Mateo 13:1-58
13 Tsay junaqlami wayipita yarqurir Jesús aywarqan Galilea qocha kuchunman. Chayaykurmi yachatsinanpaq jamakurqan.
2 Tsaymanmi atska runakuna juntaparqan yachatsishqanta mayananpaq. Aläpa kichkipaptinnami qocha kuchuncho kaykaq *büquiman witsarkur Jesús jamakurqan.*
3 Tsaypitami imamanpis tinkutsiypa atska yachatsikuykunata yachatsir kayno nirqan: “Juk runashi trïgu muruq aywarqan.
4 Muruta matsiptinshi näniman wakin chayarqan. Tsaytashi pishqukuna shamur upshakurkurqan.
5 Wakin kaq murushi shalaman chayarqan. Tsaycho alpa mana kaptinshi jeqamurpis
6 sapin mana kaptin shanaywan tsakikäkurqan.
7 Wakin kaq murushi kashakuna rurinman chayarqan. Jeqarkamurpis kashakuna nitiptinshi qarwashtaykälar wanurqan.
8 Wakin kaq murunashi itsanqa ali alpaman chayarqan. Tsaycho ali winamurshi jatusaq espïgayuq karqan. Wakin espïgashi pachak (100) trïguta wayurqan, wakin espïgashi soqta chunka (60) trïguta wayurqan y wakinnashi kimsa chunka (30) trïguta wayurqan.
9 Rinriyuq kaqkunaqa nishqäkunata wiyakäritsun”.
Tinkutsiypa imanir Jesús yachatsishqanpis
Marcos 4.10-12; Lucas 8.9-10
10 Tsaypitanami discïpulunkuna Jesústa tapurqan kayno nir: “Tayta, tantiyaykatsilämay tinkutsiypa imanir yachatsishqaykitapis”.
11 Tsawraqa Jesús kayno nirqan: “Qamkunataqa Tayta Dios *mandaykashqan imano kashqantapis shumaqmi tantiyatsishayki. Wakin runakunataqa manami tantiyatsishaqtsu.
12 Yachatsishqäta cäsukuqkunaqa masmi tantiyakärinqa. Mana cäsukuqkunami itsanqa ichiklata tantiyashqalantapis qonqaykärinqa.*
13 Tsaymi imamanpis tinkutsiypa wilapaykä. Paykunaqa rikaykarpis manami cuentata qokärintsu y mayaykarpis manami tantiyapäkuntsu.
14 Tsayno kananpaq kashqanpita musyarmi Tayta Diospa profëtan Isaías kayno qelqarqan:“Mayjina mayashpaykipis manami tantiyapäkunkitsu.Mayjina rikashpaykipis manami cuentata qokärinkitsu.
15 Tsay runakunapa shonqunkuna chukruyashqami karkaykan.Rinrinkunapis upayashqami karkaykan.Nawinkunapis qaprayashqami karkaykan.Tsayno karmi mana rikantsu, mana wiyantsu, mana tantiyakuntsu y jutsankunata mana kacharintsu.Tsayno kaptinmi noqapis mana aliyätsishaqtsu.* *
16 “Qamkunatami itsanqa Tayta Dios yanapashunki rikashqaykita y wiyashqaykita tantiyapäkunaykipaq.
17 Rasunpami kayno nï: Unay profëtakunapis y Tayta Dios munashqanno kawaq runakunapis rikashqaykikunata rikayta munarpis manami rikapäkurqantsu. Mayashqaykikunata mayayta munarpis manami mayapäkurqantsu.*
Muruqman tinkutsishqanta Jesús tantiyatsishqan
Marcos 4.13-20; Lucas 8.11-15
18 “Kanan tantiyatsishayki muruq runaman tinkutsiypa yachatsishqäta.
19 Trïgu muruqa kaykan Tayta Dios *mandaykashqanpa wilakuyninmi. Wakin runakunaqa chukru näninömi kaykan. Tsaymi Tayta Diospa wilakuyninta mayarpis mana chaskikuptin *Satanás shamur mayashqalantapis qonqaykatsin.
20 “Wakin runakunaqa shalanömi kaykan. Paykunaqa Diospa wilakuyninta mayar kushishqami chaskikärin.
21 Kushishqa chaskikurpis sapitsayta mana kamäpakuq trïgunömi karkaykan. Tsawraqa Diospa palabranta chaskikushqanpita runakuna chikiptin qepaman kutikärin.
