Imallatapis ruwanapaq, Diospa yuyaychayninta maskʼana
Imallatapis ruwanapaq, Diospa yuyaychayninta maskʼana
“Yuyaychawasqaykiwan ñanta pusawanki.” (SAL. 73:24.)
1, 2. ¿Imayraykutaq Jehovap yuyaychayninpi atienekuna tiyan, ima tapuykunamantaq kay yachaqanapi kutichisun?
ÑUQANCHIKQA, imachus qhasi mana kaqwan chayri mana allin kaqwan chʼawkiyachikunapaqjinalla kanchik (Pro. 12:11). Mana allin kaqta ruwayta munaptinchikqa, sunqunchikqa chay ruwayman mayta tanqawasunchik (Jer. 17:5, 9). Chayrayku, salmistaqa, Jehovamanta ajinata mañakurqa: “Apachimuway kʼanchayniykita, cheqa kayniykitawan, pusanawankupaj” (Sal. 43:3). Payqa Jehovapi atienekurqa, mana yachaynillanpichu, chaytaq may allin karqa. Ñuqanchikpis Diospa yuyaychayninta mañakuspaqa, allinta ruwanchik.
2 Chayrayku, wak yuyaychaykunapi atienekunamanta, ¿imaraykutaq Diospa yuyaychayninpi atienekuna tiyan? ¿Maykʼaqtaq chayta maskʼana tiyan? ¿Imá yanapawasun Diospa yuyaychayninta kasunapaq? ¿Imaynatá Jehová yuyaychawanchik? Kay yachaqanaqa, chay tapuykunaman kutichinqa.
¿Imaraykutaq Jehovap yuyaychayninpi atienekuna tiyan?
3-5. ¿Imaraykutaq tukuy sunqu Jehovap yuyaychayninpi atienekusunman?
3 Jehová janaqpachapi Tatanchik (1 Cor. 8:6). Mana ni pipis payjina riqsiwanchikchu, chantapis imachus sunqunchikpi kasqanta yachan (1 Sam. 16:7; Pro. 21:2). David jinata payman nirqa: “Tukuy ruwasqasniyta qan yachanki. Yuyasqaytaqa karumantapacha qan yachanki. Manaraj parlashajtiy, Tata Dios, qanqa ñapis yachankiña”, nispa (Sal. 139:2, 4). Dios sumaqta riqsiwasqanchikrayku, imachus ñuqanchikpaq allin kasqanta, yachan. Mana chayllachu: paylla tukuy imamanta yachan. Mana imapis paypaq, pakasqa kanchu. Payqa mana runajinallachu entienden. Chantaspis, imapichus ima ruwaypis tukunanta yachanña (Isa. 46:9-11; Rom. 11:33). Paylla “kʼata yachayniyoj Dios” (Rom. 16:27).
4 Chantapis Jehovaqa, munakuwanchik, allinninchiktataq munan (Juan 3:16; 1 Juan 4:8). Munakuyninraykutaq tukuy imata quwanchik. Santiago jinata qillqarqa: “Tukuy ima allin kaj, kʼacha kaj imaqa patamanta qosqa kashan cielopi kʼanchaykunata ruwaj Tatamanta” (Sant. 1:17). Dioswan yuyaychachikuqkunaqa, paypa qusqanta japʼikunku.
5 Chantapis, Jehovaqa tukuy atiyniyuq. Salmista nirqa: “Patapi kaj Diospa waqaychaynimpi kawsakojqa Tukuy Atiyniyoj Diospa llanthumpi samarikonqa. Tata Diosman nisaj: Qan kanki pakakunay, jarkʼachasqa wasiy, Diosniytaj; qampi atienekusaj”, nispa (Sal. 91:1, 2). Jehovap yuyaychayninta kasukuspaqa, paypa llanthunpi pakakunchik, manataq jaykʼaq qunqawasunchu. Runa churanakuwaptinchikpis, sinchita sayachiwasunchik. Diosqa parlasqanta juntʼanpuni (Sal. 71:4, 5; Proverbios 3:19-26, ñawiriy). Rikunchikjina, Jehovaqa imachus ñuqanchikpaq allin kasqanta, yachan, allinninchiktataq munan, chayta qunawanchikpaqtaq, atiyniyuq. ¡Diospa yuyaychayninta qhisachayqa, may jatun pantay kanman! Qhawarina, imaspichus Diospa yuyaychayninta maskʼasunman.
