Ir al contenido

Ir al índice

Jehová yuyarichiwasqanchejqa cheqanpuni

Jehová yuyarichiwasqanchejqa cheqanpuni

“Tata Diospa kamachisqanqa cheqampuni; yachayniyojman tukuchin mana yachayniyojta.” (SAL. 19:7.)

1. ¿Imasmantataj sapa kuti parlakun, imaynatataj chaykuna yanapawanchej?

TORREMANTA QHAWAJ revistata wakichikushaspa ichá kay jinata nerqanki: “¿Nichu kay jina yachaqanata ukhuncharqanchejña?”, nispa. Tantakuykunaman unayña rishanki chayqa wakin imasmanta sapa kuti parlakusqanta repararqankichá. Arí, sapa kuti parlakun Diospa Reinonmanta, Jesús wañuyninwan kacharichiwasqanchejmanta, runasman willamunamanta, munakuymanta, creeyniyoj kaymanta ima. Chaykunata sapa kuti ukhunchayqa creeyninchejta sinchʼiyachin. Chantapis yanapawanchej Diospa nisqanta ama uyarinallapaj, astawanqa kasunapaj (Sant. 1:22).

2. 1) ¿Imamanta parlanapajtaj hebreo qallupi “yuyarichiy” rimayta oqharikun? 2) ¿Imaynapitaj Diospa leyesnin mana runaspata jinachu kanku?

2 Hebreo qallupeqa “yuyarichiy” rimayta, kamachiykunamanta parlanapaj oqharikun, chaytaj Dios llajtanman leyesta, kamachiykunata ima qosqanwan ninakunman. Yachanchej jina, runaj rikhurichisqan leyesqa sapa kuti allinchasqa chayri tijrachisqa kananku tiyan. Jehovaj leyesnintajrí cheqanpuni kanku, atienekunapaj jinataj. Ñaupa tiempopi Dios llajtanman leyesta qosqanmanta wakintaqa niña kay tiempopi juntʼanchejchu, chaywanpis mana pantasqa kasqankuraykuchu. Uj salmista Jehovaman nerqa: “Kamachisqasniykeqa wiñaypaj cheqampuni kanku”, nispa (Sal. 119:144).

3, 4. 1) ¿Imatataj Jehová wakin kuti yuyarichiwanchej? 2) ¿Imataj kanman karqa israelitas chaykunata kasukojtinku?

3 Jehovaqa imastachus mana ruwanata wakin kuti yuyarichiwanchej. Israel llajtamanqa imatachus mana ruwanankuta profetasnejta sapa kuti yuyarichej. Sutʼincharinapaj, israelitas niraj Sumaj Jallpʼaman yaykushajtinku Moisés nerqa: “Tata Diosmanta amapuni tʼaqakunkichejchu waj dioskunata yupaychaspa, paykunamantaj qonqorikuspa. Chayta ruwaspaqa, Tata  Diosta phiñachinkichej”, nispa (Deu. 11:16, 17). Biblia nisqanman jina, Diosqa ashkha kutispi llajtanman kamachiykunata qorqa, chaykunataj allinninkupaj karqa.

4 Waj kutispitaj, Jehovaqa israelitasman nerqa payta manchachikunankuta, nisqasninta uyarinankuta, sutintataj jatunchanankuta (Deu. 4:29-31; 5:28, 29). Chaykunata kasukojtinkutaj, ashkha bendicionesta japʼinkuman karqa (Lev. 26:3-6; Deu. 28:1-4).

¿IMAYNATÁ ISRAELITAS DIOSPA KAMACHISQANTA QHAWARQANKU?

5. ¿Imaraykutaj Jehová rey Ezequiasta yanaparqa?

