Ir al contenido

Ir al índice

Moisés jina creena

Moisés jina creena

“Creesqanrayku Moisesqa jatunña kaspa, mana munarqachu Faraonpa ususimpa churin nisqa kayta.” (HEB. 11:24.)

1, 2. 1) ¿Imatá Moisés ajllarqa 40 watayoj kashajtin? (Patapi kaj dibujota qhawariy.) 2) ¿Imaraykú Moisés Diospa llajtanwan ñakʼarichisqa kayta ajllarqa?

MOISESQA Egiptopi may rejsisqa, kapuyniyoj kananta ima yacharqa. Qhapajkuna imaynatachus kausakusqankuta rikorqa, reypa kamachina wasinpitaj tiyakorqa. Yachachisqataj “karqa Egipto runaspa tukuy yachachiyninkupi” nisunman ichá chʼaskasmanta, matematicasmanta, waj imasmantawan (Hech. 7:22). Waj egipciosmanta nisqataj qolqeyoj, atiyniyoj, waj imasniyoj ima kanman karqa.

2 Chaywanpis 40 watayoj kashaspa Egiptomanta riporqa. Faraonta, ususinta ima tʼukullatachá saqerqa. Nitaj mayqen egipcios jinallapis kausakuyta ajllarqachu, astawanpis wata runa jina ñakʼarichisqa kayta ajllarqa. ¿Imaraykutaj chayta ruwarqa? Creeyninrayku (Hebreos 11:24-26 leey). Chayraykutaj payqa mana Egiptopi rikusqallanpichu creerqa. Astawanpis Dioswan allinpi kasqanrayku, “mana rikukoj Diosta rikushanmampis jina” rikorqa, nisqasninta juntʼananpitaj atienekorqa (Heb. 11:27).

3. ¿Ima tapuykunamantaj kutichisunchej?

3 Moisés jina mana kay pachapi kaj imasta qhawanachu. Astawanpis ‘creeyniyojʼ kananchej tiyan (Heb. 10:38, 39). Creeyninchejta kallpachanapaj Hebreos 11:24-26 imatachus Moisesmanta nisqanta qhawarina. Kay tapuykunamantaj kutichina: “¿Imaynatá Moisesta creeynin yanaparqa aychaj sajra munayninta qhesachananpaj? Wajkuna qhesachajtinkupis, ¿imaynatá creeynin yanaparqa Diosta sirvisqanta jatunpaj qhawananpaj? ¿Imaraykú yuyaynin kasharqa janaj pachamanta jamoj tʼinkapi?”.

AYCHAJ SAJRA MUNAYNINTA QHESACHARQA

4. ¿Imatá Moisés repararqa “kusikuspa jucha kawsaypi” puriymanta?

4 Moisés creeyninrayku repararqa “kusikuspa jucha kawsaypi” puriy pisi tiempollapaj kasqanta. Wajkunataj mana pay jinachu yuyaj kanku. Imaraykuchus rikorqanku Jehovaj kamachisnin wata runas jina kashajtinku, Egipto may atiyniyoj suyuman tukusqanta, lanti yupaychay, layqa ruwaykuna ima juntʼa kajtinpis. Moisestaj, Dios llajtanta yanapananta yacharqa. Nitaj iskayrayarqachu munaynillankuta ruwajkuna wañuchisqa kanankumanta. Chayraykutaj “pisi pʼunchaykunapaj kusikuspa jucha kawsaypi puriyta” qhesacharqa.

5. ¿Ima yanapawasun “pisi pʼunchaykunapaj kusikuspa jucha kawsaypi puriyta” qhesachanapaj?

5 ¿Imá yanapawasun “pisi pʼunchaykunapaj kusikuspa jucha kawsaypi puriyta” qhesachanapaj? Pisi tiempollapaj kasqanta yachay. Creeyninchejtaj, ‘kay pacha sajra munayninpis tukukapushasqanta’ reparanapaj yanapawasun (1 Juan 2:15-17). Tʼukurinataj, imapichus juchankumanta mana pesachikojkuna rikukunankupi. Imaraykuchus, ‘llustʼana’ pampapi purishaspa urmanankupaj jinaña kashanku, nisunman chinkachisqas kanankupaj (Sal. 73:18, 19). Ima juchamanpis tanqasqa kashajtinchej, tapurikuna: “¿Imayna kausaytataj maskʼashani?”, nispa.

