Wayna kachkaspa Jehovap munayninta ruway

“Allinta sayay imatachus yachaqakusqaykipi, creesqaykipi ima.” (2 TIM. 3:14.)

1. ¿Imaynatá Jehová, paypa llamkʼaq waynasta qhawan?

JEHOVAQA, waynas paypa llamkʼasqankuta, may allinpaq qhawan, chayrayku juk profecianiqta nirqa: “Atipasqayki pʼunchaypi aylluykiqa qamman jaywaykukusunqanku. Santo kayniykiq lliphipiyninpi sutʼiyayta chhulla jina waynas kaqkunaqa, sapa pʼunchay musuqyanku”, nispa (Sal. 110:3, NM). Jehová, paypa llamkʼayta munaq waynasta, may allinpaq qhawan.

2. ¿Ima ruwaykunamantaq runas, waynasta tanqanku?

² Qutuchakuymanta wayna, ¿Jehovaman qukunkiñachu? Wakin waynasqa, mana Jehovaman qukuyta atillankuchu, imaptinchus patrones, yachachiqkuna, familiares ima, qhapaqyayllaman waynasta tanqanku. Wayna Diospa munayninta ruwayta munaptintaq, runasqa, pisipaq qhawanku. Chaywanpis, Diospa munayninta ruwaqkunaqa, allin kawsayta akllanku (Sal. 27:4). Kunanqa, kay kimsa tapuykunata ukhunchana: ¿Imarayku Jehovap munayninta ruwanayki tiyan? ¿Imataq Diospa munayninta ruwanaykipaq yanapasunqa, wakkuna chay ruwasqaykita mana allinpaq qhawaptinkupis? Jehovaman qukuptiyki, ¿ima llamkʼaykunatataq Diosta yupaychaypi, ruwayta atiwaq?

Cristianoqa, Jehovap munayninta ruwanan tiyan

3. Jehová Diospa ruwasqasninta qhawarispa, ¿imatá ruwasunman?

³ ¿Imaraykutaq chiqa Diospa munayninta, ruwanayki tiyan? Apocalipsis 4:11 pʼiti jinata kutichiwanchik: “[Jehová] Diosniyku, qanllamin jatunchanapaj jina kanki, may sumajpaj jina qhawana, tukuy atiyniyojtaj, imaraykuchus qanmin tukuy kaj chhikata ruwarqanki; munayniykirayku ruwasqa karqanku, kakushankutaj”. Jehová, Sumaq Ruwawaqninchik, tukuy imata ruwarqa. ¿Manachu Jallpʼanchik sumaq ruwasqa kachkan? Jehová, sachʼasta, tʼikitasta, uywasta, mama quchasta, yaku phaqchasta ima, ruwarqa. Chayraykuchá salmista Ruwawaqninchikman, jinata nirqa: “Kay pachaqa ruwasqasniykiwan juntʼa kashan”, nispa (Sal. 104:24). ¡Mayta agradecekusunman Jehová, munakuyninrayku, juk sumaq cuerpoyuqta, sumaq yuyayniyuqta ima, ruwawasqanchikmanta, jinallatataq kusisqa kawsananchikpaq Jallpʼata quwasqanchikmantapis! Chayrayku, ¿manachu Jehovata agradecekusunman paypa munayninta astawan ruwaspa?

4, 5. ¿Imastaq Josueta, Jehovapi tukuy sunqu atienekunanpaq yanaparqa?

⁴ Wañunan qayllapiña, Israelta umanchaq Josué, Diospa llaqtanman nisqanqa, Diospa munayninta ruwananchikpaq tanqallawanchiktaq, pay nirqa: “Munani tukuy sonqo, tukuy alma reparanaykichejta Tata Diosqa imatachus nerqa qonasuykichejta, chay allin imasta juntʼasqanta. Ni ima nisqampis qhepakunchu mana juntʼakuspaqa”, nispa. ¿Imaraykutaq jinata nirqa? (Jos. 23:14.)