5 Diosqa tiempo pasasqanman jina, Israel llajtaman imatachus nisqanta juntʼarqapuni. Sutʼincharinapaj, Asiriaj reynin Senaquerib Judaman yaykuykuspa rey Ezequiaswan maqanakuyta munashajtin, Jehovaqa jarkʼananpaj uj angelninta kacharqa. Chay angelqa uj tutallapi wañuracherqa Asiriaj reyninpa “wapu soldadosninta, kamachejkunanta, kurajkunantawan”. Asiriaj reynintaj may pʼenqasqa llajtanman kutiporqa (2 Cró. 32:21; 2 Rey. 19:35). ¿Imaraykutaj Dios rey Ezequiasta yanaparqa? Imaraykuchus “Ezequiasqa Tata Diostapuni qhaterqa, manataj paymanta tʼaqakorqachu. Imastachus Moisesman Tata Diosqa kamachisqa, chay tukuyta pay kasorqa” (2 Rey. 18:1, 5, 6).

Josiasqa Jehovaj kamachisqanta kasukorqa, runastataj yanaparqa Jehovata yupaychanallankupajpuni (6 parrafota qhawariy)

6. ¿Imaynamantá Josías Jehovapi atienekusqanta rikucherqa?

6 Rey Josiaspis Jehovaj kamachisqanta kasukullarqataj. Pusaj watitayoj kamachiyta qallarisqanmantapacha, “ruwasqasnenqa Tata Diospa qhawaynimpeqa cheqan karqa. Payqa [...] purerqa, mana pañaman nitaj lloqʼeman tʼaqakuspa” (2 Cró. 34:1, 2). Arí, Josiasqa Jehovapi atienekusqanta rikucherqa. ¿Imaynamantá? Jehovata watejmanta yupaychanankupaj tukuy lantista chinkachispa. Chayta ruwasqanraykutaj mana payllachu bendicionesta japʼerqa, manaqa llajtantin (2 Crónicas 34:31-33 leey).

7. ¿Imataj karqa Israel llajtawan Diospa kamachisqanta mana kasukusqanrayku?

7 Chaywanpis, israelitasqa mana Jehovaj kamachisqanpi atienekorqankupunichu. Astawanqa ashkha kutispi mana Diosta kasorqankuchu. Creeyninku pisiyasqanrayku “waj yachachiykunawan wayrawan jina kayman jaqayman apaykachachikuspa” karqanku (Efe. 4:13, 14). Chayraykutaj Dios nerqa jina, kamachisqanta mana kasukusqankurayku ñakʼarerqanku (Lev. 26:23-25; Jer. 5:23-25).

8. ¿Imatataj israelitasmanta yachakusunman?

8 ¿Imatataj israelitasmanta yachakusunman? Noqanchejpis paykuna jinallataj yuyaychaykunata, kʼamiykunata ima japʼinchej  (2 Ped. 1:12). Jehovataj Palabranta sapa leejtinchej chaykunata yuyarichiwanchej. Chaywanpis, Jehovaj kamachisqanta kasukuytachus chayri yuyasqanchejman jinalla ruwaytachus sapa uj ajllayta atinchej (Pro. 14:12). ¿Imaraykutaj Jehovaj kamachisqanpi atienekuyta atisunman? ¿Imaynatataj chaykunata kasukuy yanapawasunman? Chaykunata qhawarina.

DIOSTA KASUKUY, KAUSANKITAJ

9. Israelitas chʼin pampasta purishajtinku, ¿imaynatá Jehová paykunata jarkʼashasqanta yuyaricherqa?

9 Israelitas “chay jina jatun manchachikuna chʼin pampasta” puriyta qallarishajtinku, Jehovaqa mana imatapis sutʼincharqachu chay 40 wataspi imaynatachus paykunata pusaykachananta, jarkʼananta, nitaj imatapis pisichinanta. Chaywanpis, kutin kutita sutʼita rikucherqa Paypi, kamachisqanpipis atienekuyta atisqankuta. Arí, Tata Diospa phuyonqa sapa pʼunchay manapuni oqharikojchu, tutantaj nina kʼanchayllapuni kaj. Chay jinamanta, Jehovaqa yuyaricherqa israelitasta chay chʼin pampasta purishajtinku jarkʼashasqanta (Deu. 1:19; Éxo. 40:36-38). Chantapis, “mikhuyta qorqa [...], manataj jaykʼajpis imallankupis piserqachu. Pʼachasninkupis mana thantakorqachu, nitaj chakisninkupis punkerqachu” (Neh. 9:18-21).

