Ima cangancunaman yaycunapaj

Ir al índice

49 CAJ YACHACUY

Levítico librupita yachacur waquincunawan ali caycänapaj

Levítico librupita yachacur waquincunawan ali caycänapaj

“Runa-masiquita cuyanqui quiquiqui alli cawayta munashayquino” (LEV. 19:18, TDI).

109 CAJ CANCIÓN Cuyapänacur caycäshun

IMAPITA YACHACUNAPAJ *

1, 2. 1) ¿Imatataj pasaj semanacho yachacushcanchi? 2) ¿Imatataj canan yachacushun?

GUEPA CAJ yachachicuychopis ricashcanchi Levítico librupa 19 caj capitulupa ali consejuncunata. Chay capitulupa 3 caj versiculunchomi Jehová israelitacunata nergan taytancunata respetapäcunanpaj. Chayman yarpar noganchipis canan wichan taytanchicunata yanapänapaj yachacurganchi. Yachacushganchichopis ricarganchi sábado junajta respetanapaj. Y canan wichanpaj chay ley mana caycaptinpis yachacushcanchi Diosninchita imano sirvinapaj, israelitacunano tiempunchita raquir. Chay lapancho calpachacurmi santo runa cashganchi ricacämun Levítico 19:2 y 1 Pedro 1:15 textucuna wilacushganno.

2 Cananpis shumaj yachacunapaj caycan Levítico 19 caj capítulo. ¿Imatataj cay capítulo yachachicun nawinta ograshga cajcunata y upayashga cajcunata ali ricänapaj, negociuta rurar imatapis pacapaylapa mana ruranapaj y runa masinchitapis cuyanapaj? Jehová santo cashgannolami santo runa cashwan, mä imata yachacunapaj galaycushun.

CUYAPAYLAPA RICAYCÄSHUN GAPRACUNATAPIS UPAYASHGA CAJCUNATAPIS

Levítico 19:14 texto wilacushganno, ¿imata rurartaj yanapashwan rinrin chapashga cajcunatawan gapracunata? (3-5 parrafucunata ricay). *

3, 4. Levítico 19:14 texto wilacushganno, ¿imanotaj israelitacunaga gapracunatapis, upacunatapis ricanman cargan?

3 (Leiriy Levítico 19:14). Jehovaga wilacurganmi ali nawilanchiwan ricänapaj rinrinwan, nawinwan o imawanpis nacaycaj runacunata. Manachu israelitacunata nergan upayashga cajcunata pipis maldecir mana jurapänanpaj. Aumi, ¡pasaypa mana alimi cargan!, upayashga cajcunata insultaypa imatapis nerga. Mana wiyapäcuptenga imanoraj defendicärinman.

4 Y 14 caj versiculuchopis Jehová mandacurgan “gapratapis ama tunichinquichu” nir. Chayno runacunapaj parlarmi juc libro cayno wilacurgan: “Unay Oriente Medio nishganchoga gapracunata, upacunata nacachipäcojmi waquincuna”. Imanoraj cargan pipis burlacushganraycurla gapracunapa naupanman imatapis churapaptenga. ¡Chayga pasaypa mana alimi cargan! Levítico 19:14 textucho yurimoj mandatuchoga ricaycanchi, imano cacoj runatapis Jehová alapa cuyapashganta.

5. ¿Imanotaj laquipashwan imacunawanpis gueshyaycajcunata?

5 Jesusga laquiparganmi ima gueshyacunawanpis nacaycajcunata. Juc cuticho Juan el Bautista amigun Jesuspita cayno wilacuyta chasquergan: “Gapracunapis ricannami. Mana purejcunapis purinnami. Leprawan gueshyajcunapis allchacashanami. Upacunapis wiyarcaycannami. Wañushacunapis cawarinnami”. Jesuspa milagrunta “ricajcunapis Tayta Diosta alabarcaycaran” (Luc. 7:20-22; 18:43). Jesusnolami noganchipis imalawanpis, nacaycaj runacunataga laquiparmi cuyaparmi imanolapapis yanapaycunchi. Podertaga manami chasquishcanchichu milagrucunata ruranapaj. Chayno captinpis lapan runacunatami yanapaycanchi espiritual cajcho aliyarcunanpaj o ima gueshyawanpis nacarcaycaptenga, wilapaycanchimi shamoj tiempucho mushoj caway chayamunanpaj y chaycho ima gueshyapis manana cananpaj (Luc. 4:18). Cayno wilacuycunata chasquicurmi achca runacuna Diosta alabarcaycan.

