Nehemías 13:1-31

13  Tsay junaqmi lapan juntaraykaptin Moisés qelqashqan rölluta liyipäkurqan. Tsaycho liyiptinmi tantiyapäkurqan amonita runakuna ni moabita runakuna Tayta Diosta adorananpaq juntakashqanman imaypis mana yaykapäkunanpaq nishqanta.*  Israel runakuna *Canaánman chayaykaptin tsay runakunaqa manami mikuyta kamariparqantsu ni yakuta upunanpaqpis kachaparqantsu. Tsaypa trukanqa Balaamtami pägarqan Israel runakunata maldicionananpaq. Tsayno maldicionananta munaptinpis Tayta Diosnintsi mana kachapaptinmi maldicionananpa trukanqa bendicionta qorqan.*  Tsay leycho qelqaraykashqanta mayaykurmi Israel runapa jäpa warmincho yuriq tsurinkunata micharqan templuman mana yaykupänanpaq. Runakunata Nehemías tantiyatsishqan  Nawpatanami cüra Eliasib compädrita rurarqan Tobíaswan.* Eliasibqa Tayta Diosnintsipa templuncho almacén cuartukunata täpaqmi karqan.  Tsaychömi Tobíasta jatun almacén cuartuta rikatsirqan tänanpaq. Tsaymanmi nawpata churapäkurqan tsaki mikuy ofrendakunata, inciensukunata, manëjukunata, trïgu *diezmukunata, vïnu diezmukunata y aceiti diezmukunata. *Moisés qelqashqan leykunacho niykan *levitakunapaq, cantaqkunapaq y punku täpaqkunapaq tsay diezmukuna kashqantami. Tsaynöpis tsay almacén cuartumanmi cürakunapaq ofrendakunatapis churapäkurqan.  Tsay witsanqa manami Jerusalénchötsu kaykarqä, sinöqa ilaykarqä Babilonia nacionpa mandaqnin rey Artajerjesta watukuq aywashqa karmi. Tsay karqan kimsa chunka ishkay (32) wata Artajerjes mandaykänan witsanmi. Tsaypita qepatanami Jerusalénman yapay kutirqä rey permïsuta qomaptin.  Jerusalénman chayaykurmi musyarqä Tayta Diospa templun patiucho Tobías tänanpaq cuartuta Eliasib rikatsir lutanta rurashqanta.  Tsaymi rabyashpä Tobías taykashqan cuartupita imaykankunatapis waqtaman* jitatsirqä.  Nirkurmi nirqä tsay cuartukunata awir purificananpaq. Tsaynöpis nirqä Tayta Diospa templuncho manijashqan *sagrädu manëjukunata, ofrendakunata y inciensukunata tsay cuartuman kutitsinanpaq. 10  Tsaynöpis wilapäkamarqan levitakunapaq mikuykunata templuman manana apapäkushqanta. Tsayno mana apaptinshi pishïpakur levitakuna y cantaqkuna cada ünun chakrankunaman kutikärirqan. 11  Tsawraqa autoridäkunata olqüpar kayno nirqä: “¡Imanirtaq Tayta Diospa templunman apapäkamunaykipaq kaqkunata mana apapäkamunkinatsu!” Nirkurna cürakunata y levitakunata qayaykatsir templucho kaq aruyninkunaman kutitsirqä. 12  Tsawraqa lapan Judá runakuna templucho kaykaq almacén cuartukunaman diezmuta apapäkurqan trïguta, vïnuta y aceitita. 13  Nirkurnami almacén cuartuta täpananpaq churarqä cüra Selemíasta, secretariu Sadocta y levita Pedaíasta. Paykunata yanapananpaqmi churarqä Hanánta. Payqa karqan Zacurpa tsurin y Mataníaspa wilkanmi. Tsay chuskun täpaqkunata churarqä yärakuypaq kaptinmi. Paykunanami cüra mayinkunata y levita mayinkunata mikuyta aypurqan. 14  “Tayta Diosnilä, templuykicho shumaq sirvishunaykipaq cürakunata y levitakunata kutitsishqäta ama qonqaykulaytsu”. 15  Tsay witsanmi Judácho wakin runakunata rikarqä jamay junaqcho vïnupaq üvata jarurkaykaqta. Wakintanami rikarqä trïguta shuntarkur bürrunkunaman cargakurkur aparkaykaqta. Tsaynöpis rikarqä vïnuta, üvata, hïgusta y imaykatapis jamay junaqcho Jerusalénman aparkaykaqta. Tsaymi olqüparqä tsay junaqcho apashqankunata rantikäriptin. 