Biblia rikchʼanachinaswan parlasqanta: ¿Sumaqta entiendeyta munawaqchu?

WAKIN runasqa, achkha parlaykunawan yachachinamantaqa, juk dibujollawan astawan allinta yachachiyta atikusqanta ninku. Chaywanpis wakin kuti rikchʼanachinaswan parlaspa astawan allinta yachachiyta atikullanmantaq, imaraykuchus rikchʼanachinasqa, imatachus yachachichkasqanchikta allinta japʼiqanankupaq uyariqkunata yanapan. Bibliataq achkha rikchʼanachinaswan parlan. Yachanchikjina Jesusqa, Urqupi yachachichkaspalla achkha rikchʼanachinaswan yachachirqa, nisunman phichqa chunkamanta astawan.

Chaywanpis, Biblia rikchʼanachinaswan parlasqanta entiendenanchikpaq kallpachakunanchik tiyan, jinamanta Bibliata ñawirispa kusiyta tarisunchik, yachachiykunasnintataq allinta japʼiqasunchik. Rikchʼanachinasta mana sumaqta entiendespaqa, yachachiykunasninmanta iskaychakusunman chayri pantasqata yuyasunman.

Rikchʼanachinasta entiendenapaq, ¿imatá ruwana kanman?

Pillapis rikchʼanachinawan yachachichkaspaqa, imamantachus parlachkasqan, imawanchus kikinchakusqanta sutʼinchan. Chantapis, imaspichus kikinchakusqankuta sutʼinchallantaq. Kaykunata allinta entiendespaqa, ima rikchʼanachinatapis allinta entiendeyta atisunchik.

Yachanchikjina Biblia rikchʼanachinaswan parlasqanpiqa, imastachus kikinchakuchkasqanta reparayta atillanchik. Chaywanpis ichá imaspichus kikinchakusqankuta mana reparayta atillasunmanchu. Jina kaptin, ¿imatá ruwasunman? Imamantachus ñawpaqta parlakuchkasqanta ñawirisunman. *

Sutʼinchanapaq; Sardis llaqtapi kaq qutuchakuyman imatachus Jesús nisqanta ukhunchana, pay nirqa: “Manachus rijchʼarinki chayqa, suwa jamun, ajinata jamusaj”, nispa. Kay pʼitipi Jesusqa, jamuyninta (imamantachus parlachkasqan), suwap jamuyninwan (imawanchus kikinchakusqanta) kikincharqa. Chaywanpis, ¿imapí Jesuspa jamuynin, juk suwap jamuyninwan kikinchakun? Jesús nillarqataq: “Nitaj ima horapichus jamunayta yachankichu”, nispa (Apocalipsis 3:3). Rikunchikjina Jesusqa, juk suwawan kikinchakuchkaspaqa, mana suwakuq jamunanmantachu parlachkarqa, manaqa, ni pi suyachkaptin jamunanmanta parlachkarqa.

 Wakin kuti, Bibliamanta juknin rikchʼanachinata entiendeyqa, wak rikchʼanachinata entiendenapaq yanapawanchik. Sutʼinchanapaq apóstol Pabloqa, juk rikchʼanachinawan parlaspa nirqa: “kancuna allinta yachanquichej, Señorpa pʼunchaynenka suwa tutapi jamun ajinata jamunka”, nispa (1 Tesalonicenses 5:2, Mosoj Testamentoj). Kay pʼitiqa mana ninchu Jehovap pʼunchaynin juk suwap jamuyninwan imapichus kikinchakusqanta. Chaywanpis Apocalipsis 3:3 pʼitipi Jesús sutʼinchasqanqa, apóstol Pablop nisqanta entiendenapaq yanapawanchik. Ajina rikchʼanachinaswan cristianosta wakichisqapuni kanankuta yuyarichiyqa, ¡may allin!

¿Imatá Diosmanta yachakunchik?

Ni pi runapis, Dios imaynachus kasqanta, mayjina atiyniyuqchus kasqanta ima sumaqta yachayta atinmanchu. Rey Davidqa, Jehovap “jatun kaynenqa mana yachay atina” kasqanta nirqa (Salmo 145:3). Chiqa sunqu Jobpis, Diospa ruwasqasninpi tʼukurispa jinata nirqa: “Chayqa ruwanasninmanta uj chhikallan; imatachus uyarisqanchejqa uj chhichiy jinalla. Pitaj chay jina atiyniyoj qhon qhonnintaqa entiendeyta atinmanri?”, nispa (Job 26:14).

