Ir al contenido

Ir al índice

Jehová qayllaykamuwanchej

Jehová qayllaykamuwanchej

“Diosman astawan qayllaykuychej; paypis qayllamusonqachej.” (SANT. 4:8.)

1. ¿Pikunamantaj qayllaykuyta necesitanchej, imaraykutaj?

TUKUYPIS wajkunaman qayllaykuyta necesitanchej. Chayrayku mayta kusikunchej familiayoj, amigosniyoj kaspa, pikunachus munakuwanchej, entiendewanchej, jatunpajtaj qhawawanchej. Chaywanpis Ruwawajninchej Jehovaman qayllaykuyta astawan necesitanchej (Ecl. 12:1).

2. ¿Imatá Jehová niwanchej, imaraykutaj chayta runas mana creenkuchu?

2 Jehovaqa, Palabrannejta payman qayllaykunanchejta niwanchej, pay qayllaykamunawanchejpaj (Sant. 4:8). Chayta yachaspataj mayta kusikunchej. Ashkha runas mana creenkuchu noqanchejman Dios qayllaykamunawanchejta. Yuyankutaj juchasapas kasqanchejrayku Diosman mana qayllaykunanchejpaj jinachu kasqanchejta, may karupi kashasqanta ima. Diosman, ¿qayllaykuyta atisunmanchu?

3. ¿Imamantataj mana iskayrayanachu tiyan?

3 Diostaqa rejsiyta atinchej, imaraykuchus “mana karupichu kashan” payta tariyta munajkunamanta (Hechos 17:26, 27; Salmo 145:18 leey). Jehovaqa pantaj runas kajtinchejpis, payman qayllaykunanchejta, amigosnin ima kananchejta munan (Isa. 41:8; 55:6). Uj salmista mañakuyninta Jehová uyarisqanmanta nerqa: “Qan uyarinki mañakususqankuta. Tukuy runas qanman jamunku. Kusikuyniyojmin ajllakusqayki, qayllaykipi tiyakunampaj  pusasqayki runaqa”, nispa (Sal. 65:2, 4). Kunantaj rey Asamanta parlarina. Payqa Jehovaman qayllaykorqa, Jehovapis payman qayllaykullarqataj. *

¿IMATÁ REY ASAMANTA YACHAKUSUNMAN?

4. ¿Imatá Judá llajtamanta kajkuna rey Asamanta yachakunkuman karqa?

4 Rey Asaqa sonqo kʼajaywan cheqa yupaychayta jarkʼasqanrayku, templomanta “phisu warmi jina khuchichakoj tukuy qharista”, lanti yupaychayta ima chinkacherqa (1 Rey. 15:9-13). Chantapis “tukuy Judá aylluta ñawpa tatasninkoj Señorninku Tata Diosman chimpanankuta kamacherqa, jinataj leyesninta, kamachisqasnintapis juntʼanankuta”. Kamachishajtintaj Jehovaj bendicionninwan chunka watasta ni ima chʼajwaspis karqachu. Yacharqataj ajina kausay Jehovaj yanapayninwan kasqanta. Chayrayku llajtaman nerqa: “Tata Diosta maskʼasqanchejrayku. Payta maskʼanchej, paytaj allin kawsayman churawanchej”, nispa (2 Cró. 14:1-7). Chaymanta qhepaman imaschus kasqanta qhawarinachej.

5. ¿Maykʼajtaj rey Asa Jehovapi atienekusqanta rikucherqa, chantá imapitaj chay tukorqa?

5 Rey Asa imapichus rikukusqanpi tʼukurina. Etiopiamanta Zeraqa uj millón soldadoswan, 300 maqanakuna carretaspiwan Judaj contranpi oqharikorqa (2 Crón. 14:8-10). Rey Asaqa 580.000 soldadosniyojlla karqa, Zeraj soldadosninmanta khuskannillan. Qan rey Asa kawaj karqa chayqa, ¿imatá ruwawaj karqa? ¿Imaraykutaj Dios contraypi jamunankuta saqeshanrí nispachu niwaj karqa? ¿Qanllapichu atienekuwaj karqa chayri Jehovapichu? Rey Asaqa ruwasqasninwan Jehovapi atienekusqanta, qayllanpi kasqanta ima rikucherqa. Waqarikuspataj Jehovamanta mañakorqa: “Yanapariwayku Señorniyku Tata Dios, qampi suyakusqaykurayku, sutiykipitaj kay soldadoswan maqanakoj jamusqaykurayku. Tata Dios, qanmin Diosniykoqa kanki. Ama saqeychu contraykipi sayaspa, runas imatapis ruwanallankutapuneqa”, nispa. Jehovaqa mañakuyninta uyarerqa, chayrayku etiopesta ni uj puchuyoj kanankukama “maqanakupi atipanankupaj” yanaparqa (2 Cró. 14:11-13).

