1-3. a) ¿Jas sipanik uyaʼom ri Jehová chaqe, xuqujeʼ jas kqabʼano chiʼ utz ta ukojik kqabʼano? b) We kqaj täj che ri Ajawaxel kresaj ri uloqʼoqʼenik chaqe, ¿jas kqabʼan che ukojik ri qaqʼ?

CHQACHOMAJAMPEʼ che kqasipaj jun chʼichʼ che jun winaq che sibʼalaj kqaj tekʼuriʼ wajun winaq riʼ utz ta ukojik kubʼano, kukoj ta unoʼj che ubʼinisaxik xuqujeʼ rukʼ wariʼ kubʼan kʼäx chike nikʼaj chik. ¿Jas kqachomaj? Qas kojbʼison riʼ.

² Qastzij wi, ri Jehová are qas kuya «ronojel utzalaj sipanik, ronojel tzʼaqatalaj sipanik» (Santiago 1:17). Jun kʼutbʼal, usipam jun jastaq chaqe che uyaʼom ta chike ri chikop wariʼ kubʼan chaqe che kojkunik kqabʼij ri kqaj xuqujeʼ ri kqanaʼo: are ri kojkunik kojchʼawik. Tekʼuriʼ wajun sipanik riʼ, are junam rukʼ ri chʼichʼ che xqabʼij kanoq, kʼo jujun mul che utz ta ukojik kbʼanik. Kʼi winaq utz ta kkibʼan che ukojik wajun sipanik riʼ xuqujeʼ kkibʼan kʼäx chike nikʼaj chik. ¿La kqachomaj, ri nim bʼis kunaʼ ri Jehová rumal wariʼ?

³ We kqaj che kresaj ta ri uloqʼoqʼenik ri Ajawaxel chaqe, rajawaxik kqakoj wajun sipanik riʼ je jas ri kubʼij areʼ chaqe. Are rajawaxik kqabʼan ri kubʼij chaqe pa ri Loqʼalaj Pixabʼ: «Mel uloq pa ichiʼ jun itzel tzij, xaneʼ xuwi chibʼij tzij ri utz ri kuyaʼ kichuqʼabʼ [nikʼaj chik winaq] xuqujeʼ kuyaʼ utzil chke ri ketoʼwik» (Efesios 4:29).  Rumal laʼ, kqil na jas tzij che utz täj kqabʼij xuqujeʼ jas kqabʼan che ukojik ri qatzij rech kuya utzilal chike nikʼaj chik. Tekʼuriʼ nabʼe, chqilaʼ jasche sibʼalaj rajawaxik che kqajikʼ ri qaqʼ.

4, 5. ¿Jas kkibʼij kʼi proverbios rech ri Loqʼalaj Pixabʼ chirij ri kubʼan ri tzij chike nikʼaj chik?

⁴ Ri nabʼe rumal che kqanaʼ na ri kqabʼij are che kʼo kubʼan chike nikʼaj chik winaq. Wariʼ are kubʼij ri Loqʼalaj Pixabʼ: «Ri chʼuchʼujalaj aqʼ, jun cheʼ che kuya kʼaslemal, ri kumatzalaj aqʼ, kurachʼaqij ri ranimaʼ ri winaq» (Proverbios 15:4, TW). * Ri utz täq tzij are sibʼalaj kjororik junam rukʼ ri raxqʼabʼ xuqujeʼ sibʼalaj utz junam rukʼ jun kunabʼal. Are kʼu ri itzel täq tzij kubʼan kʼäx chike ri nikʼaj chik. Rukʼ wariʼ, kqilo che ri tzij kkunik kubʼan kʼäx o kuya utzilal (Proverbios 18:21).

