KʼUTUNEM 13
¿Jas kubʼan ri Jehová che qachajixik?
«Ri Ajawaxel are jik. Ri areʼ kuyaʼ na ichuqʼabʼ, kixuchajij na chuwach ri Itzel» (2 TES. 3:3).
BʼIXONEM 124 Amaqʼel oj sukʼ
RI KQETAʼMAJ NA *
1. ¿Jasche ri Jesús xutaʼ che ri Jehová che keʼuchajij ri utijoxelabʼ?
PA RI kʼisbʼal chaqʼabʼ re ri ukʼaslemal ri Jesús, xchoman chrij ri kʼax che kkiriq ri utijoxelabʼ. Rumal che keʼuloqʼoqʼej, ri Jesús xutaʼ che ri uTat che keʼuchajij chuwach ri Itzel (Juan 17:14, 15). Retaʼm che are chiʼ kbʼe pa ri kaj, ri Satanás kukoj uchuqʼabʼ che ubʼanik kʼax che apachintaneʼ ri kraj kupatanij ri Jehová. Wariʼ kukʼutu che ri utinamit ri Jehová kajwataj uchajixik.
2. ¿Jasche qas qetaʼm che ri Jehová kuya ri kqataʼ che pa ri qachʼawem?
2 Rumal ri uloqʼoqʼebʼal ri Jehová che ri Jesús xuya ri xutaʼ che. We oj kqakoj qachuqʼabʼ che ubʼanik ri kqaj chuwach ri Jehová, areʼ kojuloqʼoqʼej y kuya ri tobʼanik chqe y kojuchajij are chiʼ kqata che. Rumal che are jun Tat kloqʼoqʼenik, amaqʼel keʼuchajij na ri e ralkʼwal. We keʼuchajij taj, kukʼut riʼ che nim ta ubʼanik ri ubʼiʼ y ri ubʼantajik.
3. ¿Jasche kajwataj chqe che kojuchajij ri Jehová?
3 Kimik más kajwataj na chqe che kojuchajij ri Jehová. Satanás esam lo pa ri kaj y «sibʼalaj kʼo royowal» (Apoc. 12:12). Ubʼanom chke e jujun winaq che are chiʼ kkibʼan kʼax chqe kkichomaj che «patanijik waʼ che ri Dios» ri kkibʼano (Juan 16:2). E nikʼaj chi winaq che kekojon ta che ri Dios, kkibʼan kʼax chqe rumal che kqabʼan ta qe ri jastaq ri kkibʼan e areʼ. Apastaneʼ ri kkʼulmatajik kqaxibʼij ta qibʼ, rumal che ri Biblia kubʼij: «Ri Ajawaxel are jik. Ri areʼ kuyaʼ na ichuqʼabʼ, kixuchajij na chuwach ri Itzel» (2 Tes. 3:3). Chqilaʼ kebʼ jastaq ri kubʼan Jehová che qachajixik.
JEHOVÁ KUYA RI CHAKUBʼAL RE CHʼOʼJ CHQE
4. Junam rukʼ ri kubʼij Efesios 6:13-17, ¿jas kuya ri Jehová chqe rech kojuchajij?
4 Jehová kuya jun chakubʼal re chʼoʼj chqe pa ri qakojonik rech kojuchajij chuwach ri kʼax kubʼan ri Satanás chqe (chasikʼij uwach Efesios 6:13-17). Wajun chakubʼal re chʼoʼj qas ko y kʼo upatan, are kʼu xaq xiw kojuchajij we amaqʼel qakojom ronojel ri e uchʼaqapil. Chanim riʼ, kqanikʼoj na ri kraj kubʼij chkijujunal ri e uchʼaqapil ri chakubʼal re chʼoʼj.
5. ¿Jas riʼ ri ximibʼal uxeʼ pamaj re ri qastzij, y jasche rajawaxik kqakojo?
