosoj Testamento [MT], 1956). Chaywanpis runasqa, leymanta parlajta uyarispa, mana aswan kacharichisqa kaypichu yuyanku, manaqa astawan watasqa kaypi. Jina kajtin, ¿imataj “Diospa sumaj kacharichej” leynin? ¿Imaynamantataj kacharichiwanchej?
KACHARICHEJ LEY
4. ¿Imataj “Diospa sumaj kacharichej” leynin, chantá pikunatataj yanapan?
4 “Diospa sumaj kacharichej” leynenqa, mana Moisespa Leyninchu. Chay Leyqa, “runas mana kasukuspa leyta pʼakisqankuta rikuchinampaj” karqa, Cristotaj chayta juntʼanña (Mat. 5:17; Gál. 3:19). Santiagoqa, “Cristoj leynin[man]ta” parlasharqa, mayqenchus “creeypa leynin” sutichakullantaj (Gál. 6:2; Rom. 3:27, MT 1956). Chayrayku “Diospa sumaj kacharichej” leynenqa, Jehová imastachus ruwananchejta munasqan. Chaytaj ajllasqa cristianosta, “waj ovejas[ta]” ima yanapan (Juan 10:16).
5. ¿Imaraykutaj Diospa sumaj kacharichej leynin juntʼana jinalla?
5 Ashkha suyuspa leyesninkoqa, mana entiendey atina, nitaj juntʼay atina. Chaywanpis “Diospa sumaj kacharichej” leynenqa, yuyaychaykuna, kamachiykuna ima kanku, chaykunataj entiendey atina jinalla, juntʼay atina jinallataj (1 Juan 5:3). Jesús nerqa: “Yugoyqa llampʼulla, qʼepiypis chhallalla”, nispa (Mat. 11:29, 30). Chantapis “Diospa sumaj kacharichej” leynenqa, mana ashkha kamachiykunatachu necesitan, nitaj multasniyojchu, manaqa munakuyman jina kashan. Chantapis yuyayninchejpi, sonqonchejpi ima qhelqasqa kashan, manataj rumi tablaspichu (Hebreos 8:6, 10 leey).
¿IMAYNAMANTÁ “DIOSPA SUMAJ” LEYNIN KACHARICHIWANCHEJ?
6, 7. ¿Imatataj Jehovaj kamachiykunasninmanta nisunman? ¿Imata ruwajtataj kacharichej ley saqewanchej?
6 Jehová ima kamachiykunatachus churasqanqa, allinninchejpaj, jarkʼanawanchejpajtaj. Tukuy imapaj kamachiykuna jina kasqanpi tʼukuriy. Sutʼincharinapaj, pillapis may chhika altomanta phinkimuspaqa, imanarpakonqa chayri wañonqa. ¿Pitaj chay kamachiykuna wata runata jina japʼisqanta ninman? Chay kamachiykunataqa tukuy jatunpaj qhawanchej, allinninchejpaj kasqantataj reparanchej. Ajinallataj, kausanapaj kamachiykunata churasqanpis, allinninchejpaj, chaykunataj Cristoj “sumaj kacharichej” leyninpi rikukun.
7 Kacharichej leyqa, jarkʼawanchej. Chantapis allinninchejpaj kaj imasta munasqanchejman jina ruwajta saqewanchej, wajkunaj derechosninkuta mana saruspalla. Chayrayku cheqamanta kacharichisqa kanapajqa, allin kajta ruwayta munananchej tiyan, nisunman Jehovaj kamachiykunasninman jina, imaynachus kasqanman jinataj. Arí, imatachus Dios munakusqanta munakuna, chejnisqantataj chejnina. Kacharichej leyqa, chayta ruwanapaj yanapawanchej (Amós 5:15).
8, 9. ¿Imaynatataj kacharichej leyta kasukuy yanapawanchej? Sutʼinchariy.