22 “Wakin runakunaqa kasha chakranömi kaykan. Paykunaqa Diospa wilakuyninta mayarpis kay vïdacho imaykankunapaqpis lakikur y rïcu kanalanpaq yarpachakurmi Diospa wilakuyninta qonqaykur mana wayuq trïguno karkaykan.
23 “Wakin runakunami itsanqa ali alpano kaykan. Paykunaqa Tayta Diospa wilakuyninta chaskikurmi Tayta Dios munashqanno kawapäkun. Tsaymi ali alpacho juk murulapita juk pachak (100) trïgu o soqta chunka (60) trïgu o kimsa chunka (30) trïgu wayushqanno karkaykan”.
Trïguwan ballicu winamushqanpita Jesús yachatsishqan
24 Tsaypitanami tinkutsiypa yapay yachatsir Jesús kayno nirqan: “Tayta Dios *mandaykashqan imano kashqantapis tinkutsiypa yachatsishayki. Juk runashi chakrancho trïguta mururqan.
25 Muruyta usharkuptinnashi chikiqnin runa tsakaypa aywaykur trïgu murushqanman ballicuta matsiykurqan.
26 Trïgu winamur shikshiyta qalaykuptinshi ballicupis reqikarqan.
27 “Tsayshi ashmayninkuna aywaykur patronninta kayno nipäkurqan: ‘Tayta, akraylata muruykaptikiqa ¿maypitaraq ballicu winamushqa?’
28 “Tsayno wilaptinshi kayno nirqan: ‘Mayqanpis chikimaqnïmi tsaytaqa rurashqa kanqa’.
“Tsayno niptinshi ashmaykuna tapurqan: ‘¿Munankiku tsay ballicuta lukiramunäta?’
29 “Niptinshi kayno nirqan: ‘Ama lukipäkamuytsu. Ballicuta lukirqa trïgutapis lukinkimanchari.
30 Trïgu poqushqanyaq tsaycho winakutsun. Cosëchachönami achuqkunata kayno nishaq: “Puntata ballicuta shuntarkur wankupäkuy rupatsinantsipaq. Trïguta itsanqa shuntarkur taqïman churapäkuy” ’ ”.
Ñäpush muruman Jesús tinkutsishqan
Marcos 4.30-32; Lucas 13.18-19
31 Mastapis tinkutsiypa yachatsirmi Jesús kayno nirqan: “Tayta Dios *mandaykashqanqa ñäpush muruta juk runa chakranman murushqannömi kaykan.
32 Lapan murupita mas takshala kaykarpis winarkamurqa wakin jachakunapitapis mas jatunmi winan. Tsaymi rämankunacho pishqukunapis qeshwankunata rurapäkun”.*
Levadüraman Jesús tinkutsishqan
Lucas 13.20-21
33 Tinkutsiypa yapay yachatsirmi Jesús kayno nirqan: “Tayta Dios *mandaykashqanqa levadüranömi kaykan. Tantata rurananpaq ishkay arröbano harinaman levadürata winaptin mäsa shumaqmi jakan”.*
Imapaq tinkutsiypa Jesús yachatsishqan
Marcos 4.33-34
34 Tsaynömi Jesús imamanpis tinkutsiypa runakunata yachatsirqan. Imamanpis mana tinkutsiypaqa manami imaypis yachatsirqantsu.
35 Tsayno yachatsirqan Tayta Diospa profëtan kayno nishqanta cumplinanpaqmi:“Imamanpis tinkutsiypami tantiyatsishayki.Kay patsata kamashqanpita patsa pipis mana tantiyashqankunatami wilakushaq”.*
Ballicuman tinkutsiypa yachatsishqanta Jesús tantiyatsishqan
36 Tsaypitanami runakunata despacharkur juk wayiman Jesús yaykurqan. Tsaychömi discïpulunkuna ruwakurqan ballicuman tinkutsiypa yachatsishqanta tantiyatsinanpaq.
37 Tsawraqa Jesús kayno nirqan: “Trïguta muruq kaqqa *Runapa Tsurinmi kaykan.
38 Chakrami intëru kay patsa kaykan. Trïgunami Tayta Dios *mandaykashqancho kawaq runakuna kaykan. Ballicunami *Satanás munashqanno kawaq runakuna karkaykan.