⁵ Ri kubʼan ri tzij xuqujeʼ kbʼix pa Proverbios 12:18. Waral kubʼij chirij ri «kesokon kumal ri kitzij» junam taneʼ che kesokon rukʼ jun chʼichʼ. We kchomax ta ri kbʼixik, sibʼalaj kubʼan kʼäx xuqujeʼ kubʼano che kkijach  kibʼ utz achilanik. Ri tzij qas kʼäx na kubʼan chuwach jun chʼichʼ che kchʼik pa ri animaʼ. Tekʼuriʼ, junam rukʼ ri kubʼij ri proverbio, xuqujeʼ kkunik kuya utzilal: «Kechʼaw kʼu ri kʼo kinoʼj kakiyaʼ kʼu utzil». Ri kkaj kkikʼut ri nojibʼal rech ri Ajawaxel qas kkinaʼ na ri kkibʼij. Rukʼ ri utz kkibʼij kkiya utzilal chike ri kiriqom kʼäx xuqujeʼ kkibʼan utz achilanik. Qastzij wi, qonojel qetaʼm ri utzilal kuya ri utz täq tzij (chasikʼij uwach Proverbios 16:24). Ri kqabʼij sibʼalaj kʼo kubʼano; rumal laʼ, chqakojoʼ che kitoʼik ri nikʼaj chik, are ta che ubʼanik kʼäx chike.

6. ¿Jasche sibʼalaj kʼäx ujikʼik ri qaqʼ?

⁶ Tekʼuriʼ, pa neʼ qas kqachomaj na ri kqabʼij, kʼo jujun mul kojkun täj kqabʼano. Wariʼ kukʼut ri ukabʼ rumal che rajawaxik kqajikʼ ri qaqʼ: rumal che qech wi che utz ta kqabʼan che ukojik ri qaqʼ. Sibʼalaj kʼäx kqabʼan che ujikʼik rumal che ri tzij pa ri animaʼ keʼel wi loq xuqujeʼ, ri Loqʼalaj Pixabʼ kubʼij: «Qas kʼu pa ri rakʼalal uloq ri winaq xuwi kuchomaj ri man utz täj» (Génesis 8:21; Lucas 6:45; chasikʼij uwach Santiago 3:2-4). Tekʼuriʼ, pa neʼ ri qamak kuya ta chaqe che qas kqajikʼ ri qaqʼ, tekʼuriʼ kojkunik kqakoj qachoqʼabʼ che ubʼanik. Rech kojkun che ubʼanik wariʼ rajawaxik qas kqakoj qachoqʼabʼ. Junam rukʼ we kʼo jun nimaʼ che tajin kqaj loq tekʼuriʼ kʼo jun winaq che tajin kmuxanik kpaqiʼ bʼik, ubʼanik wariʼ are ukojik nim choqʼabʼ.

7, 8. ¿Jasche kqabʼij che ri qatzij kʼo ubʼanik chuwach ri Jehová?

⁷ Ri urox rumal che rajawaxik kqajikʼ ri qaqʼ are ri rajawaxik kqabʼan chuwach ri Jehová. Rumal che ronojel ri kqabʼij xaq xiw ta kuya utzilal chike nikʼaj chik, xuqujeʼ kʼo kubʼan che ri qachilanik rukʼ ri Ajawaxel. Je waʼ kubʼij Santiago 1:26: «We kʼo jun chixoʼl ri kuchomaj chi kuqʼijilaj ri Dios, ri man kataqan ta kʼu puwiʼ ri raqʼ xaneʼ kusubʼ ri ranimaʼ, ri uqʼijilanik [...] kʼo ta upatan».  Junam rukʼ ri xqil pa ri kʼutunem 11, ri kqabʼij kʼo kubʼan che ri qaqʼijilanik. We kqachomaj ta ri kqabʼij xuqujeʼ kqabʼij tzij che kubʼan kʼäx xuqujeʼ rukʼ itzelal, ri qʼijilanik che kqaya che ri Ajawaxel kʼot upatan. Rumal laʼ, wariʼ qas utz che kojchoman chirij (Santiago 3:8-10).