5 Ri ximibʼal uxeʼ pamaj re ri qastzij are ri e qastzij che keriqitaj pa ri uTzij ri Dios, ri Biblia. ¿Jasche rajawaxik kqakojo? Rumal che ri Satanás are ri kitat ri e winaq ri kkibʼan «bʼanoj tzij» (Juan 8:44). Pa miles junabʼ ubʼanom molom taq tzij y tajin «keʼusubʼ konojel ri winaq» (Apoc. 12:9). Are kʼu ri qastzij re ri Biblia kojuchajij chuwach ri subʼunik. ¿Jas kqabʼan che ukojik wajun ximibʼal uxeʼ pamaj? Retaʼmaxik amaqʼel ri qastzij chrij ri Jehová, uqʼijilaxik «pa uxlabʼal xuqujeʼ pa qastzij» y «kqaj kʼut chi utz kojbʼin pa ronojel» (Juan 4:24; Efes. 4:25; Heb. 13:18).
6. ¿Jas riʼ ri chʼichʼ re uwo kʼuxaj re sukʼilal y jasche rajawaxik kqakojo?
6 Ri chʼichʼ re uwo kʼuxaj re sukʼilal are ri e sukʼalaj taq utaqanik ri Jehová. ¿Jasche rajawaxik kqakojo? Rumal che, junam rukʼ ri chʼichʼ re uwo kʼuxaj kuchajij ri ranimaʼ jun ajchʼoʼj, ri chʼichʼ re uwo kʼuxaj re sukʼilal kuchajij ri qanimaʼ chkiwach ri itzel taq chomanik re wajun uwach Ulew, kraj kubʼij, kuchajij ri kqachomaj y ri kqanaʼo (Prov. 4:23). Ri Jehová kubʼij chqe che kqaloqʼoqʼej y kqapatanij rukʼ ronojel ri qanimaʼ (Mat. 22:36, 37). Rumal laʼ, ri Satanás kukoj uchuqʼabʼ che ubʼanik kebʼ che ri qanimaʼ rech kqaloqʼoqʼej ri kutzujuj ri uwach Ulew, jastaq che itzel kril ri Jehová (Sant. 4:4; 1 Juan 2:15, 16). Y we krilo che kqaya ta kan unimaxik ri Jehová, kukoj chi nikʼaj jastaq.
7. ¿Jas kqabʼan che ukojik ri chʼichʼ re uwo kʼuxaj re sukʼilal?
7 Kqakoj ri chʼichʼ re uwo kʼuxaj re sukʼilal are chiʼ kqabʼan pa qakʼaslemal ri e utaqanik ri Jehová chrij ri utz o ri utz taj (Sal. 97:10). Weneʼ jujun winaq kkichomaj che ri e utaqanik ri Jehová xa kojkiqʼatej che ubʼanik ri kqaj. Are kʼu, we kqanimaj ta chi ri pixabʼ kʼo pa ri Biblia, kojjunamataj rukʼ jun ajchʼoʼj che kresaj ri chʼichʼ re uwo ukʼuʼx, rumal che kuchomaj che sibʼalaj al. ¿La mat qastzij che wariʼ kukʼutu che xa kchoman taj? Ri keloqʼoqʼen che ri Jehová kkichomaj che «ri e utaqomal man e al taj» y kkichomaj che are jun kolol kikʼaslemal (1 Juan 5:3).
8. ¿Jas kraj kubʼij kqasukʼumaj qibʼ che utzijoxik ri jamaril, je jas jun ajchʼoʼj kukoj ri uxajabʼ?
8 Pablo xuqujeʼ kubʼij che rajawaxik kqasukʼumaj qibʼ che utzijoxik ri jamaril, jas jun ajchʼoʼj kukoj ri uxajabʼ. Wariʼ kraj kubʼij che amaqʼel kqatzijoj ri uQʼatbʼal tzij ri Dios. Kkowir ri qakojonik are chiʼ kojchʼaw kukʼ nikʼaj chik chrij ri kʼo pa ri Biblia. Sibʼalaj kuya qachuqʼabʼ rilik ri kkibʼan amaqʼel ri upatanelabʼ ri Jehová re ronojel ri uwach Ulew che utzijoxik ri utzij ri Dios. Kkibʼan wariʼ are chiʼ e kʼo pa ri kichak, pa ri tijobʼal, pa ri territorios re taq kʼayij, chuchiʼ taq ja, are chiʼ kebʼe pa loqʼoj, are chiʼ kekichʼabʼej ri kifamiliares e Testigos taj, are chiʼ kechʼaw kukʼ ri winaq che ketaʼm kiwach xuqujeʼ are chiʼ kekun taj keʼel bʼi pa ri kachoch. Kqariq kʼax we xa rumal ri xibʼin ibʼ kqatzijoj ta chi ri utzij ri Dios. Kojjunamataj riʼ
rukʼ jun ajchʼoʼj che kresaj ri uxajabʼ pa ri chʼoʼj: aninaq riʼ ksokotajik, kkun ta chi riʼ kutoʼ ribʼ y kkun ta chi riʼ kubʼan ri kbʼix che rumal ri kinimal.9. ¿Jasche rajawaxik amaqʼel kqakoj ri ketekik chʼichʼ re ri qakojonik?
