Ir al contenido

Ir al índice

Qhepa pʼunchaykunapi sumaj amigosta ajllana

Qhepa pʼunchaykunapi sumaj amigosta ajllana

“Sajra runaswan pureyqa kʼacha ususta chinkachin.” (1 COR. 15:33.)

73, 119 TAKIYKUNA

1. ¿Ima tiempopitaj kausakushanchej?

NOQANCHEJQA manchay sajra pʼunchaykunapi kausakushanchej. Kay qhepa pʼunchaykunaqa 1914 watapi qallarerqa. Chaymantapachataj astawan sajrayashallanpuni (2 Tim. 3:1-5). Yachanchejtaj kay pacha astawan sajrayananta, imaraykuchus Bibliaqa runas “sajra kasqankumanta aswan sajraman tuk[unankuta]” nin (2 Tim. 3:13).

2. ¿Imaswantaj ashkha runas kusikunku? (Patapi kaj dibujota qhawariy.)

2 Kay tiempomanta ashkha runasqa sajra ruwaykunata ruwaspa, khuchichakuspa, layqa ruwaykunata ruwaspa ima kusikunku. Chay imastataj sumaj ruwaykunapis kanman jina Internetpi, telepi, peliculaspi, librospi, revistaspi ima, rikuchinku. Chantapis wakin suyuspi leyesqa manaña ñaupajpi jinachu, imaraykuchus imachus ñaupajpi sajra karqa, chay imasta runas ruwanankuta saqellan. Chaywanpis Jehovaqa leyesninta mana tijrachinchu, sajra ruwaykunataqa chejnikullanpuni (Romanos 1:28-32 leey).

3. ¿Imatataj Diospa kamachiykunasninta kasukojkunamanta ashkha runas yuyanku?

3 Ñaupa tiempomanta runaspis sajra ruwaykunata ruwaspa, khuchichakuspa ima kusikoj kanku. Jesuspa yachachisqasnintajrí, Diospa kamachiykunasninta kasukoj kanku. Chayraykutaj runasqa paykunamanta asikoj kanku, qhatiykachaj ima kanku (1 Ped. 4:4). Noqanchejpis Diospa kamachiykunasninta kasukullanchejtaj. Chayraykutaj runasqa mana paykuna jinachu kasqanchejta yuyanku. Bibliaqa Jesucristo jina ruwajkuna ‘qhatiykachasqa kanankuta’ nin (2 Tim. 3:12).

“SAJRA RUNASWAN PUREYQA KʼACHA USUSTA CHINKACHIN”

4. ¿Imaraykutaj kay sajra pachata qhesachananchej tiyan?

4 Diosta kasukuyta munanchej chayqa “kay pachaj yuyayninman jina kawsayta”, “kay pachapi kaj imastapis” qhesachananchej tiyan (1 Juan 2:15, 16 leey). Satanás kay pachata kamachishan. Chayrayku payqa runasta religionesnejta, kamachejkunanejta, ranqhajkunanejta, radionejta, telenejta, Internetnejta, waj imasnejta ima chʼaukiyashan (2 Cor. 4:3, 4; 1 Juan 5:19). Mana chʼaukiyachikunapajtaj pikunawanchus masichakushasqanchejta sumajta qhawarikunanchej tiyan. Chayrayku Bibliaqa niwanchej: “Ama chʼawkiyachikuychejchu. Sajra runaswan pureyqa kʼacha ususta chinkachin”, nispa (1 Cor. 15:33).

5, 6. ¿Pikunawantaj mana masichakunanchejchu tiyan, imaraykutaj?

5 Jehovawan amigosllapuni kanapajqa, sajra imasta ruwajkunawan mana masichakunachu. Nillataj masichakunanchejchu tiyan Diosta sirvini nishaspa, Diosta mana kasukojkunawan. Paykunamanta mayqellanpis jatun juchata ruwaspa mana pesachikojtin, paywan manaña parlanchejchu, niñataj paywan masichakunchejchu (Rom. 16:17, 18).

6 Sajra imasta ruwajkunawan masichakuspaqa, paykuna jina sajra imasta ruwayta qallarisunman. ¿Imaraykú chayta ninchej? Imaraykuchus runasqa amigosninku jina kayta munanku, nitaj pʼenqaypi rikhuriyta munankuchu. Sutʼincharinapaj, khuchichakojkunawan masichakuspaqa, paykuna jina khuchichakuyta qallarisunman. Ajinapi wakin hermanosninchej rikukorqanku. Wakin hermanosninchejqa pesachikorqanku, wakintaj mana pesachikusqankurayku qotuchakuymanta qharqochikorqanku (1 Cor. 5:11-13). Juchankumanta mana pesachikojtinku imachus kananta 2 Pedro 2:20-22 (leey) nin.

