Ir al contenido

Ir al índice

Mana pipis atinchu iskay patronesta ujllapi sirviyta

Mana pipis atinchu iskay patronesta ujllapi sirviyta

“Mana pipis atinchu iskay patronesta ujllapi sirviyta [...]. Mana atinkichejchu ujllapi sirviyta Diosta, qhapaj kaytawan.” (MAT. 6:24.)

1-3. 1) Ashkha familias, ¿ima chʼampaypi rikukunku, imaynatataj chayta allinchanku? (Patapi kaj dibujota qhawariy.) 2) Uj tata chayri uj mama waj suyuman llankʼaj ripuyta munaspa, ¿imaspí tʼukurinan tiyan?

LILIANA * nin: “Qosay Carlosqa, sapa pʼunchay may saykʼusqa llankʼayninmanta chayamoj, ganakusqantaj mana alcanzallawajchu kayku. Chayraykutaj qosayta qolqewan yanapariyta munarqani, wawitayku Jorgepis yachaywasipi compañerosnin jina tukuy imayoj kananpaj”, nispa. Lilianaqa, familiaresninta qolqewan yanapariyta munarqa, jallchʼakuyta ima. Ashkha rejsisqasnintaj astawan gananankurayku waj suyuman ripusqanku. Kikinta ruwayta munaspataj iskayrayasqa sientekorqa. ¿Imaraykú?

2 Lilianaqa, mayta llakikorqa familianta saqerparinanmanta, familianwan khuska Diosta mana yupaychananmantapis. Wajkunapitaj rikorqa, karuman ripojtinkupis, familianku Diosta yupaychashallankumanpunipis jina kasqanta. Liliana karuman ripuspa, ¿wawitanta uywayta atillanmanchu? ¿Atinmanchu Internetnejta “Señorpa kʼamiynimpi[...] uywa[yta]”? (Efe. 6:4, Qheshwa Biblia.)

3 Lilianaqa yuyaycharinankuta munarqa. Qosanqa, mana ripunanta munaspapis, waj suyuman riytapuni munasqanrayku mana jarkʼarqachu. Qotuchakuymanta ancianos, wakin hermanos imataj mana ripunanta yuyaycharqanku, wakin hermanastaj nerqanku: “Familiaykita munakunkipuni chayqa rillay. Maypipis Jehovataqa sirvillanki”, nispa. Iskayrayasqa kaspapis Lilianaqa, qosanta, wawitantawan muchʼaykuytawan karu llajtaman riporqa. “Mana unaypajchu rishani”, nispalla.

TATAS BIBLIA YUYAYCHASQANMAN JINA RUWAYCHEJ

4. 1) ¿Imaraykutaj ashkha runas waj suyusman ripunku? 2) ¿Pikunamantaj wawasninkuta saqeyta yachanku?

4 Jehovaqa mana munanchu kamachisnin yarqhaymanta wañunankuta. Runasqa may unaymantapacha mana yarqhaymanta wañunankupaj karu llajtasman ripuyta yachanku (Sal. 37:25; Pro. 30:8). Jacobpis, familian yarqhaymanta mana wañunanpaj Egiptoman wawasninta kacharqa mikhunata rantinankupaj (Gén. 42:1, 2). * Kay tiempomanta runastaj, mana yarqhay kasqanraykupunichu waj lugaresman ripunku. Manaqa manusninkuta juntʼanankuraykulla, familianku sumajta kausakunankuraykulla, waj suyuman chayri suyullankupitaj qhapaj lugaresman ripunku, familiankuta saqespa. Ripuspataj wawasninkuta qosankuman chayri warminkuman, mana chayri familiaresninkuman, amigosninkuman saqenku. Familiankumanta mana tʼaqakuyta munaspapis, waj suyuman rinkupuni.

5, 6. 1) ¿Imatataj Jesús yachacherqa kusiyta tarinamanta? 2) Jesús yachachisqanman jina, ¿imastataj Jehovamanta mañakuyta atinchej? 3) ¿Imaynatá Jehová bendeciwanchej?

5 Jesuspa tiemponpipis wajcha runas kallarqankutaj, ichapis paykunamanta wakenqa, ashkha qolqeyoj kaspalla kusisqas kausanankuta yuyarqanku (Mar. 14:7). Jesusqa, mana munarqachu qhapaj kaypi atienekunankuta, astawanpis Diospi atienekunankuta munarqa, bendicionesnin wiñaypaj kasqanrayku. Orqopi yachachishaspataj sutʼincharqa, kusisqa kayqa mana qhapaj kaymantachu, nitaj ashkhata llankʼaymantachu jamusqanta, manaqa Dioswan allinpi kaymanta.

