Ir al contenido

Ir al índice

KʼUTUNEM 16

BʼIXONEM 64 Chqayakaʼ uwach ri tikoʼn

¿Jas rajawaxik kqabʼano rech más kojkikot che utzijoxik ri utzij ri Dios?

¿Jas rajawaxik kqabʼano rech más kojkikot che utzijoxik ri utzij ri Dios?

«Rukʼ kikotemal chiqʼijilaj ri» Jehová (SAL. 100:2).

KYAʼ UBʼIXIK

Wajun kʼutunem riʼ kubʼij chqe ri rajawaxik kqabʼano rech kojkikot che utzijoxik ri utzij ri Dios.

1. ¿Jas kkinaʼ jujun qachalal are chiʼ keʼel che utzijoxik ri utzij ri Dios? (Xuqujeʼ chawilaʼ ri wachbʼal).

 RI OJ upatanelabʼ ri Jehová kqatzijoj ri utzij chke ri winaq rumal che kqaloqʼoqʼej y kqaj che ri winaq kketaʼmaj uwach. E kʼi qachalal utz kkinaʼo kkitzijoj ri utzij ri Dios, are kʼu nikʼaj chik qas ta kekikot che utzijoxik. ¿Jasche? Jujun qas ta kechʼawik y kkichomaj che kekun taj kkitzijoj ri utzij ri Dios. Nikʼaj chik qas ta utz kkinaʼo keʼopan kukʼ winaq che e bʼanom ta invitar kumal. Kʼo jujun kkixiʼj kibʼ rumal che weneʼ kexutux kumal ri winaq. Y nikʼaj chik ketaʼmam o bʼim chke che utz taj kechʼojin kukʼ ri winaq. Konojel ri qachalal riʼ sibʼalaj kkiloqʼoqʼej ri Jehová, are kʼu kʼax kkibʼan che utzijoxik ri utzij ri Dios chke winaq che kkichʼobʼ ta kiwach. Rumal che ketaʼm che sibʼalaj nim ubʼanik wajun chak riʼ, kkikoj kichuqʼabʼ che ubʼanik. ¡Sibʼalaj kkikot riʼ ri Jehová kukʼ ri qachalal riʼ!

¿La katkikot che utzijoxik ri utzij ri Dios? (Chawilaʼ ri párrafo 1).


2. ¿Jasche utz taj che kubʼan kebʼ akʼuʼx are chiʼ katkikot ta che utzijoxik ri utzij ri Dios?

2 ¿E kʼu ri at? ¿La kʼax kabʼan che utzijoxik ri utzij ri Dios rukʼ kikotemal? We jujun taq mul kakʼulmaj wariʼ, mubʼan kebʼ akʼuʼx. Ri tajin kakʼulmaj kukʼutu che at jun machʼalik winaq. Weneʼ wariʼ kukʼutu che kawaj taj kabʼan nim che awibʼ y kawaj taj katchʼojin kukʼ ri winaq. Y nijun chqe kraj kxutux kumal ri winaq, más na are chiʼ ri kqaj are che keqatoʼo. Ri Jehová qas retaʼm ri kakʼulmaj y kraj kuya ri utobʼanik chawe (Is. 41:13). Pa wajun kʼutunem riʼ kqetaʼmaj na jobʼ tobʼanik che kojutoʼ chuwach ri kqanaʼo y rech rukʼ kikotemal kqatzijoj ri utzij ri Dios.

CHAKʼAMA RI CHUQʼABʼ CHE KUYA RI UTZIJ RI DIOS

3. ¿Jachin xyaʼow tobʼanik che ri Jeremías rech xkunik xutzijoj ri utzij ri Dios?

3 Pa kʼi taq junabʼ, ri uTzij ri Dios uyaʼom tobʼanik chke ri upatanelabʼ are chiʼ yaʼom jun eqeleʼn chke che kʼax ubʼanik. Chqilaʼ ri xukʼulmaj ri profeta Jeremías. Are chiʼ ri Jehová xutaq che utzijoxik ri utzij, sibʼalaj xuxiʼj ribʼ y xubʼij: «¡Ri in sibʼalaj kʼa in kʼojol, man wetaʼm ta kʼu ne kintzijonik!» (Jer. 1:6). ¿Jas xtoʼwik? Xtoʼ rumal ri utzij ri Dios. Xubʼij: «Ri tzij la pa ri wanimaʼ kkʼextaj pa jun qʼaqʼ ri kjarisanik, ri kopan kʼa cho taq ri nubʼaqil. Kintzukuj uqʼatixik man kʼu kintikar taj» (Jer. 20:8, 9). Sibʼalaj kʼax ri territorio che xutzijoj wi ri utzij ri Dios ri Jeremías, are kʼu ri kuya na ubʼixik xuya uchuqʼabʼ rech xkun che ubʼanik wariʼ.

