Ima cangancunaman yaycunapaj

Ir al índice

32 CAJ YACHACUY

Jehovanola ali shongu cashun

Jehovanola ali shongu cashun

‘Tayta Dios yachayta qomaptintsimi pïmaywanpis ali kawantsi, kuyanakuntsi, ali shonqu kantsi’ (SANT. 3:17).

89 CAJ CANCIÓN Casucoj cajta Jehová bendicinmi

IMAPITA YACHACUNAPAJ a

¿Ima clase yörataj cayta munanqui? (1 caj parrafuta ricay).

1. ¿Imanirtaj Diosta sirvejcunaga mana ishquej arbulcunano caycanchi? (Dibujutapis ricay).

 WAQUIN arbulcunaga uytirpis uyticäcunlami, ima vientupis manami tunichinchu. Chay arbulcuna uyticäcunlami viento pasashgancama, nircurga yapay ichiran. Chay japuyla Diosta sirviycashganchicho imacuna pasamaptinchipis chay arbulcunanola jinala ichiraycashwan, chaypäga ima yarpachacächimaptinchipis ama guelanäshunchu. Waquincuna ima nimashganchicunata y ima decidishgancunatapis respetashun.

2. ¿Imano runataj cashwan imacunapa pasarpis mana guelanäcurinapaj, y imapitataj canan yachacushun?

2 Diosta sirvejcunaga lapanchimi calpachacuyta munanchi ali shongu, humilde y laquipäcoj runa cananchipaj. Cayno hermanucunataga may chaychomi ricanchi. Chaymi cananga yachacushun imanotaj paycunaga Diosta sirvir calpachacäriycan y noganchicunapis imanotaj paycunanola rurashwan. Naupataga Jehovapitawan Jesuspitaraj yachacushun, imanotaj paycunaga ali tantiapämashpanchi yanapaycalämanchi.

JEHOVAWAN JESUSGA ALI SHONGU CAPÄCUN

3. ¿Imanotaj caycan lapanchipaj Jehová?

3 Bibliaga wilacunmi Jehovaga juc gagano cashganta, mana juchucäcoj ni mana cuyoj (Deut. 32:4). Chayno captinpis voluntänin cumplicänanpäga imatapis rurananpäga aliraj tantiapan. Chauraga noganchipis paynola camashga caycarga, ali tantiarcur vidanchicho o cay munducho imacuna pasaptinpis rasunpa caj caminupitaga yargucushunchu. Diosninchega mandatuncunatapis goycalämashcanchi ali pushamänanchipaj. Bibliata leirmi cuentata gocunchi Jehovaga mana cuyoj gagano caycarpis, ali tantiapämashpanchimi ali shongu caycan lapanchiwan.

4. ¿Imanotaj Jehová ali shongu cargan israelitacunawan? (Levítico 5:7, 11).

4 Cuyapämashpanchi puedishganchilata ruranapaj imayca mandatuncunata Jehová goycalämashganchichoga manami ichiclapis pantashgachu. Unay israelitacuna ofrendata gonanpäga Diosninchega manami ricutawan pobricunata igualpa imatapis mañajchu. Moisés guelgashgan Leyga mandacojmi waquincunaga puedishgalanta ofrendacunanpaj (leiriy Levítico 5:7, 11).

5. ¿Ima pasashganchotaj Jehová humilde cashgan ricacämurgan y imaytaj laquipäcoj cashganpis ricacämurgan?

5 Jehovaga tantiapämanchi y yanapaycalämanchi humilde y laquipäcoj carmi. Juc cutichomi Sodoma marcacho cawajcunata ushacächinanpäna caycaptin, angelcunawan Lot-ta wilacächergan familiancunawan jircapa gueshpir aywacärinanpaj. Ichanga Lotga manchacurchi, chaypa aywayta munarganchu. Jehovata ruwacurgan familianwan Zóar marcapa aywacärinanpaj. Diosga yarpaycarganna chay marcatapis ushacächinanpaj. Diosninchega ninmanchi cargan upälala cäsucunanpaj, pero chayta rurarganchu. Lot mañacushgantaga wiyarganmi y chayraycur Zóar marcatapis ushacächirgannachu (Gén. 19:18-22). Tiempuwanpis Nínive marcacho cawajcunata laquiparganmi Tayta Jehová. Profetan Jonastaga mandashgana cargan wilacunanpaj chay marcacho tiyajcuna alapa mana alicunata rurapäcushganraycur wanuylata taripäcunanpaj cajta. Ilgächinanpaj caycaptinpis ninivita runacuna arrepenticushganta ricarga Jehovaga laquiparmi perdunaycurgan (Jon. 3:1, 10; 4:10, 11).