NEGOCIUTA RURARGA PITAPIS SUWAPASHWANCHU

6. ¿Imanotaj yanapämanchi Levítico 19 caj capítulo Chunca Mandamientucunata masla tantiarcunapaj?

6 Levítico librupa 19 caj capitulupa waquin versiculuncunaga yanapämanchimi Chunca Mandamientucunata masla tantiarcunapaj. Pusaj caj mandatuga cargan: “Ama suwacunquichu” (Éx. 20:15). Chayta cäsucurga ichanga pipis nergan ‘waquinpa cajtaga ama yatapashächu’ nir, pero chayta nirpis jucnopaga suwacuycanmanchuraj.

7. ¿Imanotaj pipis ‘suwacoj cächu’ nirpis, pusaj caj mandamientuta cäsucuycanmanchu?

7 Ichanga cayno unay ranticoj runacuna nipäcoj ‘nogaga pilatapis suwapashcächu’ nir. Pero, ¿rasunpachuraj negociunchoga pilatapis suwapajchu? Levítico 19:35, 36 textucunacho Jehová nergan: “Metruykiwanpis, pësaykiwanpis ni ima tupuykiwanpis pitapis ama engañapäkunkitsu. Tsawraqa balanzaykipis pësaykipis y metruykipis mana pishiq kanqa”. Pipis balanzanta adrede fallachir imatapis ranticorga rasunpa cajchoga runa masintachi suwapaycanman. Chayno cashganpitaga masraj tantiarcunchi Levítico 19 caj capitulupita waquin textuncunapita yachacur.

Levítico 19:11-13 textucunata wiyacorga, ¿imatataj juc cristiano tapucunman negociun captin y peonnincuna captinpis? (8-10 parrafucunata ricay) *

8. ¿Imanotaj Levítico 19:11-13 textucuna unay judiucunata yanapargan pusaj caj mandamientuta masla tantiarcunanpaj y imanotaj noganchicunatapis yanapämanchi?

8 (Leiriy Levítico 19:11-13). Levítico 19:11 texto cayno nir galaycun: “Ama suwacunquichu”. Mana suwacoj caycarpis ima masta ruranapaj 13 caj versiculupis cayno nin: “Runa-masiquita ama engañanquichu”. Chauraga pilapis neguciuncho imalachopis engañacuycarga rasunpa cajchoga suwa runami caycan. Pusaj caj mandamientuga cargan suwa mana canapaj, pero Levítico libruga chay wichan judiucunata tantiachej imata rurarpis mana suwacärinanpaj. Ali caycan yarpachacunapaj ima nintaj Jehová engañanacuypitawan suwanacuypitapis. Jina tapucushwan “¿negociöchopis o aruynëchopis imanolapapis suwa runamancu ticraycä?”. Levítico 19:11-13 textucunaga ali clarumi caycan.

9. ¿Imanotaj peoncunata yanapaj Levítico 19:13 texto?

9 Maygan cristianulapapis negociun captenga, ¿imata ruraptintaj mana engañacoj cashgan ricacämunman? Levítico 19:13 ushashgancho nin: “Piyun arupäshojtapis pägunta warannincamaga ama shuyarächinquichu”. Israel naciunchoga chacrachomi runacuna arupäcoj y pilapapis peonnin captenga chay junajlami pagaripäcoj. Chayno mana captenga ima guellaywanraj familianpaj imalatapis rantinman. Jehová cayno nergan: “Arushanpitaga chay tardilla pägaycunqui chaywan micuyninta rantinanpaj” (Deut. 24:14, 15; Mat. 20:8).

10. ¿Imatataj yachachimanchi Levítico 19:13 texto?

10 Canan wichan runacuna arushganpita chay junajlacho o semanataraj o quillataraj pagunta chasquiptinpis Levítico 19:13 texto ima nishgantaga casucunapämi caycan. Waquin patroncunaga guellaynin puchushganlawanmi peonnincunata pagapäcun. Chaylata chasquichun, trabajupis mana captenga maypataj aywacärenga nirmi carcaycan. Chayno captenga cay patroncunaga peonnincunapa guellaynintami suwacuycan. Chauraga waquin cristianucunapa arupajnincuna captenga yarpachacunmanmi paycunata imano pagaycashganta. Mä ricärishun ima mastaj yachachimanchi Levítico 19 caj capítulo.

RUNA MASINCHITA CUYASHUN QUIQUINCHI CUYACUSHGANCHINO

11, 12. ¿Imata tantiananchitataj Jesús munargan Levítico 19:17, 18 textucunapita parlamur?