4. ¿Jas kqariqo are chiʼ kqasikʼij ri uTzij ri Dios y kojchoman chrij? (Colosenses 1:9, 10).

4 Ri oj cristianos xuqujeʼ kojutoʼ ri kuya ubʼixik ri uTzij ri Dios. Are chiʼ ri apóstol Pablo xutzʼibʼaj bʼi ri cartas chke ri cristianos re Colosas, xubʼij chke che ri tzʼaqat etaʼmanik keʼutoʼo rech keʼux «rech ri Ajawaxel» y kkiya «kʼu konojel wachinik ke konojel utzalaj taq chak» (chasikʼij Colosenses 1:9, 10). Y qastzij che ri utzalaj chak are utzijoxik ri utzij ri Dios. Rumal laʼ, are chiʼ kqasikʼij ri Biblia y kojchoman chrij, sibʼalaj kuya qachuqʼabʼ pa ri qakojonik y más kqetaʼmaj jasche rajawaxik kqatzijoj ri uQʼatbʼal tzij ri Dios chke ri winaq.

5. ¿Jas kojtoʼwik rech kqariq ri utzilal che kuya ri Biblia?

5 Rech kqariq ri utzilal che kuya ri uTzij ri Dios, utz che qas kqaya ri qatiempo che usikʼixik y kojchoman chrij. ¿Jas rajawaxik kabʼano are chiʼ kariq jun versículo che kʼax uchʼobʼik? Rech qas katkun che uchʼobʼik, chatzukuj ri kraj kubʼij ri versículo riʼ pa ri Índice de las publicaciones Watch Tower o ri Tobʼanik chike ri testigos rech Jehová rech kketaʼmaj más. We kakoj atiempo che uchʼobʼik ri kasikʼij, wariʼ kubʼano che knimar ri akojonik chrij ri uTzij ri Dios (1 Tes. 5:21). Y are chiʼ más kakubʼa akʼuʼx chrij ri Biblia, más katkikot riʼ are chiʼ katzijoj chke nikʼaj chik ri tajin kawetaʼmaj.

CHATIJOJ AWIBʼ ARE CHIʼ KATEL CHE UTZIJOXIK RI UTZIJ RI DIOS

6. ¿Jasche sibʼalaj rajawaxik che qas kqatijoj qibʼ are chiʼ kojel che utzijoxik ri utzij ri Dios?

6 We qas katijoj awibʼ, qas utz kanaʼ riʼ are chiʼ katzijoj ri utzij ri Dios chke ri winaq. Ri Jesús xeʼutijoj ri utijoxelabʼ are chiʼ majaʼ keʼutaq bʼi che utzijoxik ri utzij ri Dios (Luc. 10:1-11). Y rumal che xkibʼan ri xubʼij ri Jesús chke, sibʼalaj xekikotik are chiʼ xkitzijoj ri utzij ri Dios (Luc. 10:17).

7. ¿Jas kqabʼan che utijoxik qibʼ are chiʼ kojel che utzijoxik ri utzij ri Dios? (Xuqujeʼ chawilaʼ ri wachbʼal).

7 ¿Jas kqabʼan che utijoxik qibʼ are chiʼ kojbʼe che utzijoxik ri utzij ri Dios? Chojchoman chrij ri kajwataj chke ri winaq rech qas qetaʼm ri kqabʼij chke y xa ta kqasikʼij. Y kojkunik kojchʼaw chkij kebʼ o oxibʼ jastaq che kqil pa ri territorio y kqabʼij chke ri winaq ri kekunik kkibʼan chuwach wariʼ. Wariʼ kojutoʼo rech are chiʼ kojtzijon kukʼ ri winaq, kqaxiʼj ta qibʼ, kojtzeʼn kukʼ y utz kqabʼan che kichʼabʼexik.