⁸ Qilom chi oxibʼ rumal che sibʼalaj rajawaxik kqajikʼ ri qaqʼ. Tekʼuriʼ chqilaʼ ri tzij che utz täj kqabʼij xuqujeʼ kqil na ri tzij che kuya utzilal chike nikʼaj chik.

9, 10. a) ¿Jas tzij kʼiynaq? b) ¿Jasche utz täj kqabʼij ri tzʼil täq tzij? (Chawilaʼ pa ri nota.)

⁹ Ri itzel täq tzij. Kimik, ri tzʼil xuqujeʼ ri itzel tzij chirij ronojel jastaq kʼiynaq. Kʼi winaq kkikoj waʼ itzel täq tzij riʼ chiʼ petinaq koyowal xuqujeʼ kkibʼij tzʼil täq tzij rech ketzeʼn ri nikʼaj chik winaq. Tekʼuriʼ wariʼ utz täj. Ojer, ri Pablo xutaq jun wuj che tzʼibʼam rukʼ ri uchoqʼabʼ ri uxlabʼixel chike ri cristianos rech Colosas pa wajun wuj riʼ xuya wajun pixabʼ riʼ: «Mibʼij kʼixbʼalalaj täq tzij» (Colosenses 3:8). Xuqujeʼ chike ri e achalal rech Éfeso xutzʼibʼaj bʼi chirij jujun jastaq che utz täj kbʼixik jun chike: «Ri tzij ri man utz täj ri yakbʼal tzeʼ» (Efesios 5:3, 4, El Nuevo Testamento en Quiché Centro-Occidental, ortografía actualizada).

¹⁰ Ri Ajawaxel itzel kril ri tzʼil täq tzij. Rumal laʼ, öj xuqujeʼ itzel kqilo xuqujeʼ kqabʼij täj. Qas qetaʼm che are jun chike ri «tzʼil täq jastaq», che kʼo che kixoʼl ri «kirayibʼal aj winaq» che ri Pablo xubʼij che utz täj (Gálatas 5:19-21). Qastzij wi, are jun jastaq che nim ubʼanik. ¿Jas kkiriq na ri kinaqʼtisam kibʼ che ubʼixik tzʼil täq tzij, pa neʼ qas kkibʼij loq o rukʼ tzij che qas ta qʼalaj ri kraj kubʼij? Nabʼe, kyaʼ kʼi pixabʼ chike. Tekʼuriʼ we kkaj täj kkiya  kan ubʼixik, wariʼ kubʼano che keʼesax bʼi pa ri congregación. *

11, 12. a) ¿Jas utz täj kqabʼij chikij nikʼaj chik? b) ¿Jasche utz täj ri molom täq tzij?

¹¹ Ri uyaʼik uwiʼ ri tzij xuqujeʼ ri umolik tzij. Ri utzijoxik ri kkibʼan ri nikʼaj chik winaq are utz we are kqatzijoj ri utz jastaq chikij, junam rukʼ chiʼ kojchʼaw chirij ri kkibʼan kiqasanjaʼ o ri kajwataj jun kubʼsal kʼuʼx chike. Ri cristianos ojer sibʼalaj xeʼok il chike ri e achalal xuqujeʼ xetzijon chikij rukʼ utz täq tzij (Efesios 6:21, 22; Colosenses 4:8, 9). Ri utz täj kqabʼano are che kqabʼij tzij che are ta ri qastzij o kqabʼij jastaq che qas kech nikʼaj chik. We kqanaqʼtisaj qibʼ che ubʼanik wariʼ kubʼan chaqe che kqabʼan jun jastaq che sibʼalaj utz täj: ri umolik tzij, wariʼ are kraj kubʼij «ri tzij che xa knukʼik rech kubʼan kʼäx che jun winaq o kutzʼiloj ri ubʼiʼ». Jun kʼutbʼal re ri molom täq tzij, are ri xkibʼan ri fariseos chirij ri Jesús rech kkaj che utz ta kil kumal ri winaq (Mateo 9:32-34; 12:22-24). Ri molom täq tzij kuya kʼi chʼoj (Proverbios 26:20).