⁵ Josué, Egipto llaqtapi wawallaraq kachkaspa, uyarirqachá Jehová israelitasman Jallpʼata qunanmanta (Gén. 12:7; 50:24, 25; Éxo. 3:8). Runayaspañataq, imaynatachus Jehová parlasqanta juntʼayta qallarisqanta rikurqa. Jehovaqa, Egiptota 10 ñakʼariykunawan jasutʼirqa, kʼullu faraón israelitasta kacharinanpaq. Chantapis Josueqa, llaqta masininwan khuska Puka quchaniqta chimpachkaspa, imaynatachus faraonta soldadosnintawan yaku pʼampaykuchkapta, rikurqa. Jinallatataq, imaynatachus Jehová ‘chayjina jatun musphay Sinaí, chʼin pampaspi’, kachkaptinku mikhunata, yakuta ima, paykunaman qusqanta,  rikullarqataq (Deu. 8:3-5, 14-16; Jos. 24:5-7). Chaymanta Sumaq Jallpʼaman yaykunankupaqtaq, jatuchaq llaqtaswan maqanakunanku kaptin, Josueqa, imaynatachus Jehová israelitasrayku maqanakusqanta, rikurqa (Jos. 10:14, 42).

6. ¿Imataq Diospa munayninta ruwayta munanaykipaq, tanqasunqa?

⁶ Josueqa, Jehová parlasqanta juntʼasqanta, rikurqa. Chayrayku nirqa: “Noqatajri tukuy aylluywan Tata Diostapuni sirvikusqayku”, nispa (Jos. 24:15). ¿Qamrí wayna? Chiqa Dios parlasqanta juntʼasqanta, jinallataq qhipapaq parlasqanta juntʼananpi tʼukurispa, ¿munankichu Josuejina Diospa munayninta ruwayta?

7. ¿Imaraykutaq bautizakunapuni tiyan?

⁷ Jehovap ruwasqasninta qhawarisqayki, atienekunapaqjina may sumaq imasta ruwasaq nisqanpi tʼukurisqayki ima, Jehovaman qukuyta munanaykipaq, bautizakunaykipaq ima, tanqasunan tiyan. Chaykunata ruwayqa, may allinpuni Diospa munayninta ruwanapaqqa, Jesuspis jinata ruwarqa. Jesús niraq Mesiasjina llamkʼayta qallarichkaptin, Juan Bautistaqman bautizachikunanpaq, rirqa. ¿Imarayku? Payllataq nirqa: “Mana munayniyta ruwanaypajchu janaj pachamanta uraykʼamorqani, astawanqa Kachamuwajniypa munayninta ruwanaypaj jamuni”, nispa (Juan 6:38). Ajinamanta Jesusqa, bautizakusqanwan Tatanpa munayninta ruwayta munasqanta, rikuchirqa (Mat. 3:13-17).

8. ¿Imaraykutaq Timoteo Diosta yupaychayta akllarqa, qamrí imatataq ruwanayki tiyan?

⁸ Timoteomantañataq yachakuna, payqa, Diosta yupaychaq wayna karqa, tiempo pasasqanmanjinataq, Diosqa, achkha llamkʼaykunata payman qurqa. ¿Imaraykutaq Timoteo, chiqa Diosta yupaychayta akllarqa? Biblia nisqanmanjina, ‘yachaqakusqanpi, creesqanrayku’ (2 Tim. 3:14). Qam, Bibliamanta yachakuspa, yachachisqasnin chiqapuni kasqanta creenki chayqa, Timoteojina kachkanki. Kunantaq, imatachus ruwanaykita akllanayki tiyan. Allin kanman imatachus kawsayniykipi ruwayta munasqaykimanta, tatasniykiwan parlarinayki. Imaptinchus paykuna, qutuchakuymanta ancianos ima, imatachus bautizakunaykipaq juntʼanayki kasqanta entiendenaykipaq, yanapasunqanku (Hechos 8:12, ñawiriy).

9. ¿Imaynatá wakin runa, bautizakusqaykita qhawanqanku?

⁹ Bautizakuptiykiqa, chiqa Diospaq llamkʼayta qallarinki. Kay llamkʼaytaqa, mana pisi tiempollapaqchu qallarinki, chaytaq kay tinkʼasta apamusunqa: kunan pʼunchaykunapi, Diospa munayninta ruwaspa kusiyta tarinki, aswan qhipamantaq wiñay kawsayta japʼinki (Heb. 12:2, 3). Chantapis bautizakuspaqa, Diosta yupaychaq familiaykita, qutuchakuymanta amigosniykita ima, kusichinki. Astawanraq, Jehová Diospa sunqunta kusichinki (Proverbios 23:15, ñawiriy). Ichapis wakin runasqa, imaraykuchus Diosta yupaychayta akllasqaykita, mana entiendespa, ruwasqaykita mana allinpaqchu qhawanqanku chayri churanakusunqanku. Jina kaptinpis, chay chʼampaykunata atipayta atiwaq.

