Ir al contenido

Ir al índice

NIKʼAJ CHIK ETAʼMANIK

Ri kbʼanik rech kyaʼ kan ubʼanik ri uchapik ibʼ

Ri kbʼanik rech kyaʼ kan ubʼanik ri uchapik ibʼ

Wa täq tzij riʼ kuya kʼixbʼal chike ri winaq, tekʼuriʼ rajawaxik che kqatzijoj rumal che ri Jehová kraj täj kqabʼano. Ri kkinaqʼtasaj kibʼ che uchapik kibʼ kkibʼan kʼäx che ri kachilanik rukʼ ri Jehová xuqujeʼ kuya itzel rayinik chike. * Ri kkibʼan wajun mak riʼ chkiwach ri e areʼ xa e etzʼabʼaʼl ri nikʼaj chik winaq, o jun jastaq che kkikoj che ubʼanik ri kkaj. Qastzij wi, ri winaq che kkibʼan wariʼ kubʼan chike che kkichomaj che chiʼ keqʼoyiʼ rukʼ jun chik winaq xaq xiw rumal ri kirayinik kkibʼan ta chi rukʼ loqʼoqʼenik, kkikoj ri kibʼaqil che kuya kikotemal chike xuqujeʼ kresaj ri kirayinik. Tekʼuriʼ ri kikotemal naj ta kuchʼijo. Rumal laʼ, chiʼ jun winaq kuchap ribʼ kresaj ta ri rayinik che xa kubʼano che kqaj che ubʼanik ri inmoralidad sexual xuqujeʼ ri tzʼil täq jastaq; xa neʼ más kuya uchoqʼabʼ ri urayinik (Colosenses 3:5).

Ri Pablo xutzʼibʼaj: «Rumal riʼ chqesaj bʼaʼ pa ri qakʼaslemal konojel ri jastaq ri e tzʼil ri e kʼo pa ri qacuerpo xuqujeʼ pa ri qanimaʼ. Chqaxeʼj qibʼ chuwach ri Dios, rech kujux tastalik täq winaq pa ronojel» (2 Corintios 7:1). Chkiwach jujun winaq, sibʼalaj kʼäx ubʼanik ri chʼajchʼojil junam rukʼ ri xubʼij ri Pablo; tekʼuriʼ rajawaxik kkikoj kichoqʼabʼ, rumal che ri Jehová «kakuyun[ik]» xuqujeʼ ktobʼanik (Salmo 86:5; Lucas 11:9-13). Kʼo jujun mul keqaj chi chupam chiʼ kiyaʼom chi kanoq, tekʼuriʼ kkikʼutu che utz ri kinojibʼal, chiʼ kkinaʼ ri kʼaxkʼolil pa ri kanimaʼ xuqujeʼ kkikoj kichoqʼabʼ rech kkiya kanoq. Ksach ta chaqe che «are kʼu kʼo na ri Dios chuwach ri qanimaʼ, retaʼm kʼu ronojel» (1 Juan 3:20). Ri areʼ chiʼ kojrilo, are ta kril ri qamak, are kril ronojel ri qabʼantajik. Rumal che areʼ qas retaʼm ri kqabʼano, utz krilo chiʼ öj kqataʼ kuybʼal qamak che. Rumal laʼ, rajawaxik kqabʼan ri qachʼawem che rukʼ ronojel qanimaʼ xuqujeʼ kqabʼan ta nim che qibʼ chiʼ kqabʼano, rajawaxik kqabʼan qe junam rukʼ jun alaj akʼal chiʼ kutaʼ ri utobʼanik ri utat. Qastzij wi, ri Jehová kkunik kubʼan saq che ri retaʼmabʼal qakʼuʼx (Salmo 51:1-12, 17; Isaías 1:18). Qastzij wi, xaq xiw ta rajawaxik kbʼan ri chʼawem; rajawaxik kkoj choqʼabʼ che ubʼanik ri ktaʼ pa ri chʼawem xuqujeʼ rajawaxik kil ta chi ri pornografría xuqujeʼ keʼachilax ta chi ri winaq che e utz ta achilanik. *

We kbʼan ri xqetaʼmaj kanoq tekʼuriʼ kkun ta ri winaq kuya kan wajun mak riʼ, are utz che kchʼaw rukʼ ri utat (o unan) che kojonel o rukʼ jun qachalal che ko chi ri ukojonik che qas kraj kutoʼ (Proverbios 1:8, 9; 1 Tesalonicenses 5:14; Tito 2:3-5). *

^ párr. 2 Ri uchapik ibʼ are kraj kubʼij chiʼ jun winaq kuchap ri uxoʼlra, rech kunaʼ ri kkinaʼ ri achi rukʼ ri ixoq chiʼ keqʼoyiʼ junam.

^ párr. 3 E kʼi kilom che utz chiʼ kyaʼ ri computadora pa jun kʼolbʼal jachiʼ keʼok chi bʼi nikʼaj winaq chik, wariʼ kubʼano che kil ta itzel täq jastaq chupam. Nikʼaj chik kkikoj programas chupam che kresaj ri jastaq che e itzel. Tekʼuriʼ, rajawaxik kqachʼobʼo che ri programas riʼ kʼo jujun mul kekun ta che uqʼatexik ronojel ri itzel täq jastaq.

^ párr. 1 Rech kawetaʼmaj más jas kbʼan che uyaʼik kan ri uchapik ibʼ, chawilaʼ pa ri kʼutunem “Los jóvenes preguntan... ¿Cómo puedo superar este hábito?”, pa ri ¡Despertad! rech noviembre 2006, xuqujeʼ pa ri wuj Lo que los jóvenes preguntan. Respuestas prácticas, vol. 1, pa ri uxaq 178-182.