Juan Bautistaj tiemponpi “runasqa suyasharqanku, sonqonkupi yuyaspa, manachu Juanqa Cristo?, nispa” (Luc. 3:15, Qheshwa Biblia). ¿Imaraykutaj judíos Mesías chay tiempopi chayamunanta suyasharqanku? Chayta sutʼincharina.

Jesús nacekusqantawan, Jehovaj angelnenqa Belén qayllapi michejkunaman rikhurerqa (1). Angelqa paykunaman kayta nerqa: “Kunan qankunapaj nacekun Davidpa llajtampi uj Salvaj. Chayqa Cristo Señor”, nispa (Luc. 2:8-11). Jinallaman rikhurimorqanku angelpa qayllanman “ashkha ángeles Diosta yupaychaspa. Paykuna nerqanku: * Gloria kachun Diosman janaj pachapi, kay pachapitaj sonqo tiyaykuy kachun Diospa munakuynimpi kajkunapaj, nispa” (Luc. 2:13, 14).

Michejkunataj, chayta uyarisqankurayku usqhayllata Belenman rerqanku, tariparqankutaj Mariatawan, Josetawan, wawitankutawan ima. Jinata rikuspataj, “willarqanku angelpa nisqanta wawamanta”. Jinamanta “tukuynin uyarejkuna tʼukorqanku michejkunaj willasqankumanta” (Luc. 2:17, 18). “Tukuynin uyarejkuna” nisqanqa mana Joseman, Mariaman imallachu willasqankuta rikuchin, manaqa waj runasmanpis. “Chantá michejkunaqa kutiporqanku Diosta jatunchaspa, yupaychaspataj imastachus uyarisqankumanta, rikusqankumanta ima, angelpa willasqanman jina” (Luc. 2:20). Rikunchej jina, chay michejkunaqa Cristomanta sumaj willaykunata mana pakaspa tukuyman willarqanku.

Moisespa Leyninta juntʼananpaj María wawitanta Jerusalenman apajtintaj, Diospa profetan Anaqa “Diosta yupaycharqa, wawa Jesusmantataj willarqa Jerusalenpa salvacionninta tukuy suyajkunaman” (2) (Luc. 2:36-38; Éxo. 13:11, 12). Ajinamanta, Mesiasmanta willakullarqapuni.

Aswan qhepamantaj, “inti llojsimuynejmanta [chʼaska qhawaypi] yachaysapa runas Jerusalenman chayamorqanku. Taporqankutaj: Maypitaj kashan judiospa reynin nacekojri? Kayta niyku, imaraykuchus chʼaskanta rikuyku inti llojsimuynejpi. Chayrayku kayman jamuyku payta yupaychaj, nispa” (Mat. 2:1, 2). “Rey Herodes chayta uyarispa, mancharikorqa, jinallatataj Jerusalenpi tukuy kajkunapis. Chaymantataj kuraj sacerdotesta, Diospa leyninta yachachejkunatawan wajyachispa, taporqa: Maypitaj Cristo nacekunan karqari? nispa” (3)(Mat. 2:3, 4).  Ajinamanta ashkha runas yacharqanku chay wawita Mesías kananta. *

Lucas 3:15 versiculopi nisqanman jina, wakin judiosqa Juan Bautista Cristo kasqanta yuyarqanku. Chaywanpis Juanqa kayta sutʼincharqa: “Qhepayta jamojrí noqamanta aswan atiyniyoj; chayrayku, mana jukʼutallantapis apanaypaj jinachu kani. Payqa bautizasonqachej Espíritu Santowan, ninawan ima”, nispa (Mat. 3:11). Chayta sutʼinchasqanraykutaj, runasqa astawanrajchá Mesiasmanta yachayta munarqanku.

Daniel 9:24-27 versiculospeqa 70 semanasmanta profecía tarikun. ¿Chay profeciaman jinachu ñaupa tiempo judíos maykʼajchus Mesías chayamunanta yachankuman karqa? Ajinapunichus manachus kasqantaqa mana niyta atisunmanchu. Imajtinchus Jesuspa tiemponpeqa imaymanamanta chay profeciata sutʼinchakoj, nitaj mayqenpis kay tiempo sutʼinchakusqanwan kikinchu karqa. *

Esenios nisqa religionqa, pikunachus wakin runas nisqankuman jina judiosmanta tʼaqakorqanku, 490 watas tukukuyninpi iskay Mesías rikhurinanta yachachej kanku. Chaywanpis mana niyta atisunmanchu chayta sutʼinchasqanku Danielpa profecianman jina kasqantaqa. Chay profeciaman jina kajtinpis, nichá tukuy judioschu chay sutʼinchasqankuta yachankuman karqa. Imajtinchus, eseniosqa karuman kausaj riporqanku.

Wakin judiostaj 101-200 watas chaynejpi 70 semanasmanta profecía juntʼakusqanta yuyaj kanku, Jesús niraj jamushajtin 607 watapi templo thuñisqa kasqanmantapacha, 70 watapi ujtawan templo thuñisqa kanankama juntʼakunanta. Waj judiostaj macabeospa tiemponkutawan chay profeciata khuskachaj kanku, chaytaj Jesús niraj jamushajtin 170 watapi qallarerqa. Rikunchej jina, mana tukuy judioschu 70 semanasmanta profeciata kikinta sutʼinchaj kanku.

Ñaupa cristianospa tiemponkupi chay profecía maykʼajchus juntʼakunanta yachakunman karqa chayqa, apóstoles, waj cristianospis Jesucristo Mesías kasqanta rikuchinankupaj, chaywanchá sutʼinchankuman karqa. Imajtinchus Mesiasqa chay profeciapi nisqanman jinapuni chayamorqa. Chaywanpis, mana yachakunchu ñaupa cristianos chay profeciata sutʼinchasqankutaqa.

Evangeliosta qhelqajkunaqa, Hebreopi Qhelqasqaspi tarikoj ashkha profeciasmanta parlarqanku, mayqenkunachus Jesucristopi juntʼakorqa (Mat. 1:22, 23; 2:13-15; 4:13-16). Chaywanpis, ni mayqen Jesús Jallpʼaman jamusqanta khuskacharqachu 70 semanasmanta profeciatawan.

Rikunchej jina, mana niyta atisunmanchu Jesuspa tiemponmanta runas, 70 semanasmanta profeciata sutʼita entiendesqankutaqa. Chaywanpis, Evangeliosqa Mesías chayamunanmanta ashkhata parlan, chayraykutaj judiosqa Mesiasta suyasharqanku.