Ir al contenido

Ir al índice

Diosmanta yachakusqaykita sumajpaj qhaway

Diosmanta yachakusqaykita sumajpaj qhaway

“Diosmanta jamoj Espíritu noqanchejpi kashan yachananchejpaj imatachus Dios qhasilla qowasqanchejta.” (1 COR. 2:12.)

1. Imachus tiyapuwasqanchejta pisipaj qhawasqanchejrayku, ¿imatá niyta yachawanchej?

¿“KAYMANTAQA qhepamanrajmá yuyarikunki ah”, nispa maykʼajllapis nisorqankuchu? Chaytaqa imachus tiyapuwasqanchejta pisipaj qhawasqanchejrayku niyta yachawanchej. Sutʼincharinapaj, pillapis qhapaj familiapi wiñakuspaqa ichá imaschus tiyapusqanta mana sumajpajchu qhawan. Ajinallatataj waynas, sipaskuna ima, mana unayta kausasqankurayku ichá mana yachankuchu kausayninkupi imaschus may valorniyoj kasqanta.

2, 3. 1) ¿Waynas chayri sipaskuna imapajtaj kallpachakunanku tiyan? 2) ¿Imataj yanapawasunman kapuwasqanchejta may sumajpaj qhawanapaj?

2 Wayna chayri sipas kanki chay, ¿imastataj aswan sumajpaj qhawanki? Kay pachamanta runasqa qhapaj kayta astawan sumajpaj qhawanku. Paykunapajqa ashkha qolqeyoj kay, jatun wasiyoj kay, kunallanraj rikhurimoj imasniyoj kay ima aswan sumaj. Chaywanpis Diosninchejpa ñaupaqenpi allinpaj qhawasqa kayta qonqapunku. Llakikunapaj jinataj ashkha runasqa mana Diosmanta yachallaytapis munankuchu. Cristiano familiapi uywasqa kanki chayqa, tatasniyki Diosmanta cheqa kajta yachachisusqankuta may volorniyojpaj qhawanaykipaj mayta  kallpachakuy (Mat. 5:3). Mana chayta ruwaspaqa, ichá kausayniykipi may llakisqallapuni kawaj.

3 Mana llakiypi rikukunaykeqa qanllamanta kashan. ¿Imatá ruwawaj mana llakiypi rikukunaykipaj? Qhawarinachej ñaupa tiempomanta Diospa wakin kamachisninpa kausayninkuta, paykunamanta yachakuytaj waynasta, sipaskunata, waj cristianosta ima, Diosmanta cheqa kajta yachakusqanchejta may sumajpaj qhawanapaj yanapawasun.

DIOSMANTA YACHAKUSQANKUTA PISIPAJ QHAWARQANKU

4. ¿Imatataj niwanchej 1 Samuel 8:1-5 versículos Samuelpa wawasninmanta?

4 Bibliaqa parlan wakin runas Diosmanta yachakusqankuta pisipaj qhawasqankumanta. Chaykunamanta wakin, profeta Samuelpa wawasnin karqanku. Tatanku Samuelqa juchʼuymantapacha Jehovata yupaycharqa, cheqa sonqollapunitaj karqa (1 Sam. 12:1-5). Chayrayku Samuelqa wawasnin Joelman, Abiasman ima Diosmanta yachacherqa, paykunataj chayta pisipaj qhawarqanku, may sajras, chʼaukiyajkuna imataj karqanku. Biblia nin: “Nitaj justiciata cheqanta ruwarqankuchu”, nispa, chayta ruwaspataj mana tatanku jinachu ruwasharqanku (1 Samuel 8:1-5 leey).

5, 6. ¿Imapitaj tukorqanku Josiaspa wawasnin, ujnin allchhin ima?

