Ir al contenido

Ir al índice

KʼUTUNEM 51

Qas ktzʼaqat na ri aweyeʼm

Qas ktzʼaqat na ri aweyeʼm

«Are taq kuʼl qakʼuʼx chrij ri Dios, man kel ta qakʼixbʼal» (ROM. 5:5).

BʼIXONEM 142 Chqakowirisaj ri qeyebʼal

RI KQETAʼMAJ NA a

1. ¿Jasche kqabʼij che ri reyebʼal ri Abrahán qas xbʼantajik?

 RI Jehová xutzujuj che ri Abrahán che rumal ri areʼ ketewchix na e kʼi winaq cho ri uwach Ulew (Gén. 15:5; 22:18). Rumal che ri Abrahán kʼo nim ukojonik chrij ri Dios, qas retaʼm che ktzʼaqat na ronojel ri xubʼij. Are kʼu, are chiʼ ri Abrahán kʼo chi 100 ujunabʼ y ri Sara 90, kʼo ta kalkʼwal (Gén. 21:1-7). Are kʼu ri Biblia kubʼij che ri Abrahán «xkojonik xkʼojiʼ kʼu reyebʼal ukʼuʼx, je kʼu riʼ xux kimam taq ri nimaʼq taq tinimit, jachaʼ ri ubʼim ri Dios che» (Rom. 4:18). Y qas qetaʼm che ri reyebʼal qas xtzʼaqatik: ri Abrahán xux utat ri Isaac. ¿Jasche qas retaʼm ri Abrahán che qas ktzʼaqat ri utzujum ri Dios che?

2. ¿Jasche qas retaʼm ri Abrahán che ri Jehová kutzʼaqatisaj na ri utzujum?

2 Rumal che ri Abrahán qas retaʼm chrij ri Jehová, retaʼm che «qas ktzʼaqat ri xutzujuj che» (Rom. 4:21). Rumal che xux sukʼ che ri Jehová xbʼix che che are jun utzalaj achi y xqaj chuwach (Sant. 2:23). Junam rukʼ ri kubʼij Romanos 4:18, ri ukojonik ri Abrahán kʼo ubʼanik rukʼ ri urayibʼal. Chanim riʼ chqilaʼ ri xubʼij ri apóstol Pablo chrij ri eyebʼal pa ri capítulo 5 re Romanos.

3. ¿Jas xubʼij ri Pablo chrij ri eyebʼal?

3 Ri Pablo xuqʼalajisaj jasche qas kqakojo che ri qeyebʼal qas ktzʼaqat na (Rom. 5:5). Xuqujeʼ kojutoʼ che rilik che kojkunik kqabʼano che ri eyebʼal knimar más. Are chiʼ kqanikʼoj ri kubʼij Romanos 5:1-5, chojchoman chrij ri ubʼanom ri qeyebʼal, wariʼ kojutoʼo rech más kqanimarisaj ri qeyebʼal. Nabʼe kqetaʼmaj na chrij jun eyebʼal che xubʼij ri Pablo che qastzij ktzʼaqat na.

RI UTZALAJ QEYEBʼAL

4. ¿Jas chrij kchʼaw wi Romanos 5:1, 2?

4 (Chasikʼij uwach Romanos 5:1, 2). Ri Pablo xutzʼibʼaj wariʼ chke ri cristianos re ri congregación pa Roma. Ri areʼ xketaʼmaj chrij ri Jehová y ri Jesús y xkikʼutu che kʼo kikojonik are chiʼ xeʼux cristianos. Rumal laʼ, ri Dios xubʼij che e sukʼ rumal ri kikojonik y xuya ri ruxlabʼixel pa kiwiʼ. Chilaʼ xmajtaj wi loq che xkʼojiʼ jun utzalaj keyebʼal y che qas ktzʼaqat na.

5. ¿Jas eyebʼal keyem ri e chaʼom rukʼ uxlabʼal?