8 Juchasapa runasllapuni kashaspaqa, sajra munayninchejta atipayta mana atillasunchu. Chaywanpis, cheqa sonqos kasun, chay leytataj kasukusun chayqa, aswan kacharichisqas sientekusun. Ajina karqa Jay sutiyoj runawan. Payqa, cigarrota pitaj runa kashaspa, Bibliamanta yachakuyta qallarerqa. Pitayta Dios millaypaj qhawasqanta yachaspataj, uj chʼampaypi rikukorqa. ¿Pitayta munasqanwanchu atipachikunman karqa chayri Jehovatachu kasukunman karqa? Payqa, Diosta sirviyta ajllarqa, pitayta munasqanta atipananpajtaj mayta kallpachakorqa. ¿Imaynataj atipaspa sientekorqa? Pay nerqa: “May sumaj karqa, may kusisqa, kacharichisqataj sientekorqani”, nispa.
9 Kay pachaqa, runas imatapis ruwanankuta nisunman, “aychaj imasnillampi” yuyanankuta saqen, chayrayku wata runas jina kanku. Jaytaj chayta sutʼita rikorqa. Chaywanpis Jehová imastachus ruwajta saqewasqanchej, nisunman “espíritoj munaynimpi” yuyayqa, kacharichiwanchej, “kausayman pusan, sonqo tiyaykuymantaj” (Rom. 8:5, 6). ¿Maymantataj Jay, manaña pitananpaj kallpata orqhorqa? Mana payllamantachu, manaqa Jehovamanta. Pay nin: “Bibliata mana saqespa ukhunchaj kani, Diosmanta espíritu santonta mañakoj kani, qotuchakuypi munakuywan yanapawasqankutataj sumajta japʼikoj kani”, nispa. Imaynatachus noqanchejtapis, kacharichisqa kanapaj yanapawasqanchejta qhawarina.
BIBLIATA SUMAJTA UKHUNCHARINA
10. ¿Imataj Diospa leyninta “allinta qhawa[y]” ninayan?
10 Santiago 1:25 jinata nin: “Pichus allinta qhawan Diospa sumaj kacharichej leyninta, chayllapipuni sinchʼita sayaspa, [...] chay runaqa kusikuyniyojmin ruwasqampi”, nispa. Griego qallupeqa, “allinta qhawan” nispa, “qhawanapaj kʼumuykukuy” ninayan, chaypajtaj mayta kallpachakuna, nitaj waj imaspi yuyanachu. Arí, kacharichej leyman jina, yuyayninchej, sonqonchej ima kananpajqa, Bibliata sumajta ukhunchana, leesqanchejpitaj Diosmanta mañakuspa tʼukurina (1 Tim. 4:15).
11, 12. a) ¿Imaynamantataj Jesús cheqa kajman jina kausanata astawan sutʼincharqa? b) Kay paginapi dibojota rikusqaykiman jina, ¿imatataj astawanpis jóvenes qhesachananku tiyan?
11 Chantapis, Diospa Palabran nisqanman jina ruwanapaj kallpachakunallapuni, jinamanta cheqa kajman jinapuni kausasunchej. Jesusqa discipulosninman jinata nerqa: “Nisqayman jinachus sayankichej chayqa, cheqatapuni yachachisqasniy kankichej. Cheqa kajta rejsinkichej, chay cheqa kajtaj kacharichisonqachej”, nispa (Juan 8:31, 32). Uj libro sutʼinchasqanman jinaqa, “rejsinkichej” rimay, allinpaj qhaway ninayan imaraykuchus “imatachus rejsisqanchej, may valorniyoj”. Cheqa kajta sumajta rejsinapajqa, chayman jinapuni kausananchej tiyan. Ajinallamanta “Diospa Palabran[...]” noqanchejpi “trabajashan” niyta atisun. Nisunman Janaj pachapi Tatanchejpa rijchʼayninman jina kananchejpaj yanapashawasqanchejta (1 Tes. 2:13).
12 Kaykunata tapurikusunman: “¿Allintachu cheqa kajta rejsini? ¿Chayman jinachu kausashani? Chayri ¿kay pachamanta runas jinarajchu kausayta munani?”, nispa. Uj hermanamanta parlarina. Payqa Jehovamanta sutʼinchaj familiapi wiñakorqa, sipasllaraj kashajtin imachus kasqanmanta pay nin: “Cristiano familiapi wiñaspaqa, Jehovata chaypipis kashanman jina qhawanchej. Chaywanpis noqaqa, ni jaykʼaj sumajta rejserqanichu, chejnisqantapis mana chejnejchu kani. Ruwasqaymanta dakusqanta mana creejchu kani, chʼampaykunapi kaspataj mana payman kʼaskaykojchu kani. Astawanpis tukuy imata yachasqayta yuyaj kani, chaytaj pʼenqay karqa, imaraykuchus ni imata yacharqanichu”, nispa. Watas pasasqanman jina payqa, pantasqanta reparakuspa, kausayninta tijracherqa, precursora regular kaytataj qallarerqa.