6. Cuyacoj Taytannola Jesús imacunata rurashganta wilacaramuy.

6 Cay Pachacho caycar Jesuspis Taytannola pitapis ali tantiapar jucla yanapaycoj. “Ogracasha uyshacunanöpis caycaj Israel runacunallaman” Taytan Jehová mandashga captinpis juc cutichoga juc jäpa warmitami yanapargan. Chay warmimi Jesusta ruwacurgan “wamrätami dyablu löcuyaycächin” ‘yanapaycalämay’ nir. Jesusga laquiparmi ruwacushgannola chay warmita yanapargan (Mat. 15:21-28, TDI). Caypis ali caycan yachacunapaj. Juc cutichomi Diospita yachachicur galaycushgancho Jesús cayno nergan: “Pimi runacunapa ñaupancho nogata ñïgamanga, […] ‘manami rejsëchu’ nishämi” (Mat. 10:33, TDI). ¿Pero imatataj Jesús rurargan juc cuticho runacunapa naupancho Pedro niegariptin? Jesusga manami payta rechazarganchu, ali yäracoj y arrepentido cashganta ricarmi perdunaycurgan. Wanushganpita sharcamurga naupataga Pedrutami Jesús yuripargan, y chaychoga nirganchi perdunashganta y cuyapashgantapis (Luc. 24:33, 34).

7. Santiago 3:17 nishganno, ¿imano runataj cayta munanchi?

7 Ricashcanchina Jehovawan Jesusga pitapis laquiparmi ali shongu capäcun. Noganchipis paycunanola canapämi calpachacunanchi, chaytami Jehová shuyaran (leiriy Santiago 3:17). Alichi canman cayno yarpachacuptinchi: “¿Imano runa cashgätataj waquincuna yarpapäcun? ¿Quiquiläpa yarpaynïlatachu waquincunapa naupancho valichë? ¿Waquincuna parlapämaycaptinpis upaj tucöchu? ¿Imaypis munashgänolachu imatapis rurayta munä? ¿O cushi cushilachu waquincuna ima nishgantapis ali shonguläwan chasquicö?”. Quiquilanchiman mana yarpachacuycarga, Jehovawan Jesús rurashgannolami ruraycäshun. Caway vidanchichoga öraga imacunapis pasanmanmi, chaypita ishcaylapita parlarcushun: ilajpita imacunapis jucnopa camacäcuptin y waquincuna ima nishgancuna y decidishgancuna noganchi yarpashganchino mana captin.

ILAJPITA IMAPIS JUCNOPA CAMACÄCUPTIN

8. ¿Imataraj rurashwan caway vidanchicho imacunapis ilajpita pasarcuptin? (Notatapis ricay).

8 Caway vidanchicho imacunapis pasaptenga ali cajcunaman yarpachacuycarla caycashwan. Öraga ilajpita ima gueshyawanpis nacar galaycushwan o tiyashganchi marcanchichopis micuyta tarinapaj sasa ticracurinman. Chaycunapa pasarga, ¿laquesalawan caycarchuraj imapäpis camäpacushunnachu? (Ecl. 9:11; 1 Cor. 7:31). Diosta ima cargulawanpis sirviycaptinchi ‘caycho mana yanapacunquinachu’ nimaptinchega, öraga waquincunapaj sasa imachi ticracurinman. Mana guelanäcurinapaj ima yanapämänanchipaj chuscu caycan: 1) ima pasamaptinchipis valurcharcushun, 2) shamoj tiempucho imata tarinapaj cajman yarpachacushwan, 3) ali cajcunalaman yarpachacushwan y 4) waquincunata imano yanapänapaj cajmanpis yarpachacushwan. b Mä ricärishun imanotaj cay chuscu cajcuna cristiano masinchicunata yanapashga.