6. ¿Imaynatá rey Asa jina ruwasunman?

6 ¿Imaraykutaj rey Asa Jehová yanapananpi, jarkʼananpi ima atienekorqa? Imaraykuchus Biblia nin jina “Diospa ñawpaqempi Asaqa cheqanta ruwarqa”, chantapis “Asaj sonqonqa tukuy kawsaynimpi Tata Diospaj cheqan karqa” (1 Rey. 15:11, 14). Noqanchejpis rey Asa jina tukuy sonqo Jehovata yupaychananchej tiyan. Ajinallamanta Jehovaman kunan qayllaykuyta atisunchej, aswan qhepamanpis. Chaypajtaj Jehová payman qayllaykuchiwanchej, qayllallanpipuni kanapajtaj yanapawanchej. Chayraykutaj mayta Jehovaman agradecekunchej. Kunantaj imaynasmantachus payman pusawasqanchejta qhawarina.

JEHOVAQA JESUSPA WAÑUYNINNEJTA PAYMAN QAYLLAYKUCHIWANCHEJ

7. 1) ¿Imastataj Jehová payman qayllaykuchinawanchejpaj ruwarqa? 2) ¿Imaynamantataj Jehová aswan jatun munakuyninta rikuchiwarqanchej?

7 Jehovaqa, kay Jallpʼata uj sumaj wasita jina ruwaspa munakuwasqanchejta rikuchiwarqanchej. Chantapis munakuyninta rikuchillawanchejpuni kausananchejpaj tukuy imata churaspa (Hech. 17:28; Apo. 4:11). Paywan allinpi kananchejpajpis tukuy imata qowanchej (Luc. 12:42). Mañakuykunasninchejtapis uyariwanchej (1 Juan 5:14). Churinta noqanchejrayku qospataj jatun munakuyninta  rikuchiwanchej, chaynejtataj Payman qayllaykuchiwanchej, noqanchejpis qayllaykuyta atinchej (1 Juan 4:9, 10, 19 leey). Arí, Jehovaqa kʼata Churinta kachamorqa juchamanta, wañuymanta ima kacharichinawanchejpaj (Juan 3:16).

8, 9. ¿Imatá Jesús ruwan Jehovaj munaynin juntʼakunanpaj?

8 Jehovaqa tukuy runasta Jesuspa wañuyninnejta salvayta munarqa, Jesusmanta aswan ñaupajta kausaj runastapis. ¿Imaynatá chayta ruwarqa? Jehová uj Salvajta kachamunanta nerqa. Chayta nisqanmantapachataj chay Salvaj jamunmanñapis jina karqa, imaraykuchus Jehová yacharqa imatachus runaspaj munasqan juntʼakunantapuni (Gén. 3:15). Aswan qhepamantaj apóstol Pabloqa “Cristo Jesusnejta juchamanta kacharichisqa” kasqanmanta Jehovaman agradecerqa. Chantapis Diosmanta nerqa: “Ajinapi justicianta rikucherqa, pacienciawan tukuy ñaupa juchasta mana jasutʼispa”, nispa (Rom. 3:21-26). Jesús kausayninta mana qonmanchu karqa chayqa, Diosman mana qayllaykuyta atisunmanchu karqa.

9 Jehovaqa, llampʼu sonqo runasta Jesuspa wañuyninnejta payman qayllaykunankuta saqen. Biblia nin: “Dios munakuyninta rikuchiwanchej; juchasapasllaraj kashajtinchej, Cristo wañorqa noqanchejrayku”, nispa (Rom. 5:6-8). Jehovaqa, munakuwasqanchejrayku Churin Jesusta qorqa, Jesuspis munakuwasqanchejrayku kausayninta qorqa. Jesús nerqa: “Mana pipis noqaman jamunmanchu, manachus kachamuwaj Tatay pusamunman chayqa”, nispa. Waj kutipi nillarqataj: “Mana pipis Dios Tataman chayayta atinchu, mana noqanejta rispaqa”, nispa (Juan 6:44; 14:6). ¿Imaynatá Jehová Jesusnejta payman qayllaykuchiwanchej? Espíritu santonnejta qayllaykuchiwanchej, qayllallanpipuni kanapajtaj yanapawanchej, ajinamanta wiñay kausayta tarinapaj (Judas 20, 21 leey). Kunantaj, imaynasmantawanchus Jehová payman qayllaykuchiwasqanchejta qhawarina.

JEHOVAQA BIBLIANEJTA PAYMAN QAYLLAYKUCHIWANCHEJ

10. ¿Imaynatá Biblia yanapawanchej Diosman qayllaykunapaj?

