Ir al contenido

Ir al índice

“Munayniykita ruwayta yachachiway”

“Munayniykita ruwayta yachachiway”

“Munayniykita ruwayta yachachiway, qanqa Diosniy kasqaykirayku.” (SAL. 143:10.)

1, 2. ¿Imaynatataj Diospa munayninman jinapuni imatapis ruway yanapawanchej, chantá David ajinata ruwasqanmanta imatataj yachakunchej?

KAYPI tʼukuriy: meqʼa meqʼanta rishajtiyki iskay ñan rikhurejtin, ¿mayqen ñantataj riwaj? Ichapis qayllallapi kaj chhanka pataman wicharispa maymanchus chay ñankuna apasqanta qhawariwaj, mayqen ñantachus rinaykita yachanaykipaj. Kikillantataj ruwasunman jatuchaj imaspi imatachus ruwanata niraj ajllashaspapis. Arí, Jehovaj munayninman jinapuni imatapis ruwayqa, allin ñanta rinanchejpaj yanapawasun (Isa. 30:21).

2 Israelmanta rey Davidqa, yaqha tukuy kausayninpi Diospa munayninman jinapuni imatapis ruwarqa. Chayrayku, imaspichus rikukusqanmanta parlarina. Ajinamanta, Jehovata tukuy sonqo sirvispa imatachus ruwasqanmanta mayta yachakusun (1 Rey. 11:4).

DAVID DIOSPA SUTINTA JATUNCHARQA

3, 4. a) ¿Imaraykutaj David Goliatwan maqanakorqa? b) ¿Imaynatá David Diospa sutinta qhawaj?

3 Davidqa waynuchullaraj kashaspa filisteo Goliatwan maqanakoj rerqa. Chay runaqa kinsa metrosniyoj jina jatunkaray karqa, chaki puntamanta uma puntakamataj maqanakuna pʼachawan sumaj pʼachallisqa kasharqa. ¿Imaraykutaj Goliatwan maqanakorqa? (1 Sam. 17:4.) ¿Mana manchachikusqanraykuchu? ¿Diospi creesqanraykuchu? Chay imas yanapajtinpis, Jehovata, sutintapis jatunpaj qhawasqanrayku maqanakorqa. Davidqa phiñarikuspa ajinata nerqa: “Pitaj kasqa chay mana circuncidasqa runa, kawsaj Diospa soldadosnimpa contrankupi sayaykunampajri?”, nispa (1 Sam. 17:26).

4 Goliatpa ñaupaqenpiña kashaspataj nerqa: “Qanqa espadawan jamushawanki jinallataj tʼojsina lanzawan, jabalina nisqa tʼojsinawan ima; noqatajrí jamushayki israelita soldadospa Diosninku Tukuy Atiyniyoj Tata Diospa sutimpi. Paypajmá qanqa sajrata rimarqanki”, nispa (1 Sam. 17:45). Davidqa Diospi atienekusqanrayku, rumiwan ujta warakʼaspalla chay jatunkaray runata wañurpacherqa. Payqa tukuy kausayninpi Jehovapipuni atienekorqa, sutintataj jatunpaj qhawarqa. Chayrayku, israelita masisninman nerqa: “Sutin may santo kasqanmanta kusirakuychej”, nispa (1 Crónicas 16:8-10 leey).

5. ¿Imaynamantataj runas Jehovata Goliat jina pisipaj qhawanku?

5 Qanrí, ¿maytachu kusikunki Diosniyki Jehová kasqanmanta? (Jer. 9:24.) Vecinosniyki, yachay wasimanta, llankʼaymanta compañerosniyki chayri familiaresniyki Jehovamanta mana allinta parlajtinku, Testigosnintataj asipayajtinku, ¿imatá ruwanki? ¿Sayaykunkichu Jehovaj sutinta jarkʼanaykipaj pay yanapasunanpi atienekuspa? Yachanchej jina “uj tiempoqa tiyan chʼinyanapaj”. Chaywanpis, Jehovaj testigosnin, Jesuspa yachachisqasnintaj kasqanchejmanta, mana pʼenqakunanchejchu tiyan (Ecl. 3:1, 7; Mar. 8:38). Willayninchejta mana uyariyta munajkunawan kʼachas kananchej kajtinpis, ni jaykʼaj ñaupa tiempopi israelitas jina kanachu; pikunachus Goliatpa parlasqanta uyarispa “qʼewarparikorqanku, sinchʼitataj mancharikorqanku” (1 Sam. 17:11). Astawanqa, Jehovaj sutinta pisipaj qhawanankuta ama saqenachu. Noqanchejqa, imaynachus Dios kasqanta runas yachanankuta munanchej. Chayrayku, Payman qayllaykunanku kasqanta reparanankupaj, Bibliawanpuni yachachinchej (Sant. 4:8).

