Ir al contenido

Ir al índice

KʼUTUNEM 11

¿Jas rajawaxik kabʼano rech kabʼan aqasanjaʼ?

¿Jas rajawaxik kabʼano rech kabʼan aqasanjaʼ?

«¿La ma ta lo kuyaʼ kabʼan ri nubautismo?» (HECH. 8:36).

BʼIXONEM 50 Chʼawem re ujachik kʼaslemal

RI KQETAʼMAJ NA a

Pa ronojel ri uwach Ulew, ri alabʼom alitomabʼ y ri nim chi kijunabʼ tajin kekiʼy pa ri kikojonik y tajin kkibʼan kiqasanjaʼ. (Chawilaʼ ri párrafos 1 y 2).

1, 2. We kʼa majaʼ katkunik kabʼan aqasanjaʼ, ¿jasche rajawaxik katbʼison taj? (Chawilaʼ ri e wachbʼal re ri uwach ri wuj).

 WE AT kawaj kabʼan ri aqasanjaʼ, ¡sibʼalaj kojkikot awumal! ¿Jampaʼ kawaj kabʼano? We ri at y ri e kʼamal bʼe kkilo che katkun chik kabʼan ri aqasanjaʼ, katkunik kabʼano. Jeriʼ katkikot che upatanexik ri Jehová.

2 ¿Y we kbʼix chawe che katkun ta na kabʼan aqasanjaʼ? ¿O kanaʼ che katkun ta na kabʼano? Katbʼison taj. Katkunik katchakun chrij rech katkunik kabʼano paneʼ at ali ala o nim chi ajunabʼ.

«¿LA MA TA LO KUYAʼ KABʼAN RI NUBAUTISMO?»

3. ¿Jas xutaʼ jun achi re Etiopía che ri Felipe, y jas pregunta rajawaxik kqabʼano? (Hechos 8:36, 38).

3 (Chasikʼij uwach Hechos 8:36, 38). Jun achi re Etiopía xutaʼ wariʼ che ri Felipe: «¿La ma ta lo kuyaʼ kabʼan ri nubautismo?». Qas kqʼalajinik che ri areʼ kraj kubʼan ri uqasanjaʼ. Are kʼu, ¿la kkun chik kubʼano?

Ri achi re Etiopía xraj xretaʼmaj más chrij ri Jehová. (Chawilaʼ ri párrafo 4).

4. ¿Jas xubʼan ri achi re Etiopía che ukʼutik che kraj kretaʼmaj más chrij ri uTzij ri Dios?

4 Ri achi re Etiopía xbʼe «che qʼijilanik pa Jerusalén» (Hech. 8:27). Wariʼ kukʼutu che are jun kojonel judío. Retaʼm ri kubʼij ri Escrituras Hebreas rumal laʼ xretaʼmaj chrij ri Jehová. Are kʼu kraj kretaʼmaj más. ¿La knaʼtaj chawe jas tajin kubʼano are chiʼ xriqitaj rumal ri Felipe pa ri bʼe? Tajin kusikʼij ri wuj re Isaías (Hech. 8:28). Rumal che kʼax uchʼobʼik, xraj xtoʼ che uchʼobʼik rech kretaʼmaj más.

5. ¿Jas xubʼan ri achi re Etiopía are chiʼ xuchʼobʼ ri kubʼij ri uTzij ri Dios?

5 Wajun achi riʼ nim ubʼanik rumal che «kojom puwiʼ ronojel ri uqʼinomal» ri reina re Etiopía, Candace (Hech. 8:27). Qastzij riʼ che latzʼ uwach, are kʼu xutas utiempo che uqʼijilaxik ri Jehová. Xaq xiw ta xretaʼmaj chrij ri Jehová, xaneʼ xubʼan pa ri ukʼaslemal ri xretaʼmaj. Rumal laʼ xbʼe pa Jerusalén che uqʼijilaxik ri Jehová, paneʼ naj xbʼe wi y xusach urajil.

6, 7. ¿Jas xubʼan ri achi re Etiopía rech xnimar ri uloqʼoqʼebʼal che ri Jehová?

