¿Yacharqankichu?

¿Imasmantataq Barrabás juchayuq karqa?

▪ Evangelios nisqanmanjina kamachiq romano Poncio Pilato, Jesusta kacharichinanmantaqa “runa wañuchi suwa” runata kacharichirqa, pichus “uyarisqa sajra runa [...], carcelpi wisqʼasqa kasharqa” (Mateo 27:16; Juan 18:40). Chay kutipi romanos Jerusalén llaqtapi payta presochasqanku “waj runaswan, pikunawanchus chʼajwapi runata wañuchisqanku, chaykunawan” khuska (Marcos 15:7).

Wak librospi imasmantachus Barrabás juchayuq kasqanta mana willakunchu, chaywanpis yachayniyuq runas Barrabás wak runaswan Israelpi chʼaqwata rikhurichisqankurayku, kamachiqpa contranpi uqharikunankupaq tʼuqpaspi purisqanta yuyanku. Unay tiempo runasmanta qillqaq Flavio Josefo, chay tiempopi achkha kʼita suwas tʼuqpaspi puriqkuna, runata ñakʼarichisqankurayku may riqsisqas kasqankuta nirqa. Chay kʼita suwasqa, kamachiqkuna campo runa judiosta ñakʼarichichkasqankuta nispalla saqrata ruwaq kanku. Phichqa chunka wata qhipamantaq romanospa chantá judiosta kamachiqkunap contrankupi uqharikusqankurayku, achkha chʼampaykunata rikhurichirqanku. Aswan qhipamantaq 66 watapi, chay tʼuqpasllataq wak judioswan khuskachakuspa Judeamanta romanosta qharqurqanku.

Kay The Anchor Bible Dictionary nin: “Barrabasqa llaqtap jawasninmanta juknin suwa tʼuqpasmantachá karqa. Kay suwa tʼuqpasqa, qhapaq israelitasta suwasqankurayku, romanospa contrankupi uqharikusqankurayku ima, riqsisqas karqanku”.

“Qan ninki” rimaywan, ¿imatá Jesús niyta munachkarqa?

▪ Judiospa kuraq sacerdotenku Caifás, Jesusta tukuypa ñawpaqinpi Diospa churin Cristopunichus kasqanta ninanpaq kamachirqa, paytaq kutichirqa: “Qan ninki” nispa (Mateo 26:63, 64). ¿Imatá Jesús niyta munachkarqa?

Jesusqa, Caifaspa tapuyninta mana pantachiytachu munachkarqa. Judiosqa kay rimayta uqhariqllapunisina kanku, arí nispa kutichinankupaq. Sutʼincharinapaq: Judiospa religionninkumanta, 300 watamanta qhipamanraq qillqakusqan “Talmud de Jerusalén” nisqa libropi, leymanta yachachiq runa wañusqantachus manachus ninanpaq juk judiota tapuptinku, jinata kutichisqanta nin: “Qamkuna ninkichik” nispa. Kay kutichiywan, leymanta yachachiq runa wañusqantapuni yachanankupaq karqa.

Jesusqa, kuraq sacerdoteman maychus kaqta kutichinan kasqanta yacharqa. Chʼinlla kakunman karqa chayqa, mana Cristochu kasqanta rikuchinman karqa. Chayrayku “qan ninki” rimaywanqa kuraq sacerdotep tapuyninman kutichispa ajinapuni kasqanta nichkarqa. Marcos libropi, Jesusta Mesiaschus manachus kasqanta ninanpaq Caifás kamachichkaptin, mana manchachikuspa “noqa kani” nispa kutichisqanta nillantaq (Marcos 14:61, 62; ñawirillaytaq Mateo 26:25; Marcos 15:2).

[18 paginapi dibujo/foto]

“Barrabasta munayku”, Charles Muller (1878)