Ir al contenido

Ir al índice

KʼUTUNEM 17

BʼIXONEM 111 Ri rumal che kojkikotik

Amaqʼel chqaqʼijilaj ri Jehová rukʼ ri utinamit

Amaqʼel chqaqʼijilaj ri Jehová rukʼ ri utinamit

«Chixkikotoq, chixkikot ronojel qʼij rumal rech ri kinbʼan na» (IS. 65:18).

KYAʼ UBʼIXIK

Chqetaʼmaj ri utzilal che kuya uqʼijilaxik ri Jehová rukʼ ri utinamit y jas kqabʼan che kitoʼik nikʼaj chik rech xuqujeʼ kkiqʼijilaj.

1. ¿Jas kqabʼan che uqʼijilaxik ri Dios pa ri utinamit y jas rajawaxik kqabʼano?

 KIMIK e kʼo winaq che tajin kkiqʼijilaj ri Jehová pa junamam y kkikoj kichuqʼabʼ che ubʼanik ri utzilal. Ri winaq riʼ e kʼo pa ri utinamit ri Dios jawiʼ e kʼo wi kʼiʼalaj winaq che kʼo jamaril chkixoʼl y e kʼo pa junamam. Ri keqʼijilan che ri Jehová kkaj taj kkiya kan uqʼijilaxik. Xuqujeʼ kkaj che ri nikʼaj chik kkʼojiʼ jun utz kachilanik rukʼ ri Jehová y chkixoʼl ri e areʼ.

2. ¿Jasche sibʼalaj mayibʼal che ri Dios kʼo jun nimalaj utinamit?

2 Sibʼalaj mayibʼal rumal che ri Jehová ubʼanom che kʼo jun tinamit jawiʼ kriqtaj wi jamaril paneʼ cho ri uwach Ulew kʼo itzelal, chʼoj y nikʼaj chik (1 Juan 5:19; Apoc. 12:12). Ri areʼ retaʼm che kqariq kʼax kumal ri winaq che e kʼo pa uqʼabʼ ri Satanás. Rumal che oj loqʼ chuwach, oj uyaʼom pa jun tinamit jawiʼ knimar wi ri qakojonik. Ri Biblia kubʼij che ri utinamit ri Dios kjunamataj rukʼ jun toʼbʼal ibʼ y jun «kotzʼiʼj ri utzalaj ujaʼxik bʼanom» (Is. 4:6; 58:11). Ri e kʼo pa ri utinamit ri Jehová kekikotik paneʼ e kʼo pa jun itzelalaj uwach Ulew pa ri kʼisbʼal taq qʼij riʼ (Is. 54:14; 2 Tim. 3:1).

3. ¿Jampaʼ xtzʼaqat ri nabʼe mul chrij ri kubʼij ri capítulo 65 re Isaías?

3 Pa ri capítulo 65 re Isaías, ri Jehová xubʼij ri ubʼanik ri kʼaslemal pa ri utinamit. Ri e tzij riʼ che xutzʼibʼaj ri profeta rukʼ ri utobʼanik ri ruxlabʼixel ri Dios, xtzʼaqat pa ri junabʼ 537 nabʼe chuwach ri qaqʼij. Pa ri tiempo riʼ, ri judíos che e kʼo pa Babilonia are chiʼ xkiya kan ubʼanik ri itzel taq jastaq xekunik xetzalij pa ri kitinamit. Rukʼ ri utewchibʼal y ri utobʼanik ri Jehová, xkimaj chi ubʼanik ri Jerusalén, che wulinaq chik y xkibʼano che xux chi jun kʼakʼ tinamit. Xuqujeʼ xkibʼan ubʼanik ri templo rech kmajix chi uqʼijilaxik ri Jehová pa Israel (Is. 51:11; Zac. 8:3).

4. ¿Jas tajin kbʼan che utzʼaqatisaxik ri kubʼij Isaías 65 pa taq ri qaqʼij?