5 Tekʼuriʼ ri apóstol Pablo xchʼaw kukʼ ri cristianos pa Éfeso ri e chaʼom rumal ri uxlabʼixel chrij ri eyebʼal che xuya ri Dios chke. Xubʼij chke che kyaʼ na «ri echabʼal ri kuyaʼ chke ri winaq ri e rech ri Dios» (Efes. 1:18). Y chke ri colosenses xubʼij jas riʼ ri keyebʼal ri areʼ. Xubʼij chke: «kʼolom chiwe pa ri kaj» (Col. 1:4, 5). Rumal laʼ ri cristianos che e chaʼom rukʼ ri uxlabʼixel kʼo ri utzalaj eyebʼal kukʼ che kekʼastajisax na rech kebʼe pa ri kaj y kkiqʼat na tzij rukʼ ri Jesús chbʼe qʼij saq (1 Tes. 4:13-17; Apoc. 20:6).

Ri qachalal Frederick Franz xubʼij che ri e chaʼom rech kebʼe pa ri kaj qas ketaʼm che ktzʼaqat na ri keyebʼal. (Chawilaʼ ri párrafo 6).

6. ¿Jas xubʼij ri qachalal chrij ri reyebʼal?

6 Ri cristianos che kebʼe pa ri kaj sibʼalaj kekikot rukʼ wajun eyebʼal riʼ. Are waʼ ri xunaʼ ri qachalal Frederick Franz pa ri junabʼ 1991 che rukʼ ronojel ranimaʼ xubʼij wariʼ: «Ri qeyebʼal qastzij kbʼan taj na, qonojel ri oj 144,000 che oj kʼo pa ri alaj jupuq chij y kojkun ta che uchomaxik are chiʼ qas ktzʼaqatik». ¿Jas xunaʼ ri qachalal Franz che rukʼ sukʼilal xupatanij ri Dios pa kʼi taq junabʼ? Ri areʼ xubʼij wariʼ: «Amaqʼel kqachomaj che wajun eyebʼal riʼ nim ubʼanik nim kqil wi paneʼ kqeyej na pa kʼi taq junabʼ».

7, 8. ¿Jas qeyem qonojel? (Romanos 8:20, 21).

7 Konojel ri kepatanin che ri Jehová kimik kʼo jun chi keyebʼal. ¿Jas riʼ ri keyebʼal? Are junam rukʼ ri reyebʼal ri Abrahán: che kekʼasiʼ cho ri uwach Ulew chuxeʼ ri uQʼatbʼal tzij ri Dios (Heb. 11:8-10, 13). Ri Pablo xuqujeʼ xchʼaw chrij wajun eyebʼal riʼ (chasikʼij uwach Romanos 8:20, 21). Are chiʼ xawetaʼmaj chrij ri petinaq pa ri Biblia, ¿jas riʼ ri más utz xawilo? ¿La utz xato are chiʼ xawetaʼmaj che katel chuxeʼ ri makaj y katux tzʼaqat winaq? ¿La xatkikotik are chiʼ xato che ri afamilia che e kaminaq kekʼasiʼ chi na jumul y kekʼojiʼ pa ri kotzʼiʼjalaj uwach Ulew? Rukʼ wajun eyebʼal riʼ che kuya ri Dios chawe, ri at katkunik kariq na jun jeʼlalaj kʼaslemal pa ri petinaq.

8 Qonojel kʼo jun qeyebʼal weneʼ pa ri kaj o cho ri uwach Ulew. Y ri qeyebʼal che kʼolik knimar más ronojel taq qʼij. ¿Jas kqabʼan che ubʼanik? Rech kqetaʼmaj, chqilaʼ ri xutzʼibʼaj ri apóstol Pablo. Ri xubʼij kojutoʼo rech kqakojo che ri qeyebʼal qas ktzʼaqat na.

¿JASCHE QAS QETAʼM CHE RI QEYEBʼAL KKʼIY MÁS?

Qonojel ri oj cristianos qetaʼm che kojqʼax na pa kʼi taq kʼax. (Chawilaʼ ri párrafos 9 y 10).