39 Ballicuta matsiq kaqnami diablu kaykan. Cosëchanami juiciu final kaykan. Trïguta shuntaqkunanami *angilkuna karkaykan.
40 “Ballicuta shuntarkur ninaman qaykushqannömi juiciu final junaqpis kanqa.
41 Tsay junaqmi angilninkunata Runapa Tsurin kachamunqa jutsa ruratsiqkunata y jutsa ruraqkunatapis mandashqanpita shuntaykur
42 bunyaypa bunyaykaq ninaman qaykunanpaq. Tsaychömi fiyupa waqar kiruntapis uchupäkunqapaq.
43 Tayta Dios munashqanno kawaqkunami itsanqa Tayta Dios mandaykashqancho intinöraq atsikyanqa.* Rinriyuq kaqkunaqa nishqäkunata wiyakäritsun.
Pamparaq qellayman Jesús tinkutsishqan
44 “Tayta Dios *mandaykashqanqa chakracho qellay pamparaqmanmi tinkun. Juk runashi chakracho tsaytsika qellay pamparaykaqta tarirqan. Tsay qellayta tariykurshi kashqalanman pampaykurqan. Nirkurshi lapan imaykantapis rantikuykur tsay qellay pamparaykaq chakrata kushishqa rantirqan.*
Perlaskunaman Jesús tinkutsishqan
45 “Tsaynöpis Tayta Dios *mandaykashqanqa kuyaylapaq perlasmanmi tinkun. Juk negociantishi ashirqan alinnin perlasta rantinanpaq.
46 Mas alinnin kaqta tariykurnashi lapan imaykantapis rantikuykur tsay perlasta rantirqan”.*
Redman Jesús tinkutsishqan
47 “Tsaynöpis Tayta Dios *mandaykashqanqa redmanmi tinkun. Lamarman redta mashtar tukuy casta pescädutami tsaripäkun.
48 Red juntatami lamar kuchunman jorqapäkun. Tsaychömi ali kaq pescäduta canastaman winapäkun y mana ali kaqtana jitapäkun.
49 Tsaynölami juiciu final junaq *angilkuna shamur ali runakunapita jutsa ruraq runakunata rakinqa.
50 Jutsa ruraq runakunatami bunyaypa bunyaykaq ninaman qaykunqa. Tsaychömi fiyupa waqar kiruntapis uchupäkunqapaq”.
Maran kaq y mushuq kaq mikuyman Jesús tinkutsishqan
51 Tsayno yacharkatsirnami discïpulunkunata Jesús tapurqan kayno nir: “¿Kay yachatsishqäkunata tantiyapäkunkiku?”
Tsawraqa kayno nipäkurqan: “Aw, tantiyapäkümi, tayta”.
52 Tsawraqa Jesús kayno nirqan: “Tayta Dios *mandaykashqanpita yachatsiq runaqa maran kaq mikuykunata y tsayraq churashqan kaqkunata jorqarkamur qaraqnömi kaykan”.*
Nazaretcho Jesús wilakushqan
Marcos 6.1-6; Lucas 4.16-30
53 Imamanpis tinkutsiypa yacharkatsirnami Jesús tsaypita aywakurqan.
54 Markanman chayaykur *sinagögacho yachatsiptinmi marka mayinkuna mantsakashqa kayno nipäkurqan: “Tsayno yachatsinanpaq ¿maychöraq yachakamushqa? Tsaynöpis ¿imanöparaq milagrukunata ruran?
55 ¿Manaku payqa carpintëru Josépa tsurin kaykan? Tsaynöpis paypa maman ¿manaku María? Wawqinkunapis ¿manaku Santiago, José, Simón y Judas?
56 Lapan paninkunapis ¿manaku kaycho tarkaykan? Tsayjinanpa yachatsinanpaq ¿maychöraq yachakamushqa?”
57 Tsayno nirmi Jesús yachatsishqankunata mana chaskipäkurqantsu. Tsaymi Jesús kayno nirqan: “Wakin markakunacho profëtata chaskikuptinpis aylunkuna y marka mayinkunaqa manami chaskikärintsu”.*
58 Tsayno mana chaskikäriptinmi juk ishkay milagrukunalata tsaycho rurarqan.
Ichic wilacuycuna
^ 13.2 Luc. 5.1-3.