6 Jesusqa, Diosmanta mañakuyta yachachishaspa mana kapuyniyoj kaytachu mañakunata yachacherqa. Astawanpis “sapa pʼunchay tʼantaykuta kunan qowayku” ninata yachacherqa, nisunman imatachus necesitasqallanchejta. Sutʼitataj nerqa: “Ama kay pachapeqa qhapajyayta munaspa, kapuyniykichejta tantaychejchu [...]. Astawanqa, tukuy kapuyniykichejta janaj pachapi tantaychej”, nispa (Mat. 6:9, 11, 19, 20). Jehová bendecinawanchejpipuni atienekuyta atinchej, Pay bendecinawanchejta niwasqanchejrayku. Bendicionnenqa mana paywan allinpi kasqallanchejchu. Astawanpis niyta munan imastachus necesitasqanchejta Pay qonawanchejtapuni. Jehovapi atienekusun chayqa, cheqamanta kusisqas kausakusunchej (Mateo 6:24, 25, 31-34 leey).

7. 1) ¿Pikunatataj Jehová kamacherqa wawasta uywanankupaj? 2) ¿Imaraykutaj wawasta tatasninku khuska uywananku tiyan?

7 Kausayninchejpi ñaupajta ‘Diospa cheqan kayninta maskʼaspaqa’, Jehovaj munayninman jina familianchejta qhawanchej. Imaraykuchus Jehová, Moisesman Leyta qosqanpeqa, israelita tatasta wawasninkuman Payta sirviyta yachachinankuta kamacherqa, chay kamacheyqa kay tiempomanta tataspajpis (Deuteronomio 6:6, 7 leey). Jehovaqa, tatasman kamachin wawasninkuta uywanankuta, mana abuelosninkumanchu, nitaj waj runasmanchu. Rey Salomón nerqa: “Tataykej yachachisusqanta uyariy, wawáy, amataj pisipaj qhawaychu mamaykej yachachisusqantapis”, nispa (Pro. 1:8). Jehovaqa, munan wawasta iskaynin tatasnin khuska yachachinankuta, yanapanankuta ima (Pro. 31:10, 27, 28). Wawasqa, tatasninkuta Diosmanta parlajta uyarispa, sapa pʼunchay imaynatachus Diosta sirvisqankuta rikuspa imaqa, tatasninku jina ruwayta munanqanku.

CHʼAMPAYKUNA

8, 9. 1) Tata chayri mama ripojtin, ¿ñaupajpi jinallapunichu familian kanqa? 2) Tatas, wawaswan mana kausakusqankurayku, ¿ima llakiykunataj kanman?

8 Karu llajtaman ripuyta munajkunaqa, familiankupi chʼampaykuna kananta yachaspapis, mana imapipunichus rikukunankuta yachankuchu (Pro. 22:3). * Lilianaqa, ripuytawankama mayta llakikorqa, qosan, wawitanpis. Chayrayku wawitan Jorge payta kutin kutita nej: “¿Imaraykutaj saqerpayawankiri?”, nispa. Killasllata risaj nisqanqa watasman tukuporqa, repararqataj familianqa manaña ñaupajpi jinachu kasqanta. Jorgitoqa mamanmanta qonqakapusharqa. Chayrayku Lilianaqa may llakisqa nin: “Wawayqa manaña munakuwarqachu”, nispa.

9 Tatas wawasninkuwan khuska mana kausasqankoqa may llakiy kanman. * Astawanraj wawasninkuta juchʼuysitusllataraj may unaypaj saqerparejtinku. Liliana, Jorgitoman allinninpaj risqanta nejtinpis, Jorgitoqa maman saqerparisqanta yuyarqa. Maman ripojtinkama payqa mayta llakikorqa, qhepanejman maman waturikoj jamojtintaj ripunallantaña suyarqa. Saqerpayasqa wawas jinataj, mamanta manaña munakunanpaj, kasunanpaj jinachu qhawarqa (Proverbios 29:15 leey).

Wawasta Internetnejta mana munarikuyta atinchejchu (10 parrafota qhawariy)

10. 1) ¿Wawasninkuta yanapankumanchu tatas regalosllata qospa? Sutʼinchay. 2) ¿Imapí familia rikukunman tatasmanta mayqellanpis ripojtin?

10 Lilianaqa, wawanta saqerparisqanrayku, qolqeta, regalostawan sonqochananpaj apachej. Repararqataj chay ruwasqanwan wawanta paymanta astawan karunchashasqanta. Wawanman familianta, Jehovata munakuyta yachachinanmantaqa, qolqellata munakuyta yachachisharqa (Pro. 22:6). Chayrayku Jorgitoqa nej: “Qhepakullay, regalostataj apachimullawaypuni”, nispa. Lilianaqa, Internetnejta, telefononejta, cartasnejta wawanta mana uywayta atisqanta repararqa. Nintaj: “Internetnejtaqa, wawaykita munarikuyta, puñukapunanpaj muchʼaykuriyta ima mana atinkichu”, nispa.