9. Ilajpita imacunapa pasashga captinpis, ¿imatataj juc matrimonio ali valurcharcur rurapäcurgan?

9 Ima pasamaptinchipis valurcharcushun. Emanuele y Francesca misionerucunataga juc naciunpa mandapäcurgan. Chayapäcushgan sitiuchoga juc idiumapita yachacur galaycärergan y mushoj congregaciunninchopis achca hermanucunawanna reguinacurgan. Chayno carcaycaptin ilajpita galacuycurgan COVID-19 gueshya, y chaycho tiyaj hermanucunawan juntacayta puedipäcurgannachu. Chaylacho Francescapa mamäninpis ilajpita wanucurgan y pandemiaraycur viajaylatapis puedirganchu. ¿Imataj payta yanapargan? Ishcancunash Jehovata ruwacuyparaj mañacärergan ‘imata rurapäcunäpaj yachayniquita goycalämay’ nir. Jehovaga marcanwanmi paycunata yanapaycurgan imayca sasacunapa pasaycarpis jaucala carcaycänanpaj. Ricapäcushgan juc videush paycunata yanapargan. Chay videucho caytash wiyapäcurgan: “Alapa ali canman canan hora pasaycashganchita ricar alicunalata ruranapaj calpachacuptinchi, chayga cushichimashwanmi”. c Nircurpis paycunaga masrächi calpachacärergan telefunulapapis predicapäcunanpaj, y juc runata Bibliapita yachachir galaycärergan. Y yanapänanpäpis chaychoga caycarganshi cuyapäcoj hermanulanchicuna. Y mana chaylachu, entero watapa juc cristianash cada junaj paycunapaj apachicoj Bibliapita jorgamushgan ali wilacuycunata. ¿Imataj yachacunchi chaypita? Laquicuycaptinchipis alimi canga ali valurcharcur cushi cushila caycänapaj.

10. ¿Imatataj juc cristiana rurargan yanapaycashgan congregaciunnin wichgacäcuptin?

10 Shamoj tiempucho imacunata chasquinapaj y ali cajcunalaman yarpachacuycashwan. Rumania naciunpita caycarpis Christina paninchega Japón naciunchoshi yanapacuycargan. Chaycho quichacämurgan inglés rimaycho juc congregación, pero ilajpita chay congregación wichgacäcurgan y panilanchega laquicurganshi. Laquesalawan cacunanpaj trucanga, calpachacurganshi chay naciuncho parlashgan idiumacho Diospita yachachicunanpaj. Payga aroj masintash nergan ‘cay Bibliäwan y Cushishgala imaypis cawanapaj nishgan folletüwan yanapaycalämay japonés rimayta yachacunäpaj’ nir. Chayta rurarmi Christinaga ali yachacurgan japonés rimayta. Y mana chaylachu, aroj masin warmiga mastaräshi Bibliapita yachacuyta munargan. ¿Imatataj yachacunchi chaypita? Shamoj tiempucho imata chasquinapaj y ali cajcunalaman yarparga imacunapa pasarpis bendiciuncunatami Tayta Diosninchi tarichimäshun.

11. ¿Imatataj juc matrimonio rurargan imaycancunata taripäcunanpaj sasa ticracuriptin?

11 Waquincunata imano yanapänapaj cajmanpis yarpachacushwan. Waquin naciuncunachoga autoridäcuna munapäcunchu predicanapaj. Chaycho cawaj juc matrimoniuga guellaynincunatash ograpäcurgan, chay naciuncho imaycata tarinapaj sasa ticracurishganraycur. Paycunaga ali yäracurshi ‘charashganchicunalawan cawacushun’ nipäcurgan. Y problemancunalaman yarpachacärinanpaj trucanga tiempuncunatash ali camacächergan waquincunata masraj Diospita parlapänanpaj (Hech. 20:35). Chay hermano cayno nergan: “Diospa voluntäninta rurar predicaciuncho ocupado caycarga tiempupis cashganachu imayca mana alicuna pasaycashganchicunaman yarparänapaj”. ¿Imatataj chaypita yachacunchi? Caway vidanchicho imacunapis pasamaptinchi Diospita yachachicuytaga ama jaguishunchu, calpachacuycäshunla.

12. ¿Imatataj yachacunchi apóstol Pablo Diospita imano yachachicushganpita?

