2 Crónicas 34:1-33

34  Josías* pusaq watayuq kaykarmi rey kayta qalaykurqan. Payqa kimsa chunka juk (31) watami Jerusalénpita mandarqan.  Josíasqa unay aylun Davidnömi TAYTA DIOS munashqanno imaypis kawarqan.  Yaykushqanpita pusaq watana rey kaykarmi mözularaq karpis Josíasqa unay aylun David yärakushqan Tayta Diosta *ashiyta qalaykurqan. Chunka ishkay watana rey kaykarmi Jerusalénta y Judá nacioncho kaykaq wakin markakunatapis purificayta qalaykurqan. Purificarmi markakunacho kaykaq *altarkunata, *Asera diösapaq jawishqan raku qerukunata, laqlaypa y fundiypa rurashqa ïdulukunatapis ushakätsirqan.  Ichiparaykaptilanmi *Baalpaq* ruratsishqan altarninkunatapis chipyaq juchutsipäkurqan. Tsaynöpis mandarqan inciensu qoshtatsikunan altarkunata juchutsipäkunanpaq, *Asera diösapaq jawishqan raku qerukunata pedäzu pedäzu pakipäkunanpaq y laqlaypa y fundiypa rurashqa ïdulukunata ushakätsinanpaq. Pakishqankunata aqulurkurmi tsay ïdulukunata adoraqkuna pamparaykashqan jananman shikapäkurqan.  Altarkunata manaraq ushakätsirmi ïdulukunata adoraq cürakunapa tulunkunatapis pamparaykaqta jorqarkamur tsay altarkuna janancho rupatsirqan.* Tsaynöpami Judá nacionta y Jerusalénta purificarqan.  Tsaynölami Josías purificarqan Manasés particho kaykaq markakunata, Efraín particho kaykaq markakunata, Simeón particho kaykaq markakunata y Neftalí particho kaykaq markakunatapis. Tsay markakunata purificarmi nawpankunacho kaykaq markakunatapis purificarqan.  Tsaynöpami Israel nacioncho kaykaq lapan altarkunata, Asera diösapaq jawishqan raku qerukunata y wakin ïdulukunatapis aqulur usharqan. Inciensuwan qoshtatsinanpaq kaykaq altarkunatapis lapantami juchutsir usharqan. Lapanta purificarkurnami Jerusalénman kutikurqan. Leykuna qelqarashqan libruta tarishqan 2 Reyes 22.3—23.3  Judá nacionta y templuta purificayta usharkurmi rey Josías runakunata kacharqan TAYTA DIOSPA templunta altsatsinanpaq. Tsayno kacharqan chunka pusaq watana rey kaykarmi. Kachashqan runakunami karqan Azalíapa tsurin Safán, markapa gobernadornin Maasías y Joacazpa tsurin Joa.  Paykuna aywarmi mandaq cüra Hilcíasta entregarqan TAYTA DIOSPA templunpita apashqan qellayta. Tsay qellaytaqa templuman shamuq runakunapitami punku täpaq *levitakuna shuntarqan. Tsay runakuna tarqan Manasés particho, Efraín particho, Judá particho, Benjamín particho y Jerusaléncho. 10  Tsay qellaytami entregarqan TAYTA DIOSPA templunta altsatsinanpaq encargädu runakunata. Paykunanami templu altsaqkunata pägapäkurqan. 11  Tsaynöpis qellayta kamariparqan carpintërukunata y albañilkunata. Tsay qellaywanmi carpintërukuna qeruta rantirqan vïgakunapaq y tijiralkunapaq. Albañilkunanami laqlashqa rumikunata rantirqan. Tsaykunata rantipäkurqan Judá nacionpa mandaqnin reykuna mana cäsuptin templu malograkashqanta altsatsinanpaqmi. 12  Tsay encargädu runakunaqa chaskishqan qellayta mana yatapakuypami aruqkunata pägarqan. Encargädu runakunapa mandaqninkunami karqan Jahat, Abdías, Zacarías y Mesulam. Tsay mandaqkuna lapanpis karqan levitakunami. Jahat y Abdías karqan Merari aylumi. Zacarías y Mesulamnami karqan Coat aylu. Lapan tsay levitakunaqa müsicumi karqan. 13  Wakinmi encargädu karqan ashtaqkunata y tsaycho aruq runakunata rikananpaq. Wakinnami karqan secretariu, wakinmi karqan capataz y wakinnami karqan templu punku täpaq. 14  Shuntashqan qellayta TAYTA DIOSPA templunpita jorquykashqanchömi cüra Hilcías tarirqan Moisés chaskishqan mandamientukuna qelqaraykashqan libruta. 