10 Kaykamaqa kay yachaqanapi Bibliaj 14 librosninpa versiculosnintaña oqharinchej. Jehovaqa, payman qayllaykunanchejpaj espíritu santonnejta Bibliata qhelqacherqa. Mana Biblia kanmanchu karqa chayqa, ni jaykʼaj yachasunmanchu karqa imaynatachus Diosman qayllaykuyta. Nillataj yachasunmanchu karqa Jesuspa wañuyninwan rantiwasqanchejta, imaynatachus Diosman qayllaykunapaj Jesús yanapawasqanchejtapis. Bibliallapi imaynachus Jehová kasqanta, imatachus runaspaj munasqanta ima yachakuyta atinchej. Sutʼincharinapaj, Éxodo 34:6, 7 versículos Diosmanta nin: “Khuyakuyniyoj, kʼacha sonqoyoj, llampʼu sonqo, imamantapis mana usqhayta phiñarparikojlla, manachayqa khuyakuypeqa jatun, jinallataj cheqa kaypipis. Khuyakuynenqa waranqa waranqa runaspaj, pampachallantaj tukuy sajra kayninkuta, contrampi oqharikusqankuta, juchasninkuta ima”, nispa. ¿Manachu ajina kʼacha kaykunasniyoj Diosman qayllaykuyta munasunman? Jehovaqa sumajta yachan paymanta astawan yachakojtillanchej payta rikushasunmanpis jina astawan qhawananchejta, payman astawan qayllaykunanchejta ima.

11. Jehovaj kʼacha kaykunasninmanta, ñankunasninmanta ima yachakunapaj, ¿imaraykutaj kallpachakunanchej tiyan? (16 paginapi dibujota qhawariy.)

11 Diosman imaynatachus qayllaykuyta atisqanchejmanta, Jehovaman qayllaykuna libroj qallariyninpi jinata sutʼinchan: “Pillawanpis amigos kanapaqqa, payta sumaqtaraq  riqsinanchik tiyan, kʼacha kaykunasnintapis jatunpaq qhawana. Ajinallatataq Jehovap kʼacha kaykunasninta, ñankunasninta ima, Bibliapi ukhunchana tiyan”, nispa. Mayta agradecekunchej Jehovaman Palabranta entiendenanchejpaj jinalla qhelqachisqanmanta.

12. ¿Imaraykú Jehová runaswan Bibliata qhelqacherqa?

12 Jehovaqa Bibliata angeleswan qhelqachiyta atinman karqa. Imaraykuchus paykunaqa noqanchejmanta llakikunku, imatachus ruwashasqanchejmantapis (1 Ped. 1:12). Paykunaqa, imatachus Dios runasman niyta munasqanta qhelqayta atinkuman karqa. Chaywanpis angelesqa mana runaschu kanku. Nitaj jaykʼajpis runas jina llakiykunapi rikukorqankuchu, chayraykutaj Jehovaqa runaswan Bibliata qhelqacherqa. Bibliata leespaqa, qhelqajkuna, waj runas ima sonqo pʼakisqas, iskayrayasqas ima kasqankuta, manchachikusqankuta, pantasqasninkuta ima entiendeyta atillanchej. Bibliata qhelqajkunaqa, Elías jina, noqanchej jina runaslla karqanku (Sant. 5:17).

Jehová imaynatachus Jonasta, Pedrota ima qhawasqan, ¿imaraykú Jehovaman astawan qayllaykuchiwanchej? (13, 15 parrafosta qhawariy)

13. ¿Imatá yuyanki Jonaspa mañakuyninmanta?

13 Jonás Diospa ñaupaqenmanta ayqeshaspa imaynachus kashasqanpi tʼukurina. Uj angelqa imaynapunichus Jonás kashasqanta mana qhelqayta atinmanchu karqa. Chayraykutaj Jehovaqa Jonás librota Jonasllawantaj qhelqacherqa. Jonastaj sonqonchejman chayananpaj jina palabraswan qhelqarqa. Sutʼincharinapaj jatun qocha ukhupi kashaspa, Diosmanta mañakorqa: “Wañusqa jinaña rikukuspa, qanmanta yuyarikorqayki”, nispa (Jon. 1:3, 10; 2:1-9).

14. ¿Imaraykutaj Isaiaspa qhelqasqanta entiendeyta atillanchej?

14 Isaías qhelqasqanpiñataj tʼukurina. Payqa uj mosqoypi jina Diospa jatun kayninta rikuspa, pantaj runa kasqanta  reparakorqa. Chayraykutaj nerqa: “Ay, imanasajtaj, kunanqa wañusajchari, imaraykuchus ñawisniywan Tukuy Atiyniyoj Rey Tata Diosta rikuni, kay jina chʼichi simi runa kashaspa, kay jina chʼichi parlayniyoj runaspa chawpinkupi tiyakushaspataj”, nispa (Isa. 6:5). Uj angelqa, chayta mana niyta atinmanchu karqa, Isaiastajrí chayta niyta atillarqa. Noqanchejtaj imaynachus Isaías sientekusqanta entiendeyta atillanchej.