7. ¿Pikunawantaj masichakunanchej tiyan?

7 Tukuywan kʼacha kayta munaspapis, Jehová Diosta mana kasukojkunawan mana masichakunanchejchu tiyan. Chayrayku mana allinchu kanman uj soltero hermano chayri uj soltera hermana Diosta mana yupaychajwan rejsinakunanpaj llojsinan. Imaraykuchus Diospa amigon kay aswan sumaj, Payta mana yupaychajkunawan amigos kanamanta nisqaqa. Amigosta ruwakuna Diospa kamachiykunasninman jina kausakojkunallawan. Jesús nerqa: “Pichus Diospa munayninta ruwan, chaymá wawqeyqa, panaypis, mamaypis”, nispa (Mar. 3:35).

8. ¿Imapitaj israelitas rikukorqanku sajra runaswan masichakusqankurayku?

8 Sajra runaswan masichakojkunaqa, jatuchaj llakiykunapi rikukunku. Imachus israelitaswan kasqanta qhawarina. Jehovaqa niraj Sumaj Jallpʼaman yaykushajtinku paykunaman jinata nerqa: “Ama chay runas jina imatachus ruwayta yachasqankutapis ruwankichejchu. Ama dioskunankuman qonqorikunkichejchu paykunata yupaychanaykichejpaj, manachayqa tukuyninta chinkachinkichej ni uj puchuyojta; jinamanta chay lantisninkuta, chay yupaychana rumisninkutapis tʼunarankichej. Señorniykichej Tata Diosta yupaychankichej”, nispa (Éxo. 23:24, 25). Chaywanpis ashkha israelitas Diosta mana kasukorqankuchu, niñataj cheqa sonqoschu karqanku (Sal. 106:35-39). Chayrayku, ¿imapitaj rikukorqanku? Jehová paykunata qhesacharqa, cuentankumantataj cristiana qotuchakuyta ajllarqa llajtan kananpaj (Mat. 23:38; Hech. 2:1-4).

SUMAJTA QHAWARIKUNA IMASTACHUS LEESQANCHEJTA, QHAWASQANCHEJTA IMA

9. ¿Imaraykutaj ashkha películas, revistas, libros, takiykunas, telepi chayri Internetpi rikhurej imas mana allinchu kanku?

9 Ashkha películas, revistas, libros, takiykunas, telepi chayri Internetpi rikhurej imasqa Diosmanta karunchawasunman. Imaraykuchus chaykunaqa Satanaspa sajra pachanpi atienekunapaj tanqawasunman, nitaj Jehovapi, nisqasninpi ima atienekunapaj yanapawasunmanchu. Chayrayku sumajta qhawarikunanchej tiyan. Ni jaykʼaj kay pachaj imasninta munapayanapaj tanqaj imasta leenachu, uyarinachu, nitaj qhawanachu (Tito 2:12).

10. Sajra imasta rikuchej Internet, libros, películas, revistas ima, ¿kallanqapunichu?

10 Tumpamantawan Satanaspa sajra pachan chinkachisqa kanqa, manañataj sajra imasta rikuchej Internet, libros, películas, revistas ima kanqachu. Biblia nin: “Kay pachaqa tukukapushan, jinallataj chay sajra munaynimpis; Diospa munayninta ruwajrí, wiñaypaj kawsanqa”, nispa (1 Juan 2:17). Ajinallatataj salmistapis nerqa: “Sajra runasqa kay jallpʼamanta chinkachisqa kanqanku. Tata Diospi suyakojkunarí kay pachata herenciapaj japʼenqanku. Llampʼu sonqoyojkunatajrí kay pachata herenciata jina japʼenqanku, allin kawsaypitaj kusisqa kanqanku”, nispa. ¿Mashkha unaytataj ajinata kausanqanku? “Cheqan runasqa kay pachata herenciankupaj japʼenqanku, chaypitaj wiñaypaj kawsanqanku” (Sal. 37:9, 11, 29).

11. ¿Imaynatataj Dios yanapawanchej payman cheqa sonqos kanapaj?