¹² ¿La utz kril ri Jehová ri kkibʼan jastaq che kuya chʼoj? Utz täj. Areʼ itzel kril ri kkiyak «chʼoj chkixoʼl achalaxik» (Proverbios 6:16-19). Chnaʼtaj chaqe che ri tzij pa griego che xkoj che ubʼixik «kumol tzij» are diábolos, are xbʼix che ri Satanás ri «Itzel», rumal che areʼ xubʼan molom tzij chirij ri Ajawaxel (Apocalipsis 12:9, 10). Qastzij wi, kʼot jun chaqe che kraj kubʼan «itzel»  (o ajmolom tzij). Qastzij wi, ri e qastzij cristianos utz täj che kkibʼan molom täq tzij xuqujeʼ ri itzel rayinik che kuya wariʼ, jujun chike are chʼoj xuqujeʼ che «kakitas kibʼ» (Gálatas 5:19-21). Rumal laʼ, chiʼ kqaj kqatzijoj jun jastaq chirij ri jun chik winaq, rajawaxik kqachomaj wariʼ: «¿La wetaʼm che qastzij ri xbʼixik? ¿La tajin kinkʼut loqʼoqʼenik we kinbʼij? ¿La utz o rajawaxik che nikʼaj chik kketaʼmaj?» (chasikʼij uwach 1 Tesalonicenses 4:11).

13, 14. a) ¿Jas kubʼan ri yoqʼonik chike ri winaq? b) ¿Jas kʼaxkʼolil kkiriq na ri kkibʼan yoqʼonik?

¹³ Ri kʼäx kubʼan ri tzij. Junam rukʼ ri qilom chik, ri tzij kkunik kubʼan sibʼalaj kʼäx. Qastzij wi rumal che öj ajmak kqabʼij tzij che weneʼ kqaj täj kqabʼij. Tekʼuriʼ ri Loqʼalaj Pixabʼ kubʼij che kʼo tzij che utz täj kbʼix pa ri congregación xuqujeʼ pa ri familia. Ri Pablo xubʼij wariʼ chike ri cristianos: «Ronojel bʼanoj, oyowal, e nimalaj tzijtal, ri itzel täq tzij, waʼ ronojel weriʼ makʼojiʼ bʼaʼ iwukʼ ri ix» (Efesios 4:31, TW). Pa nikʼaj chik Loqʼalaj Pixabʼ «ri itzel täq tzij», kkoj «yoqʼonik» che xuqujeʼ «ubʼixik tzij chikij nikʼaj chik». Xuqujeʼ chuxoʼl wariʼ kʼo ri tzij che kubʼan kʼäx che jun winaq, ri tzij che itzel xuqujeʼ ri tzuʼnik rukʼ itzelal, wariʼ kubʼan che jun winaq che kunaʼo che kʼot upatan xuqujeʼ che kraj ta chi ribʼ. Ri alaj täq akʼalabʼ, rumal che kʼot ketaʼm xuqujeʼ e nitzʼ na, are más chanim kubʼan kʼäx chike (Colosenses 3:21).

¹⁴ Ri Loqʼalaj Pixabʼ kubʼij che ri Jehová itzel keril ri keyoqʼonik xuqujeʼ kubʼij che kkiriq na kʼäx. ¿Jas kkiriq na ri winaq che kkinaqʼtasaj kibʼ che yoqʼonik, che kubʼan kʼäx o kubʼan che ri winaq kunaʼ che kʼot upatan? Nabʼe kyaʼ kʼi pixabʼ chike rech kibʼan ta chik. We kkaj täj kkiya kan ubʼanik, keʼesax bʼi pa ri congregación. Xuqujeʼ, weneʼ kkiriq ta ri kʼaslemal che kʼot ukʼisik pa ri Ajawbʼal rech ri Ajawaxel (1 Corintios 5:11-13;  6:9, 10). Qastzij wi, rech kresaj ta uloqʼoqʼenik ri Jehová chaqe rajawaxik kqabʼan ta yoqʼonik, molom tzij, xuqujeʼ ronojel ri tzij che kubʼan kʼäx che ri winaq.

