Éxodo 32:1-35
32 Puntapita Moisés mana kutimuptinmi Israel runakuna Aarónta kayno nipäkurqan: “Egiptupita jorqamaqnintsi Moisés manami yurimuntsu. Manami musyantsitsu ima pasashqantapis. Tsayno kaykaptinqa juk diosta ruray pushamänantsipaq”.*
2 Tsayno nipäkuptinmi Aarón kayno nirqan: “Warmiki y tsurikikuna jatirashqan qori zarcïllukunata apapäkamuy”.
3 Tsaymi jatirashqan qori zarcïllukunata Aarónman lapan apapäkurqan.
4 Aarónnami tsay qorita tsulurkatsir taksha turituta fundirqan.* Tsayta rikaykurmi lapan kayno nipäkurqan: “¡Israel runakuna, kaymi Egiptupita jorqamaqnintsi diosnintsi kaykan!”
5 Tsayta rikarmi Aarónqa turitupa nawpancho juk *altarta rurarqan. Nirkurna Israel runakunata nirqan: “Wara junaqmi TAYTA DIOSPA jutincho fiestata rurashun”.
6 Tsayno niptinmi waraynin* junaq tsaka tsakala sharkapäkurqan. Uywakunata pishtarkur rupatsina sacrificiukunata y jawka kawakuy sacrificiutapis rupatsipäkurqan. Nirkurna lapan jamaykur mikupäkurqan y upyapäkurqan. Kushikurmi juknin jukninpis jutsata rurapäkurqan.*
7 Tsaymi Moisésta TAYTA DIOS kayno nirqan: “Punta chakinman jukla kutiy. Egiptupita jorqamushqayki Israel runakuna jutsatami rurarkaykan.
8 Paykunaqa manapis aykälatami noqata qonqaykamar qoripita turituta rurarkur adorarkaykan. Tsaynöpis sacrificiukunata rupatsirmi kayno nirkaykan: ‘¡Israel runakuna, kaymi Egiptupita jorqamaqnintsi diosnintsi kaykan!’ ”
9 Mastapis Moisésta TAYTA DIOS kayno nirqan: “Noqa rikashqämi Israel runakuna pasaypa mana wiyakuq kashqanta.
10 Paykunapa favornin ama sharkuynatsu. Tsayno fiyupa rabyanätsimashqanpitami paykunata ushakätsishaq. Qamlapitanami miranqa jatun nación rikakunanyaq”.
11 Tsayno niptinmi TAYTA DIOSPA rabyaynin pasananpaq ruwakur Moisés kayno nirqan: “TAYTA DIOS, munayniyuq kashqaykita pïmaytapis musyatsishpaykimi Israel runakunata Egiptupita jorqamurqayki. Tsayno jorqaykämurqa Israel runakunapaq ama tsayjinanpa rabyakuykulaytsu.
12 Ushakätsiptikiqa Egipto runakuna kayno nipäkunqa: ‘Chunyaq jirkacho ushakätsinan kashqami kay nacionpita jorqushqa’. Tsayno nir mana parlaykänanpaq ama ushakaykatsilaytsu. Tsaypa trukanqa jutsa rurashqanpita perdonaykulay, Tayta.
13 Sirvishuqniki Abrahamta, Isaacta y Israelta* promitishqaykita yarpaykulay. Paykunatami kayno nirqayki: ‘Noqami qamkunapita miraqkunata ali rikashaq qoylarnöraq atska kananpaq.* Promitishqänölami paykunata qoykushaqpaq intëru kay jalqakunata y raqrakunata imayyaqpis herenciankuna kananpaq’ ”.*
14 Moisés tsayno ruwakuptinmi TAYTA DIOS kuyapashpan Israel runakunata manana ushakätsirqannatsu.*
15 Nirkurnami puntapita urämushpan Moisés apamurqan ishkay läja rumikunata. Tsay läjakunachömi Israel runakunawan Tayta Dios rurashqan *pactu ishkan lädunpa qelqashqa karqan.
