Ri xutzʼibʼaj Mateo 12:1-50

  • Ri Jesús are «Rajaw ri sábado» (1-8)

  • Kukunaj jun achi ri kaminaq jun che ri uqʼabʼ (9-14)

  • Ri loqʼalaj rajchak ri Dios (15-21)

  • Rumal ri espíritu santo xeresaj bʼi ri demonios (22-30)

  • Ri mak ri kkuyutaj taj (31, 32)

  • Ketaʼmax uwach jun cheʼ rumal ri uwach kuyaʼo (33-37)

  • Ri etal re ri Jonás (38-42)

  • Are chiʼ jun demonio ktzalij chi lo jumul che ri winaq (43-45)

  • Ri unan y ri e rachalal ri Jesús (46-50)

12  Pa riʼ ri tiempo ri Jesús xokʼow bʼi pa taq ri tikoʼn re triko pa jun qʼij sábado. Xpe kʼu kinumik ri u discípulos, rumal riʼ xkimajij bʼi uchʼupik jujun taq uwach ri triko y xkimaj utijik.  Are chiʼ ri fariseos xkil ri xbʼantajik, xkibʼij che ri Jesús: «¡Chawilampeʼ! Ri a discípulos tajin kkibʼan ri yaʼtal ta ubʼanik pa taq sábado».  Ri Jesús xubʼij chke: «¿La xa isikʼim ta ri xkibʼan ri David rukʼ ri e rachiʼl are chiʼ xpe kinumik?  ¿La ma ta xok pa ri rachoch ri Dios y la ma ta ri e rachiʼl y ri areʼ xkitij ri e kaxlanwa ri keya chuwach ri Dios? Paneʼ yaʼtal ta bʼe chke kkitijo xaneʼ xaq xiw ri sacerdotes ketijowik.  Xaq uwiʼ chik, ¿la xa isikʼim ta pa ri Ley che pa taq sábado ri sacerdotes pa ri templo nim ta kkil wi ri sábado, pero rukʼ ta riʼ kemakunik?  Kinbʼij kʼu chiwe, ri kʼo waral más nim na ubʼanik chuwach ri templo.  Ma ta xiqʼat tzij riʼ pa kiwiʼ ri kʼo ta kimak we ta xichʼobʼ rij jas kubʼij ri e tzij riʼ: ‹Ri kwaj are che kitoqʼobʼisaj kiwach ri e winaq, are ta kikamisaxik awaj chnuwach›.  Rumal che ri Ralkʼwal Winaq Rajaw ri sábado».  Are chiʼ elenaq chi bʼi pa riʼ ri lugar, xok pa ri ki sinagoga. 10  Chilaʼ kʼo jun achi kaminaq* jun che ri uqʼabʼ. Rumal laʼ, rech kʼo kkiqʼabʼaj chrij ri Jesús xkitaʼ che: «¿La yaʼtalik kkunax jun winaq pa taq sábado?». 11  Ri areʼ xubʼij chke: «We kʼo jun ichij ktzaq bʼi pa jun jul pa sábado, ¿la kʼo jun chiwe ix kuchap taj y kresaj ta lo pa ri jul? 12  ¡Más nim na ubʼanik jun winaq chuwach jun chij! Rumal laʼ yaʼtalik kbʼan utz taq jastaq pa taq sábado». 13  Tekʼuriʼ ri Jesús xubʼij che ri achi: «Chayuqu le aqʼabʼ». Are chiʼ xuyuqu, xkunatajik y xutzirik junam rukʼ ri jun chi uqʼabʼ. 14  Pero xeʼel bʼi ri fariseos y xkiwalijisaj kibʼ chrij rech kkikamisaj. 15  Are chiʼ ri Jesús xretaʼmaj, xel bʼi chilaʼ. E kʼi winaq xeteriʼ bʼi chrij y e juntir ri e yawabʼ xeʼukunaj. 16  Pero ko xeʼuchʼabʼej xubʼij chke che kʼo makibʼij wi jachin ri areʼ. 17  Jeriʼ xbʼantaj ri utzij ri Dios ri xyaʼ ubʼixik rumal ri profeta Isaías: 18  «Chiwilampeʼ, are waʼ ri wajchak ri nuchaʼom. Ri loqʼ chnuwach, utz kwil ri kubʼano. Kinya na ri nu espíritu puwiʼ y ri areʼ kukʼut na chkiwach taq ri tinamit ri ubʼanik ri utz kwilo. 