6. ¿Imaraykutaj David Goliatwan maqanakorqa? ¿Imatataj noqanchejpis astawan maskʼananchej tiyan?

6 David Goliatwan maqanakusqanmanta, ¿imatawantaj yachakusunman? Davidqa maqanakuna pataman usqhayllata chayaspa taporqa: “Imatataj qonqanku jaqay filisteo runata wañuchejman, Israelta kʼumuykachachejta chinkachejmanri?”, nispa. Israelmanta maqanakoj qharistaj kuticherqanku: “Pichus chay runata atipajmanqa rey qonqa ashkha qolqeta; ususintapis warmin kanampaj qollanqataj”, nispa (1 Sam. 17:25-27). Chaywanpis, Davidqa mana tʼinkasqa kaytachu maskʼasharqa, astawanqa cheqa Diosta jatunchayta munarqa (1 Samuel 17:46, 47 leey). ¿Imatá noqanchejmanta nisunman? ¿Qhapaj kaytachu, may rejsisqataj kaytachu astawan maskʼanchej, ajinamanta kay pachapi sumaj qhawasqa kanapaj? ¿David jinacharí kayta munanchej? David ajinata takerqa: “Khuska, uj simillataj Tata Diospa jatun sutinta yupaychanachej”, nispa (Sal. 34:3). Chayrayku, Jehovapi atienekuna, sutintataj jatunchana (Mat. 6:9).

7. Runas mana uyariyta munawajtinchej, ¿imaynatataj willanallapajpuni creeyninchejta sinchʼiyachisunman?

7 Davidqa Goliatwan mana manchikuspa maqanakunanpaj Jehovapi tukuy sonqo atienekunan karqa. Payqa, ovejerito kashaspa Diospi atienekusqanrayku, sinchʼi creeyniyoj karqa (1 Sam. 17:34-37). Noqanchejpis, runasman willanallapajpuni, sinchʼi creeyniyoj kananchej tiyan, astawanpis runas mana uyariyta munawajtinchej. Ajina creeyniyoj kanapajtaj, sapa pʼunchay tukuy imapi Diospipuni atienekunanchej tiyan. Sutʼincharinapaj, autopi rishaspa ladonchejpi kajkunawan Bibliamanta parlarisunman. Wasimanta wasi willashaspapis, calleta pasaj runaswan parlarillasunmantaj (Hech. 20:20, 21).

DAVID JEHOVAPI SUYAKORQA

¿Imaraykutaj David Saulta atishaspa mana wañurpacherqachu?

8, 9. David imaynatachus Saulta qhawasqanwan, ¿imaynatá Jehovaj munayninman jinapuni ruwayta munasqanta rikucherqa?

8 Davidqa imaynatachus Israelmanta ñaupaj kaj rey Saulta qhawasqanpi, Diospi atienekusqanta rikuchillarqataj. Saulqa envidiakuspa, kinsa kutipi uj lanzawan Davidta perqaman clavaykuyta munarqa. Chaywanpis Davidqa lluspʼerqa, nitaj vengakorqachu, astawanqa ayqekorqa (1 Sam. 18:7-11; 19:10). Saultaj Israelmanta kinsa waranqa ajllasqa runasninwan, Davidta chʼin pampanejta qhatiykorqa (1 Sam. 24:2). Uj pʼunchayqa, David runasninwan pakakusharqa chay qaqa juskʼuman, mana yachaspalla Saúl yaykorqa. Davidtaj, chaypi Saulta wañurpachiyta atinman karqa, imajtinchus Saúl payta wañuchiyta munasharqa. Chantapis, Diosqa Saulpa cuentanmanta David rey kananta munarqa (1 Sam. 16:1, 13). Runasninpis wañurpachinanta yuyaycharqanku. Chaywanpis David nerqa: “Tata Diosqa amapuni munachunchu reyniypa contrampi oqharikunayta. Payqa rey kashan Tata Dios payta ajllasqanrayku”, nispa (1 Samuel 24:4-7 leey). Arí, Saulqa Diospa ajllasqan reyllapuni kakusharqa. Davidtaj mana kamachina tiyananta qhechuyta munarqachu, imajtinchus Jehovaqa Saúl kamachinanta saqesharqaraj. Davidqa, Saulpa qhatakunan pʼachanpa kantullanta kʼuturparispa, mana ima sajratapis ruwayta munasqanta rikucherqa (1 Sam. 24:11).