11 Waquincunata mana alicunata rurarga alimi caycan, pero Jehovaga manami chaylatachu munan. Levítico 19:17, 18 (leiriy) textucunacho yurimun cay mandato: “Runa-masiquita cuyanqui quiquiqui alli cawayta munashayquino”. Chauraga ricaycanchimi Jehovaga cristianucunapita ima shuyaraycashganta.

12 Levítico 19:18 textupitaga Jesusga masraj tantiachicorgan juc fariseo cayno tapupaptin: “Maestru, llapan mandamintucunapita ¿maygantaj mas alli caj mandamintu?”. Jesusna nergan lapanpitapis más naupa caj mandamientuga caycan Jehovata cuyanapaj lapan shongunchiwan, lapan cawayninchiwan y lapan yarpayninchiwan. Ishcay caj mandamientupaj parlarna, Levítico 19:18 texto ima nishganta Jesús wilacorgan cayno nir: “Runa-masiquita cuyanqui quiquiqui alli cawayta munashayquino” (Mat. 22:35-40). Imaycata rurarmi runa masinchitaga cuyashwan y Levítico 19 caj capituluga yarpächimäshunmi ima masta rurar cuyacoj canapaj.

13. ¿Imatataj José rurargan Levítico 19:18 texto mandacushgannopis?

13 Piwanpis cuyacoj runaga cashun Levítico 19:18 textuta casucurmi, chaychomi nin: “Marca-masiqui imatapis rurashuptiqui ayñita ama cutichinquichu, ni nanaparanquipischu”. Musyanchimi öraga waquincuna nanaparanmi familianta o arojmasincunatapis. Jacobpa chunca churincunaga nanaparäcoj mozucunami cargan, ¿manachu chayraycur Josetapis wanuchiytaraj munapäcurgan? (Gén. 37:2-8, 25-28). Josega paycunata perdunarganmi. Chaytaga ninchi tiempuwan autoridäyoj caycarpis hermanuncunata laquipashga captinmi. Aumi, nanaparänanpaj trucanga y Diospa Palabranta mana charaycarpis, Levítico 19:18 texto nishgannolami rurargan (Gén. 50:19-21).

14. ¿Ima nishwantaj Levítico 19:18 textucho yurimoj mandatucunaga ratulapaj mana cashganpita?

14 Chaynolami canan wichan cristianucunapis calpachacunchi José rurashgannola ruranapaj pitapis mana nanaparaycänapaj. Pitapis perdunaycushwanmi, chaypämi Jesuspis parlamurgan padrenuestro nishgancho (Mat. 6:9, 12). Apóstol Pablupis cayta guelgamurgan: “Ermänucuna, chiquishojniquicunata ama bingansata cutichiychu” (Rom. 12:19). Caytapis nergan: “Jucniqui-jucniquipis pasinsacuy. Jagayächinacur-imarga perdunanacuy” (Col. 3:13). Taytalanchi Jehová mandacushgancunaga manami juc ratulapächo. Canan wichanpis yachacuycanchiraj Levítico 19:18 texto ima nishgancunata.

Herïdanchi captenga manachi janancunapa quipsipaycashwanchu; chay japuyla pipis ofendimashganchita mana gongarga, jina mana perdunarga chay herida cuticänanpaj yanapacuycashwanchu. (15 caj parrafuta ricay). *

15. ¿Imataj tantiachicun pitapis perdunaycunapaj y ruramashganchita gongaycunapaj?

15 Mä tantiarcushun. Shongunchi nanaptenga öraga cuerpunchicho imapis nanaycashgannomi canman. Maygan cajchopis nanämashganchicunaga öraga jucla päsarinchu. Imaraj canman yanucuycashganchi hora afilashga cuchillu maquinchita ichic roguycuptin. Ichanga chay horaga ¡ananaw! nishwanrämi, pero ishcay junajcuna päsariptenga yarpaylapis yarpanchinachu nanämashganchiman. ¿Imataj yachacunchi? Maygan amigulanchipis ofendimaptinchega nanächimashwanmi, pero nircur yarpaylapis yarpanchinachu ima nimashganchitapis. Pero, ¿imaraj canman cuchillunchi maquinchita ruricama lawiycuptenga?, doctorga jirapämashpanchirächi vendamashwan. Y vendanchita jorgurcur heridanchita cutin cutin yatapaycarga manachi jucla cuticungachu. Chaynomi pasanman pipis waquincunata mana perdunaptenga. ‘¿Imanirtaj ofendimash, imanirtaj chayno nimash?’ niycarla nanaparaptenga quiquinchi däñuta ruracuycanman. Chauraga jampi japuy Levítico 19:18 texto ima mandacushgan.