Manapis Dios imaynachus kasqanta sumaqta yachayta atinchikchu, Bibliaqa, kikinchaykunaswan Diospa kʼacha kaykunasninta allinta sutʼinchawanchik. Sutʼinchanapaq Bibliaqa, Jehovata jatunpaq qhawananchikpaq, Pay kamachiqninchik, juezninchik, leyesta churapuwaqninchik ima kasqanta niwanchik, jinallataq maqanakuq runajina kasqantapis. Chantapis Jehovata munakunanchikpaqjina Pay michiqninchik, yuyaychawaqninchik, yachachiwaqninchik, tatanchik, sanoyachiwaqninchik, salvawaqninchik ima kasqanta nillawanchiktaq (Salmo 16:7; 23:1; 32:8; 71:17; 89:26; 103:3; 106:21, 22; Isaías 33:22; 42:13; Juan 6:45). Biblia Jehovamanta rikchʼanachinaswan parlasqanqa, Jehovap kʼacha kaykunasninpi tʼukurinanchikpaq yanapawanchik. Ajinamanta Diosmanta, ¡mayta yachachiwanchik!

Chantapis Bibliaqa, Diosmanta parlaspa, “chhanka jina”, ‘pakakuna chhankajina’ ima kasqanta nin (2 Samuel 23:3,4; Salmo 18:2; Deuteronomio 32:4). Kaytaq Jehová jarkʼayta atiwasqanchikta ninayan, imaynatachus pakakuna chhanka jarkʼayta atiwanchik ajinata.

Salmos libroqa, Jehovap kʼacha kaykunasninta rikchʼanachinaswan sutʼinchawanchik. Sutʼinchanapaq Salmo 84:11 pʼitiqa, Jehová ‘intijina, escudojina’ ima kasqanta niwanchik, imaraykuchus Payqa kʼanchawanchik, kawsayta quwanchik, escudojinataq jarkʼawanchik (Quechua de Cuzce). Chantapis Salmo 121:5 pʼitiqa, ‘paña makinchikpi Jehová llamthunchik’ kasqanta niwanchik. Imaynatachus llanthupi kaspa intip ruphayninmanta jarkʼasqa kayta atinchik, jinallatataq Jehovap ‘makinpa’ chayri ‘likrasninpa’ ‘llamthunpi’ jarkʼasqa kayta atinchik (Isaías 51:16; Salmo 17:8,9; 36:7).

¿Imatá Jesusmanta yachachiwanchik?

Bibliaqa, achkha kutispi Jesús “Diospa Churin” kasqanta nin (Juan 1:34; 3:16-18). Mana cristianos kaqkunaqa, kay pʼiti nisqanta mana entiendeyta atillankuchu, imaraykuchus Dios mana juk runachu kaptin nitaq warmiyuqchu kaptin mana wawayuq kayta atisqanta yuyanku.  Chaywanpis Bibliaqa, Jesús “Diospa Churin” kasqanta nisqanqa, pay Tatanwan allinta apanakusqanta rikuchiwanchik, imaynatachus juk wawa tatanwan allinta apanakun ajinata. Chantapis Biblia, Jesús “Diospa Churin” kasqanta nisqanqa, Jehová Jesusman kawsayta qusqanta rikuchillawanchiktaq. Chayraykutaq Bibliaqa, ñawpaq kaq qharipis Adán sutiyuq, “Diospa churin” kasqanta nillawanchiktaq (Lucas 3:38).

Jesusllataq pay kikinmanta rikchʼanachinaswan parlarqa. Juk kuti nirqa: “Noqaqa cheqa uva sachʼa kani, Tataytaj llankʼaj”, nispa. Chantá discipulosninta uva sachʼap ramasninwan kikincharqa (Juan 15:1, 4). Kay rikchʼanachinawan Jesusqa, discipulosnin kawsanallankupaqpuni, puquyta apanallankupaqpuni ima, paywan kanankuta sutʼincharqa. Chayrayku nillarqataq: “Mana noqawanqa, mana imatapis ruwayta atinkichejchu”, nispa (Juan 15:5). Chantapis imaynatachus uva sachʼata tarpuq, uva sachʼa puqunanta suyan, jinallatataq Jehovaqa, chiqa cristianos puquyta apanankuta suyan, nisunman Paypa Reinonmanta sunqu kʼajaywan willanankuta, kʼacha kaykunata rikuchinankuta ima (Juan 15:8).