Qas chatijoj awibʼ are chiʼ katel che utzijoxik ri utzij ri Dios. (Chawilaʼ ri párrafo 7).


8. ¿Jas kejunamataj wi ri cristianos rukʼ ri bʼoʼj re ulew?

8 Ri apóstol Pablo xukoj jun kʼutbʼal chrij ri kqabʼan che utzijoxik ri utzij ri Dios. Xubʼij: «We jun nimalaj qʼinomal riʼ, ri uj qakʼolom pa xoqʼol [ulew] taq bʼoʼj» (2 Cor. 4:7, Ri Tyoxlaj Wuj). Are kʼu ¿jas riʼ ri qʼinomal riʼ? Are ri utzijoxik ri utzij ri Dios che keʼutoʼ ri winaq rech kkiriq ri kʼaslemal kʼo ta ukʼisik (2 Cor. 4:1). ¿Y jas riʼ ri bʼoʼj re ulew? E are taq ri upatanelabʼ ri Dios che kkitzijoj ri utzij chke ri winaq. Pa taq ri uqʼij ri Pablo, ri ajkʼayibʼ kkikʼam bʼi jastaq che nim ubʼanik pa taq ri bʼoʼj re ulew junam rukʼ ri ktijowik, uwaʼl uva o pwaq. Pa taq ri qaqʼij kimik ri Jehová xuqujeʼ uyaʼom jun eqeleʼn chqe che nim ubʼanik: utzijoxik ri utzij chke ri winaq. Rukʼ ri utobʼanik, kojkun che ubʼanik wajun chak riʼ.

CHATAʼ ACHUQʼABʼ CHE RI DIOS

9. ¿Jas kqabʼano rech kqaxiʼj ta qibʼ chkiwach ri winaq y are chiʼ kojxutuxik? (Xuqujeʼ chawilaʼ ri wachbʼal).

9 Jujun taq mul kqaxiʼj qibʼ chkiwach ri winaq. ¿Jas kqabʼano rech kqaxiʼj ta qibʼ? Chojchoman chrij ri chʼawem che xkibʼan ri apóstoles are chiʼ xbʼix chke che kkitzijoj ta chi ri utzij ri Dios. Xkiya taj che ri xibʼin ibʼ xeʼuqʼatej che utzijoxik ri utzij ri Dios, xkitaʼ tobʼanik che ri Jehová rech kkixiʼj ta kibʼ are chiʼ kkitzijoj ri utzij. Y ri areʼ xutzalij uwach ri kichʼawem (Hech. 4:18, 29, 31). Are chiʼ kqaxiʼj qibʼ chkiwach ri winaq, chqataʼ che ri Jehová che kojutoʼo. Chqabʼij che che kunimarisaj ri loqʼoqʼebʼal che kqanaʼ chke ri qajil qatzʼaqatrech kqaxiʼj ta qibʼ are chiʼ kqatzijoj ri utzij.

Chataʼ achuqʼabʼ che ri Dios. (Chawilaʼ ri párrafo 9).


10. ¿Jas tobʼanik kʼolik rech kojkun che ubʼanik ri chak che yaʼom chqe ri oj testigos rech Jehová? (Isaías 43:10-12).

10 Ri Jehová ubʼanom che oj uTestigos (chasikʼij Isaías 43:10-12). Y kubʼij chqe che kqaxiʼj ta qibʼ. Chqanikʼoj kajibʼ jastaq che kojutoʼo. Nabʼe, ri Jesús kʼo qukʼ are chiʼ kqatzijoj ri utzij ri Dios (Mat. 28:18-20). Ukabʼ, ri Jehová ubʼim chke ri ángeles che kojtitoʼo (Apoc. 14:6). Urox, ri Jehová kuya ri ruxlabʼixel chqe, che kojutoʼ che unaʼtaxik ronojel ri qetaʼmam (Juan 14:25, 26). Y, ukaj, ri Jehová e uyaʼom qachalal rech kojkachilaj. Rukʼ ri utobʼanik ri Jehová y ri e qachalal, kojkunik kojchʼakan puwiʼ ri xibʼin ibʼ chkiwach ri winaq.