15, 16. 1) ¿Imaraykutaj imaynachus runa masisninchej kashasqankuta entiendeyta atillanchej? Sutʼinchay. 2) ¿Imataj yanapawasunchej Jehovaman astawan qayllaykunapaj?

15 Ni mayqen angelpis Jacob jina “mana khuyakunawaykipaj jinachu kani”, nispa niyta atinmanchu karqa, nitaj Pedro jinapis “juchasapa runa” kani nispa niyta atinmanchu karqa (Gén. 32:10; Luc. 5:8). Angelesqa, mana manchachikunkumanchu karqa Jesuspa yachachisqasnin jina. Nillataj sumaj willaykunata willamunankupajpis qhatiykachasqa kaspa Pablo jina, waj cristianos jina kallpachakuyta necesitankumanchu karqa (Juan 6:19; 1 Tes. 2:2). Imaraykuchus angelesqa mana noqanchej jina pantaj runaschu kanku. Noqanchejqa Bibliata qhelqajkuna jina juchasapa runas kasqanchejrayku, imaynachus qhelqajkuna kashasqankuta entiendeyta atillanchej. Paykunaj qhelqasqankuta Bibliapi leespataj kusikojkunawan kusirikunchej, waqajkunawanpis waqarikullanchejtaj (Rom. 12:15).

16 Imaynatachus Jehová ñaupa tiempomanta cheqa sonqo kamachisninta qhawasqanpi tʼukurispaqa, Diosmanta mayta yachakusunchej. Imaraykuchus Payqa pacienciawan, munakuywan ima pantaj runasman qayllaykorqa. Astawan Diosta rejsispa, astawan payta munakuspa imaqa, astawan Diosman qayllaykusunchej (Salmo 25:14 leey).

DIOSWAN MASICHAKUSQANCHEJQA WIÑAYPAJ

17. 1) Profeta Azarías, ¿imatá yuyaycharqa rey Asaman? 2) ¿Maykʼajtaj Jehovaj yuyaychasqanta Asa mana kasukorqachu, chantá imataj karqa?

17 Profeta Azariasqa, rey Asaman etiopiamanta soldadosta atipaykusqantawan nerqa: “Tata Dios qankunawan kanqa, sichus qankuna paywan kashankichej chayqa. Sichus payta maskʼankichej chayqa, payqa tarichikusonqachej. Sichus saqerparinkichej chayrí, paypis saqerpayallasonqachejtaj”, nispa (2 Cró. 15:1, 2). Llakikunapaj jinataj aswan qhepaman rey Asaqa, Jehovaj yuyaychasqanta mana kasukorqachu. Israelpa chunka ayllusnin paypa contranpi oqharikojtin, Jehovaj yanapayninta maskʼananmantaqa, Siria suyoj reyninpa yanapayninta maskʼarqa. Chayraykutaj Jehová nerqa: “Chaytaqa uj wampu runa jina ruwanki. Chayrayku kunanmanta ñawpajmanqa wañuchinaku maqanakus contraykipi kallanqapuni”, nispa (2 Cró. 16:1-9). ¿Imatataj kaymanta yachakusunman?

18, 19. 1) ¿Imatá ruwananchej tiyan Jehovamanta karunchakunchejña chay? 2) ¿Imaynatá Jehovaman qayllaykusunman?

18 Jehovamanta ni jaykʼaj karunchakunachu. Karunchakunchejña chayqa, Oseas 12:6 versículo yuyaychawasqanchejman jina ruwana. Chaypi nin: “Kutirikuy Diosniykiman. Khuyakuywan, cheqan kayman jinataj imatapis ruway, Diosniykipitaj atienekuspa suyakullaypuni”, nispa. Noqanchejrayku Jehová Churinta qosqanpi tʼukurispa, Bibliata sumajta ukhunchaspa imaqa Jehovaman astawan qayllaykusunchej (Deuteronomio 13:4 leey).

19 Uj salmista qhelqarqa: “Noqarí Diosman qayllakusaj. Noqapajqa chaymin aswan sumajqa”, nispa (Sal. 73:28). Chayrayku Jehovamanta astawan yachakunallapuni. Ajinallamanta Payta mayta munakusunchej. Payman qayllaykusun chayqa, paypis qayllaykamullawasuntaj.

^ párrafo 3 Kay Torremanta Qhawaj 15 agosto 2012, “Tukuy ruwasqasniykichejmanta tʼinkachisqa kankichej”, nisqa yachaqanata leey, mayqenchus rey Asamanta parlashan.