1 Samuel 14:1-52

14  Tsaypita juk junaqmi Saúlpa tsurin Jonatán yanapaqninta kayno nirqan: “Aku wak tsimpaman pasashun filisteo soldädukunata atacanantsipaq”. Tsayno wilanakushqantaqa manami papäninta wilarqantsu.  Papänin Saúlnami kaykarqan Gabaa markapa lindërun Migróncho* kaykaq granäda yöra sikincho. Tsaycho pay kaykarqan soqta pachak (600) soldädunkunawanmi.  Paywanmi kaykarqan *efodnin jatishqa Ahías cürapis. Tsay cürami karqan Ahitobpa tsurin. Ahitobnami karqan Icabodpa wawqin. Ahitobwan Icabodmi Fineespa tsurinkuna karqan. Fineesnami karqan Elípa tsurin. Cüra Elíqa TAYTA DIOSTA Siluchömi unay sirvirqan. Campamentucho kaykaq runakunaqa manami musyarqantsu filisteo soldädukunata atacananpaq Jonatán aywashqanta.  Filisteo soldädukuna kashqan kaqman Jonatán chayananpaqqa wak tsimpa kay tsimpa jiwjiwyaykaq ishkay qaqakunami rakirqan. Jukaq qaqapa jutinmi karqan Boses y jukaq qaqapa jutinnami karqan Sene.  Juk qaqa karqan Micmas lädupa y jukaq qaqanami karqan Gabaa lädupa. Micmasqa norti kaq lädupami karqan y Gabaanami sur kaq lädupa karqan.  Tsawraqa yanapaqninta Jonatán kayno nirqan: “Wak tsimpaman aywashun Diosman mana criyiq filisteo runakunata atacanantsipaq. Capazchari TAYTA DIOS yanapaykamashwanpis wakilantapis wanutsinantsipaq. Pay yanapamaptintsiqa atska runakuna karpis o walka runakuna karpis vincishunmi”.  Tsayno niptin yanapaqnin kayno nirqan: “Yarpashqaykino jukla aywashun. Noqaqa listumi kaykä imachöpis yanapanäpaq”.  Tsawraqa Jonatán kayno nirqan: “Wak tsimpaman pasarqa alayrinninman aywashun paykuna rikamänantsipaq.  ‘Jinalancho shuyämay’ nimaptintsiqa jinalanchömi shuyaräshun. Manami paykuna kashqan kaqmanqa witsäshunnatsu. 10  ‘Witsämuy’ nimaptintsimi itsanqa witsäshun. Tsaynöpami musyashun TAYTA DIOS yanapamashqa vincinantsipaq kashqanta”. 11  Tsayno nirmi alayrinninman aywapäkurqan filisteo soldädukuna rikananpaq. Paykunata rikashpanmi kayno nipäkurqan: “¡Rikapäkuy hebreo runakuna pakakushqan machaypita yarqaykämuqta!” 12  Tsawraqa filisteo runakuna qayakurqan kayno nir: “¡Kayman witsämuy yarpashqäta wilanäpaq!” Tsawraqa yanapaqninta Jonatán kayno nirqan: “¡Aywashun! ¡Israel runakunapa makinmanmi paykunata TAYTA DIOS churamunqa!” 13  Tsayno nirmi Jonatánqa tsarikur tsarikur witsarqan. Tsaynölami yanapaqninpis qepanta witsarqan. Chayaykushpanmi Jonatán qarqamuylanta yanapaqnin wanutsirqan. 14  Tsayno atacarmi pulan yugäda chakralacho Jonatán yanapaqninwan wanutsirqan ishkay chunka (20) filisteo runakunata. 15  Tsayno wanutsiptinmi campamentucho kaykaqkuna, campamentupita yarqushqa kaqkuna y markakunata atacananpaq aywaqkunapis pasaypa mantsakärirqan. Tsaynölami elaqpita temblor kaptin lapanpis pasaypa mantsakärirqan. Filisteo soldädukunata Israel runakuna vincishqan 16  Gabaapita rikachakuq Israel soldädukunami rikarqan filisteo soldädukuna löcutashqano wakman kayman cörrikachaykaqta. 