10. ¿Imaynatataj Jehová kay tiempopi yanapashawanchej?

10 Kunanpis noqanchejqa mosoj pachaman yaykunapajña kashanchej, maypichus cheqan kausaylla kanqa, chayman. ¿Reparanchejchu “manchay ñakʼariy” kashajtin salvakunanchejpaj kunan tukuy imata qoshawasqanchejta? (Mat. 24:21, 22; Sal. 119:40, 41.) Jehovaqa mana phuyuwanchu, nitaj nina kʼanchaywanchu mosoj pachaman pusashawanchej, manaqa llajtannejta rijchʼarisqallapuni kanapaj yanapashawanchej. Sutʼincharinapaj, sapa kuti yuyarichiwanchej Bibliata leenata, Familiapi Diosta Yupaychanapaj tantakunata, chantapis tantakuykunaman, willaymanpis mana saqespa rinata, ajinamanta Jehovawan astawan masichakunapaj. ¿Tiempochakushanchejchu chaykunata ruwanapaj? Chaykunata ruwajtinchejqa creeyninchej sinchʼiyanqa, mosoj pachamantaj kausashaj yaykuyta atisun.

Jehovaj kamachisqanta kasukoyqa Tantakuna Wasita sumajta japʼinapaj yanapawanchej (11 parrafota qhawariy)

11. ¿Imaynasmantataj Jehová noqanchejmanta llakikusqanta rikuchin?

11 Chantapis, mana Dioswan astawan masichakunallapajchu yuyaychaykunata japʼinchej, manaqa sapa pʼunchay kausayninchejpajpis. Sutʼincharinapaj, kapuyniyoj kayta maychus kajllata qhawanata, kapusqallanchejwan kausakunata ima yuyaychawanchej, chaykunata kasukusqanchejraykutaj mana anchata llakikunchejchu. Chantapis imaynatachus pʼachallikunata, kʼachanchakunata, imaswanchus kusirikunata, imastachus yachakunata ima yuyaychawanchej, chaykunapis mayta yanapawanchej. Jinallataj wasinchej, autonchej, Tantakuna Wasispis mana imanarpakunapaj jina kananta, imapajpis ñaupajmantaña wakichikunata ima yuyaychawanchej. Chay yuyaychaykunataj, Dios noqanchejmanta llakikusqanta rikuchin.

JEHOVAJ KAMACHISQANQA ÑAUPA CRISTIANOSTA YANAPARQA

12. 1) ¿Imatá Jesús kutin kutita yachachisqasninman yuyaricherqa? 2) ¿Imatataj Pedro mana qonqakorqachu, noqanchejpis imatá yachakunchej?

12 Diosqa ñaupa cristianosmanpis kamachiykunasninta kʼiskimanta qorqa. Jesuspis yachachisqasninman llampʼu sonqo kanankuta kutin kutita yuyaricherqa, mana simillawanchu manaqa ruwasqanwan. Sutʼincharinapaj, wañupunan pʼunchay ñaupaj chʼisinpi apostolesninwan Pascuata ruwarqa. Apostolesnin mikhushajtinkutaj, Jesusqa sayarispa chakisninkuta mayllayta qallarerqa. Chaytaqa kamachislla ruwaj kanku (Juan 13:1-17). Chayrayku apostolesqa ni jaykʼaj chayta qonqarqankuchu. Apóstol Pedropis,  pichus chay cenapi karqa, 30 watas qhepata hermanosman llampʼu sonqos kanankuta nerqa (1 Ped. 5:5). Jesuspa ruwasqanqa noqanchejtapis llampʼu sonqo kanapaj tanqanawanchej tiyan (Fili. 2:5-8).

13. ¿Imatataj Jesús yachachisqasninman nillajpuni?