16  Tsaynöpis Tiro runakuna pescäduta y imaykatapis apatsipäkamurqan jamay junaqcho Judá runakunata Jerusaléncho rantikärinanpaq. 17  Tsaymi Judá autoridäkunata olqüpar kayno nirqä: “Qamkunaqa jamay junaqta mana respitar mana alitami rurarkaykanki. 18  Unay ayluntsikunapis jamay junaqcho rantikuptinmi Tayta Diosnintsi castigarqan. Tsaymi markantsita ushakätsiptin noqantsipis nakarqantsi. Qamkunapis ¡imanirtaq jamay junaqta mana respitapäkunkitsu! Mana respitapäkuptikiqa yapaymi castigamäshunpaq”. 19  Nirkurnami nirqä jamay junaq qalaykunan tardi* Jerusalén punkuta wichqapäkunanpaq. Tsaynöpis nirqä jamay junaq pasarkuptinraq punkuta kichapäkunanpaq. Tsaypitanami marka yaykuna punkukunaman ashmaynïkunata churarqä jamay junaqcho runakuna imatapis yaykatsiptin michänanpaq. 20  Tsaymi jamay junaqcho rantikuqkuna wararqan Jerusalén punkucho. Tsayno wararqan juk ishkay jamay junaqkunami. 21  Tsaymi kayno nirqä: “Murälla nawpanman ama patsakäriytsu. Yapay tsaycho patsakuptikiqa carcilmanmi wichqatsishayki”. Tsayno niptïmi jamay junaqcho mana shapäkamurqannatsu. 22  Nirkurnami levitakunata nirqä armakur purificakunanpaq. Tsaynöpis nirqä jamay junaqta respitatsir markaman yaykuna punkukunata täpananpaq. “Tayta Dios, tsayno rurashqäta yarpar kuyapaykalämay”. 23  Tsay witsanmi cuentata qokurqä wakin Israel runakuna Asdod warmikunawan, amonita warmikunawan y moabita warmikunawan tarkaykashqanta. 24  Wakin tsurinkunaqa Israel runakunapa idiömanta rimayta mana yachar Asdod runakunapa y juk lädu runakunapa idiömantami rimapäkurqan. 25  Tsaymi olqüpar paykunata maldicionarqä. Wakintami maqarqä. Wakintanami aqtsanta lukirqä. Nirkurmi Tayta Diospa jutincho promititsirqä warmi tsurinkunata ni olqu tsurinkunata jäpa runakunapa tsurinkunawan mana tätsinanpaq ni kikinkunapis tsay runakunapa warmi tsurinkunawan mana tänanpaq. 26  Nirkurnami kayno nirqä: “¿Manaku yarpapäkunki Israel runakunapa mandaqnin rey Salomónpis jäpa warmikunawan tar jutsata rurashqanta? Payqa maytsay nacioncho reykunapita mas yachaqmi karqan. Tsaynöpis Tayta Dios kuyar Israel runakunapa mandaqnin rey kananpaqmi churarqan. Tsayno kaykarpis jäpa warminkuna shakyätsiptinmi juk dioskunata adorarqan. 27  ¿Qamkuna rurashqaykinötsuraq noqakunapis jäpa warmikunawan täpäküman? Qamkunaqa Diosnintsita mana cäsur pasaypa mana alitami rurashqanki”. 28  Mandaq cüra Eliasibpa tsurin Joiadapa juk tsurinmi tarqan horeo runa Sanbalatpa tsurinwan. Tsaymi tsay runata Jerusalénpita qarqurqä. 29  “Tayta Diosnilä, paykunaqa cüra kaykarmi lutanta rurapäkushqa. Tsaynölami cüra kananpaq levitakunawan *pactu rurashqaykita manakaqman churapäkushqa. Tsayno rurashqanpita mana qonqaypa castigaykulay”. 30  Tsaynömi paykunata tantiyatsirqä jäpa warmikunawan mana tänanpaq. Tsaynöpis cürakunata y levitakunata churarqä Tayta Diosta templucho trukanakuypa sirvipäkunanpaqmi. 31  Tsaynöpis runakunata nirqä imay junaq yantata churamunanpaq y imay junaq *primiciata shuntashqanta apapäkamunanpaqmi. “Tayta Diosnilä, imaypis yarpaykulay yanapamänaykipaq”.