^ büqui Büquiqa yaku jananpa purinanpaq tablapita rurashqa jatunkaray artësanömi kaykan. Tsay büquikunawanmi lamarcho y jatun qochakunacho pescäduta tsaripäkun y juk lädu markakunapapis aywapäkun. Bibliata qelqashqan witsanqa qeruta cruztano ruraykurmi büquicho ichitsipäkurqan. Tsay cruzmanmi rakta tëlata ishkan jana kaq kuchunkunapita watarqan. Ura kaq kuchunkunatanami büquiman watapäkurqan wayraptin aywananpaq (Luc. 8.22-25; Hech. 27.17).
^ mandaykashqan, Tayta Dios mandaykashqan Tayta Dios mandaykashqan nishqanqa Tayta Dios shamur fiyu runakunata ushakätsinanpaq y ali kawayta apamunanpaq kashqantami niykan (Isa. 13.9-10; 65.17-25; Joel 1.14-16; Zac. 14.9). Tayta Dios mandaykashqantami Israel runakuna atska wata shuyarqan (Mar. 15.43).
^ 13.12 Mat. 25.29; Mar. 4.25; Luc. 8.18; 19.26.
^ 13.15 Manami qeshyalapita aliyätsinanpaqtsu niykan, sinöqa nakaykunapita, lakikuykunapita y jutsa ruraykunapita salvananpaqmi niykan.
^ 13.14-15 Isa. 6.9-10.
^ 13.16-17 Luc. 10.23-24.
^ mandaykashqan, Tayta Dios mandaykashqan Tayta Dios mandaykashqan nishqanqa Tayta Dios shamur fiyu runakunata ushakätsinanpaq y ali kawayta apamunanpaq kashqantami niykan (Isa. 13.9-10; 65.17-25; Joel 1.14-16; Zac. 14.9). Tayta Dios mandaykashqantami Israel runakuna atska wata shuyarqan (Mar. 15.43).
^ Satanás Satanásqa supaykunapa mandaqninmi kaykan. Payqa manami Diosnötsu maytsaychöpis kaykan. Satanáspa wakin jutinkunami kaykan diablu y Beelzebú (Mar. 1.13; Hech. 13.10).
^ mandaykashqan, Tayta Dios mandaykashqan Tayta Dios mandaykashqan nishqanqa Tayta Dios shamur fiyu runakunata ushakätsinanpaq y ali kawayta apamunanpaq kashqantami niykan (Isa. 13.9-10; 65.17-25; Joel 1.14-16; Zac. 14.9). Tayta Dios mandaykashqantami Israel runakuna atska wata shuyarqan (Mar. 15.43).
^ mandaykashqan, Tayta Dios mandaykashqan Tayta Dios mandaykashqan nishqanqa Tayta Dios shamur fiyu runakunata ushakätsinanpaq y ali kawayta apamunanpaq kashqantami niykan (Isa. 13.9-10; 65.17-25; Joel 1.14-16; Zac. 14.9). Tayta Dios mandaykashqantami Israel runakuna atska wata shuyarqan (Mar. 15.43).
^ 13.32 Tsayno nirmi Jesús nirqan: Takshala murulapita ñäpush jeqarkamur winashqannömi Tayta Dios mandaykashqanpis maytsaymanpis chayanqa.
^ mandaykashqan, Tayta Dios mandaykashqan Tayta Dios mandaykashqan nishqanqa Tayta Dios shamur fiyu runakunata ushakätsinanpaq y ali kawayta apamunanpaq kashqantami niykan (Isa. 13.9-10; 65.17-25; Joel 1.14-16; Zac. 14.9). Tayta Dios mandaykashqantami Israel runakuna atska wata shuyarqan (Mar. 15.43).
^ 13.33Tsayno nirmi Jesús nirqan: Ichikla levadüra mäsata jakatsishqannömi Tayta Dios mandaykashqanpis maytsaymanpis chayanqa.
^ Runapa Tsurin Runapa Tsurinpaq parlarqa Jesucristo kikinpaqmi parlarqan (Juan 9.35-37). Tsaynöpami tantiyatsirqan Daniel 7.13-14-cho qelqaraykashqanno Runapa Tsurin kashqanta, kutimunanpaq kashqanta (Mat. 13.41-42; 24.27, 30, 44; 25.31) y lapanpaq munayniyuq kashqanta (Mar. 2.10; 2.28).
