2 Crónicas 20:1-37

20  Tsaypita tiempu pasarkuptinnami moabita, amonita y meunita runakuna wilanakurkur Josafatta atacananpaq aywapäkurqan.  Tsayno aywarkaykashqanta rikaykurmi rey Josafat kaqman aywapäkurqan wilananpaq. Chayaykurmi kayno nipäkurqan: “*Kachi Lamar wak tsimpan Edompitami atska soldädukuna aywaykämun qamta atacashunaykipaq. ¡Paykunaqa Hazezon-tamarchönami karkaykan!” (Hazezon-tamarqa En-gadi nishqan partimi kaykan.)  Tsaymi Josafat fiyupa mantsakur TAYTA DIOSTA manakurqan yanapananpaq. Tsaynöpis lapan Judá runakunaman wilakatsirqan ayunapäkunanpaq.  Tsaymi Judá nacioncho kaykaq lapan markakunapita runakuna Jerusalénman juntakarqan TAYTA DIOSTA manakunanpaq.  Lapan Judá runakuna juntakarkuptinnami TAYTA DIOSPA templuncho kaykaq mushuq patiu yaykunaman ichiykur Josafat  Tayta Diosta manakur kayno nirqan: “Unay aylükuna yärakushqan TAYTA DIOS, jana patsatapis y kay patsacho kaq lapan nacionkunatapis qamlami munaynikicho tsararaykanki. Lapanpaq munayniyuq kaptikimi mana pipis ichipäshunkipaqtsu.  “Tayta Diosnilä, unay aylükuna kay nacioncho tänanpaq kikikimi kaycho taq unay runakunata qarqurqayki. Nirkurmi amïguyki Abrahampita miraqkuna kaptï noqakuna imayyaqpis kaycho tänäpaq churamashqanki.*  “Unay aylükuna kay nacioncho tarnami qamta adorashunaykipaq kay templutapis sharkatsipäkurqan. Nirkurmi kayno nishurqayki:  ‘Ima desgraciapis chayamuptin, atacamänanpaq runakuna shamuptin, qeshya o muchuy chayamuptin kay tashqayki templuman aywaykamur manakamuptï salvaykärilämay’. 10  “Egiptupita yarqamuptin unay aylükunata nirqayki amonita y moabita runakuna tashqanman y Seir jalqakuna kinraycho taq runakuna tashqanmanpis mana yaykapäkunanpaq.* Tsaymi juk nänipa pasakushpan nishqaykinöla paykunata mana ushakätsirqantsu. 11  Tsayno achäquita mana ashipaykaptinpis paykunapita miraqkunaqa churamashqayki nacionpita qarqapäkamänanpaq aywarkaykämun. 12  “Tayta Diosnilä, paykunata castigaykulay. Tsaytsika soldädukuna shamur atacapäkamaptin ichipaytapis manami puëdipäkushaqtsu. Manami ima ruraytapis kamäpakärïtsu. Tsaymi qamlaman yärakamur noqakuna manakamü”. 13  Lapanmi Judá runakuna warmintin wamrantin TAYTA DIOSPA nawpancho ichirpaykarqan. 14  Tsaychömi kaykarqan Benaíapa wilkan y Zacaríaspa tsurin Jahaziel. Jahazielpa awkilun Benaíaqa karqan Jeielpa tsurin y Mataníaspa wilkan. Paykunaqa Leví trïbu Asafpita miraq runakunami karqan. Jahazielmi TAYTA DIOSPA Espïritun parlatsiptin 15  kayno nirqan: “Rey Josafat, Jerusaléncho taq runakuna y Judá nación wakin markakunacho taq runakuna, shumaq mayapäkamay. TAYTA DIOSMI kayno nin: ‘Ama mantsakunkitsu ni lakikunkitsu atska soldädukuna aywaykämushqanta mayashpayki. Kay pelyachöqa manami qamkunatsu pelyankipaq, sinöqa kikïmi pelyashaqpaq. 16  “ ‘Wara junaq aywapäkuy paykunata atacanaykipaq. Contraykikunaqa Sis cuestapami witsarkaykämunqa. Paykunata taripanki Jeruel chunyaq tsaki jirkaman chayaq raqra nawpancho. 17  Qamkunapa trukaykimi paykunawan noqa pelyashaq. Tsayno kaykaptinqa contraykikuna kashqan kaqman chayaykur ama atacankitsu, sinöqa imano salvashqäta rikapäkunaykipaq churakanki. Jerusaléncho y Judácho taq runakuna, ama mantsakäriytsu ni lakikäriytsu. Qamkunawan kaykaptïqa paykunata ichipänaykipaq wara aywapäkuy’ ”.* 18  Tsayno niptinmi rey Josafat y tsaycho kaykaq lapan runakunapis pampaman lätakuykur TAYTA DIOSTA adorapäkurqan. 19  Coatpita y Corépita miraq *levitakunami ichirkur Israel runakunata kuyaq TAYTA DIOSTA lapan shonqunwan alabapäkurqan. 