9 Davidqa waj kutipipis, Jehová ajllasqan rey Saulta jatunllapajpuni qhawasqanta rikucherqa. Chay kuteqa, paywan Abisaiwan, Saúl jarakusharqa chayman chayaspa puñusqata tariparqanku. Abisaitaj Davidpa makinman enemigonta Dios churasqanta yuyaspa, pampaman lanzanwan clavaykuyta munarqa, Davidtaj mana saqerqachu (1 Sam. 26:8-11). Davidqa Jehovaj yuyaychasqanta maskʼasqanrayku, Abisai chayta nejtinpis Jehovaj munayninman jinapuni ruwarqa.

10. ¿Imapitaj rikukusunman, imataj chaypi mana urmanapaj yanapawasun?

10 Noqanchejtapis, ichá pipis yuyasqanman jinalla ruwananchejpaj tanqawasunman, manataj Jehovaj munayninman jinachu. Abisai jinataj, Jehová imatachus yuyasqanpi mana tʼukurispalla ruwananchejta niwasunman. Chaypi mana urmanapajqa, ruwayta munasqanchejta imaynatachus Jehová qhawasqanta sutʼita yachananchej tiyan, imatachus ruwananchejta munasqantataj ruwana.

11. ¿Imatataj David Jehovaj munayninman jinapuni ruwasqanmanta yachakusunman?

11 Davidqa Jehovamanta mañakorqa: “Munayniykita ruwayta yachachiway”, nispa (Salmo 143:5, 8, 10 leey). Payqa yuyaynillanpi atienekunanmanta chayri wajkunaj nisqankuman jinalla imatapis ruwananmanta, Dios yachachinanta mayta munarqa. Chayrayku nerqa: “Tukuy ruwasqasniykipi yuyarikuni”, nispa. Noqanchejpis, imachus Diospa munaynin kasqanta yachayta atisunman. ¿Imaynamantá? Bibliata ukhunchaspa, ñaupa tiempopi imaynatachus Dios runasta yanapasqanpi tʼukurispa ima.

DAVIDQA IMA YUYAYCHAYKUNACHUS LEYPI KASQANTA YACHARQA

12, 13. ¿Imaraykutaj David kinsa runasnin apamusqanku yakuta jichʼarqa?

12 Chantapis Davidqa, Leypi ima yuyaychaykunachus kasqanta sumajta yacharqa, chayman jinataj kausayta munarqa. Uj kuteqa, “Belén llajta punkupi kashan, chay pujyumanta yakuta” ujyayta munasqanta nerqa. Kinsa runasnintaj, filisteos chaypi jarakushajtinku, kausayninkuta wañuy pataman churaspa chay yakuta orqhomorqanku. “Davidtajrí mana ujyarqachu, manachayqa ofrendata jina Tata Diospa ñawpaqempi pampaman jichʼarqa”. ¿Imaraykú chayta ruwarqa? Pay kikin nerqa: “Dios ama saqewachunchu kay yakuta ujyanaytaqa. Chaytachus ujyayman chayqa, chay runaspa yawarnintachari ujyaspa jinayman; paykunaqa wañuyta mana manchachikuspa yakuta apamorqanku”, nispa (1 Cró. 11:15-19).

Davidqa runasnin apamusqanku yakuta mana ujyayta munarqachu, ¿imatá chaymanta yachakunchej?

13 Davidqa Diospa Leyninta rejsisqanrayku, yawarta Jehovapaj suruchina kasqanta yacharqa, manataj mikhunachu kasqanta. Imaraykuchus chayta ruwanatapis yacharqa. Leypi jinata nerqa: “Tukuy kawsajpata kawsaynenqa yawarnimpi kashan”, nispa. Chaywanpis, runasnin apamusqankoqa yakulla karqa mana yawarchu. Chantá, ¿imaraykú mana ujyayta munarqachu? Imaraykuchus, chay kamachiypi uj yuyaychay kasqanta repararqa. Davidpajqa chay yaku, runasninpa yawarninku jina karqa, imaraykuchus chay yakuta orqhomunankupaj kausayninkuta wañuy pataman churarqanku. Chayrayku mana ujyayta munarqachu. Astawanpis, pampaman jichʼanan kasqanta repararqa (Lev. 17:10, 11; Deu. 12:23, 24).

14. ¿Imataj Davidta yanaparqa Jehová jina imatapis qhawananpaj?