Rikchʼanachinasta sumaqta entiendenapaq kallpachakuna

Juk rikchʼanachinata allinta entiendenapaqqa, imamantachus parlachkasqan imawanchus kikinchakuchkasqanta allinta entiendenanchik tiyan. Sutʼincharinapaq Romanos 12:20 pʼitimanta parlarina, chaypitaq Pablo nin: “Chayrayku enemigoyki yarqhachikojtenqa, mikhuyta qoriy; chʼakichikojtimpis, yakuta jaywariy. Chayta ruwaspaqa, nina brasaswan jina pʼenqaypi uyanta kʼajarichinki”, nispa. Apóstol Pablo, “nina brasaswan jina pʼenqaypi uyanta kʼajarichinki” nispaqa, ¿enemigonchikwan pagachikunanchiktachu niyta munachkarqa? Mana, imaraykuchus kay rikchʼanachinawan parlachkaspaqa, apóstol Pablo ñawpa tiempopi hornospi metalta unuyachiq kasqankupi tʼukurichkarqa. Chay hornospiqa, kʼajarichkaq brasasta metalpa uranpi, pantanpi ima churaykuq kanku. Chay brasastaq metalta unuyachispa, chʼichi kaqninmanta tʼaqaq. Jinallataq enemigonchikwan kʼacha runa kaspaqa, sunqunta llampʼuyachisunman, kʼacha kaykunasninta rikuchinanpaqtaq yanapasunman.

Chantá rikchʼanachinasta entiendeyqa, sumaq yachachiykunata japʼiqanapaq yanapawanchik, sunqunchiktataq wawayarichin. Sutʼinchanapaq Bibliaqa, juchata manuwan kikinchan, imaynapunichus jucha kasqanta sumaqta entiendenanchikpaq (Lucas 11:4, Mosoj Testamentoj). Chayrayku Jehová juchasninchikta ‘pampachaspa’ payman manujina kasqanchikta perdonawasqanchikta, ni jaykʼaq pantasqasninchikta yuyarichinawanchikta ima yachayqa, ¡mayta sunquchawanchik! (Salmo 32:1, 2; Hechos 3:19, 20.) Chantá juchasninchik may pukajina kaptinpis, Jehová yuraq ritʼimanjina tukuchiyta atisqanta yachaypis, ¡mayta sunquchallawanchiktaq!(Isaías 1:18.)

Kay yachaqanapiqa, Bibliamanta wakin rikchʼanachinasnillanmanta parlarqanchik. Chayrayku Bibliata ñawirichkaspa juk rikchʼanachinata ñawirisunchik chayqa, imatachus ninayasqanpi tʼukurina. Jinamanta Bibliap yachachiykunasninta astawan allinta japʼiqayta atisunchik.

[Sutʼinchaynin]

[13 paginapi recuadro]

Rikchʼanachinaswan yachachiy, ¿imaraykutaq may allin?

Rikchʼanachinasqa, mana japʼiqayta atina yachayta japʼiqanapaq yanapawanchik. Achkha rikchʼanachinaswan parlaspaqa, imamantachus parlachkasqanchikta tukuy imaymanamanta sutʼinchasunman. Chantapis sumaq yachachiykunata astawan sutʼinchallasunmantaq.

[14 paginapi recuadro]

Kay rikchʼanachinata ukhunchana

RIKCHʼANACHINA: “Qankunaqa kay pachapaj kachi kankichej” (Mateo 5:13).

IMAMANTACHUS JESÚS PARLASQAN: Discipulosninmanta.

IMAWANCHUS KIKINCHASQAN: Kachiwan.

IMAPICHUS KIKINCHAKUSQANKU: Kachiqa aychapaq allin, discipulospa willayninkupis runaspaq may allin.

¿IMATÁ YACHACHIWANCHIK?: Willayninchikqa, wiñay kawsayta tarinankupaq runasta yanapan.

[15 paginapi sutʼinchaynin]

“Tata Diosqa michejniy; ni imata pisichiwanchu.” (SALMO 23:1)