6 Ri Felipe xukʼut jastaq chuwach ri achi re Etiopía che retaʼm taj, xukʼut chuwach che ri Jesús are ri Mesías (Hech. 8:34, 35). Qastzij riʼ che ri achi nim xrilo are chiʼ xretaʼmaj ronojel ri xubʼan ri Jesús pa uwiʼ. ¿Jas xubʼan ri achi rukʼ ronojel ri xretaʼmaj? Are ta xutzukuj más nimal uqʼij, xaneʼ rumal ri uloqʼoqʼebʼal che ri Jehová y ri Jesús, xubʼan uqasanjaʼ y xux utijoxel ri Jesús. Ri Felipe xrilo che kkun chik kubʼan uqasanjaʼ, rumal laʼ xubʼano.

7 Ri ukʼutbʼal ri achi re Etiopía katutoʼo rech katkunik kabʼan aqasanjaʼ. Junam rukʼ ri areʼ katkunik kabʼij: «¿La ma ta lo kuyaʼ kabʼan ri nubautismo?». Kqil na jas kabʼano rech kabʼan awe junam rukʼ ri areʼ, rech kanimarisaj más ri awetaʼmabʼal, kabʼan pa ri akʼaslemal ri tajin kawetaʼmaj y kanimarisaj ri aloqʼoqʼenik che ri Jehová.

CHANIMARISAJ MÁS RI AWETAʼMABʼAL

8. Junam rukʼ ri kubʼij Juan 17:3, ¿jas rajawaxik kqabʼano?

8 (Chasikʼij uwach Juan 17:3). ¿La xatutoʼ ri xubʼij ri Jesús rech xamaj retaʼmaxik chrij ri Biblia? E kʼi xuqujeʼ xeʼutoʼ. Wariʼ xuqujeʼ kojutoʼ oj rech kqaya ta kan retaʼmaxik más chrij ri Dios rumal che kʼo ta ukʼisik (Ecl. 3:11). Are chiʼ kqabʼan wariʼ kojqebʼ más rukʼ ri Jehová (Sal. 73:28).

9. ¿Jas rajawaxik kqabʼano are chiʼ qetaʼmam chi ri nabʼe taq etaʼmanik re ri Biblia?

9 Are chiʼ jun kretaʼmaj chrij ri Jehová, kumajij retaʼmaxik ri nabʼe taq etaʼmanik, che ri apóstol Pablo xubʼij «nabʼe taq taqanik» che pa ri wuj re Hebreos. Kraj ta kubʼij che xa nim ta ubʼanik «ri nabʼe taq etaʼmanik»; xaneʼ xujunamaj rukʼ ri leche che kyaʼ che jun neʼ (Heb. 5:12; 6:1). Y xubʼij chke ri cristianos che kkinimarisaj más ri ketaʼmanik chrij ri uTzij ri Dios. ¿La kawaj at kawetaʼmaj más? ¿La tajin kakoj achuqʼabʼ rech kanimarisaj más ri awetaʼmanik chrij ri Jehová y ri kraj kubʼano?

10. ¿Jas utz ta kkil e jujun winaq?

10 E kʼo jujun utz ta kkilo kkisikʼij o kkinikʼoj uwach wuj. ¿E kʼu ri at la utz kawilo? We utz taj, kachomaj taj che xaq xiw ri at utz ta kawilo. Kʼo ri Jehová che atoʼik rumal che are ri utzalaj ajtij che kʼolik.

11. ¿Jasche ri Jehová «are ri awajtij»?

11 Ri Jehová kubʼij che «are ri awajtij» (Is. 30:20, 21). Are jun utzalaj ajtij rumal che kʼo upaciencia, kpe ta royowal chanim y kuchʼobʼ ri keriqitaj wi ri utijoxelabʼ, xuqujeʼ are kril ri utz taq kibʼantajik (Sal. 130:3). Ri areʼ kutaʼ ta jastaq chqe che kojkun ta che ubʼanik. Y chnaʼtaj chqe che are xbʼanow ri qatzantzaqʼor, rumal laʼ kojkunik kqetaʼmaj kʼi jastaq y kojkikot rukʼ (Sal. 139:14). Junam rukʼ jun alaj neʼ sibʼalaj kraj utuʼ je chqabʼanaʼ che retaʼmaxik ri qastzij kʼo pa ri Biblia (1 Ped. 2:2). ¿Jas kattoʼw che ubʼanik? Chakojoʼ ametas che qas katkun che ubʼanik, y chasikʼij ri uTzij ri Dios y chanikʼoj upam (Jos. 1:8). Rukʼ ri utobʼanik ri Jehová, nojimal utz kawilo kasikʼij ri uTzij y kawetaʼmaj chrij.

