Jehová * tukuy imata ruwarqa, Tukuy Atiyniyojtaj. Chayrayku ñakʼariy chayri ima kajtinpis ashkha runasqa Diosta juchachanku. Bibliatajrí kayta nin:

•  Jehovaqa “tukuy ruwasqasnimpi cheqampuni.” (Salmo 145:17.)

•  “Tukuy ñankunanqa cheqampuni. Payqa mana llullakoj Dioschu. Payqa mana jaykʼajpis pantanchu. Payqa cheqanmin, cheqa kajta ruwajtaj.” (Deuteronomio 32:4.)

•  Jehovaqa “jatun sonqoyoj, may khuyakuyniyojtaj.” (Santiago 5:11.)

Arí, Diosqa ni ima sajrata ruwanchu. Chaywanpis wakin runasqa Pay juchaman tanqawasqanchejta yuyanku, ¿ajinachu? Mana. Bibliaqa nin: “Mayqellampis juchaman urmanapaj tanqasqa kashaspa, ama nichunchu Diospuni juchaman urmanampaj tanqasqanta, imaraykuchus Diosqa mana juchaman tanqasqa kayta atinchu nitaj pitapis tanqanchu juchaman urmanankupaj”, nispa (Santiago 1:13). Diosqa ni pita juchaman urmananpaj tanqanchu. Arí, Payqa ni ima sajrata ruwanchu, nitaj pitapis sajra ruwayman tanqanchu. Ajina kajtin, ¿piman juchachasunman?

Bibliaqa sutʼinchan wakin kutispi “mana suyashajtinchej, ima ñakʼariypis” kasqanta (Eclesiastés 9:11, NM). Accidentes chayri imapis kajtenqa, ichá mana tukuyninkuchu wañupunku. Imajtinchus mana suyasqallamanta imapis kayta atin. Iskay waranqa watas jinaña, Jesusqa uj torre urmaykuspa 18 runasta wañuchisqanmanta parlarqa (Lucas 13:1-5). Chay runasqa mana sajra kasqankuraykuchu wañorqanku, manaqa chay torre urmaykushajtin qayllanpi kasqankurayku. Kay 2010 enero killapi, Haití suyupi jallpʼa ikhakuy karqa, chaypitaj 300.000 runas wañorqanku. Chay suyuta kamachej willachisqanman jina, chay jallpʼa ikhakoyqa ni pita khuyaspa suyuntinta tukuychasqa. Chantapis, onqoykunamanta ni pi jarkʼasqachu kanchej.

Ichá pillapis tapukunman: “¿Chay llakiykunata nichu Dios sayachiyta aterqa? ¿Imaraykú kʼacha runasta mana jarkʼarqachu?”, nispa. Dios llakiykunamanta jarkʼananpajqa, yachananrajchá kanman karqa maykʼajchus chay ñakʼariykuna kananta. Payqa imachus qhepaman kananta yachayta atin chaypis, ¿tukuynintapunichu yachayta munanman? (Isaías 42:9.)

Bibliaqa nin: “Diosninchejqa janaj pachapi kashan; payqa tukuy munasqanta ruwan”, nispa (Salmo 115:3). Arí, Jehovaqa qhawarispa necesitakusqanman jina ruwan, manataj tukuy atisqanman jinachu. Chaytaj sutʼi rikukun imachus qhepaman kananta yachayta atisqanpi. Sutʼincharina,  unay tiempomanta Sodoma, Gomorra llajtasqa, sajra ruwaykunawan juntʼa karqa. Jehovataj israelitaspa jatun tatanku Abrahamman nerqa: “Chayrayku kunanqa rishani qhawarej, willawasqankuman jina, cheqachus chay juchasninkoqa ancha millaypuni, manachus chayta. Ajinamanta noqaqa yachasaj”, nispa (Génesis 18:20, 21). Jehovaqa niraj yachayta munarqachu mashkha sajra ruwaypunichus chay llajtaspi kasqanta. Chaytaj rikuchin imachus qhepaman kananmanta, mana tukuynintapunichu yachay munasqanta (Génesis 22:12). Chayqa mana pantaj runa jina kasqantachu chayri imatapis mana atisqantachu niyta munan. Imajtinchus Biblia nin: “Ruwasqasnenqa may sumajpuni”, nispa. Payqa imachus qhepaman kananta yachayta atisqanwan, munayninta juntʼananpaj yanapachikun, nitaj pitapis kamachiykunasninta kasunankupaj tanqanchu * (Deuteronomio 32:4). Chayrayku nisunman, Diosqa imachus qhepaman kananmanta yachananqa, paymantaña kasqanta.

Wakin kuti ñakʼariy kasqanmanta runallataj juchayoj. Bibliaqa imaynatachus sajra ruwaykuna rikhurisqanmanta nin: “Astawanqa sapa runa tanqachikun, maypachachus paypa sajra munaynin payta juchaman apan, sonqonta suwaspa chaypacha. Chantá chay runaqa sajra munayninta kasuspa, juchallikun, jucharaykutaj wañoyqa jamun”, nispa (Santiago 1:14, 15). Chayrayku pillapis sajra munayninman jina ruwaspaqa ñakʼarenqapuni. (Romanos 7:21-23). Unaymantapacha runaspa sajra ruwasqasnenqa, jatun ñakʼariykunata rikhurichin. Mana chayllachu, chay sajra ruwasqankuwan wajkunatapis sajra kayta yachachillankutaj, ajinamanta chayqa ni jaykʼaj tukukuyniyoj jina (Proverbios 1:10-16).