6. 1) ¿Imaraykú Moisés “mana munarqachu Faraonpa ususimpa churin nisqa kayta”? 2) ¿Imaraykú nisunman Moisés sumajta ajllasqanta?

6 Moisesqa creeyninrayku “jatunña kaspa, mana munarqachu Faraonpa ususimpa churin nisqa kayta” (Heb. 11:24). Manataj yuyallarqapischu Diosta sirvinanpaj, israelitasta yanapananpaj ima, Egiptopi atiyniyoj, kapuyniyoj ima kayta. Astawanpis Jehovata tukuy sonqonwan, tukuy almanwan, tukuy kallpanwan ima sirviyta munarqa (Deu. 6:5). Chaytaj ñakʼariykunamanta jarkʼarqa. Egiptopi tukuy ima saqesqantataj israelitas Egiptomanta llojsishaspa apakaporqanku (Éxo. 12:35, 36). Faraontaj kʼumuykachachisqa karqa, Puka Qochapitaj wañorqa (Sal. 136:15). Moisestajrí, mana wañorqachu, astawanpis Dios paynejta llajtanta salvarqa, kausaynintaj mana qhasipajchu karqa.

7. 1) Mateo 6:19-21 nisqanman jina, ¿imaraykutaj wiñay kausayta japʼinanchejpaj kallpachakunanchej tiyan? 2) May rejsisqa kayta, qhapaj kayta maskʼananchejmanta imaqa, ¿imaraykutaj aswan sumaj Dioswan allinpi kayta maskʼananchej?

7 Jehovata yupaychaj joven kanki chay, ¿imaynatá creeyniyki yanapasunkiman imatachus kausayniykipi ajllanaykipaj? Imachus qanmanta kananpi tʼukuriy. Diospa nisqasninpitaj atienekuy, wiñay kausayta japʼinaykipajtaj kallpachakuy (Mateo 6:19-21 leey). Chayta Sofia ruwarqa. Paymanqa Estados Unidosmanta empresas becasta qoyta munarqanku, sumajta tususqanrayku. Pay nin: “Runas may sumajpaj qhawawasqankoqa mayta kusichiwaj, compañerasniymanta aswan sumaj kasqaytataj yuyaj kani. Nitaj sonqo juntʼasqachu kaj kani”, nispa. Chay sipasqa Los jóvenes preguntan... ¿Qué haré con mi vida? nisqa videota qhawarqa. Nintaj: “Sumajta tususqayrayku kay pachapi may rejsisqa kaspapis, Diosmanta karunchakusharqani. Chayrayku Diosmanta tukuy sonqo mañakorqani, llankʼayniyta saqenaypaj”, nispa. ¿Imayná kunan kashan chayta saqespa? Pay nin: “May kusisqa kashani, qosaywan precursores jina llankʼashayku. Mana may rejsisqachu, nitaj qhapajchu kayku. Chaywanpis Jehová noqaykuwan kashan, astawantaj Paypaj llankʼayta atiyku, runasmanpis Diosmanta yachachishayku. Ñaupaj kausayniyta saqesqaymantataj mana pesachikunichu”, nispa.

8. ¿Ima yuyaychaytaj jovenesta yanapanqa kausayninkupi ajllanankupaj?

8 Jehová yachan imachus qanpaj allin kasqanta. Moisés kayta nerqa: “Kunanqa israelitas, imatataj mañakusunkichej Señorniykichej Tata Diosri? Payqa munan payta manchachikunaykichejta, paypa ñannintataj purinaykichejta. Munallantaj payta sirvinaykichejta tukuy sonqoykichejwan, tukuy almaykichejwan ima. Chantá munallantaj kamachisqasninta, leyesninta ima juntʼanaykichejta, tukuy imapi allin rinasuykichejpaj”, nispa (Deu. 10:12, 13). Joven kashaspa Jehovata tukuy sonqoykiwan, tukuy almaykiwan munakuy. Ajinata ruwajtiykeqa cheqamantapuni tukuy imapi allin risonqa.