12. ¿Jasche rajawaxik kqatas qatiempo che unikʼoxik ri ukʼaslemal ri Jesús y ri xubʼan che utzijoxik ri utzij ri Dios?

12 Chatasaʼ atiempo rech katchoman chrij ri ukʼaslemal ri Jesús y ri xubʼan che utzijoxik ri utzij ri Dios rech kaya ta kan upatanexik ri Jehová más na pa ri kʼaxalaj taq qʼij che oj kʼo wi. Rumal laʼ, rajawaxik kqabʼan qe junam rukʼ ri xubʼan ri Jesús (1 Ped. 2:21). Ri areʼ xubʼij chke ri utijoxelabʼ ri kʼax che kkikʼulmaj (Luc. 14:27, 28). Are kʼu xuqujeʼ retaʼm che kkiya ta kan upatanexik ri Jehová junam rukʼ ri areʼ (Juan 16:33). Chanikʼoj uwach ri ukʼaslemal ri Jesús y chakojoʼ ametas rech ronojel taq qʼij kabʼan awe junam rukʼ ri xubʼan areʼ.

13. ¿Jas ri rajawaxik kaya ta kan utaʼik che ri Jehová, y jasche?

13 Ri kqaj kqabʼano are chiʼ kqanikʼoj ri Biblia are che kqetaʼmaj uwach ri Jehová, kqaloqʼoqʼej más y knimar ri qakojonik chrij, xaq xiw ta kqaj kkʼojiʼ nim qetaʼmanik (1 Cor. 8:1-3). Chawetaʼmaj más chrij ri Jehová, y amaqʼel chataʼ che che knimar más ri akojonik (Luc. 17:5). Ri areʼ qas katutoʼ wi. We kʼo jun ko akojonik chrij ri Dios katutoʼ rech katkʼiy más pa ri akojonik (Sant. 2:26).

CHABʼANAʼ PA RI AKʼASLEMAL RI KAWETAʼMAJ

Are chiʼ majaʼ kpe ri nimalaj jabʼ, ri Noé y ri ufamilia xkiya ta kan upatanixik ri Jehová y xkibʼan ri xbʼix chke. (Chawilaʼ ri párrafo 14).

14. ¿Jasche ri Pedro xubʼij che rajawaxik kqabʼan pa ri qakʼaslemal ri kqetaʼmaj? (Xuqujeʼ chawilaʼ ri wachbʼal).

14 Ri apóstol Pedro xubʼij che ri utijoxelabʼ ri Jesús rajawaxik kkibʼan pa ri kikʼaslemal ri kubʼij ri uTzij ri Dios. Xchʼaw chrij ri ukʼutbʼal ri Noé. Ri Jehová xubʼij che ri Noé che kutaq lo jun nimalaj jabʼ rech kusachisaj kiwach ri itzel taq winaq pa riʼ ri tiempo. Are kʼu ri Noé xaq ta xkitaʼ ri xbʼixik xaneʼ kʼo xkibʼano rech xekolotaj kanoq. Rumal laʼ, ri Pedro xukoj ri tzij «ri Noé xubʼan ri Arca», rech xchʼaw chrij ri xkibʼano are chiʼ majaʼ kpe ri Nimalaj Jabʼ (1 Ped. 3:20, Ri Tyoxlaj Wuj). Ri Noé y ri ufamilia xkibʼan ri arca junam rukʼ ri xubʼij ri Jehová chke (Heb. 11:7). Tekʼuriʼ ri Pedro xujunamisaj ri xubʼan ri Noé rukʼ ri qasanjaʼ. Xubʼij: «We jaʼ riʼ, are waʼ ri ukʼaninaq kamik riʼ ri qasnaʼ che kixkolowik» (1 Ped. 3:21, TW). Ri tajin kabʼan at rech kabʼan aqasanjaʼ kjunamataj rukʼ ri xkibʼan ri Noé y ri ufamilia che ubʼanik ri arca pa kʼi junabʼ. Rumal laʼ, ¿jas rajawaxik kabʼano rech kabʼan aqasanjaʼ?