^ mandaykashqan, Tayta Dios mandaykashqan Tayta Dios mandaykashqan nishqanqa Tayta Dios shamur fiyu runakunata ushakätsinanpaq y ali kawayta apamunanpaq kashqantami niykan (Isa. 13.9-10; 65.17-25; Joel 1.14-16; Zac. 14.9). Tayta Dios mandaykashqantami Israel runakuna atska wata shuyarqan (Mar. 15.43).
^ Satanás Satanásqa supaykunapa mandaqninmi kaykan. Payqa manami Diosnötsu maytsaychöpis kaykan. Satanáspa wakin jutinkunami kaykan diablu y Beelzebú (Mar. 1.13; Hech. 13.10).
^ ángel Kay patsata manaraq kamarmi angilkunata Tayta Dios kamarqan payta sirvinanpaq. Angilkunaqa manami imaypis wanuntsu. Tayta Diospa nawpancho karmi imaypis alabarkaykan (Isa. 6.1-3; Apoc. 5.11-12).
^ mandaykashqan, Tayta Dios mandaykashqan Tayta Dios mandaykashqan nishqanqa Tayta Dios shamur fiyu runakunata ushakätsinanpaq y ali kawayta apamunanpaq kashqantami niykan (Isa. 13.9-10; 65.17-25; Joel 1.14-16; Zac. 14.9). Tayta Dios mandaykashqantami Israel runakuna atska wata shuyarqan (Mar. 15.43).
^ 13.44 Tsayno nirmi Jesús kayno nirqan: Tsay chakracho tarishqan qellay lapan imaykanpitapis mas ali kashqannömi Tayta Dios mandaykashqanman yaykunantsipaq kashqanpis lapan imaykantsipitapis mas ali kaykan.
^ mandaykashqan, Tayta Dios mandaykashqan Tayta Dios mandaykashqan nishqanqa Tayta Dios shamur fiyu runakunata ushakätsinanpaq y ali kawayta apamunanpaq kashqantami niykan (Isa. 13.9-10; 65.17-25; Joel 1.14-16; Zac. 14.9). Tayta Dios mandaykashqantami Israel runakuna atska wata shuyarqan (Mar. 15.43).
^ 13.46 Tsayno nirmi Jesús kayno nirqan: Tsay rantishqan perlas lapan imaykanpitapis mas ali kashqannömi Tayta Dios mandaykashqanman yaykunantsipaq kashqanpis lapan imaykantsipitapis mas ali kaykan.
^ mandaykashqan, Tayta Dios mandaykashqan Tayta Dios mandaykashqan nishqanqa Tayta Dios shamur fiyu runakunata ushakätsinanpaq y ali kawayta apamunanpaq kashqantami niykan (Isa. 13.9-10; 65.17-25; Joel 1.14-16; Zac. 14.9). Tayta Dios mandaykashqantami Israel runakuna atska wata shuyarqan (Mar. 15.43).
^ ángel Kay patsata manaraq kamarmi angilkunata Tayta Dios kamarqan payta sirvinanpaq. Angilkunaqa manami imaypis wanuntsu. Tayta Diospa nawpancho karmi imaypis alabarkaykan (Isa. 6.1-3; Apoc. 5.11-12).
^ mandaykashqan, Tayta Dios mandaykashqan Tayta Dios mandaykashqan nishqanqa Tayta Dios shamur fiyu runakunata ushakätsinanpaq y ali kawayta apamunanpaq kashqantami niykan (Isa. 13.9-10; 65.17-25; Joel 1.14-16; Zac. 14.9). Tayta Dios mandaykashqantami Israel runakuna atska wata shuyarqan (Mar. 15.43).
^ 13.52 Maran kaq mikuykunata tinkutsin Moisés qelqashqanman y profëtakuna wilakushqanmanmi. Tsayraq churashqan kaqkunata tinkutsin Jesucristo yachatsishqanmanmi.
^ sinagöga Sinagögaqa Israel runakuna juntakänan wayimi karqan. Tsaymanmi juntakäriq Tayta Diosta manakärinanpaq, Moisés qelqashqan leykunata yachakärinanpaq, sesionkunata rurapäkunanpaq y wamrakuna liyiyta yachakärinanpaq (Mar. 1.21; Juan 9.34; Hech. 15.21).