Akllasqaykita mana allinpaq qhawaptinku chayri churanakusuptinku

10, 11. a) Jehovap munayninta ruwayta akllasqaykimanta, ¿imatá tapusunkuman? b) Runa imatachus creesqaykimanta tapusuptinku, ¿imaynatá Jesusjina kutichiwaq?

¹⁰ Jehovap munayninta ruwayta akllasqaykirayku,  ichapis familiaresniyki, yachay wasimanta compañerosniyki, runa masisniyki ima, tʼukulla kanqanku. Chayrayku ichá kaykunata tapusunqanku: ¿Imarayku chayta akllarqanki?, ¿imaspitaq creenki?, nispa. ¿Imaynatá chay tapuykunaman kutichiwaq? Imaraykuchus Diospa munayninta ruwayta akllasqaykita allinta sutʼinchanaykipaq, ñawpaqtaqa, chay akllasqaykimanta, yuyayniykipi, sunquykipi ima, mana iskaychakunaykichu tiyan. Creesqaykita sutʼinchanaykipaqtaq, Jesusjina ruway.

¹¹ Religionta kamachiqkuna, Jesusta kawsarimuymanta tapuptinku, payqa, imatachus Diosmanta qillqasqapi kawsarimuymanta yachachisqanta mana entiendesqankuta, sutʼincharqa (Éxo. 3:6; Mat. 22:23, 24, 31-33). Jesusta, Leymanta yachachiq runa, mayqintaq aswan jatun kamachiy kasqanta tapuptin, payqa, Bibliawan tapuyninman kutichirqa, chay runataq mayta agracekurqa (Lev. 19:18; Deu. 6:5; Mar. 12:28-34). Jesús, runaman Bibliawan kutichisqanrayku, kʼachawan parlasqanrayku ima, runasqa, “iskay yuyaypi tʼaqanakorqanku”, paywan churanakuqkunataq, mana imatapis ñakʼarichinankupaq ruwayta atirqankuchu (Juan 7:32-46). Wayna, ¿imaynatá Jesusjina, creesqaykimanta tapusuptinku kutichiwaq? Bibliawan, “llampʼu sonqowan, paykunata sumajpaj qhawaspa” ima, tapuyninkuman kutichiy (1 Ped. 3:15). Tapuyninman mana kutichiyta atiptiykitaq, wak pʼunchay tapuyninman kutichinaykita niy. Chay tapuyninman kutichinaykipaqtaq, kay Índice de las publicaciones Watch Tower chayri CD-ROM Watchtower Library * nisqawan, wakichikuwaq. Sumaqta wakichikuptiykiqa, ‘imaynatachus sapa jukman kutichinaykita yachanki’ (Col. 4:6).

12. ¿Imaraykutaq qhatiykachasuptinkupis, ñawpaqllamanpuni rinayki tiyan?

¹² Ichapis runaqa, Diospa munayninta ruwachkasqaykimanta, creesqaykimanta ima, mana tapullasunqankuchu. Yuyariy, kay pachaqa, Kuraq Supaypa atiyninpi kachkasqanta (1 Juan 5:19, ñawiriy). Chayrayku, mana tukuychu ruwachkasqaykita allinpaq qhawanqanku, wakin kutipiqa, churanakusunqanku ima. Wakintaq, ‘kutin kutita qammanta, saqrata rimanqanku’ (1 Ped. 4:4). Chaywanpis, mana qamllatachu jinata chiqnikuchkasunku. Jesucristota, apóstol Pedrotapis qhatiykacharqanku, chayrayku Pedro, jinata qillqarqa: “Munasqa hermanos, ama tʼukuychejchu nina larwaypi jina ñakʼarichisqa kasqaykichejmanta, manapis chay jamunanta yuyawajchejchu jina. Astawanqa kusikuychej Cristoj ñakʼarisqampi paywan khuska ñakʼarisqaykichejmanta” (1 Ped. 4:12, 13).