15. ¿Jas kraj kubʼij ukʼexik kʼaslemal?

15 Jun chke ri jastaq che rajawaxik kqabʼano are ukʼexik ri qakʼaslemal (Hech. 2:37, 38). Ukʼexik kʼaslemal kraj kubʼij, uyaʼik kan ubʼanik ri makaj. ¿La ayaʼom kan ubʼanik jastaq che utz ta kril ri Jehová junam rukʼ ri ubʼanik tzʼil taq makaj, utijik sikʼ o ubʼixik itzel taq tzij? (1 Cor. 6:9, 10; 2 Cor. 7:1; Efes. 4:29). We majaʼ katkun kan che uyaʼik wariʼ, chakojoʼ achuqʼabʼ che uyaʼik kanoq. We kajwataj tobʼanik chawe chatchʼaw rukʼ ri tajin kyaʼow etaʼmanik re ri Biblia chawe o kukʼ ri kʼamal taq bʼe. We kʼa at ala o at ali na y kʼa at kʼo na kukʼ ri atat anan chataʼ ri kitobʼanik.

16. ¿Jas rajawaxik kqabʼano we kqaj kqaya ta kan upatanexik ri Jehová?

16 Xuqujeʼ nim ubʼanik che amaqʼel katbʼe pa ri e riqbʼal ibʼ y kaya acomentario (Heb. 10:24, 25). Y, are chiʼ katux publicador no bautizado, amaqʼel chatel che utzijoxik ri utzij ri Dios. Y kawil kʼu na che we kabʼano más katkikotik (2 Tim. 4:5). We kʼa at ala o at ali na y kʼa at kʼo na kukʼ ri atat anan, chatchoman chrij wariʼ: «¿La amaqʼel xa kkinaʼtasaj chwe che kinbʼe che utzijoxik ri utzij ri Dios o kinbʼe pa ri e riqbʼal ibʼ? ¿O kinbʼan in rumal che kwaj?». Are chiʼ kabʼan wariʼ rukʼ ronojel awanimaʼ, tajin kakʼutu che kʼo akojonik, kaloqʼoqʼej ri Jehová y katmaltyoxin che. Ronojel wariʼ kukʼutu che «k[at]niman che ri Dios»; jetaneʼ tajin kaya sipanik che ri Jehová (2 Ped. 3:11; Heb. 13:15). Ri areʼ kraj che kqaya sipanik che rumal che kqaj kqayaʼo xa ta kbʼix chqe (chajunamisaj rukʼ 2 Corintios 9:7). Y ri oj sibʼalaj kojkikotik rumal che rukʼ ronojel qanimaʼ kqapatanij.

CHANIMARISAJ RI ALOQʼOQʼEBʼAL CHE RI JEHOVÁ

17, 18. ¿Jas bʼantajik katutoʼo rech katkunik kabʼan aqasanjaʼ, y jasche? (Proverbios 3:3-6).

17 Are chiʼ kawaj kabʼan aqasanjaʼ kariq kʼi kʼax. Weneʼ e kʼo ketzeʼn chawij o kbʼan kʼax chawe (2 Tim. 3:12). Y weneʼ tajin kakoj achuqʼabʼ chuwach jun makaj, are kʼu weneʼ xaq kʼateʼ katqaj chi jumul chupam. O weneʼ kachomaj che katkun taj kabʼan aqasanjaʼ. ¿Jas kattoʼwik rech kubʼan ta kebʼ akʼuʼx? Are ri aloqʼoqʼebʼal che ri Jehová.

18 Ri aloqʼoqʼenik che ri Jehová are ri más nim ubʼanik che rajawaxik kanaʼo (chasikʼij uwach Proverbios 3:3-6). Rumal che we kaloqʼoqʼej rukʼ ronojel awanimaʼ katkunik kachʼij ri kʼax che kariq pa ri akʼaslemal. Pa ri Biblia kʼi mul kubʼij che ri Jehová kukʼut nimalaj loqʼoqʼebʼal chke ri upatanelabʼ. Wariʼ kraj kubʼij che ri areʼ kʼo ta jumul kojuwonobʼaʼ kanoq, o kuya kan qaloqʼoqʼexik (Sal. 100:5). Rumal che ri at junam ri abʼantajik rukʼ ri Jehová (Gén. 1:26). ¿Jas kabʼan che ukʼutik loqʼoqʼebʼal?