Dios chay llakiykunata, ¿chinkachinanchu kanman? Sajra ruwaykunata mana ruwananchejpaj, ¿jarkʼanawanchejchu kanman? Kutichinapajqa tʼukurina imaynatachus Dios ruwawasqanchejpi. Bibliaqa Payman rijchʼakojta ruwawasqanchejta nin. Chayrayku runasqa kʼacha kaykunasninta rikuchiyta atinchej (Génesis 1:26). Chantapis kausayninchejpi ajllajta saqewanchej, chaytaj uj sumaj regalo. Chayrayku Payta munakuyta, kasukuyta ima ajllayta atinchej (Deuteronomio 30:19, 20). Mana munashajta kasuchikuwasunman chayqa, ¿nichu chay qowasqanchej regalo qhasilla kanman? ¿Nichu munaynillantaña ruwachishawasunman? Kikillantaj kanman imaynachus kausayninchej kananmanta  qhelqasqaña kanman chayqa. Chayrayku Diosman agradecena allinpaj qhawawasqanchejmanta, kausayninchejpi ajllajta saqewasqanchejmanta ima. Chaytaj mana niyta munanchu wajkuna pantasqankurayku wiñaypaj ñakʼarinanchejta.

Sichus hindú chayri buda religionniyoj runata, kʼacha runas, ¿imaraykú ñakʼarinku?, nispa tapurisunman chayqa, ichá kutichinkuman: “Kʼacha runastaqa karma nisqa ñakʼarichin. Nisunman ñaupa kausayninkupi imastachus ruwasqankurayku pagashanku”, nispa. *

Biblia wañuymanta imatachus nisqanta qhawarina. Diosqa Edén huertaman Adanta churarqa, chaypitaj payman nerqa: “Huertapi tukuynin kaj sachʼasmanta mikhullanki. Allin kajta mana allin kajta yachanamanta sachʼaj poqoynillanta amapuni mikhunkichu. Chay sachʼaj poqoynintachus mikhunki chayqa, wañunki”, nispa (Génesis 2:16, 17). Adán Diosta kasunman karqa chayqa, wiñaypaj kausanman karqa. Imajtinchus wañoyqa mana kasukusqanrayku uj castigo. Wawasniyoj kajtintaj “wañoyqa tukuy runasman chayarqa” (Romanos 5:12). Chayrayku, runaqa wañuyninwan juchanta pagan (Romanos 6:23). Biblia nin: “Wañojqa juchamanta kacharisqaña”, nispa (Romanos 6:7). Nisunman, runaqa tukuy juchasninta wañuyninwan juntʼapun.

Ashkha runas karma nisqarayku ñakʼarisqanchejta creenku. Karmapi creej runaqa, mana anchata llakikuspa tukuypis ñakʼarinanchejpuni kasqanta yuyan. Jinapis chay creenciaqa ñakʼariy chinkananmanta ni ima sonqochayta runasman qonchu. Karmapi creejqa yuyan tukuywan sumajta kausakuspa chayri sumaj yachayta japʼispa, wañupuytawan manaña kutin kutita animal cuerpopi chayri waj imapipis watejmanta aychallikamunanpi. Bibliataj mana chaytachu yachachin. *

Tukuy ñakʼariykunamanta mana runallachu juchayoj, manaqa Satanás. Payqa, Diospa cheqa sonqo angelnin karqa. Chaywanpis mana “jaykʼajpis cheqapeqa [sayarqachu]”, jinamanta juchata jataricherqa (Juan 8:44). Payqa Edén huertapi ñaupa tatasninchejta Diospa contranpi oqharikunankupaj tanqarqa (Génesis 3:1-5). Chayrayku Jesús nerqa Satanás kay pachata kamachishasqanta, sajrataj kasqanta (Mateo 6:13; Juan 14:30). Ashkha runasqa munaynillankuta ruwaspa, Jehovaj kamachiykunasninta mana kasunkuchu, chaytaj Satanasta qhatiywan ninakun (1 Juan 2:15, 16). Biblia nin: “Kay pachapi kaj chhika runastaj Kuraj Supaypa atiynimpi kasqankuta”, nispa (1 Juan 5:19). Diospa wakin angelesninpis, Satanaswan ujchakorqanku. Bibliataj nin Satanás, sajra angeleswan khuska “kay pachapi kaj chhika runasta pantachi[shasqanta]”. Chaytaj tukuyta ñakʼarichiwanchej (Apocalipsis 12:9, 12). Chayrayku tukuy ñakʼariykunamanta aswan juchayojqa Satanás.

Diosqa runaspa ñakʼariyninkumanta mana juchayojchu, nitaj pitapis ñakʼarichinchu. Astawanpis sajra ruwaykunata chinkachinanta nin. Chaymanta qhepan yachaqanapi parlarisun.