Ir al contenido

Ir al índice

Kipreguntas ri sikʼinelabʼ

Kipreguntas ri sikʼinelabʼ

¿Jas xraj xubʼij ri apóstol Pablo rukʼ ri e tzij riʼ: «Are ri Pixabʼ [Taqanik] xbʼanow chwe chi xinkamik»? (Gál. 2:19).

Ri Pablo xutzʼibʼaj: «Are ri Pixabʼ xbʼanow chwe chi xinkamik, rech kinkʼasiʼ che ri Dios» (Gál. 2:19).

Ri xutzʼibʼaj ri Pablo kʼo ubʼanik rukʼ jun jastaq nim ubʼanik che xuqʼalajisaj chkiwach ri congregaciones re ri tinamit Galacia. E jujun chke ri cristianos re Galacia xkiya kibʼ pa subʼik kumal e ajtijabʼ che kkibʼij ta ri qastzij, kkibʼij che ri kolotajem kriqitaj rumal ri unimaxik ri Pixabʼ xya che ri Moisés, más na ri ubʼanik ri circuncisión. Are kʼu ri Pablo retaʼm che ri Dios tajin ta chi kubʼij chke ri upatanelabʼ che rajawaxik kkibʼan ri circuncisión. Rumal laʼ, qas utz uqʼalajisaxik xubʼano che ri kolotajem kriqitaj rumal ri kojonik chrij ri ukamikal ri Jesús (Gál. 2:4; 5:2).

Ri uTzij ri Dios kukʼutu che are chiʼ kkam jun winaq kʼo ta knaʼtaj chi che y kʼo ta kunaʼo (Ecl. 9:5). Are chiʼ ri Pablo xubʼij che «are ri Pixabʼ xbʼanow[ik] chi [x]kamik», tajin kraj kubʼij che ri Pixabʼ xya che ri Moisés kʼo ta chi utaqanik pa uwiʼ, xaneʼ kkunik kux sukʼ chuwach ri Dios xaq xiw rumal ri ukojonik chrij ri ukamikal ri Jesús, rumal laʼ xubʼij: «Rech kinkʼasiʼ che ri Dios».

Ri jastaq che xkʼextaj pa ri ukʼaslemal ri Pablo, xkʼulmataj rukʼ ri utobʼanik «ri Pixabʼ» xya che ri Moisés. ¿Jasche kqabʼij wariʼ? Rumal che pa Gálatas 2:16, ri Pablo kʼate xbʼitaj wariʼ rumal: «Kʼo ta jun winaq kqʼalajisaxik chi sukʼ chuwach ri Dios rumal ri unimaxik ri Pixabʼ; xaneʼ rumal ri kikojonik che ri Jesucristo». Qastzij che ri Pixabʼ xya che ri Moisés kʼo xupatanij. Ri Pablo xubʼij wariʼ chke cristianos re Galacia: «Xyaʼtaj che ukʼutik jas ri mak kkibʼan ri winaq, kʼa xpe na we rijaʼl riʼ, [...] ri uchiʼm ri Dios» (Gál. 3:19). Jeriʼ, ri Pixabʼ xya che ri Moisés xuqʼalajisaj che ri e winaq kekun taj kekinimaj konojel ri taqanik kʼo chupam y che rajawaxik jun tojbʼal mak tzʼaqat y kʼo ta ukʼisik. Rumal laʼ, ri Pixabʼ xya che ri Moisés xeʼutoʼ ri winaq rech kkichʼobʼo che ri Jesús are ri «ijaʼlil» tzujum kanoq. We jun winaq kkojon chrij ri Jesucristo, kux sukʼ chuwach ri Dios (Gál. 3:24). Ri Pablo xux sukʼ chuwach ri Dios rumal che xkojon chrij ri Jesús, rukʼ ri utobʼanik ri Pixabʼ. Rumal laʼ xkunik xubʼij: «Are ri Pixabʼ xbʼanow chwe chi xinkamik [...] rech kinkʼasiʼ che ri Dios». Ri Pixabʼ kʼo ta chi utaqanik pa uwiʼ, xaneʼ are chi ri Dios.

Wariʼ kjunamataj rukʼ ri xubʼij ri Pablo pa ri wuj xutaq bʼi chke ri cristianos re Roma: «Wachalal, ix kaminaq chi chuwach ri Pixabʼ rumal ri ukamikal ri Cristo [...]. Kimik kʼut man uj kʼo ta chik chuxeʼ ri Pixabʼ. Xaneʼ uj kaminaq chi chuwach ri utaqanik» (Rom. 7:4, 6). Pa taq ri versículos riʼ xuqujeʼ pa Gálatas 2:19, kukʼutu che ri Pablo tajin ta kchʼaw chrij ri ukamikal rumal che xmakunik y xqʼat tzij pa uwiʼ rumal ri Pixabʼ, xaneʼ tajin kchʼaw chrij che kʼo ta chi chuxeʼ ri e taqanik re ri Pixabʼ. Ri Pixabʼ ktaqan ta chi pa uwiʼ areʼ xuqujeʼ pa kiwiʼ e nikʼaj chi cristianos rumal ri kikojonik chrij ri tojbʼal mak xuya ri Cristo.