Chatmaltyoxin che ri Jehová ronojel taq qʼij. (Chawilaʼ ri párrafo 19). b

19. ¿Jas kabʼan che ukʼutik che kamaltyoxij che ri Jehová ronojel ri uyaʼom chawe? (Gálatas 2:20).

19 Rajawaxik katmaltyoxinik (1 Tes. 5:18). Chatchoman chrij wariʼ ronojel taq qʼij: «¿Jas xubʼan ri Jehová che ukʼutik chnuwach kimik che kinraj?». Are chiʼ kabʼan achʼawem che, chamaltyoxij ronojel ri xuya chawe. Chachomaj che xuya wariʼ chawe rumal che katuloqʼoqʼej, junam rukʼ ri xubʼij ri apóstol Pablo (chasikʼij uwach Gálatas 2:20). Y chatchoman chrij wariʼ: «¿La kwaj kinkʼut chuwach ri Jehová che kinloqʼoqʼej?». Ri aloqʼoqʼenik che, katutoʼ chuwach ri kʼaxkʼolil che kakʼulmaj pa ri akʼaslemal y katutoʼo rech kaya ta kan upatanixik. Rukʼ wariʼ kakʼut chuwach ri Jehová ronojel taq qʼij che kaloqʼoqʼej.

20. ¿Jas kraj kubʼij ujachik kʼaslemal che ri Jehová, y jasche sibʼalaj nim ubʼanik wariʼ?

20 Are chiʼ kqʼax ri tiempo, ri loqʼoqʼebʼal che kanaʼ che ri Jehová kubʼano che kawaj kabʼan jun chʼawem che nim ubʼanik rech kajach ri akʼaslemal che. Are chiʼ abʼanom chi wariʼ at rech chi ri Jehová. Are chiʼ kajach ri akʼaslemal che ri Jehová, tajin katzujuj che che kaya ta kan upatanixik paneʼ kariq kʼax o utz awach. Are jun tzujunik che xa jumul kabʼan pa ri akʼaslemal, rumal laʼ sibʼalaj nim ubʼanik. Are kʼu, chnaʼtaj chawe che are laʼ ri más utz kachaʼ ubʼanik pa ri akʼaslemal (Sal. 50:14). Ri Satanás kukoj na uchuqʼabʼ rech kaya kan upatanixik ri Jehová, are kʼu kaya ta bʼe che (Job 27:5). Ri aloqʼoqʼebʼal che ri Jehová katutoʼ rech kabʼan ri xatzujuj che y rech katqebʼ más rukʼ.

21. ¿Jasche kqabʼij che ri qasanjaʼ are ri umajixik jun kʼakʼ kʼaslemal?

21 Are chiʼ ajachom chi ri akʼaslemal che ri Jehová, chabʼij chke ri e kʼamal taq bʼe che kawaj kabʼan aqasanjaʼ. Chnaʼtaj chawe che ri aqasanjaʼ are umajixik jun kʼakʼ kʼaslemal che upatanixik ri Jehová. Rumal laʼ, chanimarisaj más ri aloqʼoqʼebʼal che ri Jehová kimik y chakojoʼ ametas rech ronojel qʼij knimar más ri aloqʼoqʼenik che. Wariʼ katutoʼo rech kabʼan ri aqasanjaʼ. Are jun qʼij che ksach ta chawe. Are waʼ ri umajixik jun kʼakʼ kʼaslemal. Rumal che ri aloqʼoqʼenik che ri Jehová y ri Jesús kʼo ta ukʼisik.

BʼIXONEM 135 Jehová kubʼij: «Chatux ajnoʼj, nukʼojol»

a Rech jun winaq kubʼan uqasanjaʼ, rajawaxik kretaʼmaj jasche kubʼano. Xuqujeʼ rajawaxik kubʼan ri kqaj chuwach ri Jehová. Ri ukʼutbʼal ri achi re Etiopía kkunik kutoʼ ri tijoxel rech kretaʼmaj jas kubʼano rech kubʼan ri uqasanjaʼ.

b RI KUKʼUT RI E WACHBʼAL: Jun qachalal ali tajin kumaltyoxij che ri Jehová ronojel ri yaʼom che.