9 Ri ketekik chʼichʼ re ri kojonik are ri qakojonik chrij ri Jehová. Kqakubʼsaj qakʼuʼx chrij che kubʼan ronojel ri utzujum chqe. Ri kojonik riʼ kojutoʼ che kichupik «konojel taq ri uchʼabʼ [o uflechas] ri Itzel ri kenikowik». Rajawaxik che amaqʼel kqakoj ri ketekik chʼichʼ riʼ rumal che kojuchajij chuwach ri kʼutunem ke ri apóstatas y ri kbʼan che qayoqʼik y utzeʼxik qawach. We kʼo ta qakojonik, kʼo ta qachuqʼabʼ riʼ che unimaxik ri Jehová are chiʼ e nikʼaj chik kojkitaqchiʼj rech kqanimaj ta ri e utaqanik. Are kʼu, are chiʼ amaqʼel kqatoʼ uwiʼ ri qakojonik pa ri chak o pa ri tijobʼal, ri ketekik chʼichʼ re ri qakojonik tajin kojuchajij (1 Ped. 3:15). Xuqujeʼ tajin kojuchajij are chiʼ kqakʼam ta jun chak ri nim kojtoj wi che kuya ta bʼe chqe kqapatanij más ri Jehová (Heb. 13:5, 6). Y, are chiʼ amaqʼel kojux sukʼ chuwach ri kʼax kbʼan chqe, ri ketekik chʼichʼ re ri qakojonik tajin kojuchajij (1 Tes. 2:2).
10. ¿Jas riʼ ri toʼbʼal jolomaj re ri kolobʼal ibʼ, y jasche rajawaxik kqakojo?
1 Tes. 5:8; 1 Tim. 4:10; Tito 1:1, 2). Junam rukʼ jun toʼbʼal jolomaj che kukoj jun ajchʼoʼj, ri qeyebʼal re kolobʼal ibʼ kuchajij ri qachomanik. ¿Jas kubʼan che uchajixik? Kojutoʼo rech qas kojchoman chrij ri utzujum ri Jehová y kqakoj utz chomanik che rilik ri kʼax kqariqo. ¿Jas kqabʼan che ukojik ri tobʼal jolomaj re ri kolobʼal ibʼ? Kqakoj qachuqʼabʼ rech junam ri qachomanik rukʼ ri Jehová. Jun kʼutbʼal, are ta kqakubʼa qakʼuʼx «chrij ri qʼinomal ri man qastzij taj chi kʼolik», xaneʼ are kqakuʼbʼa qakʼuʼx «chrij ri kʼaslik Dios» (Sal. 26:2; 104:34; 1 Tim. 6:17).
10 Ri toʼbʼal jolomaj re ri kolobʼal ibʼ are ri eyebʼal uyaʼom ri Jehová chqe, paneʼ kojkamik kojkʼastaj na y kojutewchij na (11. ¿Jas riʼ ri chʼichʼ re chʼoʼj re ri uxlabʼixel y jasche rajawaxik kqakojo?