20  Tsaypita jukaqnin tutanami tsaka tsakala lapan juntakarqan Tecoa chunyaq jirkaman aywananpaq. Yarqunanpaqna kaykaptinmi rey Josafat kayno nirqan: “Jerusaléncho y Judácho taq runakuna, TAYTA DIOSNILANTSIMAN yärakuptintsiqa salvamäshunmi. Profëtakuna nishqanta criyiptintsiqa manami imapis pasamäshuntsu”. 21  Runakunawan wilanakurkurmi TAYTA DIOSTA alabananpaq cantaqkunata Josafat churarqan. Tsay cantaqkunami *sagrädu röpankunata jatikurkur Tayta Diosta alabaraykar soldädukunapa puntanta aywapäkurqan. Cantarmi kayno nipäkurqan:“¡Alilata ruraq kashqanpita TAYTA DIOSTA agradëcikäriy!¡Kuyapäkuyninqa manami imaypis ushakantsu!”* 22  Alabayta qalaykushqan hörami amonita runakunata, moabita runakunata y Seir jalqakuna kinraycho taq runakunata Tayta Dios pantakätsirqan kikinpura wanutsinakunanpaq. 23  Tsaymi Seir jalqakunapita aywaq runakunapa contran sharkur amonita runakuna y moabita runakuna chipyaq wanutsirqan. Nirkurmi kikinpura wanutsinakurqan. 24  Judá runakuna rikachakuna törriman chayaykurmi contrankunata rikapäkurqan chunyaq jirkacho wanushqa jitarpaykaqta. Manami juklaylapis kawaykar quëdarqantsu. 25  Tsawraqa Josafat lapan runakunawan aywapäkurqan contrankunapa imaykantapis shuntamunanpaq. Chayaykur taripäkurqan atska uywakunata, armakunata, röpakunata y chanin cuestaq alhäjakunata. Lapan tarishqankunatami kikinkunapaq shuntakärirqan. Imaykapis tsaytsika kaptinmi kimsa junaqtaraq shuntayta ushapäkurqan. 26  Tsaypita chusku kaq junaqchöna juk pampaman juntakaykur TAYTA DIOSTA alabapäkurqan. Tsay pampapa jutintami churaparqan Beraca* jutin kananpaq. Kananyaqpis tsay jutilami kaykan. 27  Contrankunapita TAYTA DIOS salvaptinmi Jerusaléncho y Judácho taq runakunawan rey Josafat Jerusalénman kushishqa kutipäkurqan. 28  Jerusalénman chayaykurmi TAYTA DIOSPA templunman aywapäkurqan *salteriukunata, arpakunata y *cornëtakunata tukaraykar. 29  Israel runakunapa contrankunawan TAYTA DIOS pelyashqanta mayaykurmi maytsay nacionkunacho taq runakunapis fiyupa *mantsakurqan. 30  Nawpan nación runakunawan ali kawananpaq Tayta Dios yanapaptinmi rey Josafat mandashqan nacioncho runakuna tranquïlu kawapäkurqan. Rey Josafat wakin rurashqankuna 1 Reyes 22.41-50 31  Judá nacionta mandayta qalaykushqan witsan Josafat kaykarqan kimsa chunka pitsqa (35) watayuqmi. Payqa ishkay chunka pitsqa (25) watami Jerusalénpita mandarqan. Mamanmi karqan Silhipa tsurin Azuba. 32  Josafatqa taytan Asanölami TAYTA DIOS munashqanta rurar kawarqan. 33  Tsayno kaptinpis Judácho taq runakunaqa manami unay aylunkuna yärakushqan Tayta Diosta lapan shonqunwantsu cäsukärirqan. Tsaymi markakunacho kaykaq *altarkunata mana juchutsirqantsu. 34  Josafat rurashqankunaqa qalaykunanpita ushananyaq qelqaraykan Jehúpa tsurin Hanani qelqashqanchömi. Tsay qelqashqanqa kaykan Israel reykunapa acta librunchömi. 35  Guërracho vincishqanpita qepatanami Judá nacionpa mandaqnin rey Josafat Israel nacionpa mandaqnin rey Ocozíaswan yanapanakunanpaq wilanakurqan. Ocozíasqa pasaypa jutsa ruraq runami karqan. 36  Paywan Josafat wilanakurmi Tarsisman aywananpaq *büquikunata Ezión-gebercho ruratsirqan. 37  Tsawraqa Maresa runa Dodavapa tsurin Eliezermi Tayta Dios nishqanta wilar Josafatta kayno nirqan: “Yanapanakunaykipaq Ocozíaswan wilanakushqaykipitami ruratsipäkushqayki büquikunata Tayta Dios ushakätsinqa”. Nishqannölami büquinkuna pakir ushakaptin Tarsismanpis manana aywapäkurqannatsu.