CHATCHOMAN CHRIJ RI KAJWATAJ CHKE RI WINAQ Y CHKʼOL JUN UTZ ACHOMANIK

11. ¿Jas katkunik kabʼano rech e kʼi winaq kketaʼmaj chrij ri utzij ri Dios? (Xuqujeʼ chawilaʼ ri wachbʼal).

11 ¿La kubʼan kebʼ akʼuʼx are chiʼ kʼo ta winaq keʼariq cho taq ja? We kanaʼ wariʼ, chachomaj: «¿Jawchiʼ e kʼo wi riʼ ri winaq? ¿La tajin kechakunik o tajin keloqʼomanik?» (Hech. 16:13). Tekʼuriʼ, chawilaʼ ri kabʼano rech katzijoj ri utzij ri Dios pa taq ri bʼe. Jun qachalal ubʼiʼ Joshua kubʼij: «Qas wilom che utzijoxik ri utzij ri Dios pa taq ri centros comerciales y ri e kʼo wi ri carros tobʼanaq rech ri winaq kinkitatabʼej». Ri qachalal Joshua rukʼ ri rixoqil ubʼiʼ Bridget, más e kʼi ri winaq e kiriqom cho kachoch are chiʼ keʼel che utzijoxik ri utzij ri Dios bʼenaqʼij o pa taq domingos pa nikʼaj qʼij (Efes. 5:15, 16).

Chawilaʼ ri kajwataj chke ri winaq. (Chawilaʼ ri párrafo 11).


12. ¿Jas kqabʼan che retaʼmaxik ri kekojon ri winaq chrij y ri kkaj kketaʼmaj?

12 We ri winaq qas ta kkaj kkitatabʼej ri kqabʼij chke, qas chqilaʼ jas riʼ ri kekojon chrij y jas ri kkibʼisoj. Ri qachalal Joshua y Bridget are kekikoj ri preguntas che kʼo chkiwach ri tratados. Jun kʼutbʼal, are chiʼ kkiya ri tratado ¿Jas ubʼanik ri Loqʼalaj Pixabʼ chawach?, kkibʼij: «Jujun winaq kkikojo che ri Biblia are ri uTzij ri Dios y nikʼaj chik kkikoj taj. ¿Jas kachomaj at?». Wariʼ ubʼanom che ri winaq kkaj kkitatabʼej ri utzij ri Dios.

13. ¿Jasche kojkikot che utzijoxik ri utzij ri Dios paneʼ kojkitatabʼej ta ri winaq? (Proverbios 27:11).

13 Ri nim ubʼanik are che kojel che utzijoxik ri utzij ri Dios, are taj che ri winaq kojkitatabʼej. ¿Jasche? Rumal che ri nim ubʼanik che kqabʼano are ri kubʼij ri Jehová y ri Jesús chqe: utzijoxik ri utzij ri Dios chke ri winaq (Hech. 10:42). Rumal laʼ mubʼan kebʼ qakʼuʼx we kʼo ta jun winaq xqariqo o we xkixutuj ri xqabʼij chke. Are kʼu kojkikotik rumal che xojkun che ubʼanik ri chak che uyaʼom ri Jehová chqe (chasikʼij Proverbios 27:11).

14. ¿Jas kqanaʼo are chiʼ jun qachalal kuriq jun winaq che kraj kretaʼmaj chrij ri Biblia y jasche?

14 Xuqujeʼ kojkunik kojkikot kukʼ ri qachalal are chiʼ kkibʼij chqe che ri winaq utz xkita ri utzij ri Dios. Ri Chajinel ujunamam ri utzijoxik ri utzij ri Dios rukʼ utzukuxik jun akʼal che sachinaq. E kʼi ri ketzukunik y kkitzukuj pa jalajoj taq lugar. Are chiʼ kriqitaj ri akʼal, xaq xiw ta ri winaq ri xriqowik kkikotik, xaneʼ konojel kekikotik. Kjunamataj rukʼ wariʼ, are chiʼ kqatzijoj ri utzij ri Dios are jun chak che kqabʼan pa junamam. Kajwataj ri qatobʼanik chqajujunal rech kkʼis ri territorio y qonojel kqanaʼ kikotemal are chiʼ jun winaq kumajij bʼenam pa ri e riqbʼal.

ARE CHATCHOMAN CHRIJ RI LOQʼOQʼEBʼAL

15. ¿Jas kojtoʼwik rech más kojkikotik are chiʼ kqatzijoj ri utzij ri Dios? (Mateo 22:37-39; xuqujeʼ chawilaʼ ri wachbʼal).