12 Predicaciunchoga manami pitapis tantiachishwanchu noganchino creir jucla galaycunanpaj. Öraga achca creenciayoj y may chay runacunawanmi tincunchi. Apóstol Pabluman yarpaptinchega yanapämashwanmi. Payga may chaypita runacunawan tincurga shumajmi Diospita yachachej. Paytami Jesús nombrargan may chaypa Diospa ali wilacuyninta apananpaj, y chaynomi cargan (Rom. 11:13). Pabluga Diospita parlapargan judiucunata, griegucunata, yachajcunata mana yachajcunata, carguyoj cajcunata carguyoj mana cajcunatapis. Chaychi Pabluga nergan runacunapa shongunman chayananraycur, “llapantapis chayno rurä” y Diospa “alli willacuyninta willacunä-raycu” (1 Cor. 9:19-23, TDI). Pitapis yachachinanpäga cuentataraj gocoj maypita cashganta y ima creenciacunayoj cashgantapis. ¿Imatataj chaypita yachacunchi? Predicaciunman aywar Diospita ali shongulanwan pipis chasquicunanpäga ali yarpachacur-raj parlapashwan, ‘maypitaraj pay, ima creenciayojraj pay’ nir.

WAQUINCUNA IMA NISHGANTAPIS RESPETASHUN

Ali shongu car pitapis ali tantiaparmi waquincuna ima nishgancunataga respetashunmi. (13 caj parrafuta ricay).

13. ¿Imaraj pasanman waquincuna ima nishgantapis o yarpashgantapis mana respetaptinchi? (1 Corintios 8:9).

13 Waquincunata ali tantiapar y ali shongu carga, piwanpis respetuoso runami cashun. Waquin cristianacunaga gajlantami pintapacun y alchapacun, pero waquincunaga manami. Waquincunapis traguta ichiclata upupäcun, ichanga waquincunaga maliylatapis o yawaylatapis munapäcunchu. Lapanchicunami ali saludniyoj cayta munanchi. Chayraycurmi waquincunaga nipäcun ‘cayta upushgämi nogata aliyächimash’ nir. Chauraga mana alichi canman pitapis niptinchi ‘noga upushgäta upuy’, ‘noga yarpashgäno yarpay’, ‘noga rurashgäno ruray’ niptinchega. Chayno captenga congregaciunchoga raquicaypis canmanchi (leiriy 1 Corintios 8:9; 10:23, 24). Imaypis ali cajlata ruranapaj calpachacushun. Bibliapa consejuncunata chasquicushganchimi yanapämäshun ali tantiaj runa canapaj y piwanpis jaucala goyäcunapaj. Mä chaypita gatejnin cajcho maslata parlarcushun.

Ali shongu car pitapis ali tantiaparmi waquincuna ima nishgancunataga respetashunmi. (14 caj parrafuta ricay).

14. ¿Imanotaj Diospa Palabranga yanapacunman ali alchapacur imano visticushganchicho?

14 Imano alchapacushganchi y visticushganchi. Jehovaga manami obligamanchichu ‘cayno, wacno visticunqui’ nir. Payga Palabranwanmi ali tantiachimanchi imano visticunapaj. Ali visticushganchiwanpis Diostaga alabaycunchimi. Chaypaj parlarmi Bibliapis nin ali juiciuwan “tincushalla adurnacuchun” nir (1 Tim. 2:9, 10, TDI; 1 Ped. 3:3). Chaymi pipis jamurpamänanchipäga ima ropatapis jaticushwanchu. Bibliacho caycaj consejucunami ancianucunatapis yanapanman, pitapis mana ninanpaj ‘cayta jaticunquiman cayta mana; cayno najchacunquiman, cayno mana’ nir. Juc congregaciunchoshi, jovincuna ajchanta rutucärishganga pipis jamurpananpäno caycargan. Chaycho yanapacoj ancianucunaga, ¿imataraj rurapäcunman cargan? ¿Pengacächinmanchuraj waquincunapa naupancho? Manami ¿au? Imano yanapacunanpaj congregaciunta watucoj waugui nergan capazchi paycunata nipäcunquiman cayno: “Chayno ajchayqui rutush naupaman yachachicoj yarguptiquega, hermanucunaga ¿manachuraj imano rutucushgayquilata ricaräcunga?”. Chayno nipäcushganga mana piñachiylapa yarpachacächishgachi chay jovincunata. d

Ali shongu car pitapis ali tantiaparmi waquincuna ima nishgancunataga respetashunmi. (15 caj parrafuta ricay).