JEHOVATA SIRVIYTA JATUNPAJ QHAWAJ

9. ¿Imaraykutaj Moisés ruwayninta mana juntʼayta atillarqachu?

9 Moisesqa, “yuyarqa Cristorayku qhesachasqa kayqa aswan valorniyoj kasqanta Egipto llajtaj qhapaj kayninmanta nisqaqa” (Heb. 11:26). Payqa ‘Cristo jina’ chayri ‘Ajllasqa jina’ karqa. Jehová llajtanta Egiptomanta orqhomunanpaj ajllasqanrayku. Yacharqataj chayta ruway mana atinapaj jinalla kasqanta, wajkuna “qhesacha[nankutapis]”. Uj israelitapis nerqa: “Pitaj qanta churasunki noqaykuta kamachinawaykupaj, juezniyku kanaykipaj?”, nispa (Éxo. 2:13, 14). Aswan qhepamantaj Moisesllataj Jehovaman nerqa: “Imaynatataj Faraón noqata uyariwanqari[?]”, nispa (Éxo. 6:12). Qhesachasqankurayku mana sonqo pʼakisqa kananpajqa Jehovaman manchachikuyninta, llakiykunasninta ima willakorqa. ¿Imaynatá Jehová yanaparqa ruwayninta juntʼananpaj?

10. ¿Imaynatá Jehová, Moisesta kallpacharqa ruwayninta juntʼananpaj?

10 Jehovaqa, Moisesman “noqamin qanwan kasaj”, nerqa (Éxo. 3:12). Sutin imatachus niyta munasqanta sutʼinchaspataj kallpacharqa. Nerqataj: “Noqa kani pichus kani chay”, nispa (Éxo. 3:14). * Milagrosta ruwananpajpis atiyta qorqa, chaytaj Paypuni Egiptoman kachasqanta rikucherqa (Éxo. 4:2-5). Kamachisqanta juntʼananpajtaj hermanon Aaronta, Moisespa sutinpi faraonwan parlananta kamacherqa (Éxo. 4:14-16). Wañupunan qayllata, Moisesqa Jehová kamachisninta qosqan llankʼayta juntʼanankupaj wakichisqanta yacharqa. Chayraykutaj Josueman nerqa: “Diosqa ñawpaqeykita renqa, qanwantaj kanqa. Payqa qhawasonqapuni, manataj saqerpayasonqachu. Ama manchachikuychu, nitaj kharkatitiychu”, nispa (Deu. 31:8).

11. ¿Imaraykutaj Moisés ruwayninta may jatunpaj qhawarqa?

11 Moisesqa, Jehová Diospa yanapayninwan, “Egiptoj qhapaj kayninmanta nisqaqa” ruwayninta may jatunpaj qhawarqa. Imaraykuchus, faraonta sirviyqa ni imapis karqachu Diosta sirviymanta nisqaqa. Egiptopi kamachej kaypis, ni imapis karqachu Jehová payta ajllasqanwanqa. Moisesqa, Diosta sirviyta ajllasqanrayku ashkha bendicionesta japʼerqa. Jehovaman astawan qayllaykorqa, atiyta japʼerqa, israelitasta Mosoj Jallpʼaman pusaykunanpaj (Deu. 34:10-12).

12. ¿Ima ruwaykunatataj Jehová qowanchej?

12 Noqanchejmanpis Jehovaqa, Churinnejta apóstol Pabloman jina, waj kamachisninman jina uj llankʼayta qowanchej (1 Timoteo 1:12-14 leey). Chayrayku sumaj willaykunata runasman willamunanchej tiyan (Mat. 24:14; 28:19, 20). Noqanchejmanta wakenqa, Diospaj astawan llankʼashanku. Wakintaj hermanosta yanapanankupaj qotuchakuypi siervos ministeriales jina, ancianos jina churasqa kanku. Diosta mana yupaychaj familiaresninchejtaj, wajkuna ima, Diosmanta ruwanasta japʼisqanchejta pisipaj qhawanapaj tanqawasunman, ruwayninchejta juntʼanapaj kallpachakusqanchejtapis pisipaj qhawankuman (Mat. 10:34-37). Chayta ruwasqankumanta qʼenaqakusunman chayqa, ichá yuyasunman ruwayninchejta juntʼanapaj kallpachakuy qhasilla kasqanta. ¿Imaynatá creeyninchej yanapawasunman chaypi mana urmanapaj?