9, 10. Junam rukʼ ri Pablo, ¿jas kqakʼulmaj na? (Romanos 5:3, 4; xuqujeʼ chawilaʼ ri e wachbʼal).

9 (Chasikʼij uwach Romanos 5:3, 4). Ri Pablo xubʼij che are chiʼ kqariq kʼax ri qeyebʼal más knimarik. Qonojel ri oj cristianos qetaʼm che kojqʼax pa kʼi taq kʼax. Chojchoman chrij ri xubʼij ri apóstol Pablo pa Tesalónica: «Are taq kʼa oj kʼo iwukʼ, qabʼim uloq chiwe chi kqariq na kʼaxkʼolil; jas ri xkʼulmaxik, jas ri iwetaʼm» (1 Tes. 3:4). Y xubʼij wariʼ chke ri corintios: «Kqaj kʼut, wachalal, chi kiwetaʼmaj jas ri kʼax ri xqariq pa Asia [...] kʼo ta chi kulbʼal qakʼuʼx chrij chi kojkʼasiʼk» (2 Cor. 1:8; 11:23-27).

10 Y qetaʼm che ri oj cristianos kojqʼax na pa kʼi taq kʼax kimik (2 Tim. 3:12). ¿Jas taq kʼax akʼulmam at are chiʼ xamajij retaʼmaxik chrij ri Jesús? Weneʼ ri awachiʼl y ri afamilia ketzeʼn chawij o weneʼ kibʼanom kʼax chawe. ¿La ariqom kʼax pa ri achak rumal che kakoj achuqʼabʼ che ubʼanik ri utzilal? (Heb. 13:18). ¿La kibʼanom kʼax ri qʼatal taq tzij chawe rumal che katzijoj ri utzij ri Dios chke ri nikʼaj? Apastaneʼ ri kʼax che kqakʼulmaj, ri Pablo xubʼij che rajawaxik kojkikotik. ¿Jasche?

11. ¿Jasche nim ubʼanik kqachʼij ri kʼax che kqakʼulmaj?

11 Kojkikotik are chiʼ kqariq kʼax pa ri qakʼaslemal rumal che wariʼ kojutoʼo rech kkʼojiʼ utz taq qabʼantajik. Romanos 5:3 kubʼij: «Qetaʼm chi are taq kqariq kʼax, kqetaʼmaj na uchʼijik». Rumal che qonojel ri oj cristianos kqariq kʼax pa ri qakʼaslemal rajawaxik che kqakoj qachuqʼabʼ che uchʼijik. We kqachʼij ri kʼax che kqakʼulmaj qas kqariq na riʼ ri tewchibʼal che qeyem. Kqaj taj kqabʼan qe junam kukʼ ri winaq che xchoman ri Jesús chkij are chiʼ xchʼaw chrij ri ijaʼ che ktzaq chuxoʼl taq ri abʼaj. Ri e winaq riʼ rukʼ kikotemal kkitatabʼej «ri tzij» are taq kʼut kkiriq kʼax o keqʼatexik kubʼan kebʼ kikʼuʼx (Mat. 13:5, 6, 20, 21). Qastzij che nijun chqe kraj kuriq kʼax pa ri ukʼaslemal, are kʼu uchʼijik ri kʼax kuya utzilal chqe. Chqilampeʼ jasche.

12. ¿Jas utzilal kqariqo are chiʼ kqachʼij jun kʼax?

12 Ri Santiago xubʼij che nim ubʼanik che kqachʼij ri kʼax che kqakʼulmaj. Xubʼij wariʼ: «Chiyaʼ bʼaʼ chi kiwetaʼmaj kichʼij ronojel uwach kʼax, rech kixux tzʼaqat xuqujeʼ xaq areʼ, man kʼo ta jas kraj na chiwe» (Sant. 1:2-4). Rumal laʼ ri Santiago xubʼij che are chiʼ kqachʼij ri kʼax. Jetaneʼ tajin kqabʼan jun nimalaj chak. ¿Jas chak? Kojutoʼo rech knimar más ri qakojonik y kqakubʼsaj más qakʼuʼx chrij ri Dios. Are kʼu xaq xiw ta wariʼ kqariqo xaneʼ kʼo jun chi utzilal.

