Ir al contenido

Ir al índice

Jesuspa yuyaychasqanman jina ruwana

Jesuspa yuyaychasqanman jina ruwana

“Imatachus munankichej runas qankunapaj ruwanankuta, ajinallatataj qankunapis paykunapaj ruwapuychej.” (MAT. 7:12.)

1. ¿Imaraykutaj Jesuspa yuyaychasqanman jinapuni ruwana tiyan? Sutʼinchay. (Patapi kaj dibujota qhawariy.)

UJ QHARIWARMI, Fiji suyupi Jesuspa Wañuyninta Yuyarinapaj tantakuyman runasta wajyarishajtinku, uj warmiwan parlarisqanku, jinallapitaj parayta qallarisqa. Chay qhariwarmitaj, chay warmiman ujnin paraguankuta mañarisqanku. Chayta ruwasqankutaj chay warmita mayta tʼukuchisqa, chayraykutaj Jesuspa Wañuyninta Yuyarinapaj tantakuyman risqa. Chay warmeqa paywan kʼacha kasqallankuta yuyarikusqa, nitaj imamantachus parlarisqankutaqa. Chay qhariwarmeqa Jesuspa yuyaychasqanman jinapuni ruwarqanku.

2. ¿Imatataj Jesús yuyaycharqa, imaynatá chayman jina ruwasunman?

2 ¿Imatataj Jesús yuyaycharqa? “Imatachus munankichej runas qankunapaj ruwanankuta, ajinallatataj qankunapis paykunapaj ruwapuychej”, nispa yuyaycharqa (Mat. 7:12). ¿Imaynatá willaypi Jesuspa yuyaychasqanman jina ruwasunman? Ñaupajtaqa kayta tapurikuspa: “¿Imaynataj runas noqawan kanankuta munani?”, nispa. Chantá wajkunaj allinninkuta tukuy atisqanchejta ruwanapaj kallpachakunanchej tiyan (1 Cor. 10:24).

3, 4. 1) ¿Imaraykutaj mana hermanosninchejwan kashaspallachu Jesuspa yuyaychasqanman jina ruwana tiyan? 2) ¿Ima tapuykunamantaj kay yachaqanapi kutichisunchej?

 3 ¿Hermanosninchejwan kashaspallachu Jesuspa yuyaychasqanman jina ruwananchej tiyan? Mana. Jesusqa, tukuy runaswan kashaspa, enemigosninchejwan kashaspapis yuyaychasqanman jinapuni ruwananchejta nerqa (Lucas 6:27, 28, 31, 35 leey). Enemigosninchejwan kashaspapis Jesuspa yuyaychasqanman jina ruwana kajtin, ¿manachu willaypi astawanraj Jesuspa yuyaychasqanman jina ruwasunman? Pikunamanchus willanchej chay runasmanta wakenqa “wiñay kausaypaj” kanku (Hech. 13:48, Qheshwa Biblia).

4 Kay yachaqanapeqa willaypi Jesuspa yuyaychasqanman jina ruwanapaj kay tapuykunaman kutichisunchej: ¿Pikunaman willasaj? ¿Maypitaj runasman willasaj? ¿Ima horatataj willanay allin kanqa? ¿Imaynatá runasman parlariyman? Kay tapuykunapi tʼukureyqa, Jesuspa yuyaychasqanman jina willaypi ruwanapaj yanapawasunchej (1 Cor. 9:19-23).

¿PIKUNAMAN WILLASAJ?

5. ¿Imastá tapurikunanchej tiyan pillamanpis willarishaspa?

5 Willaypeqa tukuy imaymana kausayniyoj, llakiyniyoj runaswan tinkunchej (2 Cró. 6:28-30). Chayrayku pillamanpis sumaj willaykunata willarishaspa, kaykunata tapurikuna: “Chay runachus kayman chay, ¿imaynatataj parlarinawankuta munayman? ¿Munaymanchu usqhayllata noqamanta mana allinta yuyanankuta? Chayri, ¿imayna runachus kasqaytarajchu yachanankuta munayman?”, nispa. Kay tapuykunapi tʼukureyqa, sapa uj runawan parlarishaspa Jesuspa yuyaychasqanman jina ruwanapaj yanapawasun.

6, 7. ¿Imatá ruwasunman runas willaypi mana uyariwajtinchej?