ESPÍRITU SANTO KACHARICHISQA KANAPAJ YANAPAWANCHEJ
13. ¿Imaynamantá kacharichisqa kanapaj espíritu santo yanapawanchej?
13 Kay 2 Corintios 3:17 versiculopi nin: “Maypichus Señorpa Espiritun kashan, chaypi manaña kanchu ima jarkʼajpis”. ¿Imaynatá espíritu santo kacharichisqa kanapaj yanapawanchej? Noqanchejpi kʼacha kaykunata poqochispa. Chaykunataj kaykuna kanku: “Munakuyniyoj kay, kusikuyniyoj kay, sonqo tiyaykusqa kay, pacienciayoj kay, khuyakuyniyoj kay, kʼacha kay, nisqanta juntʼaj kay, llampʼu sonqo kay, sajra munayninwan mana atipachikoj kay ima” (Gál. 5:22, 23). Runas chay kʼacha kaykunata, astawanpis munakuyta mana rikuchispaqa, mana kacharichisqa kayta atinkumanchu. Apóstol Pabloqa chaykunata ujmanta uj oqhariytawan, nerqa: “Chaykunaj contrampeqa mana ima leypis kanchu”, nispa. Arí, espiritoj poqoyninpa contranpi mana ima leypis kanchu, nitaj kanmanchu (Gál. 5:18). Kajtinpis, manakajchá kanman. Jehovaqa, chay kʼacha kaykunata aswan sumajta, wiñaypajtaj poqochinanchejta munan.
14. ¿Imaynatá kay pachaj sajra munaynin runasta wata runaman tukuchin?
14 Kay pachaj sajra munayninwan chʼaukiyachikojkuna, aychaj munaynintataj ruwajkunaqa, ichapis kacharichisqa kasqankuta yuyankuman (2 Pedro 2:18, 19 leey). Chayta ruwaspaqa, wata runas jina kashanku. Chayraykutaj chay munayninkuwan mana atipachikunankupaj ashkha leyesta, kamachiykunata ima churakun. Pablo nerqa, “Leyqa mana cheqan runaspajchu churasqa kasqanta. Manachayqa churasqa karqa kaykunapaj: Leyta pʼakejkunapaj, mana kasukojkunapaj” ima (1 Tim. 1:9, 10). Aychaj “sajra munaynimpi” purisqankuraykutaj, juchaj wata runasnin kanku, mayqenchus sajra patrón jina (Efe. 2:1-3). Imaynatachus chʼuspis miskʼiman aywiykunku, ajinata sajra munayninkoqa wañuy tojllaman apaykun (Sant. 1:14, 15).
QOTUCHAKUY UKHUPI KACHARICHISQAS
15, 16. ¿Imatataj tarerqanchej qotuchakuyman yaykusqanchejtawan, imaynamantá kacharichisqa kanchej?
15 Noqanchejqa mana sapallanchejmantachu qotuchakuypi kashanchej, manaqa Jehová pusamuwasqanchejrayku (Juan 6:44). ¿Imaraykutaj pusamuwarqanchej? ¿Cheqan runasñachu karqanchej chayri Diosta manchachikoj runasñachu? Mana. ¿Imatataj Jehová noqanchejpi rikorqa? Imachus ukhunchejpi kasqanta qhawaspa, allin sonqoyoj kasqanchejta, kamachisqanman jina ruwayta munasqanchejta, kacharichej leyta kasukunanchejta ima rikorqa. Qotuchakuyman yaykusqanchejtawantaj, Palabranmanta sumajta yachachiwarqanchej, llulla religionpa yachachiyninmanta kacharichiwarqanchej, Cristo jina ruwanapajtaj yachachiwarqanchej (Efesios 4:22-24 leey). Jehovanejta kunanqa, kacharichisqa llajtanpi kanchej (Sant. 2:12).