17  Tsayta wilaptinmi soldädunkunata Saúl kayno nirqan: “Watukushun mayqanpis pishiykashqanta musyanantsipaq”. Tsayno watukuptinmi yanapaqninwan Jonatán mana karqantsu. 18  Tsaymi cüra Ahíasta Saúl kayno nirqan: “Imata ruranantsipaqpis Tayta Diosta tapukunantsipaq babulninta kayman apamuy”. Tsay junaqqa Tayta Diospa babulnin Israel runakuna kaqchönami kaykarqan. 19  Cürawan Saúl parlaykaptinmi filisteo soldädukuna kaykashqancho pasaypa bülla mayakämurqan. Tsaynami cürata Saúl kayno nirqan: “Amana tapukushunnatsu. ¡Jukla aywashun pelyanantsipaq!” 20  Tsaymi jinan höra soldädunkunata pushakurkur Saúl aywarqan filisteo runakunata atacananpaq. Chayananpaqqa filisteo runakuna kikinpurami pantanakushpan wanutsinakuykarqan. 21  Filisteo runakunawanmi wakin hebreo runakunapis karkaykarqan. Paykunaqa nawpapita patsami filisteo soldädukunata yanaparqan. Tsay runakunapis Saúl y Jonatán vinciykashqanta rikarmi filisteo runakunata tikraparqan. 22  Wakin Israel runakunanami Efraín jalqakunacho pakarpaykarqan. Paykunapis filisteo runakuna qeshpiykashqanta mayaykurmi qepanta aywaykur wanutsipäkurqan. 23  Tsay wanutsinakuyqa karqan hasta Bet-avén markayaqmi. Tsay junaq filisteo runakunata vincinanpaq Israel runakunata TAYTA DIOS yanaparqan. Soldädunkunata Saúl juratsishqan 24  Pelyaman manaraq aywarmi imatapis mana mikunanpaq soldädunkunata Saúl kayno nirqan: “Kanan tardi contrantsikunata lapanta manaraq wanutsiptintsi imatapis mikuq kaqqa maldicionashqami kanqa”. Saúl nishqanta cäsukur mana mikuptinmi Israel soldädukunapa kalpankunapis ushakaykarqanna. 25  Tsaypita muntipa pasarmi abëjapa mishkin pampacho kaykaqta taripäkurqan. 26  Tsay munticho abëjapa mishkin atska kaptinpis Saúl juratsishqanta mantsakurmi pipis mana yawarqantsu. 27  Jonatánqa papänin Saúl tsayno juratsishqanta mana musyarmi garrutinwan abëjapa mishkinta oqtirkur mikurqan. Tsayno mikurkuptinmi pasaypa janjampaykashqanpita valornin yurirkurqan. 28  Mikuykaqta rikarmi juk soldädu kayno nirqan: “Papänikimi lapan soldädukunata juratsishqa kanan junaq imatapis mana mikunanpaq. Tsaynöpis nishqa imatapis mikuq kaqqa maldicionashqa kananpaq kashqantami. Tsaymi soldädukuna imatapis mana mikur pasaypa janjampaykachaykan”. 29  Tsayno niptinmi Jonatán kayno nirqan: “Tsayno juratsirqa papänï lutantami rurashqa. Abëjapa mishkinta mikurkuptïmi valornï yurirkushqa. 30  Qamkunapis filisteo soldädukuna kacharishqan mikuyta mikupäkuptikiqa paykunata pasaypami asulashwan karqan”. 31  Yarqanaypita kalpan ushakashqana kaykaptinpis filisteo runakunata Israel runakuna Micmaspita Ajalónyaqmi wanutsipäkurqan. 