6 Tukuy cristianos Bibliaj yuyaychasqanman jina “kʼacha simiwan” parlanapaj kallpachakunanchej tiyan (Col. 4:6). Chaywanpis juchasapa runas kanchej. Wakin kutistaj, mana allin riwasqanchejrayku imatapis parlarparillanchej, chaymantaraj pesachikushanchej (Sant. 3:2). Ajinapi rikukuspaqa ni pi qhawaranawanchejta munasunmanchu, nitaj “sajra” ninawanchejtapis munasunmanchu, ¿icharí? Chayrayku noqanchejpis, willaypi runaswan kʼachas kananchej tiyan.

7 Pillapis willaypi mana uyariwajtinchej, ¿manachu kallpachakusunman imaraykuchus ajina kashasqanta entiendenapaj? Ichapis chay runaqa ajina kashan sinchʼi onqosqa kasqanrayku, llankʼayninpi chayri yachaywasipi mana allinchu risqanrayku. Ashkha runas qallariypi willayninchejta mana uyariyta munarqankuchu, “miskʼi simiwan”, ‘llampʼu sonqowan’ parlapayajtinchejtaj uyarillanku (Pro. 15:1; 1 Ped. 3:15).

8. ¿Imaraykutaj tukuy runasman Reinomanta willananchej tiyan?

8 Tukuy laya runasman willanchej. Kay qhepa watasllapi sojta chunka kuraj runaspa kausayninkumanta Torremanta Qhawaj revistapi orqhokorqa, “Bibliamanta yachakusqankoqa kausayninkuta tijracherqa”, nisqa yachaqanapi. Chay runasmanta wakenqa, suwas, machajkuna, pandilleros, drogadictos, políticos, religionta kamachejkuna, profesionniyoj kayllapi yuyajkuna, millay kausayniyojkuna ima karqanku. Sumaj willaykunata uyarispataj, Bibliamanta yachakuyta qallarerqanku. Chantá kausayninkuta tijrachispa, Jehovaj testigosninman tukorqanku. Chayrayku ni jaykʼaj yuyanachu Diospa Reinonmanta willayninchejta runas mana uyarinankuta  (1 Corintios 6:9-11 leey). Astawanpis yuyarikuna Reinomanta willayninchej ‘tukuy runaspa’ sonqonkuman chayayta atisqanta (1 Cor. 9:22).

¿MAYPITAJ RUNASMAN WILLASAJ?

9. ¿Imaraykutaj wajkunaj wasinkuta allinpaj qhawana tiyan?

9 Noqanchejqa wasimanta wasi willanchej (Mat. 10:11-13). Tukuypis wasinchejtaqa may allinpaj qhawanchej. Chayraykutaj wajkunapis wasinchejta noqanchej jinallataj qhawanankuta munanchej. Wasinchejpeqa, imaynapis kanchej, ajinamantataj sonqo juntʼasqa kanchej. Chayrayku sumaj willaykunata wasimanta wasi willashaspa, wajkunaj wasinkuta allinpaj qhawasqanchejta rikuchinanchej tiyan (Hech. 5:42).

10. Wasimanta wasi willashaspa, ¿imatá mana ruwanachu tiyan?

10 Kay qhepa pʼunchaykunapi kausashasqanchejrayku manchay sajra ruwaykuna tiyan. Runasqa mana rejsisqa runa wasinkuman chayajtinku manchachikunku (2 Tim. 3:1-5). Chayraykutaj mana imatapis runata manchachinapaj jina ruwanachu. Kaypi tʼukurina, uj wasiman qayllaykuspa calle punkuta takarinchej, ni pi kicharimojtintaj ichapis ventananta wasi ukhuta qhawaykuyta munasunman, chayri pillapis wasipi kashasqantachus manachus yachanapaj, wasita muyuykachayta munasunman. Chayta ruway, ¿willanki chaypi runasta phiñachinchu? ¿Imatá vecinos yuyankuman chayta rikuspa? Yachanchej jina willayninchejwan tukuy runasman chayayta munanchej (Hech. 10:42). Chantapis tukuy runas sumaj willaykunata rejsinankuta munanchej (Rom. 1:14, 15). Chayraykutaj allin yuyayniyoj kananchej tiyan, nitaj runata phiñachinapaj jina imatapis ruwanachu. Apóstol Pablo nerqa: “Mana pitapis miskʼachiykuchu, Diospaj ruwasqayku ama pisipaj qhawasqa kanampaj”, nispa (2 Cor. 6:3). Willanchej chaypi tiyakojkunaj wasisninkuta jatunpaj qhawasun chayqa, ichapis cheqa kajmanta yachakuyta munanqanku (1 Pedro 2:12 leey).