15. ¿Jas tzij kuya kichoqʼabʼ ri winaq?

¹⁵ ¿Jas kraj ri Jehová che kqabʼan che ukojik ri qaqʼ? Chnaʼtaj chaqe che ri Loqʼalaj Pixabʼ kubʼij che kqakoj che uyaʼik «kichuqʼabʼ [nikʼaj chik winaq]» (Efesios 4:29). Ri Jehová utz krilo we kqakoj qachoqʼabʼ che ubʼixik tzij che kuya utzilal xuqujeʼ kubʼsal kʼuʼx chike nikʼaj chik. Tekʼuriʼ pa ri Loqʼalaj Pixabʼ kubʼij ta ronojel ri «utz» täq tzij che kqakojo (Tito 2:8). Rech kqachʼobʼo we e utz ri tzij che kqabʼij are rajawaxik kqilo we kbʼan rukʼ waʼ oxibʼ tzij riʼ: chʼajchʼoj, qastzij xuqujeʼ utz. Rajawaxik qas kqachomaj waʼ oxibʼ jastaq riʼ chiʼ kqil jujun kʼutbʼal re (chawilaʼ ri recuadro « ¿La utz ri kintzijoj?»).

16, 17. a) ¿Jasche utz kqabʼij chike nikʼaj chik che nim keqil wi? b) ¿Jas tzij utz kqabʼij chike ri qachalal pa ri congregación xuqujeʼ pa ri qachoch?

¹⁶ Ubʼixik rukʼ ronojel qanimaʼ che nim kqil ri kibʼanik nikʼaj chik. Ri Jehová xuqujeʼ ri Jesús ketaʼm che sibʼalaj rajawaxik che kqabʼij chike nikʼaj chik che nim kqil wi ri kkibʼano (Mateo 3:17; 25:19-23; Juan 1:47). Qonojel ri öj cristianos rajawaxik kqabʼan wariʼ. Jun «tzelebʼal wachaj [tzij] ri taqalik, are sibʼalaj utz na we qas pa ri uqʼijol» (Proverbios 15:23). Chiʼ jun winaq kubʼij rukʼ ranimaʼ jun utz tzij chaqe, wariʼ kubʼan utz xuqujeʼ kuya kubʼsal kʼuʼx chaqe. Qas utz kqata wariʼ, rumal che kok il chaqe xuqujeʼ che ri tajin kqabʼano. Rukʼ wariʼ kqetaʼmaj che utz ri xqabʼano, xuqujeʼ kyaʼ qachoqʼabʼ rech kqabʼan rukʼ kikotemal ronojel qʼij ri rajawaxik kqabʼano. Rumal che, utz kqato che kbʼix chaqe che utz ri  kqabʼano, ¿la kqachomaj che rajawaxik che je waʼ kqabʼij öj? (chasikʼij uwach Mateo 7:12.)