32  Nirkurnami filisteo runakunapa uyshankunata, cabrankunata, wäkankunata y becërrunkunata pampalacho pishtarkur* yawarnintinta aytsanta mikupäkurqan. 33  Tsayta rikaykurmi wakin runakuna aywarqan Saúlta kayno nir wilapäkunanpaq: “TAYTA DIOSTA mana wiyakushpanmi yawarnintinta aytsata mikurkaykan”.* Tsawraqa Saúl kayno nirqan: “¡Tsayno rurarqa jutsatami rurarkaykan! Tsayno kaptinqa jatun rumita tanqaypa apapämay. 34  Tsaynöpis runakunata nipäkunki törunkunata, uyshankunata y cabrankunata apaykamur kaycho pishtarkur mikupäkunanpaq. Jutsata ama ruratsuntsu yawarnintinta aytsata mikushpan”. Tsayno niptinmi tsay tsakay törukunata y uyshakunata apapäkurqan jinancho pishtarkur mikupäkunanpaq. 35  Tsaychömi TAYTA DIOSPAQ juk *altarta Saúl rurarqan. Tsay altarmi karqan punta kaq rurashqan altar. 36  Nirkur Saúl kayno nirqan: “Kanan tsakay warayta filisteo soldädukunata lapanta wanuykatsir imankunatapis apakamushun”. Tsawraqa soldädunkuna kayno nirqan: “Lapan yarpashqaykita rurashun, tayta”. Tsayno niptinmi cüra kayno nirqan: “Imatapis manaraq rurar Tayta Diostaraq manakushun”. 37  Tsawraqa Tayta Diosta Saúl manakur tapukurqan kayno nir: “¿Filisteo soldädukunata qatipäkümanku o manaku? ¿Paykunata ushakätsinäpaq yanapamankiku o manaku?” Tsayno manakuptinpis TAYTA DIOS tsay junaq imatapis mana nirqantsu. 38  Tsaymi soldädukunapa capitanninkunata Saúl kayno nirqan: “Lapayki kayman shapäkamuy. Kanan musyashun mayqantsi jutsata rurashqantsitapis”. 39  Juntakaptinnami Saúl kayno nirqan: “Salvamaqnintsi TAYTA DIOS rikaykämantsimi. Mayqantapis jutsayuq kaqtaqa tsurï Jonatán kaptinpis wanutsishaqmi”. Tsayno niptin soldädunkuna manami imatapis rimakurqantsu. 40  Tsaymi tsaycho kaykaqkunata Saúl kayno nirqan: “Qamkuna washa läducho ichikärinki. Noqanami tsurï Jonatánwan kaycho ichikärishaq”. Tsayno niptinmi soldädukuna kayno nirqan: “Nishqaykino katsun”. 41  Nirkurnami Saúlqa manakur kayno nirqan: “TAYTA DIOS, manakamushqäta ¿imanirtaq mana mayamankitsu?”* Suertita jitapäkuptinmi yarqamurqan Saúlpaq y tsurin Jonatánpaq. Tsaynöpami musyapäkurqan wakin runakuna jutsaynaq kashqanta. 42  Tsawraqa Saúl kayno nirqan: “Tsurï Jonatánpaq y noqapaq suertita jitapäkuy”. Jitaptinmi yarqamurqan tsurin Jonatánpaq. 43  Tsaymi Jonatánta Saúl kayno nirqan: “Ima jutsata rurashqaykitapis wilamay, hïju”. Tsawraqa Jonatán wilaparqan kayno nir: “Garrutipa puntanwanmi ichiklata abëjapa mishkinta yawarkurqä. ¿Tsaylapitatsuraq wanushaq?” 44  Tsaynami Saúl kayno nirqan: “¡Jonatán! Mana wanutsiptïqa Tayta Dios pasaypa castigamätsun”. 45  Tsayno niptinmi Israel runakuna Saúlta kayno nipäkurqan: “¿Imanirtaq Jonatántaqa pipis wanutsinqa? Paytami TAYTA DIOS yanapashqa filisteo soldädukunata vincinanpaq. Tsaynöpami noqantsipis paykunata vincishqantsi. Tsayno kaykaptinqa manami pipis Jonatánta wanutsinmantsu”. Tsaynöpami lapan runakuna Jonatánpa favornin sharkurqan mana wanutsinanpaq. 