19  Kyajan ta na y kuraq ta na uchiʼ, kʼo ta jun winaq ktow na ri uchʼabʼal pa ri nimaʼq taq bʼe. 20  Kuqʼaj ta na ri waqʼinaq aj,* ni kuchup na ri mecha ri xa jubʼiqʼ chi tzijilik, kʼa kubʼan na che kchʼakan ri utzilal puwiʼ ri itzelal. 21  Rumal riʼ e juntir ri tinamit kkikubʼaʼ na kikʼuʼx chrij ri ubʼiʼ». 22  Tekʼuriʼ xkʼam lo jun achi chuwach ri okinaq demonio che, moy* y mem. Xkunax kʼu rumal ri Jesús, rumal riʼ ri achi xchʼawik y xejaqataj ri ubʼaqʼwach. 23  Juntir ri winaq xkimayo y xkimaj ubʼixik: «¿La ma ta are waʼ ri Ralkʼwal ri David?». 24  Are taq ri fariseos xkita wariʼ, xkibʼij: «Wajun achi keresaj ri demonios rumal ri Belcebú,* ri kinimal ri demonios». 25  Rumal che ri Jesús retaʼm ri tajin kkichomaj, xubʼij chke: «Juntir uwach qʼatbʼal tzij ri kʼo jachoj ibʼ chupam ksach uwach y ri tinamit ri kʼo jachoj ibʼ chupam o ri familia* ri kʼo jachoj ibʼ chkixoʼl kkʼis uwach. 26  We are ri Satanás kelesan ri Satanás, ujachom uwach riʼ chbʼil ribʼ. ¿Jas ta kʼu lo kubʼan ri uqʼatbʼal tzij rech kkʼis ta uwach? 27  Xaq uwiʼ chik, we rumal ri Belcebú kenwesaj in ri demonios, ¿jachin rumal kekesaj ri i discípulos* ix? Rumal riʼ qas e areʼ keqʼatow na tzij piwiʼ. 28  Pero, we rumal ri u espíritu ri Dios kenwesaj in ri demonios, xa xiwil ta riʼ che kʼo chi ri Uqʼatbʼal tzij ri Dios* iwukʼ. 29  Xaq uwiʼ chik, we jun winaq kraj kok bʼi pa ri rachoch jun achi nim uchuqʼabʼ y kerelaqʼaj lo ri jastaq re, ¿la ma ta qastzij che rajawaxik nabʼe kuxim na ri achi? Xa jeriʼ kkowinik krelaqʼaj bʼi ri jastaq re pa ri rachoch. 30  Ri winaq kʼo ta wukʼ in xa kubʼan ukʼulel chwe, y ri kchakun ta wukʼ in rech keʼumulij e nikʼaj chik xa kutukij wachaj. 31  »Rumal riʼ qas kinbʼij chiwe che kkuyutaj ronojel uwach makaj y yoqʼonik kkibʼan ri e winaq, pero kkuyutaj ta wi umak ri kuyoqʼ ri espíritu. 32  Kinkoj jun ejemplo chiwach, kkuyutaj umak ri winaq ri kʼax kchʼaw chrij ri Ralkʼwal Winaq; pero ri kʼax kchʼaw chrij ri espíritu santo kkuyutaj ta ri umak, kkuyutaj ta wi, ni pa taq we qʼij riʼ ni pa taq ri qʼij kpe na. 33  »Chibʼanaʼ che ri cheʼ sibʼalaj utz, utz kʼu ri uwach kuyaʼo o chibʼanaʼ chi ri cheʼ sibʼalaj qʼayinaq, qʼayinaq kʼu ri uwach kuyaʼo. Rumal che ketaʼmatajik we utz jun cheʼ rukʼ ri uwachinik kuyaʼo. 34  Ix junam kukʼ kal taq kumatz, ¿la kixkowin lo kibʼij utz taq tzij we ix itzel taq winaq? Rumal che ri kel lo chuchiʼ jun winaq, kukʼut ri qas kʼo pa ranimaʼ. 35  Ri utz winaq kresaj lo utz taq jastaq pa ri ukʼolbʼal re utzilal; ri itzel winaq kresaj lo itzel taq jastaq pa ri ukʼolbʼal re itzelal. 