13. ¿Imaraykutaq cristianos qhatiykachasqa kaspapis, kusikunkuman?

¹³ Cristiano kasqaykirayku, qhatiykachasuptinku, churanakusuptinku ima, kusikunayki tiyan. ¿Imarayku? Imaraykuchus kay pachap munayninmanjina kawsaptiykiqa, Satanaspa munayninmanjina kawsachkasqaykita rikuchiwaq, manataq Diospa munayninmanjinachu. Chayrayku, Jesús nirqa: “Ay, tukuy runas qankunamanta allinta parlajtinku. Jinallatataj ñawpa runas ruwaj kanku llulla profetaswan” (Luc. 6:26). Qhatiykachasusqankuqa, Satanás, saqra pachan ima, qamwan Diospa munayninta ruwasqaykirayku, phiñasqa kasqankuta, rikuchin (Mateo 5:11, 12, ñawiriy). Chantapis,  “Cristoj sutinraykuchus kʼumuykachachisqa” kanki chayqa, kusikuyniyuq kanki (1 Ped. 4:14).

14. Jehovaman chiqa sunqu kaptiyki, ¿ima allin ruwaykunataq rikukunqa?

¹⁴ Qanman churanakusuptinku chayri qhatiykachasuptinku, Jehová Diosman chiqa sunqu kaptiykiqa, allin ruwasqayki kayjinasmanta rikukunqa: ñawpaqtaqa, Diosta, Churintawan jatunpaq runap ñawpaqinpi qhawachinki. Chaymantá, chiqa sunqu kasqaykiwan, qutuchakuymanta hermanosta kallpachanki. Jinallataq wak runastapis Jehová Diosta riqsiyta munanankupaq, yanapanki (Filipenses 1:12-14, ñawiriy). Chantapis, ñakʼariykunapi sinchita sayanaykipaq, Jehová kallpata qususqanta rikuspa, astawan payta munakunki.

Qampaq juk ‘Jatun punkujina kicharikun’

15. ¿Ima ‘jatun punkutaq’ Pablopaq kicharikurqa?

¹⁵ Apóstol Pablo Éfeso llaqtapi willayninmanta, jinata qillqarqa: “Jatun punku kicharikuwan llankʼanaypaj jina”, nispa (1 Cor. 16:8, 9, Qheshwa Biblia). Paypaqqa, juk jatun punkujina, runaman astawan Diosmanta willamunanpaq, discipulosta ruwananpaq ima, kicharikurqa. Pablo chay llamkʼayta ruwasqanraykutaq, achkha runasta Jehovata yupaychanankupaq yanaparqa.

16. ¿Imaynatá 1919 watapi, akllasqas ‘punkuniqta yaykurqanku’?

¹⁶ Kay 1919 watapi, Jesucristo reyjinaña, akllasqasmanta Jallpʼapi kaqkunapaq, ‘juk punkuta kicharirqa’ (Apo. 3:8). Paykuna chay punkuniqta yaykuspataq, Bibliamanta allin willaykunata willayta qallarirqanku, mana jaykʼaqjinataq kʼajaywan runaman yachachirqanku. ¿Imataq jinata ruwasqankurayku, rikukun? Allin willaykuna, tukuy Jallpʼaman chayasqan, chantapis yaqha qanchis junu runas, Diospa musuq pachanpi wiñay kawsayta japʼinankupaq suyakuyniyuq kanku.

17. ¿Imaynatá qam ‘jatun punkuniqta yaykuwaq’?

¹⁷ Diosta yupaychaqkuna, llamkʼanankupaq juk ‘jatun punkujina kichasqallapuni kachkan’. Chay punkuniqta yaykuqkunataq, astawan Diosmanta willachkanku, chay ruwasqankuwantaq kusikunku, sunqu juntʼasqataq kanku. ¿Qamrí Diosta yupaychaq wayna? Runa masinchikta ‘allin willaykunapi iñinankupaq’ yanapayta, ¿sumaqpaqchu qhawanki? (Mar. 1:14, 15.) ¿Tʼukurinkichu qutuchakuypi, precursor regularjina, chayri precursor axiliarjina llamkʼanaykipaq? Chantapis Diospaq astawan llamkʼayta atillawaqtaq: Tantakunapaq Wasista ruwaspa, Betelpi, misionerojina chayri precursor especialjina llamkʼaspa. Kay tiempopiqa, astawan kay llamkʼaykunapi, llamkʼana tiyan, imaptinchus Satanaspa saqra pachan tukukuchkanña. ¿Yaykunkichu chay ‘punkuniqta kichasqallaraq kachkaptin’?