¹⁷ We kqanaqʼtisaj kibʼ che rilik ri utz che kkibʼan ri nikʼaj chik, kqariq kʼi rumal rech kqabʼij chike che nim kqil ri kkibʼano. Jun kʼutbʼal, ¿jas kqil pa ri congregación? Jun qachalal che kuya jun utz chʼabʼal, jun ala che kukoj uchoqʼabʼ che ubʼanik ri utz o jun qachalal che nim chik, pa neʼ kʼo kʼäx kuriqo, tekʼuriʼ kbʼe pa ronojel ri riqbʼal ibʼ. We kqachaʼ ri tzij che kqabʼij chike weneʼ kopan pa ri kanimaʼ xuqujeʼ kuya kichoqʼabʼ. Xuqujeʼ ¿jas rajawaxik kqabʼan pa ri qachoch? Ri e kʼulanik rajawaxik kkibʼij tzij che kuya kichoqʼabʼ chibʼil kibʼ (Proverbios 31:10, 28). Xuqujeʼ ri e alkʼwalabʼ rajawaxik kbʼix chike che nim kil ri tajin kkibʼano. Chike e areʼ, sibʼalaj rajawaxik che kbʼix chike che utz ri tajin kkibʼano junam rukʼ ri qʼayes che kajwataj jaʼ xuqujeʼ qʼij che. Rumal laʼ, ri e tat nan rajawaxik che qas kkil ri utz kkibʼan ri kalkʼwal rech kkibʼij chike che nim kkil wi. Rukʼ wariʼ kekitoʼ rech kkaj kibʼ xuqujeʼ kkinaʼo che kekunik kkibʼan jun jastaq, rech kkikoj kichoqʼabʼ che ubʼanik ri rajawaxik kkibʼano.

18, 19. ¿Jasche rajawaxik kqakoj qachoqʼabʼ che ukubʼsaxik kikʼuʼx ri qachalal, xuqujeʼ jas kqabʼan che ubʼanik?

¹⁸ Kubʼsal kʼuʼx xuqujeʼ uyaʼik choqʼabʼ. Ri Jehová qas kok il che «ri mebʼaʼ» xuqujeʼ che «ri uriqom kʼäx» (Isaías 57:15). Ri Loqʼalaj Pixabʼ kubʼij chaqe: «Chikuʼbʼisalaʼ ikʼuʼx, chiyalaʼ ichuqʼabʼ [...]. Chikuʼbʼisaj kikʼuʼx ri kubʼan kiʼebʼ kikʼuʼx» (1 Tesalonicenses 5:11, 14). Qas qetaʼm che ri Jehová kkikotik we qas kqakoj qachoqʼabʼ che uyaʼik kubʼsal kikʼuʼx xuqujeʼ kichoqʼabʼ ri kebʼisonik.

¹⁹ ¿Jas rajawaxik kqabʼan che utoʼik jun qachalal chiʼ sibʼalaj kbʼisonik? Nabʼe, kuya kqabʼij jun utz tzij che, che kuya kubʼsal ukʼuʼx. Weneʼ kqatoʼ täj che resaxik ri kʼäx pa ri ukʼaslemal. Tekʼuriʼ ri utz are kqakʼut chuwach  che kojok il che. Xuqujeʼ kuya kqabʼan chʼawem rukʼ, kqataʼ che ri Jehová che kutoʼ che retaʼmaxik che areʼ sibʼalaj kajwaxik, kumal ri nikʼaj chik xuqujeʼ rumal ri Ajawaxel (Santiago 5:14, 15). Rajawaxik kqabʼij che, che pa ri congregación sibʼalaj kajwaxik xuqujeʼ kajwatajik (1 Corintios 12:12-26). Jun chik utz kqabʼano are kqasikʼij jun texto rech ri Loqʼalaj Pixabʼ che kunaʼtasaj che, che Jehová qas kok il che (Salmo 34:18; Mateo 10:29-31). We kqaya qatiempo che uyaʼik uchoqʼabʼ rukʼ «ri tzij re loqʼoqʼebʼal kʼuʼxaj» che kel pa ri qanimaʼ, wariʼ kubʼan che, che kunaʼ che kajwaxik xuqujeʼ kʼo upatan (chasikʼij uwach Proverbios 12:25).

20, 21. ¿Jas oxibʼ jastaq kojutoʼ che uyaʼik jun utz pixabʼ?