5 Diospa kamachin rey Josiaspa familianpis jinallapitaj rikukorqa. Leymanta librota tarispa Josiaspaj leepojtinku, Josiasqa Jehovaj nisqanman jina ruwayta qallarerqa. Chantapis tukuynin layqasta, aysirista ima chinkacherqa, llajtatapis Jehovata kasukunankupaj kallpacharqa (2 Rey. 22:8; 23:2, 3, 12-15, 24, 25). Arí, wawasnenqa Diosmanta yachakorqanku. Chaywanpis reyes kashaspa Josiaspa kinsa wawasnin, uj allchhin ima, mana Josías jinachu ruwarqanku.

6 Josiaspa cuentanmantataj wawan Joacaz kamachiyta qallarerqa, paytajrí “Diospa ñawpaqempi sajratapuni ruwarqa”. Kinsa killallata kamacherqa, chaymantataj Egiptomanta Faraón presota jina Egiptoman apakaporqa, chaypitaj wañorqa (2 Rey. 23:31-34). Paypa cuentanmantataj hermanon Joacim kamachiyta qallarerqa, 11 watastaj kamacherqa. Paypis imatachus tatan Josías Diosmanta yachachisqanta pisipaj qhawallarqataj. Joacim may sajra kasqanraykutaj, Jeremías nerqa: “Burro wañusqata jina payta qhawarparenqanku”, nispa (Jer. 22:17-19). Josiaspa cuentanmanta waj kamachej reyespis, nisunman ujnin wawan Sedequías, allchhin Joaquín ima, nillataj pay jinachu ruwarqanku. (2 Rey. 24:8, 9, 18, 19).

7, 8. 1) ¿Imaynatá Salomón Diosmanta yachakusqanta pisipaj qhawasqanta rikucherqa? 2) Unay tiempomanta Diospa kamachisnin, Paymanta cheqa kajta yachasqankuta pisipaj qhawasqankumanta, ¿imatá yachakunchej?

7 Rey Salomonmanpis tatan David Diosmanta yachachillarqataj. Jehovata munakuyta tatan yachachejtinpis, payqa chay yachakusqanta pisipaj qhawarqa. Biblia nin: “Salomón machu runaña kashajtintaj, warmisnenqa waj dioskunaman sonqonta kutiricherqanku. Ajinamanta sonqonqa mana cheqanchu karqa Señornin Tata Diospajqa, imaynachus tatan Davidpa sonqon cheqan karqa, ajinaqa”, nispa (1 Rey. 11:4). Chayrayku Salomón Jehovaj ñaupaqenpi manaña allinpajchu qhawasqa karqa.

8 Pikunamantachus kunan parlarerqanchej chay runasqa Jehovata munakuyta, cheqan kajta ruwayta ima atishaspapis, mana ruwarqankuchu. Jinapis Bibliaqa, kay tiempomanta cristiano waynas, sipaskuna jina, Diosmanta cheqa kajta yachakusqankuta may sumaj valorniyojpaj qhawaj waynasmanta parlallantaj. Qhawarina imastachus paykunaj kausayninkumanta yachakuyta atisqanchejta.

 DIOSMANTA YACHAKUSQANKUTA MAY VALORNIYOJPAJ QHAWARQANKU

9. ¿Imaraykutaj mayta yachakusunman Noej wawasninmanta? (27 paginapi dibujota qhawariy.)

9 Noej wawasninmanta mayta yachakusunman. Tatankumanqa salvakunankupaj uj arcata ruwananta Jehová kamachisqa. Chayta yachaspa paykunaqa Jehovaj munayninta ruwananku kasqanta repararqanku, chayraykutaj tatan arcata ruwashajtin yanapakorqanku. Biblia nisqanman jinataj Jatun Parapi mana wañunankupaj arcaman yaykorqanku (Gén. 7:1, 7). Chantá ¿imataj paykunamanta karqa? Paykunaqa salvakorqanku. Génesis 7:3 nisqanman jinataj animalestapis “kay pachapi ama chinkanankupaj” arcaman qhatiykorqanku. Noej wawasnin Diosmanta, tatan yachachisqanta may sumajpaj qhawasqankurayku, mana chay Jatun Parapi wañorqankuchu. Paykunanejtataj uj llimphu Jallpʼapi watejmanta runas mirarqanku, Jehová Diosta yupaychaypis watejmanta qallarerqa (Gén. 8:20; 9:18, 19).