15  Tariykurmi secretariu Safánta kayno nirqan: “TAYTA DIOSPA templunchömi leyninkuna qelqaraykashqan libruta tarishqä”. Tsayno wilarkurmi aptaparqan. 16  Libruta apakurkurmi Safánqa rey kaqman aywarqan. Chayaykurmi imano aruykashqantapis wilapar kayno nirqan: “Tayta rey, arunanpaq mandashqaykinölami lapan arurkaykan. 17  TAYTA DIOSPA templunman apapäkushqan qellaytami encargädu runakunata qoykushqa templuta altsatsinanpaq”. 18  Nirkurmi kayno nirqan: “Templucho tarishqan librutami cüra Hilcías entregamashqa”. Wilarkurmi Safánqa reyta liyiparqan. 19  Tsay librucho qelqaraykaq leykunata liyipaptinmi reyqa fiyupa lakikushpan röpanta rachirqan. 20  Tsaymi Hilcíasta, Safánpa tsurin Ahicamta, Micaíapa tsurin Abdónta, secretariu Safánta y yätsiqnin Asaíasta qayaykur kayno nirqan: 21  “Kay librucho TAYTA DIOS nishqanta manami noqantsipis ni unay ayluntsikunapis cäsukushqantsitsu. Tsayno mana cumplishqantsipita TAYTA DIOSQA pasaypa rabyashqachari kaykan. TAYTA DIOSTA tapuykalämuy noqapaq, Israel nacioncho quëdaq runakunapaq y kay nacionnintsicho kaq runakunapaqpis”. 22  Tsawraqa rey kachashqan runakunawan Hilcías aywarqan Salumpa warmin profetïsa Huldaman tapukuq. Huldapa runan Salum karqan Ticvapa tsurin y Harhaspa wilkanmi. Tsaynöpis Salum karqan templucho röpakunata täpaqmi. Huldaqa runanwan tarqan Jerusalén kuchun mushuq barriuchömi. 23  Tapukuptinmi Hulda kayno nirqan: “Israel runakunata kuyaq TAYTA DIOS kaynömi nin: ‘Kachamushuqniki runaman kutiykur kay nishqäkunata wilanki: 24  Liyipäshushqayki librucho nishqänölami kay markacho taqkunata y kay markatapis ushakätsishaq. 25  Paykunaqa mana cäsukamarmi juk dioskunapaq sacrificiukunata ruparkaykätsin. Tsaymi pasaypa rabyar mana kuyapaypa castigashaq’ ”. 26  Tsaypita mastami Hulda kayno nirqan: “TAYTA DIOSTA tapunäpaq kachamushuqniki reyman kutiykur kayno nir wilanki: ‘Tsay librucho qelqaraykaqta cäsukushqaykipitami Israel runakunata kuyaq TAYTA DIOS kayno nin: 27  “Kay marka y kay markacho taqkuna asulashqa kananpaq kashqanta mayar lakikushqaykita y mantsakashqaykita rikashqämi. Tsaynöpis rikashqämi röpaykita rachir waqashqaykita. 28  Tsaymi kawashqaykiyaqqa kaycho taq runakunata mana castigashaqtsu. Wanuptiki unay ayluykikuna pamparashqanmanmi pampashunkipaq” ’ ”. Profetïsa Hulda tsayno nishqantami kachashqan runakuna kutiykur reyta wilapäkurqan. 29  Tsayno wilaptinmi rey Josíasqa Jerusaléncho y Judácho taq mayor runakunata qayatsirqan. 30  Tsaymi Jerusaléncho y Judá nación wakin markakunacho taq runakuna, cürakuna, levitakuna y wakin runakunapis wamrapita qalaykur hasta awkinyaq TAYTA DIOSPA templunman juntakarqan. Reypis chayaykurmi templucho tarishqan *Pactu Libruta lapan runakuna mayapäkunanpaq liyiparqan. 31  Liyiparkurnami rey ichiräkunan columna kaqman ichiykur TAYTA DIOSPA nawpancho rey Josías *pactuta rurar promitirqan librucho qelqaraykaq pactuta cumplir mandamientunkunata, yätsishqankunata y leyninkunata lapan shonqunwan imaypis cumplinanpaq. 32  Tsaynölami Jerusaléncho taq runakunata y tsaycho kaykaq Benjamín trïbu runakunata nirqan unay aylunkuna yärakushqan Tayta Dioswan pactu rurashqanta cumplipäkunanpaq. Tsayno niptinmi lapanpis awnipäkurqan cumplipäkunanpaq. 33  Tsawraqa Israel runakuna tashqan lapan partikunacho ïdulukunata Josías ushakätsirqan. Nirkurmi Israel nacioncho taq runakunata mandarqan TAYTA DIOSTA cäsukur kawapäkunanpaq. Josías kawashqanyaqqa unay aylunkuna yärakushqan TAYTA DIOSLATAMI sirvipäkurqan.