4 Ri kamul che xtzʼaqat ri tzij che xutzʼibʼaj kan ri Isaías xbʼantaj pa taq ri qaqʼij. Xmajtaj lo pa ri junabʼ 1919, are chiʼ ri upatanelabʼ ri Jehová xkiya kan ri Nimalaj Babilonia o ri qastzij taj kojonem. Chilaʼ xmajtaj wi uloq che ri utinamit ri Dios xkimaj uqʼijilaxik pa junamam. Konojel ri cristianos riʼ rukʼ kikotemal xetobʼanik rech xekʼojiʼ kʼi congregaciones. E kʼi achijabʼ e ixoqibʼ che nabʼe kanoq xkibʼan tzʼil taq makaj, utz xkil ubʼanik ri chʼoj, are kʼu xnimar ri kikojonik y xkʼojiʼ jun kʼakʼ kikʼaslemal «jas ri kqaj chuwach ri Dios» (Efes. 4:24). Qastzij che ri kʼi tewchibʼal che xchʼaw ri Isaías chrij qas ketzʼaqat na pa ri kʼakʼ uwach Ulew. Are kʼu kimik xuqujeʼ qariqom kʼi taq tewchibʼal. Chqilampeʼ jas utzilal kuya uqʼijilaxik ri Jehová rukʼ ri utinamit y jasche utz taj che kqaya kanoq.

RI TEWCHIBʼAL CHE KUYA UQʼIJILAXIK RI DIOS PA RI UTINAMIT

5. Junam rukʼ ri kubʼij Isaías 65:13, ¿jas taq tewchibʼal kqariq pa ri utinamit ri Jehová?

5 Kʼo ri kajwataj chqe pa ri qakojonik. Ri profecías re Isaías kchʼaw chrij ri kkiriq na ri winaq che e kʼo pa ri utinamit ri Dios y ri e kʼo taj (chasikʼij Isaías 65:13). Ri Jehová kuya ri kajwataj chke pa ri kikojonik. Kuya ri uxlabʼixel, ri Biblia y uyaʼom kʼi tobʼanik chke pa ri kikojonik rech kekunik jetaneʼ kewaʼik keʼukʼyanik y kuya kikotemal chke (chajunamisaj rukʼ Apocalipsis 22:17). Are kʼu ri e kʼo ta pa ri utinamit ri Dios kkiriq ta wariʼ. Kkinaʼ «numik», «chqij chiʼ» y «kʼixbʼal». Kʼo ta ri kajwataj chke pa ri kikojonik (Amós 8:11).

6. ¿Jas jastaq che ktijowik kchʼaw Joel 2:21-24 chrij, jas kukʼutunisaj chqawach y jas utzilal kuya chqe?

6 Pa jun chke ri profecías, ri Joel xubʼij, che ri Jehová kuya na ri kutij ri utinamit, junam rukʼ ri triko, ri uwaʼl uva y aceite re oliva (Joel 2:21-24). Ri xraj xubʼij, are che kuya na chke ri upatanelabʼ ri kajwataj chke ronojel taq qʼij, xuqujeʼ ri kajwataj chke pa ri kikojonik. ¿Jas kubʼan che uyaʼik kimik? Uyaʼom ri Biblia chqe, ri e qawuj, ri qakʼolbʼal pa internet, ri e qariqbʼal ibʼ y ri e nim riqbʼal ibʼ. Je wariʼ kqetaʼmaj más chrij ri Dios rech kojkikotik y rech kqanaʼo che kʼo ri kajwataj chqe.

7. ¿Jasche sibʼalaj kqanaʼ kikotemal pa qanimaʼ? (Isaías 65:14).

7 Sibʼalaj kojkikotik. Ri cristianos sibʼalaj kkimaltyoxij rukʼ ronojel kanimaʼ ri uyaʼom ri Dios chke y rumal laʼ «kebʼixon na rukʼ jajatem rumal ri kikotemal ri kʼo pa kanimaʼ» (chasikʼij Isaías 65:14). ¿Jasche kkinaʼ kikotemal pa kanimaʼ? Rumal che ri kkisikʼij pa ri Biblia y ri eyebʼal che kʼo chupam sibʼalaj kuya kichuqʼabʼ. Y kiriqom jun eyebʼal rumal ri ukamikal ri Jesús. ¡Rukʼ kikotemal kkitzijoj wariʼ chke ri kachalal pa ri congregación! (Sal. 34:8; 133:1-3).