¿Ima chʼampaykunapitaj rikukuwaj mana qosaykiwan chayri warmiykiwan khuska kajtiyki? (11 parrafota qhawariy)

11. 1) ¿Ima llakiypitaj casarasqas rikukunku mana khuskachu kaspa? 2) ¿Maykʼajtaj Liliana repararqa wasinman kutipunan kasqanta?

11 Lilianaqa manaña Dioswan allinpichu kasharqa. Hermanosmantapis karunchakapusharqa, willayman semanapi ujta atispallaña llojsisqanrayku. Qhariwarmi kausayninpis niña allinpichu kasharqa. Paytaqa, patronnin sapa kuti toriaj qhariwarmi jina puñuykunankupaj. Carlos, Lilianawanqa mana khuskachu kashasqankurayku wajkunawan chʼampaykunasninkumanta parlarqanku, chayraykutaj casi khuchichakuypi urmarqanku. Mana wasanchanakuspapis, Liliana repararqa karupi tiyakuspaqa, Biblia casarasqasmanta nisqanta mana juntʼashasqankuta. Mana khuskachu kashasqankuraykutaj mana atejchu kanku, asipayanarikuyta, makisninkumanta japʼinarikuyta, parlapayanarikuyta, “munakuynin[kuta]” rikuchinakuyta ima. Nitaj Bibliaj nisqanta juntʼasharqankuchu “qosaqa warminwan imatachus ruwananta juntʼachun, jinallataj warmipis qosanwan imatachus ruwananta juntʼachun” (Cant. 1:2; 1 Cor. 7:3, 5). Nitaj familia jina Jehovata sirviyta aterqankuchu. Liliana nin: “Uj jatun tantakuypi Diospa pʼunchayninpi mana wañunapaj, familia jina Diosta yupaychanapuni kasqanta nikorqa, chayta uyarispataj repararqani wasiyman kutipunay kasqanta, yacharqanitaj watejmanta Dioswan allinpi kanaypaj, familiaywan kanaypaj ima kallpachakunay kasqanta”, nispa.

IMAYMANA YUYAYCHAYKUNA

12. ¿Bibliaj mayqen yuyaychaynintaj familianmanta karupi tiyakojta yanapanman?

12 Liliana wasinman kutipunanta nejtin, wakenqa allinta yuyaycharqanku, wakintaj mana. Sutʼincharinapaj qotuchakuymanta ancianosqa, allinta ruwashasqanta nerqanku. Familiasninkumanta karupi tiyakojkunataj nerqanku: “Qhawarillankipis, kutirimunkipacha, ¡imawantaj jaqaypi kausankiri!”, nispa. Chayta cristianos ninankumantaqa, “sipas warmista yachachi[nanku tiyan] sapa ujpis qosankuta, wawasninkutawan munakuyta [...]. Wasisninkuta[pis] allinta qhawanankuta”, familiankuta sumajta qhawaspa, ajinamantataj “Diospa Palabranmanta ama pipis sajrata rimanampaj” (Tito 2:3-5 leey).

13, 14. ¿Imaraykutaj creeyniyoj kana tiyan familiaj munayninman jina mana ruwanapaj?

13 Karu llajtaman ripojkunaqa, uywasqas kanku maypichus ususninkuta, familiaresninkuta, tatasninkuta ima jatunpaj qhawanku chaypi. Chay lugarespi wiñakoj cristianosqa, sinchʼi creeyniyoj kananku tiyan, familiankoj ususninman jina mana ruwanankupaj. Chay usus Diospa kamachiyninwan churanakojtin.

14 Uj hermana Carin sutiyoj nin: “Waway Don nacekushajtin, qosaywan karu llajtapi llankʼasharqayku. Chaypachataj Bibliamanta yachakuyta qallarerqani. Tukuy familiaytaj wawayta tatasniyman uywanankupaj apachinayta niwarqanku, astawan qolqeta ganakunaykama”, nispa. Carin mana munasqanraykutaj, qosan, familian ima qhella warmi kasqanta nerqanku. Pay nillantaj: “Chaypacha mana sutʼita entienderqanirajchu, wawayta tatasniyman uj tiempopaj mana apachinay kasqanta, yacharqanitaj Jehová noqaykuman wawaykuta uywanaykupaj kamachiwasqaykuta, nitaj tatasniymanchu”, nispa. Carin watejmanta onqoj rikhurejtin, qosanqa orqhochikunanta nisqa. Ñaupajpi wawanta tatasninman mana apachiyta ajllasqanqa, yanaparqa chay kutipipis Diosta kusichinanpaj jina ajllananpaj. Kunanqa familianwan khuska kaspa kusisqa kashanku. Paychus mayqen wawallantapis wajkunawan uywachinman karqa chayqa, familianqa ichá mana kusisqachu kausakushanman karqa.