¿Imaspí Diospa yuyaychayninta necesitanchik?
6, 7. ¿Imaspí Diospa yuyaychayninta necesitanchik?
6 Diospa yuyaychaynintaqa, tukuy tiempo necesitanchik: wawamantapacha machuyananchikkama. Salmista nirqa: “Yuyaychawasqaykiwan ñanta pusawanki”, nispa (Sal. 73:24). Ñuqanchiktaq, salmistajina yachayniyuq kanchik, chayrayku Jehovap yuyaychayninta mañakullanchikpuni.
7 Chaywanpis, wakin kutiqa Diospa yuyaychayninta astawan necesitanchik. Ichapis saqra runas qhatiykachawaptinchik, sinchita unquptinchik chayri llamkʼayninchikmanta wikchʼuwaptinchik ‘may phutiypi kachkasunman’ (Sal. 69:16, 17). Jina phutiypi kachkaspa, mana iskaychakuspa Jehovamanta kallpata, muchunanchikpaq, allin kaqta ruwanapaq ima, yuyaychanawanchikta mañakusunman. ¡Yanapanawanchikta yachayqa, mayta sunquchawanchik! (Salmo 102:17 ñawiriy.) Wak kutispipis Diospa yuyaychayninta necesitallasuntaq. Reinomanta allin willaykunata runamasinchikman willananchikpaq, allin rinawanchikpaq ima, Diospa yuyaychayninta necesitasun. Chantapis, imallatapis allinta ruwanapaq —sunquta kusichinapaq, pʼachallikunapaq, masichakunapaq, llamkʼanapaq, yachaqanapaq, wak ruwaykunapaqpis—, Diospa kamachiyninta mana qunqananchikchu tiyan. Rikunchikjina, sapa pʼunchay Diospa yuyaychayninta necesitanchik.
Diospa yuyaychayninta qhisachaptinchik
8. ¿Imatá Eva chay sachʼap puquyninmanta mikhuspa rikuchichkarqa?
8 Diospa yuyaychayninta kasukuyqa sunqumantapacha kanan tiyan. Payqa mana munanchu pillapis mana munachkaspa yuyaychayninta kasunantaqa. Qallariypi Diospa kamachiyninta mana kasukuqqa, Eva karqa, mana kasukusqantaq mayta pantaykusqanta rikuchin. Ruwasqanpi tʼukurina. Evaqa, ‘Diosjina kayta munaspa’ mana mikhuna sachʼamanta mikhurqa, ¿imarayku?, “imachus allin kajta, mana allin kajtapis” riqsiyta munasqanrayku (Gén. 3:5). Dioswan yuyaychachikunanmantaqa, paylla akllarqa imachus allin, imachus mana allin kasqanta, chay ruwasqanwantaq Dios Kamachiq kasqanta qhisachasqanta rikuchirqa. Evaqa payllamanta imatapis ruwayta munarqa, qusantaq kikillantataq ruwarqa (Rom. 5:12).
9. Diospa kamachisqanta qhisachay, ¿imawantaq ninakun, imaraykutaq chay ruway mana allinchu?
9 Ajinallatataq, Jehovap kamachisqanta mana kasukuptinchikqa, Dios kamachiq kasqanta qhisachanchik. Kaypi tʼukurina, ichapis qutuchaymanta ñuqanchikwan tantakuq runa, telepi chayri videospi mana pʼachayuq runasta qhawayman yachaykukun. Chay runaqa, imatachus Dios millay ruwaykunamanta kamachisqanta yachan, jinallataq mana chaymanta parlarinallatapis. Chayta yachaspa, ¿imaynatá chay millay ruwaykunata munapayaywan qhawanman? (Efe. 5:3.) Diospa kamachisqanta qhisachaspaqa, chay runaqa, Jehovap atiyninta, kamachiq kasqanta ima, qhisachachkan (1 Cor. 11:3). Jeremías nisqanmanjina, chayta ruwasqanqa, mana allinchu, imaraykuchus ‘runaqa kawsayninpi imatachus ruwananta mana niyta atinchu’ (Jer. 10:23).