13, 14. ¿Jas kkʼulmatajik are chiʼ kqachʼij jun kʼax y jas kubʼan che ri qeyebʼal? (Romanos 5:4).

13 (Chasikʼij uwach Romanos 5:4). Ri Pablo xchʼaw chrij che «are taq kqachʼij ri kʼax, kqʼalajisaxik chi utz qabʼanom» (Rom. 5:4). Wariʼ kraj ta kubʼij che ri Jehová kkikotik are chiʼ kqariq kʼax, xaneʼ kkikotik are chiʼ kqachʼijo. ¿La mat qatzij che kuya achuqʼabʼ retaʼmaxik che ri Jehová kkikotik are chiʼ kachʼij ri kʼax? (Sal. 5:12).

14 Chojchoman chrij ri Abrahán. Xqaj chuwach ri Dios rumal che xuchʼij ri kʼax che xukʼulmaj pa ri ukʼaslemal. Y xubʼano che xux rachiʼl ri Jehová y xubʼij che are jun utzalaj achi (Gén. 15:6; Rom. 4:13, 22). Are je kkʼulmataj qukʼ oj. Are ta ri kqabʼan che upatanixik ri Dios, ri eqeleʼn che yaʼom chqe pa ri congregación, xaneʼ are we kojux sukʼ chuwach y kqachʼij ri kʼax. Y qonojel kojkun che ubʼanik wariʼ apastaneʼ ri qakʼaslemal, ri qajunabʼ o ri kojkun che ubʼanik. ¿La kʼo jun kʼax che tajin kakʼulmaj at kimik? Qas chawetaʼmaj, che we katux sukʼ chuwach ri Dios, qastzij riʼ che katqaj chuwach. Retaʼmaxik che kkikot ri Dios qumal wariʼ kuya uchuqʼabʼ ri qeyebʼal.

JUN EYEBʼAL CHE MÁS KNIMARIK

15. ¿Jas más xubʼij ri Pablo y jas weneʼ kojchoman chrij?

15 Ri Pablo xubʼij che kqariq na ri utewchibʼal ri Dios we kqakoj qachuqʼabʼ che uchʼijik ri kʼax. Chanim riʼ chqilaʼ jas más xubʼij: «Are taq qʼalajisam chik chi utz qabʼanom, knimar ri kulbʼal qakʼuʼx chrij ri Dios y are taq kuʼl qakʼuʼx chrij ri Dios, man kel ta qakʼixbʼal» (Rom. 5:4, 5). Nabʼe kanoq pa Romanos 5:2, ri Pablo uqʼalajisam chik che ri cristianos re Roma kʼo jun keyebʼal, «ri kulbʼal kʼuʼx che kekiriqaʼ na ke ri ujuluwem ri Dios». Rumal laʼ weneʼ kqachomaj wariʼ: «We ri cristianos kʼo chi jun keyebʼal, ¿jas kʼu che ri Pablo kchʼaw chi jumul chrij wariʼ?».

Ri aweyebʼal kimik más kʼo na uchuqʼabʼ y sibʼalaj nim chi na chuwach are chiʼ xawetaʼmaj chrij ri Biblia. (Chawilaʼ ri párrafos 16 y 17).

16. Chayaʼ ubʼixik jas kubʼan jun winaq rech kukubʼsaj ukʼuʼx che ri eyebʼal kubʼij ri Biblia qas kbʼantaj na. (Xuqujeʼ chawilaʼ ri e wachbʼal).

16 Kojkunik kqachʼobʼ ri xubʼij ri Pablo we qetaʼm che ri eyebʼal kuya knimarisaxik. Chojchoman chrij are chiʼ nabʼe mul xbʼix chqe chrij ri kʼaslemal pa ri kotzʼiʼjalaj uwach Ulew. Weneʼ xqachomaj che qastzij taj kbʼantaj wariʼ. Are kʼu, are chiʼ xqetaʼmaj chrij ri Biblia xqakubʼsaj más qakʼuʼx che qastzij kbʼantaj na.