16. Levítico 19:33, 34 textucuna nishganno, ¿imanotaj israelitacuna jäpa runacunata ricapäcoj, y imatataj chaypita yachacunchi?

16 Jehovaga israelitacunataga manami nirganchu marca masincunalata cuyananpaj. May chaypita runacunata cuyapäcunanpäpis nerganmi. Chay mandatuta tarinchi Levítico 19:33, 34 (leiriy) textucho. Chauraga mandatuga cargan ‘jäpa runacunatapis marca masintano ali ricänanpaj’. Y paycunata cuyar cosechashgancho shicwashgancunatapis jaguipänanpaj (Lev. 19:9, 10). Chaynolami canan wichanpis juc naciunpita shamojcunataga cuyanchimi (Luc. 10:30-37). Marcanchichopis ichanga caycan juc naciunpita shacamushgan achca runacuna. Olgu captinpis, warmi captinpis, wamra captinpis paycunataga respetulawan ricäshun.

LEVÍTICO 19 MANA WILACUPTINPIS IMATA RURANAPÄTAJ ALAPA ALI CAYCAN

17, 18. 1) ¿Imata ruranapätaj mandacun Levítico 19:2 y 1 Pedro 1:15 textucuna? 2) ¿Imata rurar caycänapätaj apóstol Pedro wilacurgan?

17 Bibliacho Levítico 19:2 y 1 Pedro 1:15 textucunaga wilacunmi santo runa cananchipaj. Levítico 19 caj capituluchoga masraj caycan yachacunapaj, ali cajta rurar imano Jehovata cushichinapaj. Canan yachacushcanchi imata ruranapaj Diosninchi munashganta y imata mana ruranapaj cajtapis. * Escrituras Griegas Cristianas nishganpis tantiachicunmi chay unay mandatucunata casucur imano cawacunapaj. Pero ima mastataj apóstol Pedro tantiachicorgan.

18 Cristianucunaga cushi cushila yanapacunchi Diospa cajcunacho arur y waquincunaraycur imaycata rurarpis. Chaypaj parlarmi apóstol Pedro, santo capäcuy manaraj nirpis cayno nergan: “Sumaj tantiyacurir [...] mana yamacaypa caway” (1 Ped. 1:13, 15). Pedruga tantiachicuycargan cielupaj acrashga cajcuna Diosninchi almiraypaj rurashgancunapita may chaycho wilacunanpaj (1 Ped. 2:9). Noganchipis canan wichanga runacunata cuyashpanchimi may chaycho Diosninchipita yachachicuycanchi. Chayno ganas ganasla Jehovapita yachachicushganchicunaga alapa cushicuypämi (Mar. 13:10). Chauraga Levítico 19 caj capítulo ima mandacushgancunataga ali shongulanchiwan chasquicushun. Chaynopami ricacämunga Diosninchitawan runa masinchita cuyashganchita y santo runa cashganchipis ricacämungami cäsucoj cashpanchega.

111 CAJ CANCIÓN ¡Imanir-raj mana cushish cashwanchu!

^ par. 5 Moisés escribishgan leypita yachacunapäga alimi caycan cawayninchicho imata ruranapaj y imata mana ruranapäpis. Chay Leypita yachacushganchimi yanapämäshun waquincunata cuyapänapaj y Diosninchitapis cushichinapaj. Cay yachachicuycho yapaymi ricärishun Levítico 19 caj capituluta, mä imanoshi cawayninchicho yanapämanchi.

^ par. 17 Nircurpis Levítico 19 caj capitulupa waquin versiculuncunaga parlamunmi waquincunalata mana cuyanapaj, pitapis mana jitapänapaj, yawarpita, espiritismo, adivinación y jucwan jucwan mana cacunapaj cajpita (Lev. 19:15, 16, 26-29, 31) (ricäriy “Liejcuna tapucärishgan” nishganta cay revistacho caycaj).

^ par. 52 FOTUPITA WILACUY: Juc Testigo upayash wauguilanta yanapaycan doctorwan parlananpaj.

^ par. 54 FOTUPITA WILACUY: Pinturacunata ranticur aroj hermano aröshejninta pagaycan.

^ par. 56 FOTUPITA WILACUY: Juc hermana casupannachu deduncho ichic herida ruracushganta. ¿Chaynolachuraj ruranga vendananpäraj jatun heridan captenga?