²⁰ Utz täq pixabʼ. Rumal che qonojel öj ajmak, kʼo jujun mul kajwataj ri pixabʼ chaqe. Rumal laʼ ri Loqʼalaj Pixabʼ kubʼij: «Chayaʼ axikin che ri noʼj ri kayaʼ chawe chakʼamowaj kʼut ri pixbʼenik we je kabʼan waʼ katux na ajnoʼj» (Proverbios 19:20). Pa ri congregación ri ajkʼamal täq bʼe kkiya pixabʼ chaqe. Tekʼuriʼ xaq xiw ta e areʼ kekun che uyaʼik. Jun kʼutbʼal re, ri e tat nan rajawaxik kekipixbʼej ri e kalkʼwal (Efesios 6:4). Xuqujeʼ ri qachalal ixoqibʼ che nim kikojonik kekunik kkipixbʼej ri e  qachalal ixoqibʼ che akʼalabʼ na (Tito 2:3-5). Ri loqʼoqʼenik chike ri nikʼaj chik kubʼano che utz uyaʼik ri pixabʼ kqabʼano rech kubʼan täj che ri qachalal kunaʼo che xa tajin kqayajo. Chqilaʼ oxibʼ jastaq che rajawaxik kqabʼano rech utz kqabʼan che uyaʼik ri pixabʼ: are utz che kqaya rumal che utz ri qanimaʼ, che qesam pa ri Loqʼalaj Pixabʼ xuqujeʼ utz uyaʼik kqabʼano.

²¹ Ri nabʼe rumal are che ri pixabʼ kyaʼ rukʼ jun utz animaʼ xuqujeʼ qas kqaj kqatoʼ ri jun chik. ¿Jas kojutoʼ rech kqata jun pixabʼ? Qastzij wi, qetaʼm che kyaʼ ri pixabʼ rumal che qas keʼok il chaqe, xa ta rumal koyowal o rumal nimal chike. Chqabʼanaʼ wariʼ chiʼ öj kqaya jun pixabʼ chike nikʼaj chik. Ri ukabʼ rumal are che kesax pa ri Utzij ri Ajawaxel (2 Timoteo 3:16). Ronojel ri kqabʼij rajawaxik kqesaj pa ri Loqʼalaj Pixabʼ, we kqasikʼij o xaq xiw kqabʼij ri kubʼij. Ri e ajkʼamal bʼe rajawaxik che qas kqil na che kkibʼij ta ri kichomabʼal e areʼ. Xuqujeʼ utz täj kkikʼex ri kubʼij ri texto re ri Loqʼalaj Pixabʼ rech kkoj ri kkibʼij. Ri urox rumal are ri utz ubʼixik kbʼanik. Chiʼ kqaya rukʼ utzilal, kqabʼan ta chike che kkinaʼ che kʼot kipatan, wariʼ kubʼano che kʼäx ta kkinaʼ che ubʼanik pa kikʼaslemal ri kqabʼij chike (Colosenses 4:6).

22. ¿Jas kqabʼan che ukojik ri qachʼabʼal?

²² Qastzij wi, chiʼ xyaʼ chaqe che kojkunik kojchʼawik, wariʼ are jun sipanik che xuya ri Jehová chaqe che nim ubʼanik. Are kqaj che utz ukojik kqabʼano, rumal che sibʼalaj kqaloqʼoqʼej ri Jehová. Masach chaqe che ri tzij kkunik kubʼan kʼäx chike nikʼaj chik o kuya kichoqʼabʼ. Rumal laʼ, rajawaxik kqakoj ri qachʼabʼal je jas ri kraj ri Jehová che uyaʼik: «Kichuqʼabʼ [nikʼaj chik winaq]». We je kqabʼano, sibʼalaj kqaya utzil chike ri e kʼo che qanaqaj, xuqujeʼ, kresaj ta ri uloqʼoqʼenik ri Ajawaxel chaqe.