16 Jehovata sonqomantapacha munakoj runaswan kaspa, ¿manacharí manchachikunchejchu? Chantapis mana tukuy ladotachu qhawaykachanchej. Tantakunapaj Wasipipis uj hermanowan parlarishaspa, mana uj ñawiwan paytachu qhawashanchej, uj ñawiwantaj imasninchejtachu. Astawanpis kacharichisqa jina, ni imamanta llakikuspa kakullanchej. Waj lugarespeqa mana ajinata kasunmanchu. Kunan tiempopi Diospa llajtan ajina kasqanqa, imachus qhepaman kananmanta pisillataraj rikuchiwanchej.
“DIOSPA KACHARICHISQA WAWASNINWAN KHUSKA JATUN KUSIYPI”
17. ¿Imaynatá “Diospa wawasnin rejsichisqa” kasqanku, runasta kacharichisqa kanankupaj yanapanqa?
17 Jehová ima kacharichiytachus Jallpʼapi kamachisninman qonanmanta sutʼinchaspa, Pablo kayta nerqa: “Tukuy kay pacha anchatapuni suyashan Diospa wawasnin rejsichisqa kananchejta”, nispa. Chantá nillarqataj: “Tukuy kay pachapis ismuypa atiyninmanta kacharichisqa kanqa, Diospa kacharichisqa wawasninwan khuska jatun kusiypi kanampaj” (Rom. 8:19-21). Kay textopeqa “tukuy kay pachapis” nispa, Jallpʼapi wiñaypaj kausayta suyakoj runasmanta parlashan. Paykunaqa, Diospa ajllasqa wawasnin “rejsichisqa” kasqankuwan mayta yanapachikonqanku. Rejsichisqa kasqankutaj qallarenqa, ajllasqa cristianos janaj pachapiña kaspa, Cristota Jallpʼamanta sajra kajta chinkachinanpaj, “may chhika runasta” mosoj pachaman pusaykunanpaj ima yanapajtinku (Apo. 7:9, 14).
18. ¿Imaynatá kasukoj runas kacharichisqa kanqanku, imayna kacharichiytataj taripanqanku?
18 Runasqa chaypacha waj jinamanta kacharichisqa kanqanku, imajtinchus Satanasmanta, supaykunasninmanta ima kacharichisqa kanqanku (Apo. 20:1-3). ¡Chaymá sumajqa! Chantataj 144.000 reyestaj sacerdotestaj, Cristoj wañuyninnejta runasta pisimanta pisi juchamanta qʼalata kacharichenqanku (Apo. 5:9, 10). Creeyninku pruebaman churasqa kasqantawantaj, runasqa ni jaykʼaj jina kacharichisqa kanqanku, nisunman “Diospa kacharichisqa wawasninwan khuska jatun kusiypi” kanqanku. Arí, manaña sajra munayninchejta atipanapaj kallpachakunachu kanqa, imaraykuchus juntʼa runasña, Diospa rijchʼayninman jinañataj kasun.
19. ¿Imatataj ruwananchej tiyan cheqamanta kacharichisqa kayta munaspa?
19 Qanrí, ¿maytachu suyashanki “Diospa kacharichisqa wawasninwan khuska jatun kusiypi” kayta? Jina kajtenqa, “Diospa sumaj kacharichej” leynin yuyayniykita, sonqoykita ima yanapananta saqellaypuni. Diospa Palabranta sumajta, mana saqespataj ukhunchay. Cheqa kajman jina kausakuy. Jehovamanta espíritu santonta mañakuy. Qotuchakuypa qayllallanpipuni kay. Jehová yachachiyninta mikhunata jina qowasqanchejwantaj yanapachikuy. Ama Eva jinaqa pantaychu. Payqa Satanaswan chʼaukiyachikuspa, Diospa kamachiykunasnin mana juntʼay atina kasqanta yuyarqa. Kuraj Supayqa may yachaysapa. Chaywanpis, qhepan yachaqanapi rikusunchej jina atipayta atisun, “imaraykuchus yachanchej payqa ima sajratachus ruwayta munasqanta” (2 Cor. 2:11).
[Tapuykuna]
[9 paginapi dibujos/fotos]
¿Kay pachamanta runas jinarajchu kausayta munani?
[9 paginapi dibujos/fotos]
¿Cheqa kajman jinachu kausakushani?