11 Ri chʼichʼ re chʼoʼj re ri uxlabʼixel are ri uTzij ri Dios, ri Biblia. Wajun chʼichʼ re chʼoʼj kʼo uchuqʼabʼ che uqʼalajisaxik apachike subʼunik y che kesaxik ri e winaq chuwach ri molom taq tzij y pa ri e jastaq kbʼanik che utz ta kril ri Dios (2 Cor. 10:4, 5; 2 Tim. 3:16, 17; Heb. 4:12). Chqetaʼmaj ukojik rumal ri qetaʼmanik re ri Biblia pa qatukel y ri tijonik kuya ri utinamit ri Jehová chqe (2 Tim. 2:15). Are kʼu, xaq xiw ta ri chakubʼal re chʼoʼj re ri qakojonik kukoj ri Jehová che qachajixik. Chqilaʼ jun chik.
QATUKEL TA KOJCHʼOʼJINIK
12. ¿Jas más kajwataj chqe y jasche?
12 Jun ajchʼoʼj nim retaʼmabʼal retaʼm che we xaq utukel kkun taj kchʼojin kukʼ ri e ukʼulel; kajwataj ri kitobʼanik ri e rachiʼl che. Junam rukʼ, kojkun taj xaq qatukel kojchʼakan pa uwiʼ ri Satanás y pa kiwiʼ ri e rachiʼl; kajwataj ri kitobʼanik ri e qachalal chqe. Jehová uyaʼom e kʼi qachalal pa ronojel uwach Ulew rech kkiya ri kitobʼanik chqe (1 Ped. 2:17).
13. Junam rukʼ ri kubʼij Hebreos 10:24, 25, ¿jas kojkitoʼ wi ri e riqbʼal ibʼ?
13 Kqariq ri kitobʼanik ri e qachalal are chiʼ kojkʼojiʼ pa ri e riqbʼal ibʼ (chasikʼij uwach Hebreos 10:24, 25). Qonojel jujun taq mul kojbʼisonik. Are kʼu, ¿la mat qastzij che kqariq utzilal are chiʼ kojbʼe pa ri e riqbʼal ibʼ? Ri kicomentario ri e qachalal kuya qachuqʼabʼ, ri demostraciones y ri chʼabʼal kkiya qachuqʼabʼ rech kqaya ta kan upatanexik ri Jehová. Jun chi jastaq, kuya qachuqʼabʼ are chiʼ kojtzijon kukʼ chiʼ majaʼ kok ri riqbʼal ibʼ y chiʼ kkʼisik (1 Tes. 5:14). Xuqujeʼ pa ri e riqbʼal ibʼ kojkunik keqatoʼ e nikʼaj chik, y wariʼ kuya kikotemal chqe (Hech. 20:35; Rom. 1:11, 12). Xaq xiw ta wariʼ kqariq pa ri e riqbʼal ibʼ, xuqujeʼ kqetaʼmaj utzijoxik utzij ri Dios y utz kqabʼan che kitijoxik ri e winaq. Jun kʼutbʼal, kkʼut chqawach ri kqabʼan che kikojik ri e wuj y ri videos che e kʼo pa ri chakubʼal re tijonik. Rumal laʼ utz chqabʼanaʼ bʼi che utijoxik qibʼ pa ri e riqbʼal ibʼ, qas chqatatabʼej ri kbʼixik tekʼuriʼ chqabʼanaʼ pa ri qakʼaslemal. We kqabʼan ronojel wariʼ, qas qetaʼm ri kqabʼan chqajujunal chuwach ri kʼax y jeriʼ kojux «utzalaj rajchʼoʼj ri Jesucristo» (2 Tim. 2:3).
14. ¿Jas jun chi tobʼanik kʼo qukʼ?
14 Xuqujeʼ kojkitoʼ e millones ángeles che kʼo kichuqʼabʼ. We qetaʼm ri kkun jun ángel che ubʼanik, chojchoman chrij ri kekunik kkibʼan e kʼiʼalaj taq ángeles (Is. 37:36). Kʼo ta jun winaq o jun demonio kjunamataj kukʼ ri e kʼiʼalaj taq rajchʼoʼjabʼ ri Jehová. Jumul xbʼixik che paneʼ kqanaʼo che qatukel oj kʼolik, are kʼu we kʼo ri Jehová qukʼ amaqʼel kojchʼakanik (Juec. 6:16). ¡Wariʼ qastzij wi! Chnaʼtaj wariʼ chqe are chiʼ kqanaʼo che kʼo ta qachuqʼabʼ rumal ri kbʼixik o ri kbʼan chqe rumal jun qachiʼl pa ri chak, pa ri tijobʼal o rumal jun qafamiliar che Testigo taj. Chnaʼtaj chqe che qatukel ta tajin kojchʼoʼjinik are ri Jehová ri qanimal.