10. ¿Imaynatá Diosmanta yachakusqankuta may valorniyojpaj qhawasqankuta tawa waynas rikucherqanku?

10 Noej tiemponmanta aswan qhepaman, tawa waynas Diosmanta yachakusqankuta may valorniyojpaj qhawasqankuta rikucherqanku. Paykunataj karqanku Ananías, Misael, Azarías, Daniel ima. Paykunataqa 617 watapi Jesús niraj jamushajtin Babiloniaman wata runas kanankupaj aparqanku. Paykunaqa yachayniyoj, alajos kasqankurayku babilonios jina kausakuyta atinkuman karqa. Jinapis mana chayta ruwarqankuchu. Astawanpis ruwasqankuwan, tatasninku Diosmanta yachachisqankuta may sumajpaj qhawasqankuta rikucherqanku. Wawamantapacha tatasninku imastachus Diosmanta yachachisqankuta mana qonqapusqankurayku, Jehová paykunata bendicerqa (Daniel 1:8, 11-15, 20 leey).

11. ¿Imatataj Jesuspa yachakusqanmanta wajkunapis yachakorqanku?

11 Chantapis Diospa churin Jesusmanta mayta yachakullasunmantaj. Jesusqa ashkha imasta Tatanmanta yachakorqa, chaykunatataj may sumajpaj qhawarqa. Imastachus nisqanpitaj chayqa sutʼi rikukoj, pay nerqa: “Yachankichej Dios Tataj yachachiwasqallanta parlasqayta”, nispa (Juan 8:28). Chantapis Jesusqa munarqa, imastachus pay yachakusqanta wajkunapis yachanankuta. Chayrayku runasman nerqa: “Wajkunamampis Diospa reinonmanta evangeliota willamunallaytaj tiyan, imaraykuchus chaypaj kachamusqa kani”, nispa (Luc. 4:18, 19, 43). Jesusqa ashkha runasta yanaparqa, “mana kay pachajtachu” kananchej kasqanta reparanankupaj, imaraykuchus kay pachamanta runasqa Diosmanta yachakuyta pisipaj qhawanku (Juan 15:19).

IMATACHUS YACHAKUSQAYKITA ¿VALORNIYOJPAJCHU QHAWANKI?

12. 1) ¿Imapitaj ashkha waynas Timoteoman rijchʼakunku? 2) ¿Imatataj Diosta sirvej waynas, sipaskuna ima tapurikunkuman?

12 Ichá parlarerqanchej chay waynaspata jina tatasniyki Jehovata yupaychajkuna kanku. Ajina kajtenqa, Timoteo jina kasqaykita nisunman (2 Timoteo 3:14-17 leey). Tatasniykeqa cheqa Diosmanta, Payta imaynatachus kusichinaykimanta ima yachachisorqanku. Chaytaqa juchʼuymantapachachá yachachisorqanku, ajinata ruwasqankutaj yanapasorqa “salvacionta tarinayki[paj] Cristo Jesuspi creesqaykinejta”, chantapis Diosta yupaychaypi “tukuy ima allin kajta ruwana[ykipaj]” wakichisorqa. Chayta, ¿allinpajchu qhawanki? Chaypi tʼukurinaykeqa allin kanman. Kaykunata tapurikuy: “¿Imaynataj kashani Diospa cheqa sonqo kamachisninmanta ujnin kasqayrayku? ¿Jatunpajchu qhawani Diospa amigon kayta? ¿Cheqa kajmanta yachakusqayta may sumajpajchu qhawani?”, nispa.