17. ¿Jas ubʼanom ri aweyebʼal are chi xbʼantaj ri aqasanjaʼ?

17 Are chiʼ xbʼantaj ri aqasanjaʼ, ri aweyebʼal más tajin knimarik, rumal che más tajin kawetaʼmaj chrij ri Biblia (Heb. 5:13–6:1). Qastzij riʼ che weneʼ akʼulmam junam rukʼ ri kubʼij Romanos 5:2-4, che ariqom kʼax pa ri akʼaslemal y awilom che ri Jehová at uyaʼom ta kanoq. Rumal che ri Jehová kkikot awukʼ, qas kakubʼsaj akʼuʼx chrij che kubʼan na ri utzujum. Ri aweyebʼal kimik más kʼo na uchuqʼabʼ y sibʼalaj nim chi kimik. Kʼo kubʼan pa ronojel ri akʼaslemal. Jun kʼutbʼal, kakʼut rukʼ ri kabʼan che kichʼabʼexik ri afamilia, ri kachaʼ ubʼanik pa ri akʼaslemal y ri kabʼan che ukojik ri atiempo.

18. ¿Jas kubʼij ri Jehová chqe?

18 Are chiʼ ri apóstol Pablo xubʼij che are chiʼ kqachʼij jun kʼax wariʼ kuya eyebʼal chqe y xubʼij jun jastaq che nim ubʼanik: qas qetaʼm che wajun eyebʼal riʼ qas ktzʼaqat na. ¿Jasche? Rumal che ri Pablo xubʼij: «Are taq kuʼl qakʼuʼx chrij ri Dios, man kel ta qakʼixbʼal, rumal rech chi ri qanimaʼ nojisam che ri loqʼoqʼebʼal ukʼuʼx ri Dios rumal ri ruxlabʼal ri Dios ri yoʼm chqe» (Rom. 5:5). Rumal laʼ kojkunik kqakubʼsaj qakʼuʼx che ri eyebʼal qastzij kbʼantaj na.

19. ¿Jas qas qetaʼm?

19 Utz che knaʼtaj ri Abrahán chqe. Ri Jehová xuya jun reyebʼal, xqaj chuwach y xux rachiʼl. Y ri xtzujux che ri Abrahán qas xtzʼaqatik. Ri Biblia kubʼij: «Ri Abrahán kʼut xreyej na rukʼ kochʼonik, kʼateriʼ xuriq ri xbʼix che» (Heb. 6:15; 11:9, 18; Rom. 4:20-22). Junam rukʼ ri Abrahán, qas qetaʼm che we oj sukʼ che ri Jehová, ri qeyebʼal qas ktzʼaqat na. Ri qeyebʼal che kʼolik are qastzij y wariʼ kuya kikotemal chqe (Rom. 12:12). Ri Pablo xubʼij: «Ri Dios ri kukubʼsaj qakʼuʼx chunojisaj ta ri iwanimaʼ rukʼ nimalaj kikotemal, chkʼojiʼ ta jamaril chixoʼl rumal ri ikojonik. Jeriʼ qas kkubʼiʼ ikʼuʼx chrij ri Dios rumal ri ukunem ri ruxlabʼal ri Dios» (Rom. 15:13).

BʼIXONEM 139 ¿La katkʼojiʼ na pa ri kʼakʼ Ulew?

a Pa wajun kʼutunem riʼ, kojchʼaw na chrij ri eyebʼal che yaʼom chqe ri oj cristianos y jasche kqakojo che qas kbʼantaj na. Ri capítulo 5 re Romanos kojutoʼ che rilik che ri qeyebʼal kimik kjunamataj ta chi rukʼ nabʼe kanoq are chiʼ kʼateʼ xqamaj retaʼmaxik chrij ri Biblia.