1 Reyes 20:1-43

20  Tsay witsanmi Siria nacionpa mandaqnin rey Ben-adad kimsa chunka ishkay (32) mandaq mayinkunata shuntarqan. Nirkurmi soldädunkunawan, cawallunkunawan y carrëtankunawan aywar Samaria markata jiruruypa tsaparkur tsaycho taq runakunata atacarqan.  Manaraq atacarmi tsay markaman kachakunata kacharqan Israel nacionpa mandaqnin rey Acabta kayno ninanpaq:  “Ben-adadmi kayno nin: ‘Lapan qorikipis, qellaynikipis, warmikikunapis y alinnin kaq tsurikikunapis noqapaqmi kanqa’ ”.  Tsayno nishqanta wilaptinmi rey Acab kayno nirqan: “Rey Ben-adadman kutiykur kayno nipäkunki: ‘Makiki chakikichömi kaykä, tayta. Nishqaykinölami lapan imaykäkunapis, warmïkunapis y alinnin kaq tsurïkunapis qampaq kanqa’ ”. Tsayno niptinmi kachakuna aywaykur Ben-adadta wilarqan.  Tsaypitanami tsay kacha aywaq runakuna yapay kutiykur Acabta kayno nirqan: “Rey Ben-adad kaynömi nin: ‘Lapan qorikita, qellaynikita, warmikikunata y tsurikikunata entregamänaykipaqmi wilatsirqä.  Tsayno kaptinpis kananqa manami tsaylatatsu apakushaq, sinöqa palaciuykicho kaykaqta y mandäshishuqniki runakunapa wayincho alinnin kaqkunatapis apakushaqmi. Tsaymi mandaq soldädukunata wara junaq kachamushaq munashqan kaqta apakamunanpaq’ ”.  Tsayno niptinmi Israel mayor runakunata qayaykatsir rey Acab kayno nirqan: “Tsay runaqa niq tumpalami atacayta munaykämantsi. Qorïta, qellaynïta, warmïkunata, tsurïkunata y imaykäkunatapis apakunanpaq niykaptïpis mastaraqmi munaykan”.  Tsayno niptinmi Israel mayor runakuna kayno nipäkurqan: “Pay nishushqaykita ama cäsupaytsu, tayta. Tsaynöpis manashushqaykitaqa ama qoytsu”.  Tsayno niptinmi Ben-adad kachashqan runakunata Acab kayno nirqan: “Mandamaqnintsi rey Ben-adadta kayno nipäkunki: ‘Puntata manakushqaykitaqa awnishunkishi. Kanan nishqaykitashi itsanqa mana awnishunkitsu’ ”. Tsayno nishqantami Ben-adadman kutiykur kacha aywaq runakuna wilarqan. 10  Tsayno wilaptinmi Ben-adad yapay kacharqan Acabta kayno nipäkunanpaq: “Kananqa Samaria markata lapantami polvuypa polvur asulashaq. Tsayno mana ushakätsiptïqa diosnïkuna fiyupa castigamätsun”. 11  Tsayta mayarmi rey Acabpis kacharqan kayno nipäkunanpaq: “Manaraq vincimarqa ama alabakuyraqtsu”. 12  Acab tsayno nishqanta Ben-adadta wilapäkurqan mandaq mayinkunawan toldunkunacho upyarkaykaptinmi. Nishqanta mayarmi mandaq soldädunkunata kayno nirqan: “¡Samaria runakunata jukla atacashun!” Tsayno niptinmi soldädunkuna kamarikurqan atacananpaq. Ben-adadpa soldädunkunata Acabpa soldädunkuna vincishqan 13  Ben-adadpa soldädunkuna manaraq atacaptinmi Israel runakunapa mandaqnin rey Acabman juk profëta chayaykur kayno nirqan: “TAYTA DIOSMI kayno nin: ‘Tsaytsika soldädukuna shamuptinpis lapantami makikiman churamushaq vincipäkunaykipaq. Tsayno rurashaq noqa TAYTA DIOS kashqäta musyanaykipaqmi’ ”. 14  Tsayno niptinmi profëtata Acab tapurqan kayno nir: “¿Imanöpataq TAYTA DIOS makïman entregamanqa?” Tsayno tapuptinmi profëta kayno nirqan: “TAYTA DIOSMI kayno nin: ‘Provinciakunapita shamuq capitankunapa soldädunkuna vincinanpaqmi yanapashaq’ ”. Tsawraqa Acab kayno nirqan: “¿Noqakunaku puntata atacäman o Ben-adadpa soldädunkuna puntata atacamänantaku shuyaräshaq?” Tsayno niptin profëta kayno nirqan: “Qamkuna puntata atacay”. 15  Tsawraqa Acab yuparqan provinciakunapita shamuq capitankunapa soldädunkunata. Tsay soldädukunami karqan ishkay pachak kimsa chunka ishkay (232). Tsaypitami yuparqan wakin Israel soldädukunata. Paykunami karqan qanchis waranqa (7,000). 