8. ¿Jas kebʼ bʼantajik kilitaj pa ri utinamit ri Jehová?

8 Y ri kebʼ bʼantajik che más kilitaj pa ri utinamit ri Jehová are ri loqʼoqʼebʼal y ri junamil. Wajun loqʼoqʼebʼal riʼ che kjunamataj rukʼ «jun tzʼaqatalaj chomanik», kojutoʼ che rilik ri ubʼanik ri kʼaslemal pa ri kʼakʼ uwach Ulew. Chilaʼ kqil na ri ubʼanik ri loqʼoqʼebʼal y ri junamil che más nim na ubʼanik chuwach ri kqil kimik (Col. 3:14). Jun qachalal ixoq kubʼij ri xunaʼo are chiʼ xuchʼobʼ kiwach riʼ testigos rech Jehová: «Ri in wetaʼm taj jas kinbʼano rech kinkikotik y rech kinkikot kukʼ ri nufamilia. Ri nabʼe mul che xinwil ri loqʼoqʼebʼal, are kukʼ ri testigos rech Jehová». Konojel ri kkaj kekikotik rajawaxik kekʼojiʼ pa ri utinamit ri Jehová. Apastaneʼ ri kkibʼij ri winaq, are kʼu ri Jehová y ri utinamit cho ronojel ri uwach Ulew ketaʼm che kchʼobʼotaj qawach rumal che kqaloqʼoqʼej qibʼ (Is. 65:15).

9. ¿Jas kkʼulmataj na rukʼ ri jastaq che kubʼan kʼax chqe? (Isaías 65:16, 17).

9 Kʼo ta kqabʼisoj. Isaías 65:14 kubʼij che ri e kʼo ta pa ri utinamit ri Dios kkiraq na kichiʼ, keʼoqʼ «na rumal ri bʼis xuqujeʼ ri kʼaxkʼol». ¿E kʼu ri upatanelabʼ ri Dios? ¿Jas kkʼulmataj na rukʼ ronojel ri uyaʼom bʼis chke? Ri Jehová kutzujuj: «Ri kʼaxkʼol ri e re ojer xeʼokʼowik, man kekʼutun ta chi chnuwach» (chasikʼij Isaías 65:16, 17). Ri Jehová kusachisaj na ronojel ri kʼaxkʼolil y knaʼtaj ta chi riʼ chqe ri bʼis che xqanaʼo are chiʼ xqakʼulmaj ri kʼax riʼ.

10. ¿Jasche kachomaj at che are jun tewchibʼal kʼolem kukʼ ri qachalal? (Xuqujeʼ chawilaʼ ri wachbʼal).

10 Kimik xuqujeʼ kʼo ta kqabʼisoj y kojkikot pa taq ri e qariqbʼal ibʼ. Are chiʼ oj kʼo pa ri e riqbʼal ibʼ, knaʼtaj ta chqe ronojel ri kʼax che kʼo pa wajun uwach Ulew riʼ. ¿Jas kojkunik kqabʼan chqajujunal rech amaqʼel kʼo kikotemal y junamil chqaxoʼl pa ri utinamit ri Dios? Kqabʼano are chiʼ kqakʼut ri e bʼantajik re ri uwachinik ri uxlabʼixel, che are ri loqʼoqʼebʼal, ri kikotemal, ri jamaril, ri chʼuchʼuj animaʼ y ri toqʼobʼ (Gál. 5:22, 23). ¡Are jun nimalaj tewchibʼal che oj kʼo pa ri utinamit ri Dios! We amaqʼel kojkʼojiʼ pa ri utinamit ri Dios, qas kqil na riʼ are chiʼ kutzʼaqatisaj ronojel ri utzujum y kubʼan na jun «kʼakʼ kaj xuqujeʼ jun kʼakʼ ulew».