Diospa cheqa sonqo kamachisninmanta ujnin kasqaykita, ¿jatunpajchu qhawanki? (9, 10, 12 parrafosta qhawariy)

13, 14. 1) ¿Ima sajra munapayaytataj cristiano waynas, sipaskuna ima atipananku tiyan? 2) ¿Imaraykutaj chayta ruway may allin? Sutʼinchay.

 13 Cristiano tatasniyoj waynasmanta, sipaskunamanta ima wakenqa mana reparankuchu Satanaspa pachan may sajra kasqanta. Wakinkunatajrí imaynapunichus kasqanta yachayta munanku. Qanrí, ¿kikillantatajchu yuyanki? Uj autota corremushajta rikuspa, ¿ñaupaqenman correykullawajchu wañurparichisunantachus, chayrí parte wañusqallatachus saqesunanta yachanaykipaj? Nichá ni imarayku chayta ruwawajchu. Kikillantataj noqanchejpis ni imarayku kay sajra pachaj imasninman satʼikusunmanchu, may jinatapunichus llakichinawanchejta yachanallapajqa (1 Ped. 4:4).

14 Asiamanta Gener sutiyoj hermanonchejqa cristiano familiapi wiñakorqa, 12 watayoj kashaspataj bautizakorqa. Astawan wiñasqanman jinataj, kay sajra pachaj imasninwan sonqonta suwachikorqa. Pay nin: “Kay pachamanta runas jina munaynillayta ruwayta munarqani”, nispa. Payqa pakayllamanta sajra imasta ruwayta qallarerqa, 15 watayoj kashaspataj amigosnin jina millayta parlaj, tomaj ima. Wasinmantaj tuta chayaj, videojuegosta pujllasqanmanta. Tiempo pasasqanman jinataj reparakorqa mana kusisqachu kasqanta. Chayrayku watejmanta qotuchakuyman kutinporqa, pay nin: “Kay sajra pachaj imasninta atipanaypaj maytaraj kallpachakunay kajtinpis, Jehovaj bendicionesninta rikusqayqa, kallpachakusqay mana qhasipajchu kasqanta reparachiwan”, nispa.

15. ¿Mana cristiano tatasniyoj waynas, sipaskuna ima, ¿imapitaj tʼukurinanku tiyan?

15 Wakin cristiano waynaspata, sipaskunajta tatasninkoqa Diosta mana yupaychankuchu. Qanpa tatasniykipis Diosta mana yupaychankuchu chayqa, Jehovata rejsisqayki, payta sirvisqayki ima, ni imawan kikinchakusqanpi tʼukuriy. Kay Jallpʼapeqa may chhika runas kanku, jinapis sapa 1.000 runasmanta ujlla cheqa kajta rejsin, qantaj cheqa kajta rejsejkunamanta ujnin kanki. Chayrayku Jehovata yupaychajkunawan khuska kayqa, uj sumaj bendición (Juan 6:44, 45). Tatasninchej cheqa kajmanta yachachiwajtinchej chayri manapis, cheqa kajmanta yachakusqanchejqa mayta kusichiwanchej (1 Corintios 2:12 leey). Gener  nin: “¿Imataj kasqani Jehová noqamanta yuyarikunawanpajrí?, nispa tapurikuytawan ni ima kasqayta yuyani”, nispa (Sal. 8:4). Uj hermana nin: “Escuelapi kaj wawitasqa mayta kusikunku profesorninku sutinkuta mana qonqapojtin, noqanchejqa astawanraj kusikunchej Sumaj Yachachiwajninchej Jehová rejsiwasqanchejmanta”, nispa.

SUMAJTA AJLLAY

16. ¿Imata ruwaytataj cristiano waynas, sipaskuna ima ajllankuman?