16  Pulan junaq kaykaptinnami Israel soldädukuna pelyananpaq yarqupäkurqan. Tsay hörami kimsa chunka ishkay (32) mandaq mayinkunawan Ben-adad juntakaykur toldunkunacho upyarkaykarqan. 17  Israel soldädukunapa puntantami aywapäkurqan provinciakunapita shamuq capitankunapa soldädunkuna. Samariapita soldädukuna yarquykashqanta wilapäkuptinmi 18  Ben-adad kayno nirqan: “Atacamänantsipaq o mana atacamänantsipaq yarqamuptinpis kawaykaqta tsarirkur apapäkamuy”. 19  Provinciakunapita shamuq capitankunapa soldädunkuna y wakin Israel soldädukunapis pelyapäkunanpaq kamarikushqami aywapäkurqan. 20  Pelyayta qalaykurmi cada soldädu wanutsirqan Siriapita shamuq juk soldäduta. Mana wanutsishqan kaq Siria soldädukuna qeshpir aywakäriptinmi Israel soldädukuna qatiparqan. Tsaymi Siriapa mandaqnin rey Ben-adad y wakin kaq soldädukuna cawallunta muntakurkur qeshpir aywakärirqan. 21  Tsaynöpami Israel nacionpa mandaqnin rey Acab vincirkur Siria soldädukunapa cawallunkunata y guërraman aywananpaq kaq carrëtankunata qechurqan. 22  Nirkurnami rey Acabta profëta kayno nirqan: “Watan kanannömi yapay Siria soldädukuna kutimunqa atacashunaykipaq. Tsayno kananpaq kaykaptinqa shumaq yarpachakurir pelyapäkunanpaq soldäduykikunata kamarikatsiy”. Soldädunkunawan Ben-adad Samaria markata yapay atacashqan 23  Tsaypitanami Siria nacionpa mandaqnin rey Ben-adadta capitanninkuna kayno nirqan: “Israel runakunapa diosninkunaqa jalqakunalachömi yanapan. Tsaymi guërracho vincimashqantsi. Pampaman apanakuykur pelyarmi itsanqa vincishunpaq. 24  Pelyamanqa reykuna amana aywatsunnatsu. Tsaypa trukanqa capitankunalana soldädunkunawan aywapäkutsun. 25  Nirkur puntata kamarikushqantsinöla kananpis shumaq kamarikushun cawallukunata, carrëtakunata y soldädukunatapis. Pampaman apanakuykur Israel runakunawan pelyarqa mana mayaylami vincishunpaq”. Tsayno nir yätsiptinmi Ben-adadqa paykuna nishqannöla kamarikurqan. 26  Tsaypita juk wata pasarkuptinnami Ben-adadqa lapan soldädunkunata shuntarkatsir Afecman aywapäkurqan Israel soldädukunawan pelyapäkunanpaq. 27  Tsaynölami Acabpis Israel soldädukunata shuntarkur aywarqan Siria soldädukunawan pelyapäkunanpaq. Siria soldädukunaqa pitishnöraqmi tsaytsika karqan. Israel soldädukunami itsanqa ishkay qencha cabranöla karqan. 28  Manaraq pelyaptinmi rey Acabman chayaykur profëta kayno nirqan: “TAYTA DIOSMI kayno nin: ‘Siria soldädukunaqa yarpapäkun jalqakunalacho qamkunata yanapashqätami. Tsayno yarpaykaptinmi kananqa pampachöpis paykunata vincinaykipaq yanapashayki. Tsaynöpami tantiyankipaq noqa TAYTA DIOS kashqäta’ ”. 29  Siria soldädukuna y Israel soldädukunaqa soqta junaqmi frenti frenti campamentunkunacho karqan. Qanchis kaq junaqchönami pelyayta qalaykurqan. Tsay junaqmi chakipa aywaq pachak waranqa (100,000) Siria soldädukunata Israel soldädukuna wanutsirqan. 30  Tsayno wanutsiptinmi wakin kaq soldädukuna qeshpir Afec markaman aywakärirqan. Tsaycho kaykaptinmi markapa murällan juchur wanutsirqan ishkay chunka qanchis waranqa (27,000) Siria soldädukunata. Ben-adadpis tsay markaman qeshpirmi wayin wayin pakakur purirqan. 31  Tsayno pakakur puriykaptinmi soldädunkunapa mandaqninkuna payta kayno nirqan: “Israel nacionpa mandaqnin reykunaqa kuyapäkuqshi karkaykan. Tsayno kaptinqa qachqa röpakunata jatikurkur y waskata kunkantsiman watakurkur Israel runakunapa mandaqnin reyman aywashun. Tsayno kaykaqta rikamashpantsiqa capazchari perdonamashwanpis”. 