Are jun tewchibʼal che oj kʼo pa ri ufamilia ri Jehová y ri utinamit. (Chawilaʼ ri párrafo 10). b


11. ¿Jas rajawaxik riʼ kqanaʼo rumal che oj kʼo pa ri utinamit ri Jehová? (Isaías 65:18, 19).

11 Sibʼalaj kojmaltyoxinik. Ri Isaías kuqʼalajisaj chqawach jasche kojkikotik. Are ri Jehová bʼanowinaq che kʼo utinamit (chasikʼij Isaías 65:18, 19). Rumal laʼ ri Dios kukoj ri utinamit rech ri e winaq keʼel lo pa ri e qastzij taj kojonem che kejunamataj rukʼ jun chaqiʼj ulew y rech keʼukʼam lo pa ri utinamit. ¡Sibʼalaj kuya kikotemal chqe che oj kʼo pa ri qastzij kojonem! Rumal laʼ kqaj kqatzijoj ri tewchibʼal riʼ chke ri winaq (Jer. 31:12).

12. ¿Jas kanaʼo are chiʼ kasikʼij ri tzujunik che kʼo pa Isaías 65:20-24, y jasche?

12 Ri oj kʼo pa ri utinamit ri Jehová sibʼalaj kojmaltyoxinik y kojkikot rukʼ ri qeyebʼal. ¡Chatchoman chrij ri katkun che ubʼanik pa ri uwach Ulew! Ri Biblia kubʼij: «Chilaʼ man e kʼo ta akʼalabʼ ri kekam taj ri xa ta e re kebʼ oxibʼ uqʼij, mawi nimaʼq taq winaq ri ma ta ktzʼaqat ri kikʼaslemal». Y kubʼij che «ri winaq kkiyak na kachoch kekʼojiʼ kʼu na chupam, kekitik na uva kekiyak kʼu na ri kiwach». Xuqujeʼ, «man xaq ta loqʼ kechakun na» rumal che ri Jehová keʼutewchiʼj na. Ri Dios kutzujuj chke che kkinaʼ na che kʼo upatan ri kikʼaslemal, y kubʼano che kkinaʼ na jun nimalaj kikotemal. «Kʼa majaʼ kʼo jas kakitzʼonoj», ri Dios retaʼm ri kajwataj chke y kuya na ronojel chke (Is. 65:20-24; Sal. 145:16).

13. ¿Jas kubʼan Isaías 65:25 che ubʼixik ri rajawaxik kukʼex jun winaq pa ri ukʼaslemal rech kkunik kupatanij ri Jehová?

13 Kqanaʼ jamaril y kqanaʼo che kʼo ta kqakʼulmaj. E kʼi winaq che rukʼ ri utobʼanik ri ruxlabʼixel ri Dios e kunaq che ukʼexik ri kikʼaslemal (chasikʼij Isaías 65:25). Che nabʼe kanoq xeʼux jetaneʼ e chʼuʼj taq awaj, xkikoj kichuqʼabʼ rech xekun che ukʼexik ri kikʼaslemal (Rom. 12:2; Efes. 4:22-24). Are kʼu, kʼi kojsach wi rumal che oj ajmakibʼ. Paneʼ je wariʼ, ri Jehová ubʼanom che «konojel ri winaq» kekʼojiʼ pa junamil jamaril y kkiloqʼoqʼej kibʼ (Tito 2:11). ¡Xaq xiw ri Dios che kʼo nim uchuqʼabʼ kkunik kubʼan wariʼ!

14. ¿Jas ubʼanik xtzʼaqat pa ri ukʼaslemal ri qachalal ri kubʼij pa Isaías 65:25?

