CHAY tantakuypi pisilla kasqankoqa allin rijchʼawarqa. Imaraykuchus wawamantapacha manchali karqani. Wasiyman rejsisqas jamojtinkupis pakakoj kani.

Tʼukunapaj jinataj Diospa llajtanpi ashkha runaswan llankʼarqani, juchʼuymantapacha manchali kajtiypis. Chayrayku imastachus Diospa llajtanpi ruwasqaytaqa, Diospa yanapaynillanwan ruwani. “Noqa kallpachasqayki, yanapallasqaykitaj; justiciata ruwaj paña makiywan sayachillasqaykipuni” nisqantataj kausayniypi juntʼakusqanta rikuni (Isa. 41:10). Jehovaqa hermanosnejta mayta yanapawan. Chayrayku imaynatachus wawamantapacha yanapawasqanta willarisqaykichej.

Kay 1940 watapi uj domingo paqarinta mayta rupharishajtin, hermana Elsie Huntingford haciendaykuman jamorqa. Haciendaykutaj, Ontariomanta inti yaykuy uranejninpi kasharqa. Hermana punkuta takaykamojtintaj, mamay punkuta kicharej rerqa, tataywan noqawantaj manchalis kasqaykurayku pakaykukuspa karitullamanta uyarerqayku. Tataytaj chay hermana vendespa purej warmi kasqanta, mamay  imatapis rantinanta ima yuyasqanrayku, llojsispa nerqa: “Mana imatapis rantiyta munaykuchu”, nispa. Hermanataj nerqa: “¿Nichu Bibliamanta yachakuyta munankichej?”, nispa. Tataytaj, “munaykupuni”, nerqa.

Maychus tiemponpipuni hermanaqa wasiykuman jamorqa. Tatasneyqa Canadamanta Iglesia Unida nisqamanta karqanku. Chay iglesiamanqa manaña risharqankuchu, chay iglesiapi yachachejkuna punkunman uj listata orqhosqankurayku. Chay listapitaj ashkha qolqeta qojkunaj sutisninku ñaupajpi rikhurerqa. Tatasniypa sutisnintaj ura kantullapipuni rikhurej pisillata qolqeta churasqankurayku. Astawan qolqeta qonankupajtaj tatasniyta tanqarqanku. Chantapis iglesiamanta ujnin yachachej imatachus yachachiwasqaykupi mana creesqanta nerqa, mana llankʼayniyoj qhepakunanraykullataj yachachishawasqaykuta. Chayraykutaj manaña iglesiaman rerqaykuchu. Chaywanpis Diosmanta yachakuyta munallarqaykupuni.

Chay tiempopeqa Canadapi Jehovaj testigosninta mana willajta saqesharqankuchu. Chayrayku hermana Huntingfordqa, uj Bibliawan, uj yana cuadernituwan imalla tatasniyta yachachej jamoj. Aswan qhepamantaj, Bibliamanta orqhosqa publicacionesta apamorqa, Jehovaj testigon kasqanta mana willaykunaykuta yachasqanrayku. Noqaykutaj chay apamusqan publicacionesta hermanawan leeytawan usqhayllata pakaykoj kayku. *

Hermana Huntingfordqa, mana manchachikuspa, nitaj saykʼuspa willallarqapuni. Kusiywan llankʼasqan mayta tʼukuchiwasqanraykutaj, Jehovata sirviyta ajllarqani, chayraykutaj 1949 watapi 27 pʼunchay febrero killamanta, 17 watayoj kashaspa bautizakorqani, caballosman, wakasman yakuta ujyachinku chaypi. Tatasniytaj noqamanta uj wata ñaupajta bautizakorqanku. Bautizakuytawantaj precursor jina llankʼayta munarqani.

Mana chay ratochu precursor jina llankʼayta qallarerqani, imaraykuchus ñaupajtaqa qolqeta tantarikunay may allin kasqanta yuyarqani. Chayraykutaj uj bancopi, uj oficinapi ima llankʼarqani. Ganakusqay qolqetataj chay rato tukurparej  kani. Hermano Ted Sargentqa kallpachakunaypaj, Jehovapitaj atienekunaypaj yanapawarqa (1 Cró. 28:10). Chayraykutaj 1951 watapi precursor jina llankʼayta qallarerqani. Chay kutipitaj 40 dólares, uj thanta bicicleta, uj mosoj maletin imalla kapuwarqa. Jehovaqa ni imamanta pisichiwarqachu. Mayta agradecekuni hermano Ted precursor kanaypaj yanapawasqanmanta. Precursor kasqayraykutaj ashkha bendicionesta japʼini.