16 Tsay läjakunataqa kikin Tayta Diosmi kamarirqan. Tsaycho qelqaraykaqkunataqa kikin Tayta Diosmi qelqarqan.
17 Runakuna büllata ruraykaqta mayar Moisésta Josué kayno nirqan: “Guërracho pelyar qaparaykaqnömi campamentupita mayakaykämun”.
18 Niptinmi Moisés nirqan: “Manami vincir kushikärishqantsu ni vincishqa kar waqapäkushqantsu mayakaykämun, sinöqa fiestata rurar cantashqanmi”.
19 Israel runakunapa campamentunman chayarmi Moisés rikarqan qoripita rurashqa turituta y runakuna qatswarkaykaqta. Tsayta rikaykurmi pasaypa rabyakur apamushqan läjakunata pakiqpaq saqtariykurqan.
20 Nirkurnami qoripita rurashqa turituta ninaman qaykurqan. Tsaypita ñutqu aqarirmi yakuman winarkur tsay yakuta Israel runakunata uputsirqan.
21 Aaróntanami Moisés kayno nirqan: “Israel runakuna ¿imanashushqankitaq kayjinanpa jutsata ruraykatsinaykipaq?”
22 Tsayno niptin Aarón kayno nirqan: “Ama rabyakuykulaytsu, tayta. Kikikipis musyankimi kay runakuna imaypis jutsa ruraylacho kawapäkushqanta.
23 Paykunami kayno nipäkamashqa: ‘Diosnïkunata rurapämay kaypita pushamänantsipaq. Egiptupita jorqamaqnintsi Moisésta ima pasashqantapis manami musyantsitsu’.
24 Tsawraqa nirqä qorita tsararaqkuna qorinta apamunanpaq. Apamuptinmi ninaman winaptï turitu rikakushqa”.
25 Tsayno niptinmi Moisés tantiyakurqan Israel runakuna jutsata rurananpaq Aarón jutsayuq kashqanta. Tsaynöpis yarpachakurqan kayno nir: “Kananqa Israel runakunata jamurpar contrankuna manakaqmanchari churanqa”.
26 Tsaymi campamentu yaykunaman aywaykur Israel runakunata Moisés kayno nirqan: “Mayqaykipis TAYTA DIOSTA cäsukuyta munaqkunaqa noqa kaykashqäman juntakämuy”.
Tsayno niptinmi *levitakuna Moisés kaykashqanman lapan juntakarqan.
27 Tsawraqa Moisés paykunata kayno nirqan: “TAYTA DIOSMI kayno nin: ‘Lapayki campamentu juk kuchunpita jukaq kuchunyaq espädaykiwan runakunata wanutsinki ayluyki kaptinpis, vecïnuyki kaptikipis, amïguyki kaptinpis’ ”.
28 Tsawraqa Moisés nishqanno rurar tsay junaq runakunata wanutsipäkurqan kimsa waranqatano (3,000).
29 Tsaypita levitakunata Moisés kayno nirqan: “TAYTA DIOSTA cäsukurmi qamkunaqa tsurikikunapa y ayluykikunapa contran sharkushqanki. Tsaymi kanan junaq TAYTA DIOS churashushqanki payta imaypis sirvipäkunaykipaq”.
Israel runakunapaq Tayta Diosta Moisés manakushqan
30 Tsaypita jukaqnin junaqmi Israel runakunata Moisés kayno nirqan: “Qamkunaqa pasaypami jutsata rurapäkushqanki. Kananqa yapaymi TAYTA DIOS kaykashqan puntaman kutishaq. Capazchari qamkunapaq manakuptï perdonashunkimanpis”.
31 Tsawraqa TAYTA DIOS kaykashqan puntaman kutiykur Moisés ruwakurqan kayno nir: “Qoripita diosninta rurashpan Israel runakunaqa pasaypami jutsata rurapäkushqa.
32 Tsaymi paykunata perdonanaykipaq manakulä, Tayta. Mana perdonarqa libruykicho* qelqaraykaq jutïtapis börraykulay”.
33 Tsayno niptin TAYTA DIOS kayno nirqan: “Noqata mana cäsukamaq kaqlapatami librüpita jutinta börrashaq.
34 Kananqa kutishpayki runakunata pushanki promitishqä nacionman. Yanaqäshunaykipaq *angilnïmi puntaykita aywanqa. Tsayno kaptinpis Israel runakuna jutsa rurashqanqa manami tsaylachötsu usharanqa, sinöqa castiganä junaq chayamuptinmi paykunata castigashaqpaq”.