16 Allinta kausakuyta ajllajkunawan kayqa, may sumajpuni. Chayta, ¿may valorniyojta jinallapunichu qhawanki? Chayta ruwanki chayqa Diospa cheqa sonqo kamachisninmanta ujnin kanki. Chaytaj ni imarayku kikinchakunmanchu, tukukuyninmanña chayashaj pachamanta waynas sipaskuna ima kausayninkuta usuchisqankuwan, ni ima suyakuyniyoj kasqankuwan ima (2 Cor. 4:3, 4).

17-19. ¿Imataj yanapasonqa mana wajkuna jinachu kasqaykimanta, mana llakikunaykipaj?

17 Tukuypis wajkuna allinpaj qhawanawanchejta munasqanchejrayku, mana uj jinas kayta atillanchejchu. Jinapis mana wajkuna jina ruwaspaqa, yuyayniyoj kasqanchejta rikuchinchej. Sutʼincharinapaj, pujllaykunapi atipaj runapi tʼukuriy. ¿Imaraykutaj chay runa tukuyta atipan? Wajkunamanta uj jina kasqanrayku. Ichapis chay runaqa wajkunamanta nisqa astawan tiempochakorqa sumajta amañananpaj. Mana wajkuna jinachu ruwasqanraykutaj, astawan sumajta wakichikuyta aterqa, ajinamanta wajkunata atipananpaj.

18 Ashkha runasqa mana yuyankuchu mana allin imasta ruwasqankurayku imaschus kananpi. Chay imaspi tʼukurejtiyki, mana kay pachamanta runas jinachu ruwajtiyki, kausayniykita, Diosta yupaychayniykita chʼichichaj imasta mana ruwajtiykeqa, “cheqa kaj kawsay[ta]” japʼinki (1 Tim. 6:19). Ñaupajpi parlarerqanchej chay hermana nin: “Imapichus creesqaykita sutʼinchaspaqa sonqo juntʼasqa kanki. Nitaj Satanaspa sajra pachanmanta runas jinachu kasqaykita rikuchinki. Mana wajkuna jinachu kaspaqa, Jehová Diosta may kusiywan allinpaj qhawasusqantapis rikushawaj jina”, nispa.

19 Ama tiempoykita usuchiychu, imasniyojchus kayta atisqaykipi yuyaspa (Ecl. 9:2, 10). Imapajchus kausasqanchejta, Jehová aswan qhepaman uj sumaj kausayta qonawanchejta ima yachasqanchejqa, mana kay pachamanta runas jinachu kausananchejpaj yanapawanchej. Chayrayku imatapis sumajta ajllanki chayqa, sonqo juntʼasqa kausakunki (Efe. 4:17; Mal. 3:18).

20, 21. 1) Imatapis allinta ajllaspa, ¿imapajtaj wakichikusunchej? 2) ¿Imata ruwananchejtataj Jehová munan?

20 Imatapis allinta ajllayta yachakusunchej chayqa, kusisqas kausakusunchej, mosoj pachapi wiñaypaj kausakunapajtaj wakichikusunchej. Aswan qhepamantaj may chhika bendicionesta japʼisunchej (Mat. 5:5; 19:29; 25:34). Chay bendicionesta japʼinapajtaj Jehovata kasukunanchej tiyan (1 Juan 5:3, 4 leey). Jehová Diosman cheqa sonqo kananchejqa mana qhasipajchu.

21 ¡Jehovaqa ashkha imasta qowanchej! Chayraykutaj Paypa Palabranmanta yachakunchej, Paytapis rejsinchej, imachus munaynin kasqantapis yachanchej. Chantapis Diospa sutinwan rejsichikusqanchej, Testigosnin kasqanchej ima, may sumaj. Jehovatajrí ni jaykʼaj saqerpariwasunchu (Sal. 118:7). Waynas, sipaskuna, waj cristianos ima, Diosmanta cheqa kajta yachakusqanchejta may valorniyojpaj qhawana, chantapis Jehovalla “yupaychasqa [...] wiñaypa wiñaynintimpaj” kananta munasqanchejta rikuchina (Rom. 11:33-36; Sal. 33:12).