JEHOVÁ AMAQʼEL KOJUCHAJIJ NA
15. Junam rukʼ ri kubʼij Isaías 54:15, 17, ¿jasche kʼo ta jun kkunik kuqʼatej uwach ri utinamit ri Dios?
15 Ri e winaq che e kʼo pa uqʼabʼ ri Satanás kʼo kʼi rumal che itzel kojkilo. Xaq xiw che ri uQʼatbʼal tzij ri Dios kqaya wi ri qatobʼanik y kojbʼe ta pa chʼoʼj. Kqakʼutu jas ubʼiʼ ri Dios, xaq xiw ri uQʼatbʼal tzij kkunik kukʼam lo jamaril y keqanimaj ri utaqanik. Kqaqʼalajisaj che ri qʼatal tzij re wajun uwach Ulew are jun molol tzij y jun nimalaj kamisanel (Juan 8:44). Y kqaya ubʼixik che ri itzel taq jastaq xa jubʼiqʼ chi kraj ksachisax uwach. Kekun ta wi ri Satanás y ri e teren chrij che uqʼatexik qawach. Xaneʼ tajin kqakoj ronojel uwach jastaq che uqʼijilaxik más ri Jehová. Paneʼ ri Satanás kʼo uchuqʼabʼ, kunaq ta che uqʼatexik qawach rech kqatzijoj ri uQʼatbʼal tzij ri Dios chke e kʼi winaq re ronojel uwach Ulew. Ri kojkunik kqabʼij are che ri Jehová tajin kojuchajij (chasikʼij uwach Isaías 54:15, 17).
16. ¿Jas kubʼan ri Jehová che ukolik ri utinamit pa ri nimalaj kʼaxkʼolil?
16 ¿Jas kkʼulmataj pa ri petinaq? Pa ri nimalaj kʼaxkʼolil, kʼo kebʼ nimaʼq taq jastaq kubʼan ri Jehová che qakolik. Nabʼe, keʼukol kan ri e sukʼalaj taq upatanelabʼ are chiʼ kubʼan chke ri «ajawinelabʼ re ri uwach Ulew» kkisachisaj uwach ri Nimalaj Babilonia, kraj kubʼij, konojel ri e qastzij taj kojonem (Apoc. 17:16-18; 18:2, 4). Y ukabʼ, kukol ri utinamit are chiʼ pa ri Armagedón kusachisaj kiwach ri nikʼaj chi jastaq e ukojom ri Satanás pa ri uwach Ulew (Apoc. 7:9, 10; 16:14, 16).
17. ¿Jasche utz kojkʼojiʼ chunaqaj ri Jehová?
17 Are chiʼ oj kʼo chunaqaj ri Jehová, ri Satanás kkun taj kubʼan kʼax chqe che mat kʼo ukʼisik. Xaneʼ areʼ ri kkʼis kan tzij pa uwiʼ chbʼe qʼij saq (Rom. 16:20). Rumal laʼ chqakojoʼ ronojel ri qachakubʼal re chʼoʼj y kʼo ta jumul kqesaj. Kojchʼoʼjin ta qatukel, chqayaʼ ri qatobʼanik chke ri e qachalal y chqanimaj ri kojutaq wi ri Jehová. We je kqabʼano, ri loqʼalaj qaTat kʼo pa ri kaj qas kuya na qachuqʼabʼ y kojuchajij na (Is. 41:10).
BʼIXONEM 149 Ri bʼixonem re chʼakanik
^ párr. 5 Ri Biblia kubʼij che ri Jehová kuya na qachuqʼabʼ y kojuchajij na rech kqariq ta jun kʼax pa ri qakojonik o jun kʼax che mat kojel chupam. Pa wajun kʼutunem riʼ, kqil na ri respuestas re ri preguntas riʼ: ¿jasche kajwataj qachajixik?, ¿jas kubʼan ri Jehová che qachajixik? y ¿jas kqabʼano rech kqakʼam ri tobʼanik kuya chqe?