Willanchej chaypi tiyakojkunata, wasinkuta ima jatunpaj qhawana (10 parrafota qhawariy)

¿IMA HORATATAJ WILLANAY ALLIN KANQA?

11. ¿Imaraykutaj mana munasunmanchu pillapis unayta parlachinawanchejta?

11 Tukuypis ashkha ruwanasniyoj kanchej, ruwanasninchejta juntʼanapajtaj tiemponchejta tʼaqakunchej (Efe. 5:16; Fili. 1:10). Pillapis ruwanasninchejta pantachiwajtinchejqa ichapis llakikusunman. Chayrayku mana munanchejchu pillapis may unayta parlachinawanchejta. Astawanpis pisi tiempoyojlla kasqanchejta entiendenankuta munanchej. Chayrayku mana unayta Diosmanta willaspa uj punkupi qhepakunachu.

12. ¿Imaynatá yachasunman willanchej chaypi ima horastachus willay may sumaj kasqanta?

12 Runasta ima horastachus wasinkupi taripanaykipi tʼukuriy. Willanki chaypi, ¿ima horaspitaj runas wasinkupi kashanku? ¿Maykʼajtaj runas astawan tiempoyoj kankuman willayninchejta uyarinankupaj? Allin kanman chay horaspi willaj llojsina. Wakin lugarespeqa tardesninpi willay may sumaj. Willanki chaypi ajina kajtin, ¿nichu chay horaspi willaj llojsiwaj? (1 Corintios 10:24 leey.) Chayta ruwanaykipaj kallpachakojtiyki, Jehová bendecisonqa.

13 ¿Imaynasmantawantaj wasiyojta jatunpaj qhawasqanchejta rikuchisunman?

13 ¿Imaynasmantawantaj wasiyojta jatunpaj qhawasqanchejta rikuchisunman? Wasiyoj uyariwantinchejqa Diosmanta parlarina. Nitaj unayta parlaspa qhepakunachu. Ichapis wasiyojqa chay  ratopuni waj imasta ruwanan kashanman. Wasiyoj mana tiempoyoj kasqanta niwajtinchejtaj, “uj chhikitallanta parlarisunchej”, nispa nisunman. Nisqanchejman jinataj ruwana (Mat. 5:37). Parlariyta tukuytawantaj allin kanman kayta tapurinanchej: “¿Maykʼajtaj kutimuyman kaymanta astawan parlarinanchejpaj?”, nispa. Wakin willajkunaqa kayta tapuriyta yachanku: “Watejmanta kutimuyta munayman parlarinanchejpaj, ¿munawajchu wajyarimusunayta chayri mensajeta aparichimusunayta?”, nispa. Ima horastachus runas wasinkupi kashanku chay horaspi willaj rispaqa, apóstol Pablo jina ruwasunchej. Pay nerqa: “Manataj noqaj allinnillaytachu maskʼashani, astawanqa wajkunaj allinninkutapis maskʼashallanitaj, salvasqa kanankupaj”, nispa (1 Cor. 10:33).

¿IMAYNATÁ RUNASMAN PARLARIYMAN?

14-16. 1) ¿Imaraykutaj runaman willana tiyan imapajchus wasinman risqanchejta? Sutʼinchay. 2) ¿Imatataj willaypi ruwarqa qotuchakuykunata waturej uj hermano?

14 Uj runa telefononejta wajyamususqanpi tʼukuriy. Qanqa mana yachankichu pichus kasqanta. Jinapis chay runaqa ima mikhunatachus munasqaykita tapurisunki. Qantajrí pichus kasqanpi, imatatajchus munasqanpi tʼukurinki. Runasta jatunpaj qhawasqaykiraykutaj paywan tumpata parlarinki. Kaypiñataj tʼukuriy, wajyarimusunki chay runa sutinta willasunkiman, mana onqonapaj imastachus mikhuna kasqanta yachasqanta ima. Kʼachallamantataj  nisunkiman yanapayta munasusqanta. Jina kajtin, ¿payta uyariwajcharí? Tukuypis munanchej wajkuna jatunpaj qhawanawanchejta, munanchejtaj imatapis sutʼita willanawanchejta. Chayrayku runasman Diosmanta willashaspa, ¿manachu kikinta ruwananchej kanman?