10. ¿Imaraykutaq akllayta atisqanchikta, allinta apaykachananchik tiyan?
10 Wakin runaqa ninku: “Jeremías nisqanqa mana chiqachu, imaptinchus Diosqa, imatachus ruwananchikta akllayta atinapaq ruwawanchik, chayrayku payqa mana juzgawasunmanchu imatachus akllasqanchikmanta”, nispa. Chaywanpis, Dios imatachus ruwananchikta akllayta saqiwaptinchikpis, ruwasqanchikmanta cuentata qunanchik kanqa. Arí, imatachus ruwasqanchikmanta, parlasqanchikmanta ima, Diosman cuentata qusunchik (Rom. 14:10). Jesús nirqa: “Sonqopi imachus juntʼa kashan, chaymanta simeqa parlan”, nispa. Chantapis nillarqataq: “Sonqomanta llojsimun tukuy sajra yuyaykuna, runa wañuchiykuna, khuchichakuspa qhenchachakuykuna, solteropura khuchichakuykuna, suwaykuna, llulla testigomanta sayaykuna, Diospa contranta rimaykuna ima” (Mat. 12:34; 15:19). Rikunchikjina, ruwayninchik, parlayninchik ima, imachus sunqunchikpi kasqanta rikuchin, nisunman imayna runapunichus kasqanchikta. Chayrayku allin yuyayniyuq cristianosqa, Diospa yuyaychayninta maskʼanku. Jehovapaqqa, chay cristianos “cheqan sonqoyoj” kanku, chayrayku paykunapaq ‘allin ruwayta’ ruwanqa (Sal. 125:4).
11. ¿Imatá israelitaspa kawsaynin yachachiwanchik?
11 Israelitaspa kawsayninmanta yuyarikuna. Paykuna allin kaqta ruwaptinku, Jehovap kamachisqanta kasukuptinku ima, Jehovaqa tukuy imamanta jarkʼarqa (Jos. 24:15, 21, 31). Chaywanpis, kutin kutita akllayta atisqankuta, mana allintachu apaykacharqanku. Jeremiaspa tiemponpi, Jehová paykunaman jinata nirqa: “Mana kasuwarqankuchu, nitaj uyariwarqankuchu; manachayqa rumi sonqo kayninkuwan apachikorqanku, sonqonkoj millay ruwayta munasqasninman jina. Ñawpajman rinankutaqa, qhepaman riporqanku”, nispa (Jer. 7:24-26). May llakiy, ¿icharí? Mana jaykʼaq, sunqunchik yuyaychawasqanchikrayku, rumi sunqu kayninchikwan nitaq aychap munayninwan atipachikunachu, Diospa yuyaychayninta mana qhisachanapaq. Mana jinata ruwaptinchikqa, ñawpaqman rinamantaqa, qhipaman richkasunman.
Diospa yuyaychayninta kasukunapaq, ¿imataq kapunawanchik tiyan?
12, 13. a) ¿Ima kʼacha kayninchiktaq Diospa yuyaychayninta kasunanchikpaq yapawasun? b) ¿Imaraykutaq iñiyniyuq kananchik tiyan?
12 Jehová Diosta munakusqanchikrayku, yuyaychayninta kasukunchik (1 Juan 5:3). Chaywanpis, mana munakuyllachu kanan tiyan. Pablo nirqa: “creesqanchejrayku [iñisqanchikrayku] purinchej, mana rikusqanchejraykuchu”, nispa (2 Cor. 5:6, 7). ¿Imaraykutaq iñiyninchik kananpuni tiyan? Jehovaqa, “cheqan ñankunata pusawan[chik]”, chay ñankunataq mana qhapaqyaymanchu, nitaq riqsisqa kaymanchu apawanchik (Sal. 23:3). Chayrayku, Diospa tʼinkasninpi iñiyninchikta churananchik tiyan imaptinchus chay tʼinkastaqa, Diosta yupaychaqkunalla japʼinqanku (2 Corintios 4:17, 18, ñawiriy). Iñiyninchikqa, kapuwasqallanchikwan kusisqa kanapaq, yanapawasun (1 Tim. 6:8).