Ichic wilacuycuna

Kachi Lamar Kachi Lamarqa (Gén. 14.3; Núm. 34.3) chusku pachak ishkay kimsa (423) metru bajo el nivel del marmi kaykan. Anchunmi chunka pusaq kilömetru kaykan y largunnami pusaq chunka (80) kilömetru. Kachi Lamarmanqa Jordán mayumi yaykuykan. Maypapis yaku mana yarquptinmi tsay lamarqa pasaypa pochquq kaykan. Tsaymi ima jachapis ni ima pescädupis tsaycho kantsu. Kachi Lamarpa jukaq jutinmi kaykan Arabá Lamar (Deut. 3.17; Jos. 3.16) y jukaq jutinnami kaykan inti jeqamunan kaq lädu qocha (Eze. 47.18; Zac. 14.8). Kananqa runakuna reqipäkun Mar Muerto jutiwanmi.
levita Levita runakunaqa karqan Jacobpa tsurin Levípita miraq runakunami. Paykunami templucho cürakunata yanaparqan (Núm. 1.47-54; 3.5-39). Templu manaraq kaptinmi Dioswan Tinkuna Tolducho yanaparqan (1Crón. 24–26). Levitakunatami rey Josafat kacharqan markan markan Diospa leyninkunata yachatsipäkunanpaq (2Crón. 17.7-9).
sagrädu Liyinki santupita tantiyatsikuyta.
20.26 Beraca ninanqa bendición ninanmi.
cornëta Cornëtaqa carnipa waqranpita rurashqami karqan. Cornëtata cüra tukashqanta rikanaykipaq rikanki Lev. 25.9 versïculucho kaykaq dibüjuta. Qellaypita rurashqa cornëtapis karqanmi (Núm. 10.1-10).
mantsakuy, Diosta mantsakuy Tayta Diosta mantsakurqa tantiyantsi kuyakuq y perdonakuq karpis jutsa rurayta mana kachariqkunata castigashqantami (Éxo. 34.6; Heb. 10.31). Tayta Dios munayniyuq kashqanta rikar Israel runakunapis payta mantsakurqanmi (Éxo. 14.31; Jos. 4.24; 1Sam. 12.18). Tsaymi Tayta Diosta mantsakur payta adorar cäsukuntsi (Deut. 5.29; 10.12-13; Jos. 24.14) y runa mayintsiwan ali kawantsi (Lev. 25.17, 36, 43). Tayta Diosqa payta mantsakuqkunapa amïgunmi kaykan (Sal. 25.14).
altar Altarkunaqa karqan rumiwan perqashqa y qerupita ruraykur jananpa y rurinpa bronciwan enchapashqami. Tsay altarkunachömi uywakunata rupatsir runakuna jutsankunapita perdonashqa kananpaq cürakuna Tayta Diosta manakäriq. Tsaynölami templu rurincho qoripita rurashqa taksha altarpis karqan. Tsaychömi cürakuna inciensuwan qoshtatsiq. Rumipita perqashqa altar imano kashqanta musyanaykipaq rikanki 2Sam. 24.18-cho kaq dibüjuta. Tayta Diosta mana cäsukuq runakunapis altarkunata ruraykurmi ïdulukunata adorapäkuq (Éxo. 30.1-10; Deut. 27.5-6; 2Rey. 16.10-16; 2Crón. 4.1).
büqui Büquiqa yaku jananpa purinanpaq tablapita rurashqa jatunkaray artësanömi kaykan. Tsay büquikunawanmi lamarcho y jatun qochakunacho pescäduta tsaripäkun y juk lädu markakunapapis aywapäkun. Bibliata qelqashqan witsanqa qeruta cruztano ruraykurmi büquicho ichitsipäkurqan. Tsay cruzmanmi rakta tëlata ishkan jana kaq kuchunkunapita watarqan. Ura kaq kuchunkunatanami büquiman watapäkurqan wayraptin aywananpaq (Luc. 8.22-25; Hech. 27.17).