36  Qas kʼu kinbʼij chiwe che pa ri Qʼij re Qʼatoj tzij ri e winaq kqʼat na tzij pa kiwiʼ rumal apachike uwach tzij ri kʼo ta upatan kkibʼij. 37  Rumal kʼu ri atzij katqʼalajisax na che at utzalaj winaq y rumal ri atzij kqʼat na tzij pawiʼ». 38  Tekʼuriʼ jujun chke ri escribas y ri fariseos xkibʼij che ri Jesús: «Maestro, kqaj kakʼut jun etal chqawach». 39  Xubʼij kʼu ri Jesús chke: «Waʼ we winaq ri kiyaʼom kan ri Dios y e itzel taq winaq, ronojel tiempo tajin kkitzukuj jun etal kkʼut chkiwach. Pero kʼo ta nijun kkʼut chkiwach, xaq xiw ri etal re ri Jonás* ri profeta. 40  Rumal che junam rukʼ ri Jonás xkʼojiʼ oxibʼ qʼij y oxibʼ aqʼabʼ chupam jun nimalaj kar, ri Ralkʼwal Winaq kkʼojiʼ na oxibʼ qʼij y oxibʼ aqʼabʼ pa ri ukʼuʼx ri ulew. 41  Pa ri qʼatoj tzij, ri e winaq re Nínive kewalij na kukʼ we winaq riʼ, e areʼ kkiqʼalajisaj na che e ajmakibʼ we winaq riʼ. Rumal che xkibʼan arrepentir kibʼ che ri kimak are chiʼ xkita ri xutzijoj ri Jonás chke. Pero chiwilampeʼ, waral kʼo jun ri más nim na ubʼanik chuwach ri Jonás. 42  Y pa ri qʼatoj tzij, ri reina ri kpe pa ri sur kwalij na kukʼ we winaq riʼ y kuqʼalajisaj na ri kimak. Najalaj tinamit kʼu xpe wi rech xulutatabʼej ri unojibʼal ri Salomón. Pero chiwilampeʼ, waral kʼo jun ri más nim ubʼanik chuwach ri Salomón. 43  »Are taq kel bʼi jun itzel espíritu che jun winaq, kqʼax pa chaqiʼj taq lugares che utzukuxik jun kʼolbʼal jawiʼ kuxlan wi, pero kuriq ta kʼut. 44  Tekʼuriʼ kubʼij: ‹Kintzalij chi bʼi pa ri wachoch jawiʼ xinel wi loq›. Y are taq chiʼ kopan chik, jamom chik, mesesem chik y wiqiqem chi ri kʼolbʼal. 45  Rumal riʼ kbʼek y keʼukʼam chi bʼi siete espíritus rukʼ ri más e lawalo chuwach areʼ y, are chiʼ e okinaq chi che ri winaq, kekanaj kan chilaʼ. Y chukʼisbʼal, más knimataj na ri ubʼanik ri winaq chuwach ri ubʼanik nabʼe kanoq. Are riʼ ri kkiriq na we itzel taq winaq riʼ». 46  Are taq chiʼ tajin ktzijon kukʼ ri e winaq, ri unan y ri e rachalal e kʼo apan cho ja y kkaj ketzijon rukʼ. 47  Rumal riʼ kʼo xbʼin che: «¿La xawilo? Ri anan y ri e awachalal e takʼatoj apan cho ri ja y kkaj ketzijon awukʼ». 48  Ri areʼ xubʼij kʼu che ri xbʼin che: «¿Jachin riʼ ri nunan, y e jachin taq riʼ ri e wachalal?». 49  Xeʼukʼut ri u discípulos rukʼ ri uqʼabʼ, xubʼij: «¡Chiwilampeʼ! ¡Are waʼ ri e nunan y ri e wachalal! 50  Rumal che ri winaq ri kubʼan ri kraj ri Nutat kʼo chikaj are riʼ ri wachalal, ri wanabʼ y ri nunan».

Notas

O «chaqijnaq», «sikirnaq».
O «caña».
O «potzʼ».
O «Beelzebub». Jun bʼiʼaj kojom chrij ri Satanás.
Pa ri idioma griego, «ja».
O «ri e teren chiwij».
O «ri u Reino ri Dios».
O «ri señal re ri Jonás».