“Qhawaychej yachaychejtaq Tata Diosqa kʼacha kasqanta”

18, 19. a) ¿Imataq Davidta Jehovap munayninta ruwananpaq tanqarqa? b) ¿Imaynatá David, Diospa munayninta ruwasqanmanta mana pesachikusqanta yachanchik?

¹⁸ Salmista, Diospa yuyaychasqanmanjina qillqarqa: “Qhawaychej, yachaychejtaj Tata Diosqa kʼacha kasqanta”, nispa (Sal. 34:8). David —pichus Israel llaqtamanta kamachiqman chayarqa— michiqllaraq kachkaptin, Jehovaqa, leonmanta, jukumarimanta ima, jarkʼarqa. Chantapis, Goliatwan maqanakuchkaptin yanaparqa, wak llakiykunamantapis jarkʼallarqataq (1 Sam. 17:32-51; Sal. 18, tʼaqap qallariyninpi qillqasqa). Diospa munakuyninta rikusqanrayku, David jinata qillqarqa: “Señor Tata  Diosniy, ashkha tʼukuna imasta noqaykupaj ruwarqanki, maytataj noqaykumanta yuyarikuwayku. Ni imapis qanwanqa ninakunchu” (Sal. 40:5).

¹⁹ Davidqa, mayta Jehovata munakurqa, tukuy sunqunwan, yuyayninwan imataq, jatunchayta munarqa (Salmo 40:8-10, ñawiriy). Davidqa, tukuy kawsayninpi chiqa Diospa munayninta ruwasqanmanta, mana jaykʼaq pesachikurqachu. Paypaqqa, Diosta kʼajaywan yupaychaspa kawsay, may allin karqa, maytataq kusichirqa. Machituña kaspataq nirqa: “Wayna kasqaymantapacha qanmin suyakunay, atienekunaytaj kanki, Señor Tata Dios. Allin machituña yuraj umaña kashajtiypis, amapuni saqerpariwaychu”, nispa (Sal. 71:5, 18). Manañapis waynajina kallpayuqchu karqa, Diospi atienekusqan, paywan kʼaskasqa kasqan ima, kallpachasqallapuni karqa.

20. ¿Imaraykutaq may allin Diospa munayninta kawsayninchikpi ruway?

²⁰ Josuep, Davidpa, Timoteop kawsaynin ima, Diospa munayninta kawsayninchikpi ruway, may allin kasqanta rikuchiwanchik. Kay pachapi qhapaqyayta maskʼayqa, pisi tiempollapaq, Diospa munayninta ‘tukuy sunquwan, tukuy almanchikwan’ ruwasqanchikmanta wiñay kawsayta japʼinanchikwanqa, mana kikinchakunchu (Jos. 22:5). Manaraq Jehovaman mañakuypi qukuptiykiqa, kayta tapurikuy: “¿Imataq Jehovamanta sutʼinchaq kanaypaq jarkʼawan?”, nispa. Bautizasqaña kaptiykitaq, ¿astawan kusisqa kayta munawaqchu? Jina kaptinqa, astawan Diospa llamkʼay, paypa llaqtanpitaq, ñawpaqman rillaypuni. Kay qhipan yachaqanapitaq, chayta ruwanaykipaq, apóstol Pablo kawsayninpi ruwasqanmanta yachakusun.

[Sutʼinchaynin]

¿Imatá kutichiwaq?

• ¿Imaraykutaq Diospa munayninta ruwananchik tiyan?

• ¿Imataq Timoteota, Diospa munayninta ruwayta akllananpaq tanqarqa?

• ¿Imaraykutaq qhatiykachasuptinku, sinchita sayanayki tiyan?

• ¿Ima llamkʼaykunataq Diosta yupaychayniykipi, kanman?

[Tapuykuna]

[22 paginapi dibujo/foto]

Kawsayninchikpi Jehovap munayninta ruwayqa, may allin

[23 paginapi dibujo/foto]

Imapichus creesqaykimanta tapusuptinku, ¿kutichiyta atiwaqchu?