13 Jesusqa, chiqa yupaychay wakin imasta saqiy niyta munasqanta rikuchirqa, chaypaqtaq iñiyniyuq kananchik tiyan (Mat. 16: 24, DIOS PARLAPAWANCHEJ). Diospa wakin kamachisninqa, kapusqankuta saqispa, ñakʼariypi kawsaku: wakcha runasjina kawsaspa, kʼumuychachachisqa kaspa, qhatiykachachikuspa ima (2 Cor. 11:23-27; Apo. 3:8-10). Iñiyninkuraykulla, paykuna kusisqas sinchita sayarqanku (Sant. 1:2, 3). Sinchi iñiyniyuq kaptinchikqa, Jehovap yuyaychayninta kasuy sumaqpuni, allinninchikpaqpuni kasqanta ima, rikusunchik. Mana iskaychakuspa nisunman: ima ñakʼariypipis sinchita sayaqkunamanqa, tukuy imapi Diosninchik tʼinkanqa, chantapis mana ima ñakʼariypis chay tʼinkawanqa kikinchakunqachu (Heb. 11:6).
14. ¿Imaraykutaq Agar llampʼu sunqu kanan karqa?
14 Diospa yuyaychayninta kasukunapaqqa, llampʼu sunqu kananchik tiyan. Chaytataq Sarap kamachin, Agarpi rikunchik. Sara mana wawasniyuq kayta atispa, qusanta Agarwan puñuykunanta nirqa. Agartaq, Abrahampaq wiksallikurqa, chayrayku Sarata may pisipaq qhawayta qallarirqa. Jinamanta, Saraqa Agarta “ñakʼarichiyta qallarerqa”, chayraykutaq Agar ayqikurqa. Chaymantataq, Jehovap angelnin Agarman rikhurispa nirqa: “Kutipullay patronaykejpaman; kasullay imatachá nisunki, chayta tukuy sonqo”, nispa (Gén. 16:2, 6, 8, 9). Ichapis Agarqa, mana chay kamachiyta ninantachu suyachkarqa, imaraykuchus angelpa nisqanta kasunanpaqqa, yuyayninta tikrachinan karqa. Chaywanpis, payqa llampʼu sunqu kaspa, angelpa kamachisqanta kasukurqa, chayrayku Ismael wawanqa, Abrahampa wasinpi nacekurqa.
15. ¿Imapitaq Jehovap yuyaychayninta kasukunapaq, llampʼu sunqu kananchik tiyan?
15 Diospa yuyaychayninta kasukunapaq, ichapis llampʼu sunqu kananchik kanqa. Kaykunapi tʼukurina. Ichapis juk hermanoman, Jehová imatachus juk ruwaymanta nisqan, mana allinchu rikchʼanqa. Chayri juk hermano, wak hermanota phiñachisqanrayku perdonta mañakunan kanqa, chayri pantasqanta ninan kanqa. ¿Juk hermano jatun juchapi urmaptinrí? Juchanta ancianosman willananpaq, llampʼu sunquyuq kanan kanqa. Chayri, qutuchakuymanta juk hermano, wikchʼuchikunman. Jina kaptinqa, ¿imatá ruwanan tiyan qutuchakuyman kutimunanpaq? Llampʼu sunquwan juchanmanta pesachikuspa, chiqan ñanman kutirinan tiyan. Kay ruwaykunapi, wak ruwaykunapipis Proverbios 29:23, nisqanpi tʼukurinanchik tiyan: “Jatunchakoj runataqa machu machu kaynin kʼumuykuchenqa, llampʼu sonqoyojtajrí allimpaj qhawasqa kanqa”.
¿Imaynatá Jehová yuyaychawanchik?
16, 17. ¿Imaynatá sumaqmanta Bibliap yuyaychayninwan yanapachikusunman?
16 Diosqa, Biblianiqta sumaqta yuyaychawanchik (2 Timoteo 3:16, 17, ñawiriy). Bibliap yanapayninta maskʼanapaqqa, mana ima llakiypis rikhurinantaraq suyanachu. Manaqa, Bibliata sapa pʼunchay ñawiriyman, yachakunanchik tiyan (Sal. 1:1-3). Ajinamanta aswan sumaqta, Diospa yuyaychayninta riqsisunchik. Chaytaq payjina yuyananchikpaq yanapawasun, chantapis ima llakiy jamuptinpis, wakichisqa kasunchik.