14 Are kʼu, ¿la qas kkun jun winaq kukʼex ri ubʼantajik y ri ukʼaslemal? Ri jun chi kʼutbʼal kukʼutu che kkunik. Jun achi che 20 ujunabʼ, che sibʼalaj chʼuʼj y che kubʼan tzʼil taq mak, kʼi taq mul xbʼe pa cárcel, rumal che krelaqʼaj carros y nikʼaj chi jastaq. Xuqujeʼ amaqʼel kchʼojin kukʼ ri nikʼaj chik. Are chiʼ xuta nabʼe mul chrij ri Biblia xumajij bʼenam pa ri e riqbʼal ibʼ kukʼ riʼ testigos rech Jehová y xrilo che uqʼijilaxik ri Jehová kubʼano che kʼo upatan ri ukʼaslemal. Are chiʼ xubʼan uqasanjaʼ kʼi taq mul xuchomaj che xtzʼaqat pa ri ukʼaslemal ri kubʼij Isaías 65:25. Xuya kan ri ukʼaslemal che kjunamataj rukʼ jun chʼujalaj koj rech xux jun machʼalik winaq che kjunamataj rukʼ jun alaj chij.

15. ¿Jasche kqaj keqatoʼ ri nikʼaj chik rech keʼok pa ri utinamit ri Jehová y jas kqabʼan che kitoʼik?

15 Isaías 65:13 kumajij rukʼ ri e tzij riʼ: «Rumal riʼ kubʼij ri Ajawaxel». Y ri versículo 25 kukʼisbʼej rukʼ ri e tzij riʼ: «Ri Ajawaxel are bʼininaq». Ronojel ri kubʼij qas ktzʼaqat na (Is. 55:10, 11). Qas tzʼaqatinaq ri utzujum ri Jehová chrij ri utinamit. Ubʼanom che kʼo jun ufamilia che kʼo ta kjunamataj wi, ri kqanaʼ wi kikotemal y jamaril paneʼ oj kʼo pa jun uwach Ulew che e kʼo itzel taq winaq (Sal. 72:7). Rukʼ ronojel wariʼ, kqaj keqatoʼ ri winaq rech xuqujeʼ kekʼojiʼ pa ri utinamit ri Jehová. ¿Jas kqabʼan che kitoʼik? Keqatoʼo are chiʼ kqatzijoj ri utzij ri Dios chke (Mat. 28:19, 20).

JAS KQABʼAN CHE KITOʼIK RI NIKʼAJ CHIK RECH KKAJ KEKʼOJIʼ PA RI UTINAMIT RI DIOS

16. ¿Jas kbʼanowik che ri winaq kkaj keʼok pa ri utinamit ri Jehová?

16 Qonojel kojkunik kqaya ri qatobʼanik y kqabʼano che ri utinamit ri Dios kux jun kʼolbʼal jawiʼ ri winaq kkaj kkʼojiʼk. ¿Jas kqabʼan che ubʼanik? Kqesaj uwach ri Jehová. Ri areʼ keʼutaqchiʼj ta ri winaq rech kekʼojiʼ pa ri utinamit, xaneʼ rukʼ utzilal keʼukʼam loq (Jer. 31:3; Juan 6:44). Ri winaq che kketaʼmaj uwach ri Jehová, ri utz ubʼantajik y che kʼo jun utz kanimaʼ, kkaj keʼok pa ri utinamit. ¿Jas rajawaxik kqabʼan oj rech ri qabʼantajik kubʼano che ri winaq kkaj kekʼojiʼ pa ri utinamit ri Dios?

17. ¿Jas kqabʼano rech ri e winaq kkaj keʼok pa ri utinamit ri Jehová?

17 Ri kojkunik kqabʼano rech ri winaq kkaj kekʼojiʼ pa ri utinamit ri Dios, are che kqakʼut loqʼoqʼebʼal, kqakʼut chkiwach ri qachalal che e loqʼ chqawach y kqabʼan utzilal chke. Kqaj che ri e winaq che keʼopan pa ri qariqbʼal ibʼ kkibʼij junam rukʼ ri xkibʼij ri winaq che man e kojonelabʼ taj che weneʼ xebʼe pa ri e riqbʼal ibʼ pa ri ojer Corinto: «Qastzij kʼo ri Dios iwukʼ» (1 Cor. 14:24, 25; Zac. 8:23). Rumal laʼ nim ubʼanik che kqabʼan ri pixabʼ riʼ: «Chkʼol ta jamaril chixoʼl» (1 Tes. 5:13).