35 Nishqannölami Israel runakunata TAYTA DIOS fiyu qeshyawan castigarqan. Tsayno castigarqan Aarón rurapashqan turituta adorapäkushqanpitami.
Ichic wilacuycuna
^ 32.1 Hech. 7.40.
^ 32.4 Hech. 7.41.
^ altar Altarkunaqa karqan rumiwan perqashqa y qerupita ruraykur jananpa y rurinpa bronciwan enchapashqami. Tsay altarkunachömi uywakunata rupatsir runakuna jutsankunapita perdonashqa kananpaq cürakuna Tayta Diosta manakäriq. Tsaynölami templu rurincho qoripita rurashqa taksha altarpis karqan. Tsaychömi cürakuna inciensuwan qoshtatsiq. Rumipita perqashqa altar imano kashqanta musyanaykipaq rikanki 2Sam. 24.18-cho kaq dibüjuta. Tayta Diosta mana cäsukuq runakunapis altarkunata ruraykurmi ïdulukunata adorapäkuq (Éxo. 30.1-10; Deut. 27.5-6; 2Rey. 16.10-16; 2Crón. 4.1).
^ 32.6 Wakin runakunaqa warantin nipäkun.
^ 32.6 1Cor. 10.7.
^ 32.13 Israelqa Jacobpa jukaq jutinmi kaykan.
^ 32.13a Gén. 22.16-17.
^ 32.13b Gén. 17.8; 26.4.
^ 32.11-14 Núm. 14.13-19.
^ pactu Pactuqa promitinakushqanta cumplinanpaq nishqanmi kaykan. Unay Testamentuchöqa Israel runakunawanmi pactuta Tayta Dios rurarqan. Tsaymi Tayta Dios promitirqan Israel runakunapa Diosnin kar paykunata imaypis yanapananpaq. Israel runakunanami Tayta Diosta promitirqan mandamientunkunata y leyninkunata cumplipäkunanpaq (Éxo. 6.7; 19.5-6; Lev. 26.3-12). Pactuta rurarmi uywata pishtar shuntashqan yawarta Israel runakunaman Moisés tsaqtsuparqan (Éxo. 24.8). Tsaynölami Jesucristo noqantsi rayku wanur yawarninta jichashpan mushuq pactuta rurarqan payta chaskikuqkunata jutsankunapita perdonar salvananpaq (Luc. 22.20; Heb. 10.16-17).
^ levita Levita runakunaqa karqan Jacobpa tsurin Levípita miraq runakunami. Paykunami templucho cürakunata yanaparqan (Núm. 1.47-54; 3.5-39). Templu manaraq kaptinmi Dioswan Tinkuna Tolducho yanaparqan (1Crón. 24–26). Levitakunatami rey Josafat kacharqan markan markan Diospa leyninkunata yachatsipäkunanpaq (2Crón. 17.7-9).
^ 32.32 Sal. 69.28; Apoc. 3.5.
^ ángel Kay patsata manaraq kamarmi angilkunata Tayta Dios kamarqan payta sirvinanpaq. Angilkunaqa manami imaypis wanuntsu. Tayta Diospa nawpancho karmi imaypis alabarkaykan (Isa. 6.1-3; Apoc. 5.11-12).
Angilkunaqa (1) Tayta Dios nishqankunata wilakärin (Gén. 18.16–19.29; Dan. 8.15-17; 9.21-23; Mat. 1.20-24; Luc. 1.11-20, 26-38), (2) Tayta Diospa favornin pelyapäkun (2Rey. 6.15-17; Dan. 10.13-14; Apoc. 12.7-9) y (3) Diosman yärakuqkunata tsapan y yanapan (Sal. 91.11-12; Heb. 1.14).
Satanáspa angilninkunaqa supaykunami karkaykan (Mat. 25.41; Apoc. 9.11).