17 Chantapis, Bibliapi ñawirisqanchikpi tʼukurinanchik tiyan, chaymanjinataq Diosmanta mañakunanchik tiyan. Bibliapi unay runasmanta willasqanpi tʼukuriptinchikqa, kawsayninchikpi kikin chʼampaykuna rikhuriptin, imatachus ruwananchikta yachasunña (1 Tim. 4:15). Jatun ñakʼariy rikhuriptintaq, Jehovamanta yuyaychayninta mañakuna. Diospa espiritunqa, Bibliapi ñawirisqanchikta, publicacionespi ñawirisqanchikta ima, yuyarichiwasun (Salmo 25:4, 5, ñawiriy).
18. ¿Imaynatá Jehová hermanosninchikniqta yuyaychawanchik?
18 Chantapis Diosqa, hermanosninchikniqta yuyaychallawanchiktaq. Chay hermanosninchikmantataq, ‘allin kamachi, yuyayniyuq’, Diospa llaqtanta kamachiqkunaniqta yuyaychawanchik. Kay ‘allin kamachiqa’, publicacionesniqta, tantakuykunaniqta, jatun tantakuykunaniqta ima, Diosmanta yachachillawanchikpuni (Mat. 24:45-47; Hechos 15:6, 22-31, kikinchay). Chantapis, qutuchakuypiqa, iñiyninkupi sinchi sayasqa hermanos kan chaykunmanta wakinkunaqa ancianosjina llamkʼanku, paykunaqa sumaq wakichisqa kachkanku, Biblia nisqanmanjina yuyaychanawanchikpaq (Isa. 32:1). Diosta yupaychaq familiaspi tiyakuq waynasqa, sumaq yanapayniyuq kanku, imaptinchus Dios, tatasninkuta churan paykunata yuyaychanankupaq. Chayrayku paykunaqa, tatasninkup yuyaychayninta maskʼananku tiyan (Efe. 6:1-3).
19. ¿Ima tʼinkastataq japʼisunchik, Jehovap yuyaychayninta maskʼallaptinchikpuni?
19 Arí, Jehovaqa tukuy imaymanamanta yuyaychawanchik, chaytataq mayta maskʼananchik tiyan. Davidqa, Israel Diosta kasukusqan tiempomanta parlaspa, Diosman jinata nirqa: “Tatasniykoqa qampi suyakorqanku; qampi suyakojtinku, qan librarqanki paykunata. Yanapanaykita mañakorqanku, qantaj paykunata salvarqanki. Qampi suyakorqanku, qantaj paykunata mana pʼenqaypi rikhuricherqankichu”, nispa (Sal. 22:3-5). Diospi atienekuptinchik, yuyaychasqanta kasukuptinchik ima, ñuqanchikpis mana pʼinqaypi rikuchikusunchu; suyakuyninchiktaq juntʼakunqapuni. Mana ñuqanchikllapi atienekuspa, ‘Diospa makisninman kawsayninchikta churasqanchikrayku’, kunanpis may chhika tʼinkasta japʼisunchik (Sal. 37:5). Chantapis kasukullaptinchikpuni, chay tʼinkasqa, wiñaypaq kanqa. David qillqarqa: “Tata Diosqa cheqan kajta munakun, manataj qonqapunchu paypaj tʼaqasqa kajkunamanta [...]. Cheqan runasqa kay pachata herenciankupaj japʼenqanku, chaypitaj wiñaypaj kawsanqanku” (Sal. 37:28, 29).
¿Sutʼinchayta atiwaqchu?
• ¿Imaraykutaq Jehovap yuyaychayninpi atienekusunman?
• ¿Imawantaq ninakun Jehovap kamachisqanta qhisachay?
• ¿Imaspitaq cristiano llampʼu sunqu kayninta rikuchinan tiyan?
• ¿Imaynatá Jehová kay tiempopi yuyaychawanchik?
[Tapuykuna]
[16 paginapi dibujos/fotos]
¿Tukuy imapaqchu Jehovap yuyaychayninta maskʼanki?
[17 paginapi dibujo/foto]
Evaqa, Jehová kamachiq kasqanta qhisacharqa
[18 paginapi dibujo/foto]
¿Ima kʼacha kayniyuqtaq Agar kanan karqa, angelpa nisqanta kasukunanpaq?