15, 16. 1) Imaynataj Vicky sientekorqa mana tatasninwan wiñakusqanmanta? 2) ¿Imaraykutaj Vicky wawanta mana kacharqachu mamanwan tiyakoj rinanpaj?

15 Uj hermana Vicky sutiyoj nin: “Uj tiempota abuelay uywawarqa, sullkʼa ñañaytaj tatasniywan wiñakorqa. Tatasniywan tiyakoj ripojtiytaj, waj runasta jinaña qhawarqani. Sullkʼayqa, tatasniyta mana manchachikuspa parlapayaj, ojllaykoj ima. May ujchasqastaj karqanku. Noqatajrí, paykunamanta karunchasqa jina karqani. Kunankamapis munakuyniyta mana rikuchiyta atillanichu. Sullkʼaywanqa, tatasniykuta machitus kajtinku qhawanaykuta niyku. Chaytataj sullkʼayqa munakusqanrayku ruwanqa, noqatajrí tatasniy kasqankuraykulla.

16 ”Mamayqa, wawayta paywan tiyakunanpaj kachanayta munan, imaynatachus noqata mamanman kachawarqa ajinata. Noqataj sonqonta mana nanachispalla mana kachanayta nini. Imaraykuchus noqayku wawaykuta uywakuyta munayku, Jehovata munakunanpaj yachachiyta ima. Ni imarayku wawaywan allinpi kasqayta chinkachiyta munanichu”, nispa. Vickyqa qhapaj kaymanta nisqaqa, Jehovata, yuyaychaykunasninta ima, jatunpaj qhawajtillan allin rinanta yachan. Jesús sutʼita nerqa: “Mana pipis atinchu iskay patronesta ujllapi sirviyta [...]. Mana atinkichejchu ujllapi sirviyta Diosta, qhapaj kaytawan”, nispa (Mat. 6:24; Éxo. 23:2).

JEHOVAQA PAYTA SIRVINAPAJ KALLPACHAKOJTINCHEJ BENDECIWANCHEJ

17, 18. 1) ¿Ima yanapataj cristianospaj kanpuni? 2) ¿Ima tapuykunamantaj qhepan yachaqanapi kutichisun?

17 Jehovaqa, Reinonta, cheqan kaynintawan ñaupajman churajtillanchej, necesitasqanchejta qonawanchejta nin (Mat. 6:33). Chayrayku cheqa cristianosqa, ima chʼampaypi rikukuspapis, Bibliaj yuyaychaykunasninta kasuspa chay chʼampayta atipasunpuni. Imaraykuchus Jehová ‘lluspʼinanchejpaj’ yanapanawanchejta nin (1 Corintios 10:13 leey). Yachayta Paymanta mañakuspa, leyesninman, yuyaychaykunasninman jina ruwaspaqa, Diospi atienekusqanchejta rikuchinchej, Paytaj allinninchejpaj “yanapawasunchej” (Sal. 37:5, 7). Paytaj tukuy sonqo sirvinapaj kallpachakusqanchejta rikuspataj, necesitasqanchejta qowasunchej. Allin rinawanchejpajtaj yanapawasunchej (Génesis 39:3 kikinchay).

18 ¿Imatá ruwasunman karu llajtaman ripusqanchejrayku chʼampaykuna kajtin? ¿Imastawan ruwasunman familia jina khuskallapuni tiyakunapaj? ¿Imaynatá wajkunata yanapasunman familiankuta mana saqerparinankupaj? Qhepan yachaqanapi kay tapuykunaman kutichisun.

^ párr. 1 Mana chaychu sutisnin.

^ párr. 4 Jacobpa churisnin Egiptoman rispa, kinsa semanata jinalla familiankuta saqerqanku. Aswan qhepaman, Jacobwan khuska Egiptoman ripuspataj, warmisninkuwan, wawasninkuwan ima riporqanku (Gén. 46:6, 7).

^ párr. 8 Febrero 2013, ¡Despertad! revistapi “Los inmigrantes: sus sueños y sus realidades”, nisqata leey.

^ párr. 9 Yachakusqanman jina ashkha suyuspi, qosa chayri warmi karuman llankʼaj ripojtin may llakiypi rikukunku. Chaytaj kaykuna kanku: qhenchachakuy, warmipura chayri qharipura khuchichakuy, waj millay khuchichakuykuna ima. Wawastajrí yachaywasipi chʼampaykunasniyoj kankuman. Phiñakunkuman, llakikunkuman, chayri wañuchikuypi yuyankuman.