1 Reyes 10:1-29
10 TAYTA DIOS yanapaptin Salomón shumaq yachaq kashqanta mayarmi Sabá nacionpa mandaqnin warmi aywarqan pasaypa sasa tapukuykunata tapunanpaq.
2 Atska ashmaynin runakunawanmi Jerusalénman chayarqan ali asyaq* jachakunata, atska qorita y kuyaylapaq chanin rumikunata *camëllukunawan cargashqa. Salomónman chayaykurmi lapan yarpashqankunata tapurqan.
3 Tapuylantami Salomónqa lapanta contestarqan. Ima tapushqanpis paypaqqa manami sasatsu karqan.
4 Salomón yachaq kashqanta y palaciunta ruratsishqanta rikarmi Sabá nacionpa mandaqnin warmi
5 pasaypa mantsakashqa rikakurqan. Tsaynöpis mantsakashqa rikakurqan ali mikuykunata rikar, mandäshiqninkunapa cuartunkunata rikar, ashmayninkunata y jatirashqan röpanta rikar, cöpa sirviqninkunata rikar y TAYTA DIOSPAQ sacrificiukunata templucho rupatsishqanta rikar.
6 Tsaymi rey Salomónta kayno nirqan: “Lapan rurashqaykita y yachaq kashqaykita nacionnïcho wilapäkamashqanqa rasunpami kashqa.
7 Tsayno wilamaptinpis kikï rikanäyaq manami criyirqätsu. Kananmi itsanqa tantiyakü wilapämashqanpitapis mas yachaq y mas rïcu kashqaykita.
8 Shumaq tantiyakuykur parlashqaykita mayar ¡ima kushishqaraq mandäshishuqnikikuna y sirvishuqnikikuna karkaykan!
9 ¡TAYTA DIOSNIKI alabashqa kaykulätsun kuyashushpayki Israel nacionpa mandaqnin rey kanaykipaq churashushqaykipita! Israel runakunata imaypis kuyashpanmi rïcutapis waktsatapis ali rikanaykipaq churashushqanki”.
10 Nirkurnami Salomónta qaraykurqan* kimsa waranqa isqun pachak soqta chunka (3,960) kïlu qorita, atska perfümikunata y kuyaylapaq chanin cuestaq atska rumikunatapis. Salomónta qarashqan perfümikunatanöqa manami imaypis tsaytsika perfümita Israel nacionman apapäkamurqantsu.
11 (Tsaynölami rey Hirampa negociunta apaq *büquikunawan Ofir partipita apapäkamurqan atska qorita, sándalo jutiyuq ali qerukunata y kuyaylapaq chanin cuestaq rumikunatapis.
12 Tsay sándalo qerupitami rey Salomón ruratsirqan TAYTA DIOSPA templunpa balconninkunata y palaciupa balconninkunata. Tsaynöpis tukaqkuna tukananpaq ruratsirqan arpakunata y *salteriukunata. Manami imaypis Judáman chayatsipäkurqantsu sándalo qeruta tsayno atskataqa.)
13 Sabá nacionpa mandaqnin warmitami rey Salomón atska qaraykunata* qararqan. Tsay jananmanmi tsay warmi imata manakushqantapis qararqan. Tsaypitanami mandaq warmiqa nacionninman ashmayninkunawan kutikurqan.
Salomón rïcuyashqan
2 Crónicas 9.13-24
14 Cada watami qorita Salomón chaskiq ishkay chunka ishkay waranqa (22,000) kïluta.
15 Tsay jananmanmi negociantikuna, Arabia nacionpa mandaqnin reykuna y Israel nacionpa gobernadorninkuna pägapäkushqan impuestutapis chaskiq.
16 Ishkay pachak (200) escüdukunatami rey Salomón qoripita ruratsirqan martilluwan takaylapa. Tsay escüdukuna cada ünun soqta kïlumi lasarqan.
17 Tsaynölami mas kimsa pachak (300) escüdukunata qoripita ruratsirqan martilluwan takaylapa. Tsay escüdukunaqa cada ünun juk kïlu pulanmi lasarqan. Tsaykunataqa Líbano Munti jutiyuq palaciunmanmi churatsirqan.
18 Tsaynölami trönuntapis *marfilpita ruraykatsir qori püruwan enchapatsirqan.
19 Tsay trönumi karqan soqta grädayuq, waqtanpa redondu y ishkan lädupa rikra tuknaräkunayuq. Trönupa cada lädunchömi ruratsishqan juk león ichiraykarqan.
20 Grädakunapa nawpankunachöpis karqan chunka ishkay ruratsishqan leonkunami. Grädakunapa jukaq kuchuncho karqan soqta leonkuna y jukaq kuchunchönami karqan soqta leonkuna. Manami mayqan nacionpa mandaqnin reypis tsay trönutanöqa kuyaylapaqta ruratsirqantsu.
21 Rey Salomónpa cöpankunapis y Líbano Munti jutiyuq palaciucho kaykaq lapan manëjukunapis karqan qorilapitami. Tsay palaciuchöqa manami imapis karqantsu yoraq qellaypitaqa. Qellaypita kaqtaqa Salomón rey kashqan witsan manami pipis cäsupaqtsu.
22 Rey Salomónpa *büquinkuna cada kimsa watacho rey Hirampa büquinkunawan juntu Tarsisman kutimur apamuq qorita, yoraq qellayta, marfilta, mönukunata y pävu realkunatapis.