46  Tsaymi soldädunkunawan Saúl manana qatipaptin filisteo soldädukuna markanpana kutikärirqan. Israel runakunapa wakin kaq contrankunatapis Saúl vincishqan 47  Israel nacionpa mandaqnin rey karnami maytsaypapis soldädunkunawan Saúl aywarqan Israel runakunapa contran kaq nacionkunawan pelyananpaq. Tsay contran nacionkunaqa karqan Moab, Amón, Edom y Filistea nacionkunami. Tsaynölami contran sharkurqan Sobapa mandaqnin reykuna. Maypa aywarpis lapantami soldädunkunawan Saúl vincipäkurqan. 48  Tsaynölami soldädunkunawan aywar amalecita runakunatapis vincipäkurqan y asaltantikunapitapis Israel runakunata salvapäkurqan. Saúlpa aylunkuna pï kashqanpis 49  Saúlpa tsurinkunami karqan Jonatán, Isúi y Malquisúa. Mayor kaq warmi tsurinpa jutinmi karqan Merab y shulka kaq warmi tsurinpanami karqan Mical. 50  Saúlpa warminpa jutinmi karqan Ahinoam. Pay karqan Ahimaaspa tsurinmi. Soldädunkunapa capitanninpa jutinmi karqan Abner. Abnerpa taytanmi karqan Ner. Nerqa Saúlpa tiyunmi karqan. 51  Saúlpa taytan Cis y Abnerpa taytan Nerqa Abielpa tsurinkunami karqan. 52  Saúl rey kanan witsanmi filisteo runakunawan imaypis guërra karqan. Tsaymi alinnin kaq mözukunataqa lapanta Saúl shuntarqan soldädunkuna kananpaq.

Ichic wilacuycuna

14.2 Migrón ninanqa ëra ninanmi. Kay textucho Migrónpaq parlarqa ërapaq o markapa jutinpaqmi parlaykan.
efod Efodqa cüra jatikunan mandilmi karqan. Tsaytaqa Israelcho mas mandaq cürami röpan jananman jatikuq (Éxo. 28.6-14). Tsay efodchömi laqararqan chunka ishkay rumikuna. Cada rumichömi kaykarqan Israel trïbupa juk jutin. Wakin runakunapis mas jukniraq efodta jatikuqmi. Tsay runakuna karqan Samuel (1Sam. 2.18), David (2Sam. 6.14), Nobpita kaq cürakuna (1Sam. 22.18) y Micaía (Jue. 17.5).
14.32 Israel runakunaqa imaypis manami pampachötsu pishtapäkuq, sinöqa rumi janalanchömi.
altar Altarkunaqa karqan rumiwan perqashqa y qerupita ruraykur jananpa y rurinpa bronciwan enchapashqami. Tsay altarkunachömi uywakunata rupatsir runakuna jutsankunapita perdonashqa kananpaq cürakuna Tayta Diosta manakäriq. Tsaynölami templu rurincho qoripita rurashqa taksha altarpis karqan. Tsaychömi cürakuna inciensuwan qoshtatsiq. Rumipita perqashqa altar imano kashqanta musyanaykipaq rikanki 2Sam. 24.18-cho kaq dibüjuta. Tayta Diosta mana cäsukuq runakunapis altarkunata ruraykurmi ïdulukunata adorapäkuq (Éxo. 30.1-10; Deut. 27.5-6; 2Rey. 16.10-16; 2Crón. 4.1).
14.41 Wakin traduccionkunacho Saúl kayno nishqanmi yaparaykan: “Tsurï Jonatán o noqa jutsata rurashqa kaptïqa Urim nishqan suerti mayqanïpaqpis yarqamutsun. Tsaynöla Israel mayïkuna jutsata rurashqa kaptinqa Tumim nishqan suerti paykunapaq yarqamutsun”.