11 Satanaspa pachanmanta nisqaqa, Jehovaj llajtanqa wiñay kausayta japʼinapaj jina kausakunapaj yanapawanchej. Jesús Diosmanta mañakushaspa nerqa: “Kaymin chay wiñay kawsayqa: Qan kʼata cheqa Diosta rejsisunanku, kachamusqayki Jesucristotapis”, nispa (Juan 17:3). Jehovaqa llajtannejta revistasta, folletosta, librosta, videosta, Internetpi jw.org nisqata ima qowanchej, chaykunataj Payta yupaychanallapajpuni yanapawanchej. Chantapis Diospa llajtanqa Jallpʼantinpi 110.000 kuraj qotuchakuykunapi Bibliamanta yachakunapaj tantakuykunata wakichin. Chay tantakuykunapi, jatuchaj tantakuykunapi ima yachakusqanchejqa Jehovapi, nisqasninpi ima atienekunapaj yanapawanchej (Heb. 10:24, 25).

DIOSPI CREEJLLAWAN CASARAKUNA

12. ¿Imatataj niyta munan Diospi creejllawan casarakuy?

12 Casarakuyta munaj cristianosqa sumajta qhawarikunanku tiyan, pikunawanchus masichakushasqankuta. Biblia nin: “Ama yananchakuychejchu uj yugollapi Diospi mana creejkunawan. Cheqa kajqa sajra kajwan mana yananchakuyta atinchu, nillataj kʼanchaypis laqhawanqa chajrukunchu”, nispa (2 Cor. 6:14). Bibliaqa Diospa kamachisnin ‘Diospi creejllawan’ casarakunankuta nin (1 Cor. 7:39). Kaytaj niyta munan Diospa kamachiykunasninman jina kausakoj hermanollawan chayri hermanallawan casarakunata. Jehovata munakojllawan casarakusunchej chayqa, Diosman cheqa sonqo kanapaj yanapawasunchej.

13. ¿Imatataj Jehová israelitasman kamacherqa?

13 Jehovaqa yachan imachus noqanchejpaj aswan allin kasqanta. Chayraykutaj kamachisninman Payta yupaychajkunallawan casarakunankuta kamachin. Imatachus israelitasman kamachisqanta qhawarinachej. Pay Moisesnejta nerqa: “Ama paykunawan aylluchanakunkichejchu. Ama casarachinkichejchu churisniykichejta ususisninkuwan, nitaj ususisniykichejta churisninkuwan. Manachayqa paykunaqa wawasniykichejta Tata Diosmanta karunchachinkuman waj dioskunata yupaychachispa. Chaytachus ruwankichej chayqa, Tata Diospa sinchʼi phiñakuynin pataykichejpi kanqa ujllapi chinkarparichinasuykichejpaj”, nispa (Deu. 7:3, 4).

14, 15. ¿Imapitaj Salomón rikukorqa Jehovata mana kasukusqanrayku?

14 Salomonqa rey kasqanmanta pisi tiemponman, Jehovamanta yachayta mañakorqa, Jehovataj mañakuyninta uyarerqa. Salomonqa may yachayniyoj rey kasqanrayku, qhapaj llajtayoj kasqanrayku ima may rejsisqa karqa. Chayrayku Sabamanta reinapis Salomonpa yachayninmanta mayta tʼukorqa. Nerqataj: “Manataj noqaqa creerqanichu, noqa kikiy jamuspa ñawisniywan rikunaykama. Chaywampis mana khuskallantapis niwasqankuchu; yachayniykeqa, kapuyniykipis uyarisqaymanta aswanraj kasqa”, nispa (1 Rey. 10:7). Salomonpa kausaynenqa, Diosta mana kasukuspa, payta mana yupaychajwan casarakojtinchej imapichus rikukunanchejta yachachiwanchej (Ecl. 4:13).

15 Jehová Salomonman tukuy imata qojtinpis, Salomonqa mana kasukuspa waj llajtayoj warmiswan casarakorqa. Payqa 700 warmisniyoj karqa, kinsa pachaj tanta warmisniyoj ima. Diosta mana kasukusqanraykutaj, machituña kashajtin “warmisnenqa waj dioskunaman sonqonta kutiricherqanku” Jehovaj ñaupaqenpitaj mana cheqantachu purerqa (1 Rey. 11:1-6). Salomonqa waj llajtayoj warmiswan casarakusqanrayku, may yachayniyoj kashaspapis Diosmanta karunchakorqa. Noqanchejpis Salomón jina ruwasun chayqa, Diosmanta karunchakullasunmantaj. Chayrayku Jehovata mana munakoj runawan casarakuytaqa mana yuyanallanchejpischu tiyan.