13. ¿Imaynatá Jehová ruwayninchejta juntʼanapaj yanapawanchej?

13 Jehovaj yanapayninta mañakuna. Manchachikuyninchejta, llakiyninchejtapis willakuna. Jehovaqa, willamunanchejta kamachiwanchej, chayrayku payllataj Moisesta jina, chay kamachiyta juntʼanapaj yanapawasun. Niwanchejtaj: “Ama manchachikuychu, imaraykuchus noqaqa qanwampuni kashani. Ama sonqoyki qʼenaqakuchunchu, imaraykuchus noqaqa Diosniyki kani. Noqa kallpachasqayki, yanapallasqaykitaj; justiciata ruwaj paña makiywan sayachillasqaykipuni”, nispa (Isa. 41:10). Nisqasninpi atienekunapajpis kallpachallawanchejtaj, nintaj: “Noqa nini, chay nisqaytataj juntʼasaj; imatachus wakichisqayta ruwanaypuni tiyan”, nispa (Isa. 46:11). Ruwayninchejta juntʼanapajpis, “may sumaj” atiyta qollawanchejtaj (2 Cor. 4:7). Jehovaqa, ruwayninchejta juntʼanallapajpuni Jallpʼantinpi kamachisninwan kallpachawanchej, imaraykuchus paykunaqa purajmanta “sonqochanaku[nku], jinallataj kallpachanaku[nku]” (1 Tes. 5:11). Ruwayninchejta juntʼanapaj Jehová wakichiwasqanchejman jina Paypi creeyninchej wiñan, ajinamanta reparanchej kay pachaj imasninmanta nisqaqa Diosmanta ruwaykunata japʼisqanchej aswan sumaj kasqanta.

“YUYAYNIN KASHARQA JANAJ PACHAMANTA JAMOJ TʼINKAPI”

14. ¿Imaraykú Moisés janaj pachamanta jamoj tʼinkata japʼinantapuni yacharqa?

14 Moisespa, “yuyaynin kasharqa janaj pachamanta jamoj tʼinkapi” (Heb. 11:26). Arí, imachus qhepaman kananmanta pisillata yachaspapis, Diosta sirviyta ajllarqa. Ñaupa tatan Abraham jinataj, Jehová wañusqasta kausarichimunanpi creerqa (Luc. 20:37, 38; Heb. 11:17-19). Qhepaman wiñay kausayta japʼiyta munasqanraykutaj, 40 watasta ayqekusqan, 40 watasta chʼin pampasta purisqan ima mana qhasipajchu karqa. Manapis Diospa nisqasnin imaynatapunichus juntʼakunanta sutʼita yacharqachu, creeyninrayku yuyaynin kasharqa janaj pachamanta jamoj tʼinkapi.

15, 16. 1) ¿Imaraykú tʼinkata japʼinanchejpi yuyayninchejta churana tiyan? 2) Mosoj pachapi, ¿imatá ruwawaj?

15 Noqanchejpis, ¿yuyayninchejta “janaj pachamanta jamoj tʼinkapi[chu]” churanchej? Moisés jinallataj imaynatapunichus Jehová nisqasninta juntʼananta mana yachanchejchu. Sutʼincharinapaj, mana yachanchejchu “maykʼajchus [manchay ñakʼariy] pʼunchay chayamunanta” (Mar. 13:32, 33). Moisesmanta nisqataj, imaynachus paraisopi kausay kananmanta astawan yachanchej. Manapis Jehová imaynapunichus paraisopi kausay kananta sutʼinchawanchejchu, Palabranpi willawasqanchejqa ‘jamoj tʼinkapi’ yuyayninchejta churanapaj yanapawanchej. Paraisopi yuyayninchejta churayqa, Diospa Reinonta ñaupajman churanapaj yanapawasunchej. Sutʼincharinapaj, mana uj wasita rantisunmanchu imaynachus kashasqanta mana allinta yachaspaqa. Jinallataj mana tiemponchejta churasunmanchu uj suyakuymanta mana allinta yachaspaqa. Creeyninchejqa, imaynachus Diospa Reinonpi kausay kananpi atienekunapaj yanapanawanchej tiyan.