Uj tuta 1952 watapi agosto killa tukukuyta Toronto llajtamanta Jehovaj testigosninpa sucursalninkumanta wajyarimuwarqanku. Niwarqankutaj septiembre killamantapacha Canadá Betelpi llankʼayta qallarinayta. Manchali kajtiypis, sucursalman ni jaykʼaj rejtiypis, Betelpi llankʼanaypaj wajyariwasqankumanta mayta kusikorqani. Hermanos Betel may sumaj kasqanta niwasqankurayku. Betelpiña kaspataj wasiypi jina kasharqani.

Hermano Bill Yacosqa, Toronto llajtamanta ujnin qotuchakuypi siervo de compañía jina llankʼasharqa (kunantaj qotuchakuymanta ancianosta umachaj sutiwan rejsikun). Betelman chayasqaymanta iskay watanman, hermano Billpa cuentanmanta llankʼarqani. Chaypachaqa 23 watayojllaraj karqani, nitaj imatapis allinta yacharqanichu. Hermano Billqa kʼachallamanta llampʼu sonqowantaj imatachus ruwanayta yachachiwarqa. Arí, Jehovaqa maytapuni yanapawarqa.

Hermano Billqa, juchʼuylla, kallpasapataj karqa. Manataj qʼayma runachu karqa, wajkunamanta llakikusqantataj rikuchej. Hermanostaj payta munakoj kanku, paypis hermanosta munakullajtaj. Hermanostaqa waturikojpuni, kikinta ruwanaypajtaj kallpachawarqa, willayman llojsinaytapis yuyaychawarqa. Niwarqataj: “Hermanosta munakusqaykita rikuchiy, ajinamanta mana pantasqasnillankupichu yuyanki”, nispa.

Jehovaqa mayta yanapallawarqapuni, enero 1957 watapi Evelynwan casarakorqani, paytaj Galaad Escuelaman clase 14 nisqaman risqa. Niraj casarakushajtiykutaj Quebec provinciapi Diosta sirvisharqa francés qallupi. Chaypeqa, casi tukuy runas católicos karqanku, chayraykutaj willayqa mana atinapaj jinallachu karqa. Evelyntaj Diosman cheqa sonqollapuni karqa, mana saykʼuspataj willallarqapuni.

Warmeyqa casarakusqaykumantapacha yanapawarqa (Efe. 5:31). Niraj casarakushaspa parlarerqayku, casarakuytawan Florida (Estados Unidos) llajtaman rinaykuta. Casarakusqaykumanta qʼayantintaj sucursalqa, uj semanapaj uj tantakuyman Canadá Betelman rinayta niwasqanraykutaj mana rerqaykuchu. Iskayniykutaj imatachus Jehová niwasqaykuta ruwaytapuni munarqayku, chayraykutaj Betelman rerqayku. Chay semana Betelpi yachachishawajtinkutaj, warmeyqa Betel qayllallapi willaj llojserqa. Chaypi willay uj jina kajtinpis, willallarqapuni.

Chay semana tukukuytataj, qotuchakuykunata waturispa llankʼanayta niwarqanku. Kachawarqankutaj Ontario llajtamanta qotuchakuykunaman. Chaypachallaraj casarakorqayku, 25 watayojllaraj  kasharqani, ñaupaj kutiraykutaj qotuchakuykunata waturinayku karqa. Jehová Dios yanapanawaykupi atienekusqaykuraykutaj qotuchakuykunata waturiyta qallarerqayku. Chiri tiempopitaj waj qotuchakuykunata waturejkunawan khuska uj trenman wicharerqayku, paykunaqa qotuchakuykunata waturej kutisharqanku. Chay hermanosqa maytapuni kallpachariwarqayku. Chay tutataj ujnin hermano alquilakusqan cabinapi viajanaykuta niwarqayku. Casarakusqaykumanta iskay semananman Hornepayne llajtapi uj juchʼuy qotituta waturisharqayku.

Superintendente de distrito jina llankʼashajtiytaj, Galaad Escuelaman, clase 36 nisqaman rinaypaj, 1960 wata tukukuyta wajyariwarqanku. Chaytaj Brooklynpi 1961 febrero killapi qallarinan karqa, 10 killastataj kanan karqa. Chayman wajyariwasqankumanta, may kusisqa kasharqani, chaywanpis warmiyta mana wajyarisqankuta yachaspa mayta llakikorqani. Warmiy, chantá chay Escuelaman wajyarisqaspa warmisninkupis qhelqananku karqa sucursalman 10 killasta sapallanku qhepakuyta atisqankuta ninankupaj. Evelyntaj mana khuskachu kanaykuta yachaspa waqarikorqa. Iskayniykutaj parlarikorqayku Galaad Escuelaman rinay kasqanta. Warmeyqa, kusisqa kasharqa chay Escuelapi Diospa llajtanpi ruwanasniyta juntʼanaypaj yachachinawankumanta.