15 Wakin lugarespeqa, sutʼita willananchej tiyan wasiyojman imapajchus wasinkuman risqanchejta, sutinchejta ima. Chayrayku sumaj willaykunata willaj rejtinchejpis, mana allinchu kanman usqhayllata wasiyojta kayta tapurinanchejpacha: “Kay pachamanta chʼampaykunata chinkachiyta atiwaj chay, ¿mayqentataj chinkachiwaj?”, nispa. Ajinata tapurinchej runa imatachus yuyasqanta yachanapaj, Bibliamanta parlayta qallarinapaj ima. Chaywanpis ichá wasiyojqa kayta ninman: “¿Pitaj kay runari? ¿Imaraykú tapushawanri? ¿Imatataj munanri?”, nispa. Mana jinata wasiyoj yuyananpajqa, noqanchejwan parlariyta munananpaj jina imatapis ruwana (Fili. 2:3, 4). ¿Imaynatá chayta ruwasunman?

16 Qotuchakuykunata waturej uj hermano, wasiyojta napaykuytawan Chiqa kutichiykunata yachayta munawaqchu nisqa tratadota jaywarin, nintaj: “Kay paqarin tukuy runasman kayta saqeshayku. Sojta tapuykunamanta parlarishan, mayqentachus ashkha runas tapukunku. Kay tratadoqa qanpaj”, nispa. Hermano nisqanman jina, runasman imapajchus wasinkuman risqanchejta willajtinchejqa uyariyta munallawanchej. Chay hermano wasiyojman nillanpuni: “¿Maykʼajllapis kaykunata tapurikorqankichu?”, nispa. Wasiyoj uj tapuyta rikuchin chayqa hermanoqa tratadota kichariytawan, imatachus Biblia chay tapuymanta nisqanta rikuchin. Wasiyoj mana rikuchejtintaj, hermano uj tapuyta ajllaspa sutʼinchan. Cheqamantapuni runaswanqa tukuy imaymanamanta parlayta qallarisunman. Wakin lugarespeqa, runa imaynachus kashasqanta tapurina chayri imallamantapis parlarina niraj imapajchus wasinman risqanchejta willarishaspa. Runas willayninchejta uyarinawanchejpajqa, paykunapi tʼukurinanchej tiyan.

JESUSPA YUYAYCHASQANMAN JINA RUWALLAYPUNI

17. Yachakusqanchejman jina, ¿imaynasmantataj Jesuspa yuyaychasqanman jina willaypi ruwasunman?

17 ¿Imaynasmantataj Jesuspa yuyaychasqanman jina willaypi ruwasunman? Sapa uj runapi tʼukurispa. Maypichus tiyakusqankuta allinpaj qhawaspa. Ima horapichus runas wasinkupi kashanku chay horaspi willaj rispa. Runa imaynachus kashasqanta tapurinapaj chayri imallamantapis parlarinapaj mayta kallpachakuspa ima.

18. Willanchej chaypi, ¿imaraykutaj runaspaj imatachus noqanchejpaj ruwanankuta munanchej, ajinallatataj ruwananchej tiyan?

18 Imatachus munanchej runas noqanchejpaj ruwanankuta, ajinallatataj paykunapaj ruwaspaqa, Bibliaj yuyaychaykunasninman jina ruwashanchej, chaytaj Jehová Diosta jatunchan (Mat. 5:16). Runasta jatunpaj qhawajtinchejqa, ichá ashkha runas cheqa kajmanta yachakuyta munanqanku (1 Tim. 4:16). Runas willayninchejta uyarejtinkupis manapis, Dios kamachiwasqanchejta tukuy sonqo juntʼashanchej (2 Tim. 4:5). Apóstol Pablo jina ruwana, pay nerqa: ‘Tukuy imata ruwani evangeliorayku, ajinamanta paykunawan khuska kanaypaj’, nispa (1 Cor. 9:23). Chayrayku Jesuspa yuyaychasqanman jinapuni willayninchejpi ruwana.