Ichic wilacuycuna

Canaán Canaánchöqa atska markakunami karqan. Cada markachömi juk mandaq rey karqan. Tsaychömi tarqan ceneo runakuna, cenezeo runakuna, cadmoneo runakuna, heteo runakuna, ferezeo runakuna, refaíta runakuna, amorreo runakuna, cananeo runakuna, gergeseo runakuna y jebuseo runakunapis (Gén. 15.19-21). Abrahamtami Tayta Dios promitirqan paypita miraqkunata Canaánta qoykunanpaq (Gén. 17.8).
13.4 Tobíasqa amonita runami karqan. Tsaynöpis Israel runakunapa contranmi karqan. Tobíaspita masta musyanaykipaq liyinki Neh. 2.10, 19; 4.3-8; 6.1, 12-14, 17-19.
diezmu Diezmuqa cada chunkapita jukta Tayta Diospaq rakishqanmi kaykan. Tsaytaqa rakin qellaypita, uywakunapita y mikuykunapitami (Gén. 14.17-20; Deut. 14.22; Mat. 23.23).
Moisés qelqashqan leykuna Moisés qelqashqan leykunaqa kaykan Sinaí jirkacho Tayta Dios tantiyatsishqan mandamientukuna y leykunami. Tsay leykunatami Moisés qelqarqan Éxodo, Levítico, Números y Deuteronomio librukunacho.
levita Levita runakunaqa karqan Jacobpa tsurin Levípita miraq runakunami. Paykunami templucho cürakunata yanaparqan (Núm. 1.47-54; 3.5-39). Templu manaraq kaptinmi Dioswan Tinkuna Tolducho yanaparqan (1Crón. 24–26). Levitakunatami rey Josafat kacharqan markan markan Diospa leyninkunata yachatsipäkunanpaq (2Crón. 17.7-9).
13.8 Wakin runakunaqa jawaman nipäkun.
sagrädu Liyinki santupita tantiyatsikuyta.
13.19 Israel runakunapaqqa manami patsa wararkuptintsu juk junaq qalaykun, sinöqa patsa tsakaykaptinmi.
pactu Pactuqa promitinakushqanta cumplinanpaq nishqanmi kaykan. Unay Testamentuchöqa Israel runakunawanmi pactuta Tayta Dios rurarqan. Tsaymi Tayta Dios promitirqan Israel runakunapa Diosnin kar paykunata imaypis yanapananpaq. Israel runakunanami Tayta Diosta promitirqan mandamientunkunata y leyninkunata cumplipäkunanpaq (Éxo. 6.7; 19.5-6; Lev. 26.3-12). Pactuta rurarmi uywata pishtar shuntashqan yawarta Israel runakunaman Moisés tsaqtsuparqan (Éxo. 24.8). Tsaynölami Jesucristo noqantsi rayku wanur yawarninta jichashpan mushuq pactuta rurarqan payta chaskikuqkunata jutsankunapita perdonar salvananpaq (Luc. 22.20; Heb. 10.16-17).
primicia Primiciaqa kaykan Israel runakuna qechpa kaqkunata y chakrancho punta poquqkunata Tayta Diospaq apashqanmi (Éxo. 23.19; Lev. 2.11-12; Deut. 14.23; 18.3-4; 26.1-11; 2Crón. 31.11-12; Neh. 10.35-37; 12.44; Eze. 44.30; Rom. 8.23; Apoc. 14.4).