16. ¿Imatataj Biblia yuyaychan Diosta mana yupaychajkunawan casarasqaña kajkunaman?

16 Pillapis casarasqa kashaspaña Diosta yupaychayta qallarejtin, ¿imatá ruwanman? Biblia nin: “Sapa ujpis qosaykichejwan kʼumuykukoj sonqoyoj kaychej. Ajinamanta Diospa palabrampi mana creejkunapis, warmisninkoj sumaj kawsayninta rikuspa, mana parlasqalla Señorman kutirikunkuman kawsayniykichejta, kʼumuykukoj kasqaykichejtapis rikusqankurayku”, nispa (1 Ped. 3:1, 2). Kay yuyaychayqa, Diosta mana yupaychaj warmiwan casarasqa qosastapis yanapallantaj. Diospa Palabranqa sutʼita nin allin qosa chayri allin warmi kanata, qhariwarmi kausaypaj Dios imatachus kamachisqanta kasukunata ima. Qosayki chayri warmiyki Bibliaj kamachiykunasninman jina kausakunaykipaj kallpachakusqaykita rikuspa, ichapis Jehovata yupaychayta munanqa. Chaytaj ashkha qhariwarmispi rikukun.

JEHOVATA MUNAKOJKUNAWAN MASICHAKUNA

17, 18. 1) ¿Imataj Noeta yanaparqa Jatun Parapi mana wañunanpaj? 2) ¿Imataj yanaparqa ñaupa tiempomanta cristianosta Jerusalén thuñisqa kashajtin mana wañunankupaj?

17 Sajra runaswan masichakoyqa, Diosta mana kasukunapaj tanqawasunman. Chaywanpis kʼacha runaswan masichakoyqa Jehovaman cheqa sonqo kanapaj yanapawasunman. Noej kausayninmanta parlarina. Paypa tiemponpeqa “sajrallatapuni ruwayta” munaj runas kay pachapi juntʼa kasharqanku (Gén. 6:5). Chay runas may sajraspuni kasqankurayku, Jehová paykunata chinkachinanta nerqa. Chaywanpis Noeqa mana chay runas jinachu karqa. Chayrayku Bibliaqa Noé “cheqan” runa, “pay kʼatalla[taj] Diospa munayninta” ruwasqanta nin (Gén. 6:7-9).

18 Noeqa ni jaykʼaj Jehovata mana munakoj runaswan masichakorqachu. Astawanpis warminwan, wawasninwan, ñojchʼasninwan ima masichakorqa, tukuyninkutaj arcata ruwarqanku, runasmanpis willamorqanku (2 Ped. 2:5). Chayraykutaj Jatun Parapi mana wañorqankuchu. Tukuyninchejtaj paykunamanta jamunchej, chantapis mayta agradecekunchej Noé, familian ima Jehovata kasukusqankumanta, sajra runaswan mana masichakusqankumanta ima. Ñaupa tiempomanta cristianospis mana masichakorqankuchu Jehovata mana yupaychaj runaswanqa. Chayraykutaj Jerusalén 70 watapi thuñisqa kashajtin mana wañorqankuchu (Luc. 21:20-22).

Diosta munakojkunawan masichakoyqa, imaynachus mosoj pachapi kausay kananpi tʼukurinapaj yanapawanchej (19 parrafota qhawariy)

19. ¿Imataj yanapawasunchej Jehovaman cheqa sonqo kanapaj?

19 Noé, familian, ñaupa tiempomanta cristianos ima mana masichakorqankuchu Diosta mana munakoj runaswan. Noqanchejpis paykuna jinallataj Diosta mana yupaychajkunawan mana masichakunachu tiyan. Ashkha cheqa sonqo hermanosninchej chayri hermanasninchej tiyan, paykunatataj amigosninchej kanankupaj ajllakuyta atinchej. Paykunaqa kay qhepa pʼunchaykunapi creeyninchejpi sinchʼita sayananchejpaj yanapawasunchej (1 Cor. 16:13; Pro. 13:20). Sumaj kausayta japʼinanchejpi tʼukurina. Kay tiempopi Diosta munakojkunallawan masichakusunchej chayqa ichapis kay pacha chinkachisqa kashajtin mana wañusunchu, mosoj pachamanpis yaykuyta atisunchej.