Ichic wilacuycuna

ashiy, Diosta ashiy Tayta Diosta ashirqa lapan shonquntsiwanmi payta manakuntsi (Sal. 105.3-4; 2Crón. 7.13-14). Manami templulachötsu Tayta Diosta Israel runakuna ashipäkurqan, sinöqa maytsaychöpis ashipäkurqanmi (Deut. 4.27-31; Jer. 29.12-14). Tayta Diosta ashirqa jutsata rurashqantsipita perdonta manakuntsi (Ose. 3.5) y payta imaypis cäsukuntsi (Sof. 2.3). Tayta Diosta ashirqa tarishunpaqmi (Deut. 4.29-31; 2Crón. 15.2; Isa. 45.19). Tayta Dios nimantsi payta ashinantsipaq (1Crón. 16.10-11; 22.19; Amós 5.4). Mana ashirqa manami pay munashqannötsu kawantsi (2Crón. 12.14).
altar Altarkunaqa karqan rumiwan perqashqa y qerupita ruraykur jananpa y rurinpa bronciwan enchapashqami. Tsay altarkunachömi uywakunata rupatsir runakuna jutsankunapita perdonashqa kananpaq cürakuna Tayta Diosta manakäriq. Tsaynölami templu rurincho qoripita rurashqa taksha altarpis karqan. Tsaychömi cürakuna inciensuwan qoshtatsiq. Rumipita perqashqa altar imano kashqanta musyanaykipaq rikanki 2Sam. 24.18-cho kaq dibüjuta. Tayta Diosta mana cäsukuq runakunapis altarkunata ruraykurmi ïdulukunata adorapäkuq (Éxo. 30.1-10; Deut. 27.5-6; 2Rey. 16.10-16; 2Crón. 4.1).
Asera Aseraqa cananeo runakuna adorashqan diösami karqan. Paykunaqa yarpapäkurqan tsay diösa imatapis miratsiq kashqantami. Aserata adorananpaqmi raku qerukunata jawipäkuq. Cananeo runakunaqa yarpapäkurqan tsay jawishqan qerukunacho Asera kashqantami (Éxo. 34.13; Deut. 7.5; 12.3; 16.21; 1Rey. 16.33; 18.19; 2Rey. 13.6).
Baal Baalqa cananeo runakuna adorashqan diosmi karqan. Juk dios kashqanta yarpaptinpis manami rasunpatsu dios karqan. Cananeo runakuna yarpapäkurqan tsay diosta adoraptin uywankuna mirananpaq kashqanta y chakrankuna ali wayunanpaq kashqantami. Tsaynöpis yarpapäkurqan löcu tamyata y ali tamyatapis kachamushqantami.
Asera Aseraqa cananeo runakuna adorashqan diösami karqan. Paykunaqa yarpapäkurqan tsay diösa imatapis miratsiq kashqantami. Aserata adorananpaqmi raku qerukunata jawipäkuq. Cananeo runakunaqa yarpapäkurqan tsay jawishqan qerukunacho Asera kashqantami (Éxo. 34.13; Deut. 7.5; 12.3; 16.21; 1Rey. 16.33; 18.19; 2Rey. 13.6).
levita Levita runakunaqa karqan Jacobpa tsurin Levípita miraq runakunami. Paykunami templucho cürakunata yanaparqan (Núm. 1.47-54; 3.5-39). Templu manaraq kaptinmi Dioswan Tinkuna Tolducho yanaparqan (1Crón. 24–26). Levitakunatami rey Josafat kacharqan markan markan Diospa leyninkunata yachatsipäkunanpaq (2Crón. 17.7-9).
Pactu Libru Pactu Libruqa Israel runakuna cumplinanpaq kaq leykunata qelqashqan librumi karqan (Éxo. 24.7). Tsay leykunaqa karqan paykunawan Tayta Dios rurashqan pactuta cumplinanpaqmi. Tsaynölami tsay pactuta cumplir Tayta Dios promitirqan Israel runakunapa Diosnin kar paykunata yanapananpaq kashqanta y paykuna kuyashqan runakuna kananpaq kashqanta (Hech. 20.28; Efe. 1.22; 5.23).
pactu Pactuqa promitinakushqanta cumplinanpaq nishqanmi kaykan. Unay Testamentuchöqa Israel runakunawanmi pactuta Tayta Dios rurarqan. Tsaymi Tayta Dios promitirqan Israel runakunapa Diosnin kar paykunata imaypis yanapananpaq. Israel runakunanami Tayta Diosta promitirqan mandamientunkunata y leyninkunata cumplipäkunanpaq (Éxo. 6.7; 19.5-6; Lev. 26.3-12). Pactuta rurarmi uywata pishtar shuntashqan yawarta Israel runakunaman Moisés tsaqtsuparqan (Éxo. 24.8). Tsaynölami Jesucristo noqantsi rayku wanur yawarninta jichashpan mushuq pactuta rurarqan payta chaskikuqkunata jutsankunapita perdonar salvananpaq (Luc. 22.20; Heb. 10.16-17).