15 Ri kikotemal che kqanaʼ che utzijoxik ri utzij ri Dios knimarik we are kojchoman chrij ri loqʼoqʼebʼal che kqanaʼ che ri Jehová y chke ri qajil qatzʼaqatʼ (chasikʼij Mateo 22:37-39). ¡Chojchoman chrij ri kunaʼ ri Jehová are chiʼ kqatzijoj ri utzij chke ri winaq y ri kikotemal che kkinaʼ ri winaq are chiʼ kkimajij retaʼmaxik ri kubʼij ri Biblia! Y chnaʼtaj chawe che ri winaq che kkixutuj ta ri utzij ri Dios kkiriq na ri kʼaslemal kʼo ta ukʼisik (Juan 6:40; 1 Tim. 4:16).

Ri loqʼoqʼebʼal che kanaʼ che ri Jehová y chke ri winaq katutoʼo rech más katkikot che utzijoxik ri utzij ri Dios. (Chawilaʼ ri párrafo 15).


16. ¿Jas kqabʼano rech kojkikot che utzijoxik ri utzij ri Dios paneʼ kojkun taj kojel cho taq ja? Chakojoʼ jun kʼutbʼal.

16 Are kʼu, ¿we katkun taj katel bʼi pa ri awachoch? Chatchoman chrij ri katkun che ubʼanik rech kakʼutu che kaloqʼoqʼrj ri Jehová y ri awajil atzʼaqat. Are chiʼ xumajij ri COVID-19, ri qachalal Samuel y Dania xekun taj xeʼel bʼi pa ri kachoch. Pa ri kʼaxalaj tiempo riʼ, xaq xkitzijoj ri utzij ri Dios pa teléfono, xkitzʼibʼaj cartas y xkiya etaʼmanik re ri Biblia pa Zoom. Ri qachalal Samuel xutzijoj ri utzij ri Dios pa ri clínica che kbʼe wi rumal ri cáncer che uriqom. Ri areʼ kubʼij: «Ri e kʼax kubʼano che katkosik y kuqasaj uchuqʼabʼ ri akojonik. Rumal laʼ, qas rajawaxik che kqanaʼ kikotemal are chiʼ kqapatanij ri Jehová». Pa ri tiempo riʼ, ri qachalal Dania xtzaqik y oxibʼ ikʼ xkʼojiʼ cho ri uchʼat. Tekʼuriʼ seis ikʼ xukoj jun silla de ruedas. Ri areʼ kubʼij: «Xinbʼan ronojel ri xinkun che ubʼanik. Xintzijoj ri utzij ri Dios che jun enfermera che kopan che nusolixik, xuqujeʼ chke ri winaq che kekiya kan ri jastaq cho wachoch. Y xinkunik xintzijon rukʼ jun ixoq pa teléfono che kchakun pa jun empresa médica». Qastzij che ri qachalal Samuel y Dania qas ta kʼi ri kekun che ubʼanik, are kʼu kekikotik rumal che xkibʼan ri xekun che ubʼanik.

17. ¿Jampaʼ kuya tobʼanik wajun kʼutunem riʼ?

17 Ri xuya ubʼixik wajun kʼutunem riʼ, kuya tobʼanik chqe we qas kqabʼano. Chkijujunal kjunamataj rukʼ ri kyaʼ chrij jun rikil. Are chiʼ kyaʼ ronojel ri ingredientes chrij jun rikil, wariʼ kubʼano che sibʼalaj jeʼl ktijowik. We kqabʼan ronojel ri xqetaʼmaj pa wajun kʼutunem riʼ, kkʼojiʼ jun utz qachomanik, kqaxiʼj ta chi qibʼ y más kojkikot che utzijoxik ri utzij ri Dios.

¿JAS KOJUTOʼ WI RI XQETAʼMAJ RECH MÁS KOJKIKOT CHE UTZIJOXIK RI UTZIJ RI DIOS?

  • Qas kqatijoj qibʼ.

  • Kqataʼ ri utobʼanik ri Dios.

  • Kojchoman chrij ri loqʼoqʼebʼal che kqanaʼ che ri Jehová y chke ri winaq.

BʼIXONEM 80 Chanaʼ ri rutzilal ri Jehová