15. ¿Bibliacho maygan mandatucunataj yanapacun saludninchita cuidar imata ruranapaj? (Romanos 14:5).

15 Saludninchicho aliyarcuyta munarga quiquinchipitami canman ima tratamientutapis chasquicunapaj (Gál. 6:5). Bibliaga clarumi wilacun yawarta mana churacunapaj, shojpicojcunaman, curanderucunaman o brujucunaman mana aywanapäpis. Näga nishganchinopis waquin ruraycunaga quiquinchipitami canga (Hech. 15:20; Gál. 5:19, 20). Waquincunaga pastillacunata upun, waquincunaga jachacunalawan aliyarcun. Öraga pipis ninmanchi ‘saludninchipäga cay cajmi ali caycan’ nir, pero alapa ali canga waquincunaga saludnincho aliyarcunanpaj imata decidishganta respetaptinchi. Chaymi ali canga gatejnin cajcunaman yarpachacuptinchi: 1) Diospa Gobiernun wichanlachomi ima gueshyapis ilacäcunga (Is. 33:24); 2) cada cristiano shumaj yarpachacunman ima tratamientutapis ashinanpaj (leiriy Romanos 14:5); 3) pipis saludnincho aliyarcunanpaj ima tratamientuta ashishganpitaga jamurpänapaj canmanchu (Rom. 14:13), y 4) cristianucunaga cuyanacunchimi (Rom. 14:15, 19, 20). Chaymi congregaciuncho hermanulanchicunawan jaucala cawacushganchi más ali canman.

Ali shongu car pitapis ali tantiaparmi waquincuna ima nishgancunataga respetashunmi. (16 caj parrafuta ricay).

16. ¿Imanotaj ancianucunaga jucnin jucninpis respetanacärin? (Fotucunatapis ricay).

16 Ancianucunaga pitapis ali tantiaparmi ali shongulanwan yanapacunman (1 Tim. 3:2, 3). Maygan ancianupis manami ninmanchu ‘nishgäcunata respetapäcuy, gamcunapitaga más unaymi noga caycä’ nir. Jehovaga maygan ancianutapis espiritunwanmi yanapan imacunapis ali camacänanpaj, chaytaga lapan ancianucunami musyapäcunman. Imatapis decidinapaj caycaptin y Bibliapa contrancho mana caycaptenga alimi ricacan maygan ancianupis cayno niptin ‘noga yarpashgäno mana captinpis gamcuna nishgayquino ruracächun’ nir.

IMANOTAJ RICACUSHUN ALI SHONGU CAR WAQUINCUNATA TANTIAPAPTINCHI

17. ¿Ima bendiciuncunatataj tarishun ali runa car pitapis ali tantiapaptinchi?

17 Ali shongu carga y pitapis ali tantiaparga achca bendiciuncunatami tarishun. Congregaciuncho hermanunchicunawan jaucala cawacur juc shongula caycäshun. Diosta adurar cushicushunmi waquincuna maypita captinpis y ima costumbriyoj captinpis. Jinamanpis Jehová Diosnola carmi waquincunata ali tantiapaycäshun y ali shongulanchiwan yanapaycäshun.

90 CAJ CANCIÓN Aylunchitano ricäshun

a Jehovawan Jesusga ali tantiapämashpanchimi pï maywanpis ali shongu capäcun, noganchipis paycunanolami cashwan. Chayno runa captinchega yanapämäshunmi caway vidanchicho imacunapa pasarpis, jinala Diosta sirviycänapaj. Chauraga ali tantiarcur-raj imatapis rurarga, hermanulanchicunawanga mana raquicaypami caycäshun.

bCómo adaptarse a los cambios” nishgan yachacuyta ricay ¡Despertad! revistacho, número 4, 2016 watapita.

c Cay videuta ricanayquipaj jw.org paginacho cayta churay: Wawguinchi Dimitri Mijáilov imapa pasashgan.

d Imano visticunayquipaj y alchacunayquipaj maslata yachacuyta munarga Cushishgala imaypis cawanapaj librucho 52 caj yachacuycho tarinqui.