13 Jesusqa yachachisqasninman sinchʼi creeyniyoj kanankutapis nillajpuni. Uj kuteqa yachachisqasnin, uj waynamanta supayta mana qharqoyta aterqankuchu. Chayraykutaj Jesusta taporqanku: “Imaraykutaj noqayku, mana qharqoyta aterqaykuchu chay supaytari?” nispa. Jesustaj kuticherqa: “Pisita creesqaykichejrayku. Cheqatapuni niykichej: Sichus mostaza muju chhikallampis creesqaykichej kanman chayqa, [...] mana imapis qankunapaj kanmanchu mana atikojqa”, nispa (Mat. 17:14-20). Jesusqa Jallpʼapi kashajtin yachachisqasninman creeyniyojpuni kanankuta yachacherqa (Mateo 21:18-22 leey). Noqanchejqa tantakuykunapi, jatun tantakuykunapi ima yachachikusqanwan creeyninchejta sinchʼiyachiyta atinchej. ¿Chaykunawan yanapachikushanchejchu? Chaykunaqa mana khuska karikunallapajchu. Chaykunaman rispaqa Jehovapi, kamachiykunasninpi ima atienekusqanchejta rikuchinchej.

14. ¿Imaraykutaj cristianos runa masinchejta munakunanchej tiyan?

14 Griegopi Qhelqasqasqa purajmanta munanakunamanta ashkhata parlan. Jesús nerqa: “Runa masiykita munakunki qan kikiykita jina”, nispa. Chaytaj aswan kuraj kamachiykunamanta ujnin karqa (Mat. 22:39). Jesuspa wauqen Santiagoqa chay kamachiy “Reypa kamachisqan ley” kasqanta nerqa (Sant. 2:8). Apóstol Juantaj kayta qhelqarqa: “Munasqa hermanosníy, mana mosoj kamachisqatachu qhelqamuykichej, manachayqa chay ñawpa kamachisqata, mayqenchus qallariymantapacha qosqa karqa”, nispa (1 Juan 2:7, 8). ¿Imamantá “ñawpa kamachisqata” nispa parlasharqa? Runa masinchejta munakunamanta. ¿Imaraykutaj chay kamachiy “ñaupa” karqa? Imaraykuchus “qallariymantapacha qosqa” karqa, nisunman Jesús unayña chay kamachiyta qorqa. Chantá, ¿imajtintaj “mosoj” karqa? Imajtinchus cristianosqa waj chʼampaykunapi rikukuspapis, chay munakuyta rikuchinallankupuni karqa, wajkunaj allinninkuta maskʼaspa. Noqanchejpis, Cristoj yachachisqasnin kasqanchejrayku runa masinchejta munakuna kasqanta, nitaj kay pacha runas jinachu allinnillanchejta maskʼana kasqanta yuyarichiwasqanchejmanta mayta agradecekunchej.

15. ¿Imata ruwaytataj Jesús ñaupajman churarqa?

15 Jesusqa runasmanta llakikusqanta rikucherqa. Chayrayku, tukuy laya onqosqasta jamperqa, wañusqastapis kausarichimorqa. Chaywanpis mana chayta ruwaytachu  ñaupajman churarqa, manaqa Diosmanta willayta, yachachiyta ima. Chayta ruwasqan runaspajqa aswan allin karqa. ¿Imaraykutaj chayta ninchej? Imaraykuchus Jesús jamperqa, kausaricherqataj chay runasqa machuyapuspa wañuporqanku, willayninta japʼikojkunatajrí wiñay kausayta japʼenqanku (Juan 11:25, 26).

16. ¿Imaynatataj Jehovaj testigosnin Jesuspa kamachisqanta juntʼashanchej?