18. ¿Jas e bʼantajik rajawaxik kqakʼutu rech ri winaq kkaj keʼok pa ri utinamit ri Jehová?

18 Xuqujeʼ rajawaxik kqakoj qachuqʼabʼ che keqil ri qachalal junam rukʼ ri kubʼan ri Jehová che kilik. Rumal laʼ are kqil ri utz kibʼantajik y are ta ri kesach wi, che pa ri petinaq keʼux na tzʼaqat taq winaq. Ri loqʼoqʼebʼal kubʼano che kqasukʼumaj apachike kʼax che kkʼulmataj chqaxoʼl kukʼ ri qachalal we kqabʼan ri pixabʼ riʼ: «Chibʼanaʼ utzil xuqujeʼ chel ikʼuʼx chbʼil taq iwibʼ. Chisachalaʼ imak» (Efes. 4:32). Konojel ri kkilo che loqʼ keʼil wi qas kkaj riʼ kekʼojiʼ pa ri utinamit ri Dios. a

AMAQʼEL CHOJKʼOL PA RI UTINAMIT RI DIOS

19. a) ¿Jas kkibʼij jujun che xetzalij lo pa ri utinamit ri Jehová? (Chawilaʼ ri recuadro « Xeʼel bʼi pa ri utinamit ri Dios are kʼu xetzalij loq»). b) ¿Jas rajawaxik kqabʼano? (Xuqujeʼ chawilaʼ ri wachbʼal).

19 ¡Are jun nimalaj kikotemal che oj kʼo pa ri utinamit ri Dios! Kimik más jeʼl ri utinamit ri Dios rumal che más e kʼi chi ri upatanelabʼ e kʼo chupam. Chqamaltyoxij che kʼo jun utinamit ri Dios. Konojel ri kkaj kkiriq ri kajwataj chke, kekikotik, kkinaʼ jamaril, kkinaʼo che kʼo ta kkikʼulmaj y kʼo ta kkibʼisoj, rajawaxik che amaqʼel kekʼojiʼ pa ri utinamit ri Dios. Are kʼu chqachajij qibʼ, rumal che ri Satanás kraj kukʼex ri qachomanik y kraj che kqaya kan ri utinamit ri Jehová (1 Ped. 5:8; Apoc. 12:9). Maqayaʼ bʼe che kubʼan ri kraj. Chqakojoʼ ronojel qachuqʼabʼ rech kqachajij ri jamaril y ri utzilal che kʼo pa ri utinamit ri Jehová.

Ri e kʼo pa ri utinamit ri Dios kimik kkiriq na kʼi tewchibʼal pa ri kotzʼiʼj uwach Ulew. (Chawilaʼ ri párrafo 19).


¿JAS KAYA UBʼIXIK?

  • ¿Jas kqabʼan che uqʼijilaxik ri Dios pa ri utinamit?

  • ¿Jas taq tewchibʼal kqariqo are chiʼ oj kʼo pa ri utinamit ri Jehová?

  • ¿Jas kqabʼan che kitoʼik ri winaq rech keʼok pa ri utinamit ri Jehová?

BʼIXONEM 144 Chachomaj ri tewchibʼal kariq na

a Chawilaʼ pa jw.org ri video ¿Qué ha sido de ellos? Alena Žitníková: Cómo se hizo realidad mi sueño, jawiʼ jun qachalal kutzijoj ri tewchibʼal che xuriqo rumal che kʼo pa ri utinamit ri Dios.

b RI KUKʼUT RI WACHBʼAL: E qachalal che ketzijon pa ri Ja rech Ajawbʼal. Y kʼo jun tʼuyulik kraj taj ktzijonik.