Brooklynpi kashajtiytaj, warmeyqa Canadá Betelpi llankʼasharqa. Hermana Margaret Lovellwantaj uj cuartollapi tiyakusharqanku, chay hermanaqa ajllasqa cristiana karqa. Mayta faltachanakojtiykupis Jehová yanapawarqayku, kusiywan ruwayniykuta juntʼanaykupaj. Warmiy Jehovaj Reinonrayku Brooklynman sapallay rejta saqewasqanrayku mayta kusikorqani.

Galaad Escuelapi kinsa killata jinaña kashajtiy hermano Knorr Diospa llajtanta kamachisharqa. Tapuriwarqataj Canadaman Escuela del Ministerio del Reino nisqapi yachachinaypaj kutiyta munasqaytachus manachus. Niwarqataj imatachus ruwanayta ajllanay kasqanta. Munaspaqa Galaad Escuelata tukuchaspa waj suyuman misionero jina ripunayta niwarqa. Chantapis nillawarqataj, Canadaman kutejtiy ichá ni jaykʼaj Galaad Escuelaman watejmanta wajyarinawankuta, astawanpis tiempo pasasqanman jina ichá Canadamanta mayllamanpis kachanawankuta. Nillawarqataj imatachus ruwanayta ajllanaypaj warmiywanraj parlarinayta.

Warmiytaqa mana tapurerqanichu, imaraykuchus yacharqani Jehovapaj llankʼayta imaynatachus qhawasqanta. Iskayniykutaj nej kayku: “Maymanchá Jehová kachawasun chayman risunchej”, nispa. Chayrayku hermano Knorrman nerqani: “Imatachus Jehovaj llajtan kamachiwasqaykuta ruwasqayku”, nispa.

Abril killapi 1961 watamanta Canadaman kuterqani Escuela del Ministerio del Reino nisqapi yachachinaypaj. Chantá Canadá Betelpi  llankʼanaykupaj wajyariwarqayku. Mana suyashajtillaytaj watejmanta Galaad Escuela clase 40 nisqaman wajyariwarqanku, chaytaj 1965 watapi qallarerqa. Evelyntaj watejmanta uj cartata qhelqanan karqa, sapallan qhepakuyta atisqanta ninanpaj. Pisi semanasninmantaj iskayniykuta wajyariwasqaykuta yacharqayku.

Galaad Escuelaman chayasqaykutawantaj, hermano Knorrqa francés qalluta yachakojkunata Africaman kachanankuta niwarqayku. Noqaykupis francesta yachakusharqayku, Canadamantaj kachawarqayku. Chay suyupi superintendente de sucursal nisqa kanaypaj (kunantaj Coordinador de Comité de Sucursal sutiwan rejsikun). Chay kutipeqa 34 watayojllaraj kasharqani, chayraykutaj hermano Knorrman nerqani: “Jovenllaraj kani”, nispa. Hermanotaj “ruwayta atinki” niwarqa. Diospa llajtanpi ruwaykunasta japʼisqaymantapachataj, niraj imatapis ajllashaspa may unaytaña Diospaj llankʼaj hermanosta tapurej kani.

Betelpi kaspa waj cheqa sonqo hermanosmanta mayta yachakuyku. Noqawan khuska Comité de Sucursalpi llankʼaj hermanostapis jatunpaj qhawani. Chantapis ashkha watasta Betelpi, qotuchakuykunapi ima kaspa waynasmanta, sipaskunamanta, machitusmanta ima mayta yachakuyku.

Chantapis Betelpi kaspaqa, wajkunata yanapani creeyninkuta kallpachaspa. Apóstol Pablo, Timoteoman nerqa: “Qanrí allinta sayay imatachus yachaqakusqaykipi”, nispa. Chantá nillarqataj: “Ashkha runaspa ñawpaqempi imatachus yachachishajta uyariwarqanki, chaytaqa yachachiy kʼacha kawsayniyoj allin ruwaj hermanosman, paykuna wajkunamanpis yachachiyta atinankupaj”, nispa (2 Tim. 2:2; 3:14). Betelpeqa 57 watasta jinaña sirvishani. Wakin hermanostaj chay wataspi imastachus Betelpi yachakusqayta tapuriwanku. Noqataj nini: “Imatachus Diospa llajtan kamachiwasqanchejta tukuy sonqo juntʼana kasqanta, Jehová yanapanawanchejpitaj atienekuna kasqanta”, nispa.

Betelman qaynallarajpis yaykuyman jina sientekuni. Kay tukuy wataspitaj Jehová mayta yanapawan. Hermanosnejta munakuyninta rikuchiwaspataj “ama manchachikuychu; noqa yanapasqayki” nishawanmanpis jina (Isa. 41:13).