16 Jesusqa Jallpʼapi kashaspa willayta qallarerqa, chay willaytaj kay tiempopi tukuynejmanña chayashan. Payqa yachachisqasninman kayta kamacherqa: “Rispa, tukuy laya runasta yachachisqasniyman tukuchimuychej”, nispa (Mat. 28:19, 20). Paykunaqa chay nisqanta juntʼarqanku, noqanchejpis juntʼashallanchejtaj. Jehovaj testigosnenqa qanchis millonesmanta astawanña kanchej. Reinomantataj 230 kuraj suyuspi, llajtaspi ima tukuy sonqo willashanchej, chantapis may chhika runasman Bibliamanta yachachishanchej. Chayta ruwashasqanchejtaj, qhepa pʼunchaykunapi kausashasqanchejta rikuchin.

JEHOVAPI ATIENEKUNA

17. ¿Imatataj Pablo, Pedro ima cristianosman yuyaycharqanku?

17 Rikunchej jina, Jehovaj kamachisqanqa ñaupa cristianosta creeyninku sinchʼillapuni kananpaj yanaparqa. Sutʼincharinapaj, Pabloqa Romapi presochasqa kashaspa Timoteoman kayta nerqa: “Noqamanta cheqa yachachiyta uyarerqanki, chayta sonqoykipi allinta japʼikuy”, nispa (2 Tim. 1:13). Chaytaj maytachá Timoteotaqa kallpacharqa. Apóstol Pedrotaj cristianosman ñakʼariypi sinchʼita sayanankuta, hermanospura allinta kausakunankuta, aychaj sajra munayninta atipanankuta ima niytawan, kayta nerqa: “Mana saykʼuspa chay imasmanta yuyarichillasqaykichejpuni. Yachanipis qankuna chay imasta yachasqaykichejta, kunantaj cheqa kajta yachasqaykichejpi sumaj sinchʼita sayashasqaykichejta”, nispa (2 Ped. 1:5-8, 12).

18. ¿Imaynatataj ñaupa cristianos Diospa kamachisqanta japʼikorqanku?

18 Pablowan Pedrowan qotuchakuykunaman qhelqasqankoqa “Diospa ajllakusqan profetaspa unay” nisqankuman rijchʼakorqa (2 Ped. 3:2). Ajinata yuyaychasqankurayku, ¿chay tiempo cristianos phiñakorqankuchu? Mana. Imajtinchus Dios paykunaman munakuyninta rikuchishasqanta yacharqanku, yanapasharqataj “Diospa qhasilla kʼacha yanapaynimpi, jinallataj Salvawajninchej Señor Jesucristota rejsiypiwan” wiñanankupaj (2 Ped. 3:18).

19, 20. ¿Imaraykutaj Jehovaj kamachisqanpi atienekuyta atinchej, imaynatá chaywan yanapachikusunman?

19 Kunanpis ashkha imasrayku Jehovaj kamachisqanpi atienekuyta atinchej. Chaytaj Bibliapi tarikun, cheqanpunitaj (Josué 23:14 leey). Bibliapeqa imaynachus Dios ñaupa tiempo runaswan kasqanta willawanchej. Chaykunataj yachachinawanchejpaj qhelqasqa karqa (Rom. 15:4; 1 Cor. 10:11). Chantapis Bibliaj profeciasnin juntʼakusqanta rikushanchej, mayqenkunachus unayña qhelqasqa karqa. Sutʼincharinapaj, unaymantaña nikorqa jina, may chhika runas kay “qhepa pʼunchaykunapi” Jehovata yupaychashanku (Isa. 2:2, 3). Jallpʼantinpi sajra ruwaykuna yapakushasqanpis Bibliaj profeciasninta juntʼashallantaj. Chantapis Jesús nerqa jina, Jallpʼantinpi willakushan (Mat. 24:14).

20 Tatanchej Jehovaqa tukuy imaymanamanta rikuchiwanchej paypi atienekuyta atisqanchejta. ¿Jehová yuyarichiwasqanchejwan atienekushanchejchu? Uj hermana Rosellen sutiyoj nin: “Tukuy sonqoywan Jehovapi atienekusqaymantapacha aswan sutʼita rikuyta qallarerqani ni imata pisichiwasqanta, kallpachawasqantataj”, nispa. Noqanchejpis Jehovaj kamachisqanta kasukuspa yanapachikunallataj.