May sumajchá kanqa Jehovaj cheqa sonqo kamachisninwan parlariy (16 parrafota qhawariy)

16 Yuyayninchej paraisopi kanqa chayqa, paraisopiñapis kashasunman jina kanqa. Chayrayku Diospa ñaupa kamachisninmanta yachakushaspa, kausarimojtinku imatachus tapurinanchejpi, kay qhepa pʼunchaykunapi imaynachus kausay kasqanmanta tapurinawanchejpi ima tʼukurisunman. Chantá ñaupa tatasninchejwan tinkukuspa, imastachus Dios paykunarayku ruwasqanta willarispa, phiña animalesta mansoyasqankuta rikuspa, pisimanta pisitaj juntʼa runaman tukuspa ima astawan Diosman qayllaykuspa kusikusunchej.

17. ¿Imaynatá yanapawanchej paraisopiñapis kashasunman jina yuyay?

17 Paraisopiñapis kashasunman jina yuyayqa, ñaupajllamanpuni rinapaj, kusisqallapuni kanapaj, sumajta ajllanapaj ima yanapawanchej. Pabloqa, ajllasqa cristianosman kayta yuyaycharqa: “Imatachus mana rikusqanchejpi suyakunchej chayqa, pacienciawan chaytaqa suya[na]chej”, nispa (Rom. 8:25). Kay yuyaychay ajllasqa cristianospaj kajtinpis, noqanchejtapis yanapallawanchejtaj. Niraj wiñay kausayta japʼejtinchejpis, creeyninchej may sinchʼi kasqanrayku pacienciawan suyakushallanchejpuni. Moisés jinataj mana yuyanchejchu Diosta sirvispa tiemponchejta usuchishasqanchejta. Astawanpis yachanchej “rikukoj kajqa mana unaypajchu, mana rikukoj kajtajrí wiñaypaj” kasqanta (2 Corintios 4:16-18 leey).

18, 19. 1) ¿Imaraykú kallpachakuna tiyan creeyninchejta mana pisiyachinapaj? 2) ¿Imatá qhepan yachaqanapi yachakusunchej?

18 Creeyninchejqa, “imatachus mana rikuyta atinchejchu, chaypis cheqapuni kasqanta” reparanapaj yanapawanchej (Heb. 11:1). Munayninman jinalla kausaj runaqa, mana creeyniyoj kasqanrayku Diosta sirviyta pisipaj qhawan. Chayrayku “Diospa Espiritunmanta kaj imastaqa qhesachan”, imaraykuchus chayqa paypaj wampoj thautisqan jinalla (1 Cor. 2:14). Noqanchejqa, wiñay kausayta suyakushanchej, wañusqas kausarimunankuta ima. Kay pachamanta runastaj chayta mana entiendenkuchu. Imaynatachus Pablota yachayniyoj runas ‘chʼajwaku’, nerqanku, ajinallatataj kay pachamanta runas wiñay kausaymanta willajtinchej thautishasqanchejta ninku (Hech. 17:18).

19 Mana creeyniyoj runaspa chaupinkupi kausashasqanchejrayku, mayta kallpachakunanchej tiyan creeyninchejta mana pisiyachinapaj. Chayrayku Jehovamanta yanapata mañakuna “creesqa[nchej] ama pisiyanampaj” (Luc. 22:32). Moisés jinataj tʼukurina jucha ima llakiykunamanchus chayachinawanchejpi. Chantapis Jehovata sirviyqa may sumaj kasqanta yuyarikuna, wiñay kausayta suyakushasqanchejmantapis. ¿Imatawan Moisesmanta yachakusunman? Qhepan yachaqanapi, Moisesta imaynatachus creeynin “mana rikukoj Diosta rikushanmampis jina” rikunanpaj yanapasqanta ukhunchasunchej (Heb. 11:27).

^ párr. 10 Bibliata ukhunchaj runa Éxodo 3:14 versiculomanta nerqa: “Ni imapis munayninta ruwananpaj jarkʼanmanchu. [Jehová] suteqa Israel llajtata mayta kallpachanman, sonqochanman, suyakuyta ima qonman karqa”, nispa.