32  Tsayno wilanakurkurmi qachqa röpata jatikurkur y waskata kunkaman watakurkur Israel runakunapa mandaqnin reyman aywapäkurqan. Chayaykurmi kayno nipäkurqan: “Tayta Acab, rey Ben-adadmi ruwakushushpayki kachamashqa mana wanutsinaykipaq”. Tsayno niptinmi rey Acab kayno nirqan: “¡Wawalaw! ¿Kawaykanraqku? ¡Payqa wawqïnömi kaykan!” 33  Tsayno niptinmi aywaqkuna tantiyakurqan Ben-adadta mana wanutsinanpaq kashqanta. Tsaymi jukla kayno nipäkurqan: “¡Aw, Ben-adadqa wawqikinömi!” Tsayno niptinmi Acab kayno nirqan: “Aywapäkuy Ben-adadta pushamunaykipaq”. Chayaykuptinmi Ben-adadta guërra carrëtaman Acab witsätsirqan. 34  Tsaychömi Acabta Ben-adad kayno nirqan: “Papänikita papänï qechushqan markakunata kutiykatsishayki. Damascucho ima negociulatapis churay negociunta papänï Samariacho churashqanno”. Tsayno niptinmi Acab kayno nirqan: “Tsayno kananpaq kaptinqa libri kutikunaykipaq kacharishayki”. *Pactuta Ben-adadwan tsayno rurarkurmi kutikunanpaq kacharirqan. Acab wanunanpaq kashqanta juk profëta wilashqan 35  Tsaypitanami profëta mayinta juk profëta kayno nirqan: “Tayta Dios munaykan maqamänaykitami. Tsayno kaptinqa mana kuyapaypa maqaykamay”. Tsayno niptinpis profëta mayin manami maqayta munarqantsu. 36  Maqayta mana munaptinmi tsay profëta kayno nirqan: “TAYTA DIOS nishqanta mana cäsukushqaykipita kaypita aywaykaptiki juk león wanutsishunkipaq”. Profëta nishqannölami aywaykaptin juk león yuriparkur wanuratsirqan. 37  Tsaypitanami tsay profëta tinkurqan juk runawan. Profëta mayinta manakushqannölami tsay runatapis manakurqan maqananpaq. Tsayno manakuptinmi yawar yawarlana maqar usharqan. 38  Tsayno maqaptinmi tsay profëta nawinta tsapakurqan pipis mana reqinanpaq. Nirkur rey Acabta nänicho shuyararqan. 39  Tsaypa pasaykaptinmi rey Acabta fuertipa profëta kayno nirqan: “Pelyamanmi aywashqä, tayta. Tsaychömi juk soldädu prësuta kachapaykamarqan rikanäpaq. Kachapämarmi nimarqan tsay prësu qeshpiptin imaptinqa kikïta wanutsimänanpaq kashqanta o sinöqa kimsa waranqa (3,000) qellayta päganäpaq kashqanta. 40  Tsayno kaptinpis ruraynïkunacho ocupädu kashqäyaqmi tsay prësu qeshpir aywakushqa”. Tsayno niptinmi rey Acab kayno nirqan: “Qamtaqa shimilaykimi condenashushqanki”. 41  Tsayno niptinmi nawinta tsaparaykashqanta jorquriptin rey Acab reqirqan profëta kashqanta. 42  Tsawraqa profëta kayno nirqan: “TAYTA DIOSMI kayno nin: ‘Wanutsinaykipaq makikiman Ben-adadta churaykämuptï kacharishqaykipitami kananqa paypa trukan kikiki wanunkipaq. Tsaynölami paypa soldädunkunata wanutsinanpa trukan qampa soldäduykikunatana wanutsipäkunqapaq’ ”. 43  Profëta tsayno niptinmi rey Acabqa Samaria markaman kutiykur pasaypa lakishqa y rabyashqa palaciunman aywarqan.

Ichic wilacuycuna

pactu Pactuqa promitinakushqanta cumplinanpaq nishqanmi kaykan. Unay Testamentuchöqa Israel runakunawanmi pactuta Tayta Dios rurarqan. Tsaymi Tayta Dios promitirqan Israel runakunapa Diosnin kar paykunata imaypis yanapananpaq. Israel runakunanami Tayta Diosta promitirqan mandamientunkunata y leyninkunata cumplipäkunanpaq (Éxo. 6.7; 19.5-6; Lev. 26.3-12). Pactuta rurarmi uywata pishtar shuntashqan yawarta Israel runakunaman Moisés tsaqtsuparqan (Éxo. 24.8). Tsaynölami Jesucristo noqantsi rayku wanur yawarninta jichashpan mushuq pactuta rurarqan payta chaskikuqkunata jutsankunapita perdonar salvananpaq (Luc. 22.20; Heb. 10.16-17).