14 Davidqa tukuy imapi Diospa Leyninman jinapuni ruwananpaj kallpachakorqa. Chayrayku jinata takerqa: “Diosníy, tukuy sonqo munayniykita ruwayta munani. Yachachiwasqasniykita sonqoypi waqaychani”, nispa (Sal. 40:8). Payqa Diospa Leyninta sumajta ukhuncharqa, chaypitaj mayta tʼukurerqa. Jehovaj kamachiyninpi sumaj yachay kasqanpi atienekusqanrayku, mana Leypi nisqallantachu kasukoj, manaqa ima yuyaychaykunachus chay Leypi kasqantapis. Noqanchejpis, Bibliata ukhunchaspa chaypi tʼukurinanchej tiyan, ajinamanta sonqonchejpi qhepakunanpaj. Ajinamanta, imata ruwananchej kajtinpis, imachus Jehovata kusichisqanta yachasun.

15. ¿Imaynatataj Salomón Diospa Palabranta pisipaj qhawasqanta rikucherqa?

15 Davidpa wawan Salomontajrí Jehová mayta bendicejtinpis, tiemponman niña Diospa Leyninta jatunpajchu qhawarqa. Sutʼincharinapaj, Israelpi kamachejkuna mana “ashkha warmisniyoj” kanankuta kamachikusqanta mana kasukorqachu (Deu. 17:17). Payqa waj llajtayoj warmiswan casarakorqa. Machu runaña kashajtintaj, “warmisnenqa waj dioskunaman sonqonta kutiricherqanku”. Mana kasukunanpaj ima achakista churajtinpis, “Salomonqa sajratapuni ruwarqa Tata Diospa ñawpaqempi, manataj cheqantachu purerqa, Tata Diosta qhatispa tatan David jinaqa” (1 Rey. 11:1-6). Chayrayku, Diospa Palabranpi kamachiykunata, yuyaychaykunata ima kasukoyqa, may allinpuni. Pipis casarakuypi yuyashan chayqa chayta ruwanan tiyan.

16. Creejwanpuni casarakuna kamachiymanta, ¿imatá yachakunchej?

16 Diosta mana yupaychaj runa turiyawajtinchej ¿imatá kutichisun? ¿David jinachu chayri Salomón jinachu kasun? Bibliaqa piwanchus casarakuyta munasqanchej “creejpuni kanan” kasqanta nin, cheqa cristianostaj chay kamachiyta kasukunanchej tiyan (1 Cor. 7:39). Uj cristiano casarakuyta munan chayqa Diosta yupaychajwan casarakunan tiyan. Chay kamachiy imachus niyta munasqanta entiendenchej chayqa, Diosta mana sirvej runawan mana casarasunchu, nitaj turiyanallawanchejtapuni saqesunchu.

17. ¿Imataj qʼala runasta qhawayman mana urmanapaj yanapawasun?

17 David Diospa yuyaychaynintapuni maskʼasqanqa, qʼala runasta qhawayman mana urmanapaj yanapallawanchejtaj. Kay urapi rikhurej textosta leeriy, chaypi ima yuyaychaykunachus kasqanpi tʼukuriy, chantá imatachus Jehová qʼala runasta qhawaymanta yuyasqanta reparay (Salmo 119:37; Mateo 5:28, 29; Colosenses 3:5 leey). Diospa kamachiykunasninpi tʼukureyqa, qʼala runasta qhawayman mana urmanapaj wakichiwanchej.

TUKUY IMAPI DIOSPA YUYASQANMAN JINAPUNI RUWAY

18, 19. a) ¿Imaraykutaj Davidta juchasapa kajtinpis Dios allillanpajpuni qhawarqa? b) ¿Imata ruwanaykipajtaj kallpachakunki?

18 Davidqa kausayninpi allin imasta ruwajtinpis, jatun juchaspi urmarqa (2 Sam. 11:2-4, 14, 15, 22-27; 1 Cró. 21:1, 7). Chaywanpis, sapa juchallikusqanpi mayta pesachikusqanta rikucherqa. Davidqa “cheqan sonqowan” Diosta yupaycharqa (1 Rey. 9:4, 5). Imaraykuchus payqa Diospa munayninman jinapuni ruwananpaj kallpachakorqa.

19 Jehovaqa juchasapa kajtinchejpis allinpaj qhawawasunman. Chaypajtaj, Palabranta tukuy sonqo ukhunchana, yachakusqanchejpi tʼukurina, yachakusqanchejman jinataj ruwanapacha. Ajinamanta, salmista jina llampʼu sonqowan mañakuyta atisun: “Munayniykita ruwayta yachachiway”, nispa.