23 Rey Salomónqa maytsay nación reykunapitapis mas rïcu y mas yachaqmi karqan.
24 Yachaq kananpaq Tayta Dios yanapaptinmi lapan nacionpitapis payman aywapäkurqan yachatsishqanta mayananpaq.
25 Aywarmi yoraq qellaypita y qoripita ruratsishqankunata Salomónpaq apapäkuq. Tsaynöpis apapäkuq röpakunata, armakunata, ali asyaq jachakunata, cawallukunata y mulakunatapis. Cada watami imaykatapis atskata Salomón chaskiq.
Cawallukunata y carrëtakunata Salomón rantishqan
2 Crónicas 1.14-17; 9.25-28
26 Salomón rantirqan tsaytsika carrëtakunata y cawallukunatami. Tsaynöpami paypa karqan juk waranqa chusku pachak (1,400) carrëtankuna chunka ishkay waranqa (12,000) cawallunkuna.* Tsay cawallukunatami wakinta churarqan guërra carrëtakuna kaykashqan cuartilkunacho kananpaq y wakintana churarqan Jerusalén palaciun cercacho kananpaq.
27 Rey Salomón shuntatsishqan yoraq qellaypis shalanöraqmi Jerusaléncho tsaytsika karqan.* Tsaynölami cedru yöratapis *Sefelacho plantatsirqan hïgus yöranöraq tsaytsika kananpaq.
28 Salomón kachashqan negociantikunami Egiptupita y Ciliciapita cawallukunata rantimuq.*
29 Egiptupita rantimushqan juk carrëtami cuestaq soqta pachak (600) yoraq qellay y juk cawallunami cuestaq pachak pitsqa chunka (150) yoraq qellay. Tsay cawallukunata y carrëtakunatami wakintaqa rantikuq heteo runakunapa mandaqnin reykunata y wakintana rantikuq Siria runakunapa mandaqnin reykunata.
Ichic wilacuycuna
^ 10.2 Wakin runakunaqa mushkuq nipäkun.
^ camëllu Camëlluqa jatunkaray uywami kaykan. Camëllukunataqa ashmapäkun maypapis aywar cargakunanpaq y muntakunanpaqmi. Tsaynöpis camëllupa milwanta putskarkurmi awapäkuq. Camëllupa milwanpitami Bautizaq Juanpa röpanpis karqan (Mat. 3.4; Mar. 10.25).
^ 10.10 Wakin runakunaqa regalaykurqan nipäkun.
^ büqui Büquiqa yaku jananpa purinanpaq tablapita rurashqa jatunkaray artësanömi kaykan. Tsay büquikunawanmi lamarcho y jatun qochakunacho pescäduta tsaripäkun y juk lädu markakunapapis aywapäkun. Bibliata qelqashqan witsanqa qeruta cruztano ruraykurmi büquicho ichitsipäkurqan. Tsay cruzmanmi rakta tëlata ishkan jana kaq kuchunkunapita watarqan. Ura kaq kuchunkunatanami büquiman watapäkurqan wayraptin aywananpaq (Luc. 8.22-25; Hech. 27.17).
^ salteriu Salteriuqa taksha arpa niraqmi kaykan (1Sam. 10.5; 2Sam. 6.5; 1Rey. 10.12; 1Crón. 13.8; 15.28; 2Crón. 5.12; Sal. 33.2; 57.8; 81.2; Isa. 5.12).
^ 10.13 wakin runakunaqa regälukunata nipäkun.
^ marfil Marfilqa elefantipa waqshunmi kaykan (\xt 1Rey. 10.18; 22.39; Sal. 45.8; Cant. 5.14; 7.4; Amós 3.15; 6.4; Apoc. 18.12).
^ büqui Büquiqa yaku jananpa purinanpaq tablapita rurashqa jatunkaray artësanömi kaykan. Tsay büquikunawanmi lamarcho y jatun qochakunacho pescäduta tsaripäkun y juk lädu markakunapapis aywapäkun. Bibliata qelqashqan witsanqa qeruta cruztano ruraykurmi büquicho ichitsipäkurqan. Tsay cruzmanmi rakta tëlata ishkan jana kaq kuchunkunapita watarqan. Ura kaq kuchunkunatanami büquiman watapäkurqan wayraptin aywananpaq (Luc. 8.22-25; Hech. 27.17).
^ 10.26 1Rey 4.26.
^ 10.27 Deut 17.17.
^ Sefela Sefelaqa Israel nacioncho jirkan jirkan partimi kaykan. Sefelapita inti jeqanan lädupami Mediterraneo lamar kaykan. Sefelapita inti jeqamunan lädupanami jirkakuna kaykan. Norti lädupita sur kaq läduyaqmi Sefela kaykan chusku chunka pitsqa kilömetruno. Inti jeqamunan lädupita inti jeqanan läduyaqmi chunka soqta kilömetruno kaykan. Sefelacho chakrakuna ali kaptinmi mikuykuna ali wayun. Filisteo runakunawan pelyarmi Israel runakuna Sefelacho kaykaq markakunata y chakrakunata qechunakärirqan (Jos. 10.40; 12.8; 1Rey. 10.27; 2Crón. 28.18).
^ 10.28 Deut 17.16.
